Palacio Real de Caserta

Palacio barroco de Caserta e xardíns, acueduto de Vanvitelli e complexo arquitectónico de San Leucio
Vista da fachada norte dende a fonte de Venus e Adonis
Caserta
Patrimonio da Humanidade - UNESCO
País	Italia
Localización	Caserta, Italia
Tipo	Cultural
Criterios	i,II,III,IV
Inscrición	1997 (21ª sesió)
Rexión da UNESCO	Europa e América do Norte
Identificador	549

O Pazo real de Caserta (en italiano: Reggia di Caserta; en napolitano: Reggia 'e Caserta) é unha antiga residencia real en Caserta, sur de Italia, construída pola Casa de Borbón-Dúas Sicilias como a súa principal residencia como reis de Nápoles. É o palacio máis grande erixido en Europa durante o século XVIII. En 1997, o palacio foi designado Patrimonio da Humanidade pola UNESCO o seu nomeamento describiuno como "o canto do cisne da espectacular arte do Barroco, a partir da cal adoptou todas as características necesarias para crear as ilusións do espazo multidireccional". En termos de volume, o Palacio Real de Caserta é a residencia real máis grande do mundo con máis de 1 millón de m³ e cunha superficie de 47.000 m².

Historia

Mapa

Fachada principal do palacio.

Grande escaleira de honra.

A sala do trono.

A fonte Diana e Actaeon aos pés da Gran Fervenza.

A construción do palacio comezou en 1752 para Carlos VII de Nápoles (Carlos III de España), que traballou estreitamente co seu arquitecto, Luigi Vanvitelli. Cando Carlos viu o modelo a grande escala de Vanvitelli para Caserta, encheuno de emoción "apto para arrincarlle o corazón do peito". Ao final, nunca durmiu unha noite na Reggia, xa que abdicou en 1759 para converterse en rei de España, e o proxecto levouse a cabo só parcialmente polo seu terceiro fillo e sucesor, Fernando de Nápoles.

O modelo político e social do palacio de Vanvitelli foi Versalles, que, aínda que é sorprendentemente diferente na súa variedade e disposición, resolve problemas semellantes de reunir e prover para o rei, a corte e o goberno nun enorme edificio coa estrutura dunha pequena cidade, fronte a unha visión barroca dunha natureza altamente subordinada, "la nature forcée". Isto formaba parte de todo o concepto de palacio cando Mario Gioffredo o propuxo por primeira vez nalgún momento de 1750. Segundo Hersey, a proposta contemplaba un palacio "que fose unha cidade virtual, que alberga non só a corte e o rei, senón todas as principais elites políticas e culturais do Reino das Dúas Sicilias: universidade, museo, biblioteca, gabinetes, altos mandos militares etc.

A poboación de Caserta Vecchia foi desprazada 10 quilómetros para proporcionar unha forza de traballo máis próxima ao palacio. Unha fábrica de seda no complexo de San Leucio disfrazouse como pavillón no inmenso parque.

Outro dos principais obxectivos do rei era ter unha nova corte real e un centro administrativo magnífico para o reino nun lugar protexido contra o ataque marítimo e afastado da conxestionada cidade de Nápoles. Para proporcionar ao rei unha protección adecuada, aloxáronse cuarteis de tropas dentro do palacio.

O Palacio Real de Madrid, onde Carlos medrara, que fora ideado por Filippo Juvarra para o pai de Carlos, Filipe V de España, e o Palacio de Charlottenburg proporcionaron modelos. Un amplo vestíbulo octogonal parece estar inspirado na Basilica di Santa Maria della Salute de Venecia, mentres que a capela palatina é máis frecuentemente comparada coa Capela Real de Versalles. Vanvitelli morreu en 1773, a construción continuouna o seu fillo Carlo e logo por outros arquitectos, pero o proxecto orixinal do ancián Vanvitelli, que incluía un vasto par de ás frontais semellantes ás de Bernini en San Pedro, nunca se rematou.

