Mastodon (Software)

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Mastodon
Autor orixinalEugen Rochko
Desenvolvedor(es)Mastodon gGmbH
Publicación inicial2016
Repositoriohttps://github.com/mastodon/mastodon
Escrito enRuby on Rails, JavaScript (React.js, Redux)
Sistema operativoCross-platform
Plataforma/sPlatform iOS, Android, Linux, BSD, Sailfish OS, macOS, Microsoft Windows
Lingua/s95 linguas
Galego: Mastodon.gal
TipoRede social de microblogging
Sitio webhttps://joinmastodon.org/

Mastodon é un servizo de microblogging distribuído que está en desenvolvemento dende 2016 polo alemán Eugen Rochko e Mastodon gGmbH, que el fundou en Jena e ten a súa sede en Berlín.[1] En contraste coas grandes plataformas comparables como Twitter, Mastodon está deseñada como unha rede descentralizada. Polo tanto, o servizo non se basea nunha plataforma central, senón que consta de moitos servidores diferentes que poden ser operados de forma independente por particulares, asociacións ou outros organismos e que interactúan entre si.[2]

O proxecto é Software Libre e o seu código fonte está dispoñible baixo a Licenza Pública Xeral GNU Affero. O desenvolvemento e, entre outras cousas, o funcionamento da instancia mastodonte.social, comezaron sendo financiados case exclusivamente con doazóns a Rochko.[3] [4] As instancias do servizo forman parte do Fediverse, é dicir, conectadas a outras redes sociais.

Funcións[editar | editar a fonte]

Os usuarios rexistrados poden difundir mensaxes curtas tipo telegrama en Mastodon. Estas mensaxes chámanse "Toots" ou "Tröts" (tuts ou trotes). Na configuración predeterminada, Mastodon permite 500 caracteres por publicación (Tröt),[5] pero estes pódense axustar segundo o protocolo ActivityPub. Os Tröts poden ser comentados, compartidos e marcados como favoritos polos usuarios.

Os usuarios crean unha conta nun dos moitos servidores (instancias) diferentes e desde alí poden seguir aos usuarios en todos os demais servidores e outros servizos de Fediverse.[6]

No día das Letras Galegas de 2022 o enxeñeiro informático coruñés Rafael Alcalde publicou a instancia en galego Mastodon.gal, na que os usuarios poden usar tanto as normas reintegracionistas coma as da RAG.[7][8]

Historia[editar | editar a fonte]

O desenvolvemento de Mastodon comezou en marzo de 2016.[9] O proxecto Mastodon lanzouse por primeira vez o 5 de maio. Feito público en Hacker News en outubro de 2016.[10] Os servidores máis antigos aínda activos son mastodon.social, a instancia do programador, awoo.space, social.tchncs.de e icosahedron.website. As agora máis de 3700 instancias pódense atopar a través de instances.social.

En abril de 2017 con mstdn.jp, o primeiro servidor xaponés con decenas de miles de usuarios novos en poucos días.

A partir da versión 1.6, o protocolo ActivityPub foi admitido polo W3C (e tamén OStatus como solución).[11] Porén, a implementación do estándar OStatus foi eliminada da versión 3.0 e con ela a compatibilidade con GNU Social.[12]

Fitos técnicos e funcionais[editar | editar a fonte]

