Denario
- Para a moeda de bronce da República de Roma de igual valor (10 ases), ver decussis.
Denario (en latín: denarius; plural: denarii) foi moeda máis común e típica da época republicana da Roma antiga, e da que aínda se conservan innumerables pezas, denomínase denario. Coñécese con este nome á moeda de prata equivalente a 10 ases, cuxo peso nos 50 primeiros anos da súa institución foi dun sextante de onza; ou sexa, de 4,54 gramos, entrando 72 pezas nunha libra. Cando o ás baixou de peso a unha onza, o denario reduciuse a 3,90 gramos (ou sexa, de 84 pezas nunha libra) sen diminuír máis peso ata a época do Emperador Nerón, pero comprendendo 16 ases en lugar dos 10 que lle correspondían polo seu nome. Como divisores do denario, figuran:
- o quinario, que valía a metade daquel, equivalente a cinco ases.
- o sestercio ou a cuarta parte dun denario, equivalente a dous ases e medio.
| Equivalencias entre moedas romanas | |||||
| Moeda | Denario | Quinario | Sestercio | As | Metal |
|---|---|---|---|---|---|
| Denario (símbolo X) | 1 | 2 | 4 | 10 | 
|
| Quinario (símbolo V) | 1/2 | 1 | 2 | 5 |
|
| Sestercio (símbolo IIS) | 1/4 | 1/2 | 1 | 2,5 |
|
| As (símbolo I) | 1/10 | 1/5 | 2/5 | 1 | 
|
| Áureo | 25 | 1/40 da libra romana (aproximadamente 8 g) | 
| ||
Os tipos do anverso nos denarios e os seus divisores foron ao principio figuras de divindades romanas, a semellanza dos ases, levando, do mesmo xeito que os quinarios, a cabeza de Roma personificada, cuberta con gálea ou casco (que moitos confunden con Minerva).
No reverso, levan a figura de Dióscuros (Cástor e Pólux) tirando do carro da Vitoria ou unha cuadriga (catro cabalos) arrastrando o carro de Xúpiter ou de Marte, de onde veñen os nomes de bigato e cuadrigato que se adoitan dar ás devanditas pezas. Moito máis tarde, en sucesivas emisións, irán desaparecendo as referidas divindades para dar lugar a figuras moi variadas, segundo o capricho do maxistrado que dirixía a cuñaxe e que consistían en representacións de antigos personaxes, recordos de familia, emblemas ou símbolos da mesma, e despois, fazañas ou empresas do respectivo maxistrado. Chegado o final da República ou época do Triunvirato de Xulio César, empezou a figurar nunha cara das moedas o retrato do personaxe que as autorizaba.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Commons ten máis contidos multimedia sobre: Denario |
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Cohen, Henry. Description historique des monnaies frappées sous l'Empire romain. MM. Rollin & Feuardent. 2ª edición. París, 1880-1892 (Tomo I: 1880. Tomo II: 1882. Tomo III: 1883. Tomo IV: 1884. Tomo V: 1885. Tomo VI: 1886. Tomo VII: 1888. Tomo VIII: 1892 (mais táboa de emperadores).
- Crawford, M. H. Coinage and Money Under the Roman Republic. University of California Press. Berkeley. 1985. ISBN 0-520-05506-3.