De 1923 a 1943 o palacio foi a sede da Accademia Aeronautica, a Academia da Forza Aérea Italiana. A partir de 1943, durante a invasión aliada, o palacio real serviu de Cuartel Xeral da Forza Aliada ao Comandante Supremo Aliado na zona mediterránea, Sir Maitland Wilson e máis tarde Sir Harold Alexander. En abril de 1945 o palacio foi o lugar onde se asinaron as condicións da rendición incondicional das forzas alemás en Italia. O acordo abarcaba entre 600.000 e 900.000 soldados ao longo da fronte italiana, incluíndo tropas en seccións de Austria. O primeiro xuízo por crimes de guerra dos aliados tivo lugar no palacio en 1945. O xeneral alemán Anton Dostler foi condenado a morte e executado nas proximidades, en Aversa. No arco esquerdo detrás da fachada construíronse un conxunto de cuarteis. Durante a segunda guerra mundial, os soldados do Quinto Exército estadounidense recuperáronse aquí nun "centro de descanso".

En 1998, o palacio foi un lugar de rodaxe de Star Wars Episode I: The Phantom Menace, especificamente como o interior do Palacio Naboo de Theed City. Usouse como lugar durante catro días despois de que fora pechado aos visitantes. Escenas con explosións foron filmadas en réplicas nos estudos Leavesden para evitar danar o palacio real.

Disposición do palacio

O palacio ten 5 plantas, 1.200 habitacións, incluíndo dúas ducias de apartamentos estatais, 1742 fiestras, 34 escaleiras, 1026 lareiras, unha gran biblioteca e un teatro inspirado no Teatro San Carlo de Nápoles. Unha avenida monumental que percorrería 20 quilómetros entre o palacio e Nápoles planificouse pero nunca se realizou.

O palacio ten unha planta rectangular, mide 247 × 184 m, e os catro lados están conectados por dous brazos ortogonais, formando catro patios interiores.

A escaleira principal sitúase no lado dereito do vestíbulo e conduce ao interior do edificio: conta con cento dezaseis chanzos en mármore branco de Carrara, cada chanzo está feito dun só bloque de mármore. A escaleira presenta unha espléndida rampla central que conduce a un descanso, dende onde parten outras dúas ramplas paralelas que conducen ao vestíbulo superior. Todo o ambiente é moi pintoresco. Ten mármore de cores nas paredes, coa adición de columnas de mármore de Biliemi. A luz vén de 24 fiestras. A rampla central está adornada coas estatuas de dous leóns, feitas por Paolo Persico e Tommaso Solari. Alegóricamente simbolizan a forza das armas e a razón

Mesmo sen a superficie dos patios internos, Caserta é de lonxe o o maior palacio real resultante dun único proxecto orixinal do mundo en termos de volume, con máis de 1 millón de metros cúbicos. Detrás das fachadas das súas gamas segmentadas de dependencias que flanquean o xigantesco patio, xurdiu unha chea de edificios para facilitar o negocio diario. O palacio inclúe catro patios que presentan o que os estudosos describen como un interior ben proporcionado que evoca unha dignidade monótona, única no seu tempo.

De todas as residencias reais inspiradas no Palacio de Versalles, a Reggia de Caserta é a que ten maior parecido co modelo orixinal: o horizonte ininterrompido con balaustradas e a lixeira rotura que proporcionan os pavillóns dentro da longa, algo monótona fachada. Como en Versalles, necesitouse un gran acueduto para traer auga para as magnificas fontes de auga. Do mesmo xeito que o seu predecesor francés, o palacio tiña a intención de amosar o poder e a grandeza dunha monarquía borbónica absoluta. Un solecismo en Caserta é que por riba do "piano reale", o piso do rei, hai outro piso de igual magnificencia. Os saloni enfileirados do barroco tardio foron o corazón e sede do goberno, así como unha mostra da riqueza nacional. Caserta proporcionou un refuxio real contra o lixo e as molestias da capital, do mesmo xeito que Versalles liberara a Lois XIV de París. O palacio real ten máis de 40 salas monumentais completamente decoradas con frescos cando, en comparación, Versalles só conta con 22 salas monumentais.