  • Outubro e novembro de 2016 - Interface para dispositivos móbiles, hashtags, busca de usuarios, "publicar" pasa a ser "Tröt" en alemán.[13]
  • Decembro de 2016 e xaneiro de 2017: "reblog" pasa a ser "boost" ("compartir"), engádense varias funcións, como unha conta pechada, mensaxes privadas, avisos de contido (advertencia sobre contido irritante) e autenticación de dous factores.
  • Febreiro de 2017: engadiuse unha función de informe de infraccións das Condicións de servizo e dividiu a cronoloxía pública nunha cronoloxía local para a súa propia instancia e unha cronoloxía federada
  • Marzo, abril e xuño de 2017: pódense engadir emojis ás publicacións a través do editor, a reprodución automática de GIF pódese desactivar na configuración, as columnas da interface web fanse flexibles e os usuarios poden eliminar as súas contas
  • Agosto, setembro de 2017: actualización do logotipo de Mastodon, as notificacións push están implementadas, Mastodon implementa ActivityPub por OStatus, as publicacións pódense fixar no perfil.
  • Outubro, decembro de 2017: pódense usar emojis propios nunha instancia,[14] textos alternativos para medios adxuntos (imaxes e vídeos) para mellorar a accesibilidade, introdúcese unha función de lista
  • Marzo de 2018: introdúcese unha función de busca e unha función de descarga para facer unha copia de seguranza dos datos do usuario
  • Maio de 2018 - Os metadatos do perfil de usuario pódense axustar de forma flexible, a declaración de protección de datos adaptouse ao RXPD.
  • Setembro de 2018: o apoio da federación ampliouse para incluír formas de atopar contido e redeseñouse a presentación dos datos do perfil.[15]
  • Outubro de 2018: as vistas previas das ligazóns agora móstranse nas publicacións e pódense verificar as ligazóns nos datos do perfil.[16]
  • Abril de 2019: pódense crear enquisas. Agora pódense verificar os perfís de base de claves. Amósanse como ligazóns verificadas no perfil.[17]
  • Maio de 2019: as imaxes das publicacións que foron marcadas cunha advertencia de contido difumináronse mediante o algoritmo de desenfoque en lugar de ocultarse detrás dunha zona negra. A mesma visualización tamén se aplica ás imaxes que se recargan. As imaxes detrás desta pantalla non se cargan na caché do navegador.[18]
  • Xuño de 2019: introduciuse un deseño de columna única para mellorar a experiencia do usuario.[19]
  • Agosto de 2020: revisouse o reprodutor de son e anunciouse a compatibilidade con formatos adicionais de son e vídeo.[20]

Tecnoloxía[editar | editar a fonte]

O backend está escrito en Ruby on Rails, as bibliotecas JavaScript React.js e Redux utilízanse para o frontend.[21] Mastodon inicialmente adoptou un enfoque API e Rochko utilizou cURL para controlar Mastodon nese momento. Despois da universidade, ampliou o software cunha interface gráfica de usuario no seu tempo libre.[22]

Aplicación[editar | editar a fonte]

Existen aplicacións oficiais para iOS e Android desde 2021 e 2022, que tamén son de código aberto.[23] Ademais, hai outras aplicacións para todas as plataformas, algunhas cunha gama máis ampla de funcións.[24] As aplicacións foron apoiadas con diñeiro público do Prototype Fund.[25]

Uso e distribución[editar | editar a fonte]

data usuarios Instancias [26]
25 de maio de 2017 [27] 650 000 1624
13 de xaneiro de 2020[28] 3,463 millóns 2608
12 de novembro de 2020[28] 2,906 millóns 2484
13 de abril de 2022 5,03 millóns [29] uns 3700
4 de maio de 2022 5,17 millóns [29] 3786
12 de xullo de 2022 5,27 millóns [29] 3769
27 de outubro de 2022 5,64 millóns [29]
29 de outubro de 2022 5,71 millóns [30] 3776
5 de novembro de 2022 5,91 millóns [31] 3851

En abril de 2017, a instancia mastodon.social tiña uns 42.000 usuarios.[32] Os principais países (segundo os usuarios) en 2019 foron Xapón (aprox. 0,8 millóns), Alemaña (aprox. 0,4 millóns), Estados Unidos e Francia (aprox. 0,14 millóns cada un). O número total de usuarios só se pode determinar de forma imprecisa debido á descentralización e varía segundo o método de gravación.

Dende o día 23 de xaneiro de 2018, o protocolo ActivityPub é unha recomendación oficial do W3C.[33]

En xullo de 2019, Gab, unha rede asociada ao discurso de odio, o antisemitismo e o racismo, pasou a un garfo mastodonte e de súpeto levou a cabo o maior nodo da web.[34] Nun comunicado oficial, Mastodon distanciouse de Gab. Algunhas instancias e aplicacións bloquearon entón os servidores de Gab, xa que se vía en completa oposición a Mastodon e á súa filosofía. [35]

Segundo o sitio web oficial de Mastodon, había o 4 de novembro de 2022 nos 3311 servidores Mastodon accesibles 683 363 usuarios activos mensuais.[36]

Uso por parte das autoridades públicas[editar | editar a fonte]

En outubro de 2020, o Comisionado Federal de Protección de Datos e Liberdade de Información (BfDI) en Alemaña lanzou a súa propia instancia de mastodon, que tamén está dispoñible para todos os demais organismos públicos a nivel federal como unha alternativa compatible coa protección de datos a Twitter, en xaneiro de 2021, o comisario estatal seguiu en Baden-Württemberg despois de cancelar a subscrición previamente a Twitter.[37][38] Mentres tanto, algúns organismos públicos como a Oficina Federal de Prensa,[39] varios ministerios (de Educación, do Interior, Ministerio de Asuntos Exteriores), autoridades subordinadas ( BSI[40], BfR, aduanas[41]), Renania-Palatinado e o parlamento estatal (Landesregierung) de Hesse[42] e o goberno do estado de Baden-Württemberg[43] representados en Mastodon.

