Hecateo de Mileto

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Hecateo.

Mapa de Hecateo. Nel represéntase a Terra coñecida (Asia e Europa) como un disco rodeado do Océano.

Hecateo de Mileto, nado en Mileto sobre o -550 e finado sobre -476, foi un historiador grego. O primitivo do seu método histórico clasifícao entre os logógrafos. Tamén pode considerárselle precedente da xeografía e a cosmografía. Non debe confundirse co seu homónimo Hecateo de Abdera, tamén historiador.

Traxectoria

Naceu en Mileto de rica familia e recibiu o nome da deusa Hécate. Chegou á madurez no tempo da invasión persa. Tras longas viaxes asentouse na súa cidade natal, onde ocupou altos cargos e dedicouse á composición de traballos históricos e xeográficos. Cando Aristágoras convocou un consello dos xonios en Mileto para organizar a revolta xónica contra o poder persa, Hecateo tratou en balde de disuadir aos seus compatriotas de levala a cabo . No -494, cando os derrotados xonios se viron obrigados a negociaren a rendición, el foi un dos embaixadores ante o sátrapa persa Artafernes, ao que persuadiu que permitise a reconstrución das cidades xonias.

Hecateo foi un dos primeiros autores clásicos que mencionan aos pobos celtas.

Obra

Atribúese a Hecateo a Ges Periodos ("Viaxes ao redor da Terra"), obra en dous libros, cada un dos cales organízase a xeito de periplo (navegación costeira con escalas). O primeiro, sobre Europa, é esencialmente un periplo mediterráneo, describindo unha por unha cada rexión visitada, chegando ata a Escitia. O segundo, sobre Asia, organízase de modo similar ao Periplo do Mar Eritreo, do que sobrevive unha versión do século I. Hecateo describe os países e pobos do mundo coñecido, sendo a parte de Exipto particularmente completa. As descricións acompáñanse dun mapa, baseado no de Anaximandro, que corrixe e aumenta. Consérvanse 374 fragmentos da obra, a maior parte citados no léxicon xeográfico Étnica, compilado por Estevo de Bizancio.

Tamén se lle coñecen as Genealogiai, compendio racionalmente sistematizado das tradicións e mitoloxía gregas, que rompe coa tradición épica de construción de mitos. Consérvanse poucos fragmentos, pero suficientes para considerar a súa importancia.

Escepticismo

As obras de Hecateo, especialmente as Genealogiai, mostran un marcado escepticismo:

"Isto di Hecateo de Mileto: Escribo o que considero verdade; as historias dos gregos parécenme ridículas".

Ao contrario que o seu contemporáneo Xenófanes, non critica os mitos partindo dos mitos mesmos, senón que a súa incredulidade provén da súa ampla exposición ás moitas mitoloxías contraditorias que atopa nas súas viaxes.

É ilustrativa a anécdota da visita a un templo exipcio en Tebas . O sacerdote mostra a Heródoto unha serie de estatuas no sagrado interior do templo, cada unha supostamente erixida polo sumo sacerdote de cada xeración. Hecateo, di Heródoto, tras presenciar o mesmo espectáculo, mencionou aos sacerdotes que el mesmo podía reconstruír a súa liña de antepasados a través de dezaseis xeracións ata chegar a un deus do que descendía. Os exipcios, comparando a súa xenealoxía coa súa propia manifestada en 345 estatuas, todas de mortais, negáronse a crer a pretensión de Hecateo de descender dunha figura mitolóxica. Este encontro coa antigüidade inmemorial de Exipto considérase unha influencia crucial no escepticismo de Hecateo. O pasado mitoloxizado dos gregos vólvese insignificante cando o compara coa historia dunha civilización que xa era antiga antes de que se fundase Micenas.

Hecateo foi probabelmente o primeiro dos logógrafos en intentar unha seria historia en prosa e en empregar o método crítico para distinguir o mito do feito histórico, aínda que acepta a Homero e outros poetas como autoridades fidedignas. Heródoto debe a Hecateo o concepto de historia en prosa, aínda que ás veces discuta o seu contido.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Livius, Hecataeo de Mileto por Jona Lendering
• Artigo detallado con bibliografía en iranicaonline.