O parque

O xardín, un exemplo típico da extensión barroca de vistas formais, esténdese por 120 ha, en parte en terreos montañosos. Tamén está inspirado no parque de Versalles. O parque parte da fachada traseira do palacio, flanqueando unha longa rúa con fontes artificiais e fervenzas. Hai un xardín botánico, chamado "O xardín inglés", na parte superior deseñado na década de 1780 por Carlo Vanvitelli e o botánico, viveirista, deseñador de plantas, John Graefer, formado en Londres e recomendado a Sir William Hamilton por Sir Joseph Banks. É un exemplo continental inicial dun "xardín inglés" no esvelto gusto naturalista de Capability Brown. O Xardín Inglés comeza atravesando unha porta de ferro á dereita da espléndida fonte de Diana e Acteón. No seu interior hai moitas avenidas con plantas e flores de todo o mundo; é un espectáculo de cores e olores. As obras comezaron en 1785 e en pouco tempo construíronse regatos, outeiros e lagos, que abarcaban unha superficie total dunhas 24 hectáreas. O xardín enriqueceuse con diversos elementos: pequenos recunchos para descansar durante o percorrido e invernadoiros para o estudo e conservación dalgunhas plantas moi raras. É admirable o Cryptoporticus, un ninfeo situado arredor do Baño de Venus, composto por ruínas falsas dun templo romano, deliberadamente sen teito, para rastrexar as ruínas dun auténtico templo e permitir a penetración da luz e da vexetación. Atópase embellecida con columnas, muros e pisos rachados e desconectados, nichos con estatuas romanas e pinturas das escavacións de Pompeia e Herculano e da colección Farnese.

As fontes e fervenzas, cada unha enchendo unha "vasca" (conca), con arquitectura e hidráulica de Luigi Vanvitelli a intervalos ao longo dunha ampla canle recta que se dirixe ao horizonte, rivalizaron coas de Peterhof nas afóras de San Petersburgo. Inclúen:

• A fonte de Diana e Acteón (esculturas de Paolo Persico, Angelo Maria Brunelli e Tommaso Solari);
• A fonte de Venus e Adonis (1770-80);
• A fonte dos golfiños (1773–80);
• A fonte de Eolo;
• A fonte de Ceres.

Unha gran cantidade de figuras da Antigüidade clásica foron modeladas por Gaetano Salomone para os xardíns da Reggia e executadas por grandes talleres.

Os observadores contemporáneos observaron que Caserta superou a todos os outros palacios reais de Europa, incluídos os seus modelos, nun aspecto particular: a combinación de integridade e elegancia. Isto atribúese á ampla praza ovalada fronte ao lado sur do edificio.

Patrimonio da Humanidade pola UNESCO

O palacio foi clasificado como patrimonio da humanidade en 1997. Segundo o fundamento, o palacio "aínda que está fundido no mesmo molde que outros establecementos reais do século XVIII, é excepcional polo seu amplo deseño, incorporando non só un impoñente palacio e parque, pero tamén gran parte da paisaxe natural circundante e unha ambiciosa cidade nova deseñada segundo os preceptos urbanísticos do seu tempo."

Notas

Referencias

Véxase tamén

Bibliografía

• Attlee, Helena (2006). Italian Gardens - A Cultural History (paperback). Londres: Frances Lincoln. pp. 240 pages. ISBN 978-0-7112-3392-8. 
• Hersey, George. Architecture, Poetry, and Number in the Royal Palace at Caserta, (Cambridge: MIT Press) 1983. Caserta interpreted through the Neapolitan philosopher Giambattista Vico

Ligazóns externas

• Páxina do Palacio Real de Caserta