Nun proxecto piloto, o Supervisor Europeo de Protección de Datos tamén puxo en marcha o seu propio servidor de Mastodon para as autoridades comunitarias baixo o nome de "EU Voice"[44], no que están representados a Comisión Europea e o Tribunal Europeo de Xustiza, entre outros.[45]

Elon Musk toma o control de Twitter[editar | editar a fonte]

Como resultado da adquisición anunciada de Twitter por parte de Elon Musk en abril de 2022, decenas de miles de usuarios crearon contas con Mastodon, incluíndo algunhas celebridades.[46] O número de publicacións por hora máis que duplicouse (de aproximadamente 5000 a principios de abril de 2021 a aproximadamente 10 000 a finais de abril de 2022), o que provocou problemas temporais de rendemento nalgúns servidores.[47]

Despois da adquisición confirmada a finais de outubro de 2022, houbo outro aumento de contas e publicacións.[48]

Nome e logotipo[editar | editar a fonte]

die Zeichnung eines lachenden kleinen Mammuts als eine Variante des Mastodon-Maskottchens
Unha variante da mascota Mastodon

Hai diferentes respostas á pregunta de como o software e a rede social recibiron o nome do xénero mamut Mastodonte. Algúns afirman que Eugen Rochko escolleu o nome despois da banda estadounidense de metal Mastodon do mesmo nome. Nunha entrevista coa revista en liña Mashable, negou isto no ano 2017 e dixo que a plataforma levaba o nome do animal primitivo.[49]

