Fernando Aramburu

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Infotaula de personaFernando Aramburu

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento(eu) Fernando Aramburu Irigoyen Editar o valor em Wikidata
4 de xaneiro de 1959 Editar o valor em Wikidata (65 anos)
Donostia, España Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeEspaña Editar o valor em Wikidata
EducaciónUniversidade de Zaragoza - filoloxía hispánica (–1983) Editar o valor em Wikidata
Actividade
Campo de traballoEscrita creativa e profesional e poesía Editar o valor em Wikidata
Lugar de traballo Hannover (1984–) Editar o valor em Wikidata
Ocupaciónnovelista Editar o valor em Wikidata
EmpregadorEl País Editar o valor em Wikidata
Xénero artísticoPoesía, novela, ensaio, conto, Literatura infantil e Aforismo Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua castelá e lingua alemá Editar o valor em Wikidata
Participou en
5 de novembro de 2012Q67392091 Traducir Editar o valor em Wikidata
Obra
Obras destacables
Premios

IMDB: nm2031353 Dialnet: 265720 Editar o valor em Wikidata

Fernando Aramburu Irigoyen, nado en San Sebastián o 4 de xaneiro de 1959, é un escritor de ficción, tradutor e profesor español. A súa novela Patria (2016), que retomou a temática do terrorismo etarra abordada en Los peces de la amargura, supúxolle un éxito de crítica e público e os premios da Crítica, Nacional de Literatura e Francisco Umbral ao Libro do Ano.[1][2]

Traxectoria[editar | editar a fonte]

En 1983, licenciouse en Filoloxía Hispánica na Universidade de Zaragoza. Antes participara en San Sebastián, a súa cidade natal, na fundación do Grupo CLOC de Arte e Desarte, que entre 1978 e 1981 editou unha revista e interveu na vida cultural do País Vasco, Navarra e Madrid con propostas de índole surrealista e accións de todo tipo caracterizadas por unha mestura particular de poesía, contracultura e sentido do humor.

Desde 1985, reside na República Federal de Alemaña, onde impartiu clases de lingua española a descendentes de emigrantes. En 1996, publicou a novela Fuegos con limón, baseada nas súas experiencias xuvenís co Grupo CLOC.[3] En 2006, enfocou os estragos causados pola banda terrorista ETA no seu libro de relatos Los peces de la amargura.

Fernando Aramburu asinando exemplares de Patria na Feira do libro de Madrid de 2017.

Ao longo dos anos, tamén cultivou o xénero do aforismo en distintos medios de comunicación, sen que até a data reúna estas pezas nun volume.[4]

En 2009, abandonou a docencia para dedicarse exclusivamente á creación literaria. Os seus libros foron traducidos a máis de trinta idiomas e colabora con frecuencia na prensa española. No ano 2020, publicou unha selección dos seus artigos de prensa co título de Utilidad de las desgracias y otros textos. Tamén escribiu unha columna semanal de contraportada para o diario El País.

Adaptacións das súas obras literarias[editar | editar a fonte]

Félix Viscarret adaptou ao cine a novela El trompetista del Utopía co título de Bajo las estrellas (2007). Esta película ganñou dous premios Goya.

A compañía El Espejo Negro, dirixida por Ángel Calvente, adaptou ao teatro de monicreques Vida de un piojo llamado Matías (2009). A adaptación gañou o Premio Max ao Mellor Espectáculo Infantil.

A canle HBO converteu a novela Patria en serie televisiva en 2020.[5]

Jaime Chávarri adaptou ao cine a novela Ávidas pretensiones co título La manzana de oro (2022). A película foi estreada un ano despois.

Obra[editar | editar a fonte]

Novela[editar | editar a fonte]

  • Fuegos con limón (1996). Andanzas 279, Tusquets Editores, Barcelona.
  • Los ojos vacíos: Trilogía de Antíbula 1 (2000). Andanzas 421, Tusquets, Barcelona.
  • El trompetista del Utopía (2003). Andanzas 501, Tusquets, Barcelona.
  • Vida de un piojo llamado Matías (2004). Novela infantil, Andanzas 558, Tusquets, Barcelona.
  • Bami sin sombra: Trilogía de Antíbula 2 (2005). Andanzas 574, Tusquets, Barcelona.
  • Viaje con Clara por Alemania (2010). Andanzas 714, Tusquets, Barcelona.
  • Años lentos (2012). Andanzas 775, Tusquets, Barcelona.
  • La gran Marivián: Trilogía de Antíbula 3 (2013). Andanzas 805, Tusquets, Barcelona.
  • Ávidas pretensiones (2014). Biblioteca Breve, Seix Barral, Barcelona
  • Patria (2016). Andanzas 888, Tusquets, Barcelona.
  • Los vencejos (2021). Andanzas 995, Tusquets, Barcelona.
  • Hijos de la fábula (2023). Andanzas 1031, Tusquets, Barcelona.

Relatos[editar | editar a fonte]

  • No ser no duele (1997). Andanzas 316, Tusquets, Barcelona.
  • El ladrón de ladrillos (1998). Conto infantil, El Barco de Vapor Serie blanca 71, SM, Madrid
  • El artista y su cadáver (2002). Miscelánea e microrrelatos, Marginales 202, Tusquets, Barcelona
  • Mariluz y los niños voladores (2003). Conto infantil. El Barco de Vapor Serie blanca 103, SM, Madrid.
  • Los peces de la amargura (2006). Relatos centrados nas vítimas do terrorismo de ETA. Andanzas 612, Tusquets, Barcelona
  • El vigilante del fiordo (2011). Andanzas 759, Tusquets, Barcelona
  • Mariluz y sus extrañas aventuras (2013). Tres contos infantís, Demipage, Madrid.