Ademais da icona, o mastodonte tamén está dispoñible como mascota, que mostra a un pequeno mastodonte simpático e invitante ou un pequeno mastodonte rindo infantilmente. Varios destes gráficos están moi estendidos e están a ser reinterpretados constantemente.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Mastodon: Was die Twitter-Alternative anders macht". Deutschlandfunk Nova (en alemán). Consultado o 2022-11-10. 
  2. "Mastodon Help - Guía en galego". mastodon.help. Arquivado dende o orixinal o 10 de novembro de 2022. Consultado o 2022-11-10. 
  3. "mastodon/FAQ.md at master · tootsuite/mastodon · GitHub". web.archive.org. 2017-04-04. Archived from the original on 04 de abril de 2017. Consultado o 2022-11-10. 
  4. Newton, Casey (2017-04-04). "Mastodon.social is an open-source Twitter competitor that’s growing like crazy". The Verge (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  5. Nast, Condé. "Could Mastodon be the social network to replace Twitter?". Wired UK (en inglés). ISSN 1357-0978. Consultado o 2022-11-10. 
  6. "Mastodon - Decentralized social media". joinmastodon.org (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  7. "mastodon.gal". Mastodon aloxado en mastodon.gal. Consultado o 2022-11-10. 
  8. "Mastodon, a alternativa do Fediverso a Twitter, xa fala galego: “Noutras redes hai opresión das linguas dominantes”". Galicia Confidencial. Consultado o 2022-11-10. 
  9. "Mastodon's 2 Year Anniversary". Official Mastodon Blog (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  10. "Show HN: A new decentralized microblogging platform ; Hacker News". news.ycombinator.com. Consultado o 2022-11-10. 
  11. online, heise. "Dezentral und Open Source: Ist Mastodon das bessere Twitter?". heise online (en alemán). Consultado o 2022-11-10. 
  12. "mastodon/mastodon". 2022-11-10. Consultado o 2022-11-10. 
  13. "Mastodon's 2 Year Anniversary". Official Mastodon Blog (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  14. "Mastodon 2.0". Official Mastodon Blog (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  15. "Mastodon 2.5 released". Official Mastodon Blog (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  16. "Mastodon 2.6 released". Official Mastodon Blog (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  17. "Mastodon 2.8". Official Mastodon Blog (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  18. "Improving support for adult content on Mastodon". Official Mastodon Blog (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  19. "Mastodon 2.9". Official Mastodon Blog (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  20. "Mastodon 3.2". Official Mastodon Blog (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  21. online, heise. "Dezentral und Open Source: Ist Mastodon das bessere Twitter?". heise online (en alemán). Consultado o 2022-11-10. 
  22. "Join the federation?! Mastodon awaits... with Eugen Rochko (The Changelog #315)". Changelog (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  23. "Mastodon". GitHub (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  24. "Get an app for Mastodon". joinmastodon.org (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  25. "Mastodon: Mobile Apps und E2E-Verschlüsselung - Prototype Fund". prototypefund.de (en alemán). Consultado o 2022-11-10. 
  26. "Mastodon instances". instances.social. Consultado o 2022-11-10. 
  27. List (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 08 de xullo de 2017. Consultado o 10 de novembro de 2022. 
  28. 28,0 28,1 "mastodon". Fediverse.network. Arquivado dende o orixinal o 12 de novembro de 2020. Consultado o 10 de novembro de 2022. 
  29. 29,0 29,1 29,2 29,3 "Mastodon Users (@mastodonusercount@bitcoinhackers.org)". Bitcoin Mastodon. 2022-04-13. Arquivado dende o orixinal o 10 de novembro de 2022. Consultado o 2022-11-10. 
  30. "Mastodon Users (@mastodonusercount@bitcoinhackers.org)". Bitcoin Mastodon. 2022-10-29. Arquivado dende o orixinal o 10 de novembro de 2022. Consultado o 2022-11-10. 
  31. "Mastodon Users (@mastodonusercount@bitcoinhackers.org)". Bitcoin Mastodon. 2022-11-05. Arquivado dende o orixinal o 13 de novembro de 2022. Consultado o 2022-11-10. 
  32. Updates (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 06 de abril de 2017. Consultado o 10 de novembro de 2022. 
  33. "ActivityPub". www.w3.org. Consultado o 2022-11-10. 
  34. Robertson, Adi (2019-07-12). "How the biggest decentralized social network is dealing with its Nazi problem". The Verge (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  35. Ferdinand Thommes (2019-07-18). "Wie frei darf oder muss Freie Software sein?". LinuxNews (en alemán). Consultado o 2022-11-10. 
  36. "Server". joinmastodon.org (en alemán). Consultado o 2022-11-10. 
  37. Meldungen, Gepostet von Pressestelle; Datenschutz; Pressemitteilungen; Pressespiegel; Slider (2021-01-19). "LfDI Brink nutzt und unterstützt Social Media Plattform Mastodon - Der Landesbeauftragte für den Datenschutz und die Informationsfreiheit Baden-Württemberg" (en alemán). Consultado o 2022-11-10. 
  38. Kleinz, Torsten (2022-04-16). "Mastodon: Einsamer Twitter-Ersatz für Behörden". Der Spiegel (en alemán). ISSN 2195-1349. Consultado o 2022-11-10. 
  39. "Bundespresseamt (@Bundespresseamt@social.bund.de)". social.bund.de. Arquivado dende o orixinal o 10 de novembro de 2022. Consultado o 2022-11-10. 
  40. publisher. "BSI jetzt auch auf der Open-Source-Plattform Mastodon präsent". Bundesamt für Sicherheit in der Informationstechnik (en alemán). Consultado o 2022-11-10. 
  41. "Der Zoll (@Zoll@social.bund.de)". social.bund.de. Consultado o 2022-11-10. 
  42. "Explorar social.bund.de". Mastodon aloxado en social.bund.de. Consultado o 2022-11-10. 
  43. "@RegierungBW". bawü.social. [Ligazón morta]
  44. "EDPS launches pilot phase of two social media platforms ; European Data Protection Supervisor". edps.europa.eu (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 
  45. "Explorar EU Voice". Mastodon aloxado en social.network.europa.eu. Consultado o 2022-11-10. 
  46. barbara.wimmer (2022-04-26). "Riesen-Ansturm auf Twitter-Alternative Mastodon". futurezone.at (en alemán). Consultado o 2022-11-10. 
  47. "Eugen 💀 (@Gargron@mastodon.social)". Mastodon. 2022-04-25. Consultado o 2022-11-10. 
  48. "Mastodon Users (@mastodonusercount@bitcoinhackers.org)". Bitcoin Mastodon. 2022-10-29. Arquivado dende o orixinal o 10 de novembro de 2022. Consultado o 2022-11-10. 
  49. Gilmer, Marcus (2017-04-06). "Mastodon the band’s response to Mastodon the platform is metal AF". Mashable (en inglés). Consultado o 2022-11-10. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]