Poesía[editar | editar a fonte]

  • El librillo (1981). Poemas para nenos, San Sebastián, edición de autor.
  • Ave sombra. 1977-1980 (1991).Harria liburuak, San Sebastián, Haranburu Editor.
  • Bruma y conciencia. 1977-1990 (1993). Obra completa ata a data. Poesía vasca, hoy 11, Leioa, Universidade del País Vasco.
  • El librillo (1995). Poesía infantil. Ajonjolí 4, Hiperión, Madrid.
  • Yo quisiera llover. 1977-2011 (2010). Antoloxía. Demipage, Madrid.
  • Autorretrato sin mí (2018). Marginales 300, Tusquets, Barcelona, prosas poéticas.

Traducións[editar | editar a fonte]

  • Arno Schmidt: El brezal de Brand (2006). Maestros del siglo XX 2, Laetoli, Pamplona.
  • Max Frisch: Montauk (2006). Maestros del siglo XX 3, Laetoli, Pamplona.
  • Wolfgang Borchert: Obras completas (2007). Maestros del siglo XX 5, Laetoli, Pamplona.
  • Ernst Haffner: Hermanos de sangre (2015). Biblioteca Breve, Seix Barral, Barcelona.
  • Sacha Batthyany: La matanza de Rechnitz. Historia de mi familia (2017). Biblioteca Breve, Seix Barral, Barcelona.

Premios[editar | editar a fonte]

  • 1997 - Premio Ramón Gómez de la Serna por Fuegos con limón
  • 2001 - Premio Euskadi de literatura en castelán pola novela Los ojos vacíos[6]
  • 2007 - Premio Mario Vargas Llosa NH polo libro de relatos Los peces de la amargura
  • 2007 - Premio Dulce Chacón por Los peces de la amargura
  • 2008 - Premio Real Academia Española por Los peces de la amargura
  • 2011 - Premio Tusquets de Novela por Años lentos
  • 2012 - Premio dos libreiros de Madrid por Años lentos
  • 2014 - Premio Biblioteca Breve pola novela Ávidas pretensiones.[7]
  • 2016 - Premio Ramón Rubial pola novela Patria
  • 2016 - Premio Francisco Umbral al Libro del Año por Patria
  • 2017 - Premio da Crítica por Patria
  • 2017 - Premio do Club Internacional da Prensa por Patria
  • 2017 - Premio Dulce Chacón por Patria
  • 2017 - Premio Euskadi de Literatura en castelán por Patria.[8]
  • 2017 - Premio Nacional de Narrativa por Patria.[9]
  • 2018 - Premio don Quijote de Periodismo polo arigo «Estamos hechos de palabras» no diario El Mundo.[10]
  • 2018 - Premio San Clemente Rosalía-Abanca por Patria
  • 2018 - Premio de Novela Benjamín de Tudela por Patria
  • 2018 - Premio literario Giuseppe Tomasi di Lampedusa por Patria
  • 2018 - Premio Strega Europeo por Patria
  • 2018 - Premio per la Cultura Mediterránea por Patria
  • 2019 - C de Oro do Club da Comunicación
  • 2019 - Premio Internacional COVITE por Patria
  • 2019 - Athens Prize for Literature por Patria
  • 2020 - Premio Boccaccio per la sezione narrativa internazionale
  • 2021 - Premio Crédit Agricole FriulAdria en colaboración co a Fondazione Pordenonelegge (Pordenone, Italia)
  • 2021 - Premio Ictus de la Sociedad Española de Neurología (SEN)
  • 2023 - Orbetello Book Prize . Tributo alla carriera dell´autore.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Moyano, Alberto (28 de agosto de 2019). "Patria sale ahora en busca del público más joven y no lector". El Diario Vasco. Consultado o 9 de junio de 2020. Convertido en un fenómeno insólito en las letras españolas de los últimos años, con más de un millón de lectores, traducida a 31 idiomas, con distribución en América y con versiones en cómic y en televisión. 
  2. "Fernando Aramburu: "No he escrito 'Patria' para servir a ningún partido"". ELMUNDO (en castelán). 2017-04-30. Consultado o 2023-10-26. 
  3. "CULTURAL MADRID 20-12-1996 página 9 - Archivo ABC". abc. 2019-09-18. Consultado o 2023-10-26. 
  4. "El Cultural - Revista de cultura y artes referente en España - Elcultural.com en El Español". El Español (en castelán). Consultado o 2023-10-26. 
  5. "Por qué 'Patria' ha escrito historia de la televisión". Esquire (en castelán). 2020-11-10. Consultado o 2023-10-26. 
  6. "Premios Euskadi de Literatura 2001 - Cultura - Euskadi.eus" (en castelán). Consultado o 23 de febrero de 2018. 
  7. "Fernando Aramburu gana el Biblioteca Breve con Ávidas pretensiones". La Vanguardia. 10 de febrero de 2014. Arquivado dende o orixinal o 11 de febreiro de 2014. Consultado o 11 de febrero de 2014. 
  8. "Fernando Aramburu gana el premio Euskadi de Literatura en castellano con «Patria»". Diario ABC (en castelán). 2017-09-29. Consultado o 2023-10-26. 
  9. "Fernando Aramburu, premio Nacional de Narrativa 2017". Diario ABC (en castelán). 2017-10-17. Consultado o 2023-10-26. 
  10. "Fernando Aramburu: "Las palabras tienen una enorme importancia para los seres humanos"". ELMUNDO (en castelán). 2018-04-24. Consultado o 2023-10-26.