Alcmeónidas
Os Alcmeónidas, (en grego antigo: Ἀλκμαιωνίδαι Alkmaiōnídai) foron unha das familias eupátridas da Atenas (séculos VI, V e IV a. C.). Pretendían ser atenienses autóctonos, descendentes por Alcmeón de Neleo (rei mítico de Pilos, fillo de Poseidón) e de Tiro, e aducían ser expulsados do seu reino polos dorios.[1]
Alcmeónidas e Cilonianos[editar | editar a fonte]
O primeiro Alcmeónida soado foi o arconte Megacles I, que no 632 a. C. condenou á morte a Cilón e os seus cómplices, autores dun golpe de estado frustrado (posto que o pobo non se sublevou secundando os seus plans), que instigados por un oráculo délfico, apoderáronse da Acrópole.[2] Cilón sentou á beira da imaxe de Atenea Políade, protectora da cidade, sita no templo de Erecteo, o santuario máis antigo que tiña consagrado en Atenas, destruído máis tarde polos persas. Ao acollerse á protección da imaxe, o refuxiado adquiriu carácter de inviolable. Inviolabilidade que non se respectou e de aí o sacrilexio. Sobre Megacles, arconte epónimo, recaeu a responsabilidade e foi acusado de sacrilexio por Mirón de Flía.[3][4] Un tribunal composto por 300 nobres condenou a Megacles e á súa familia ao exilio perpetuo.[3] Os Alcmeónidas mortos foron desenterrados e trasladados aos arredores da cidade.[3] Epiménides de Creta foi chamado para purificar a cidade, o que fixo no ano 594 a. C.[3][5]
A tentativa de Cilón debeu contar co apoio de Megara, xa que o seu tirano Teágenes era sogro seu.[6] Cilón e o seu irmán conseguiron escapar da Acrópole, sendo os seus secuaces os que foron apresados, baixo a promesa dos atenienses a quen estaba confiada a garda da deusa, de non facerlles dano, pero matáronos. Incluso acabaron con algúns que sentaron xunto aos altares das Erinias.[7] O sacrilexio revestiu maior gravidade ao cometerse ao pé dos altares destas deusas. Segundo Plutarco os conxurados, convencidos por Megacles, accederon a baixar da Acrópole. O descenso fixérono atando á estatua un fino fío, pero cando chegaron preto das estatuas das Erinias, rompeu o fío e Megacles e os outros arcontes lanzáronse a capturalos, baixo o pretexto de que a deusa os rexeitaba como suplicantes. Aos que se refuxiaron nos altares das deusas degoláronos, ao resto lapidáronos, excepto a algúns aos que lles perdoaron a vida.[8]
Segundo a tradición ática, esta primeira expulsión dos Alcmeónidas ocorrería cara ao 594 a. C., en tempos de Solón e unha xeración despois da tentativa de Cilón. Con todo podería ser inmediatamente despois da conspiración e que os ósos non fosen desenterrados até a expulsión posterior.[9]
Durante o arcontado de Solón en 594 a. C., autorizouse o regreso dos Alcmeónidas, froito da súa política de reconciliación.
A historia de Atenas desde a conspiración de Cilón, mostra un antagonismo de máis dun século entre os Alcmeónidas e a nobreza ateniense; en concreto a súa alianza con familias para o derrocamento dos tiranos, sobre todo nos inicios da tiranía de Pisístrato.[10]
Alcmeón, fillo de Megacles, mandou as forzas atenienses na Primeira Guerra Sacra cara ao 590 a. C. Venceu nas carreiras de carros das Olimpíadas do 592 a. C. Era sumamente rico e na súa época e debido á súa fortuna, debeu de xeneralizarse o nome da familia.
Alcmeónidas e Pisistrátidas[editar | editar a fonte]
Volveron ser expulsados da cidade durante a tiranía de Pisístrato. No 548 a. C. chegaron a un acordo coa anfictionía de Delfos e reconstruíron o templo de Apolo. No 510 a. C., trala caída de Hipias, os Alcmeónidas foron autorizados a regresar, de novo, a Atenas.
Megacles II, fillo de Alcmeón, casou con Agarista, filla do tirano de Sición, Clístenes. Megacles e a súa familia tamén foron exiliados tras acentuarse as diferenzas entre Megacles e Pisístrato despois da segunda toma do poder por parte do tirano.
Alcmeónidas posteriores[editar | editar a fonte]
|
| |
Bustos de Clístenes e Pericles.
| ||
Do matrimonio de Megacles e Agarista naceu Clístenes o reformador, que tivo un breve desterro tras caer a tiranía de Pisístrato. Outro fillo de Megacles foi Hipócrates, pai dunha segunda Agarista que contraeu matrimonio con Jantipo, matrimonio do que entre 495-490 a. C. naceu Pericles.
No 431 a. C. unha embaixada lacedemonia en Atenas, esixiu que para expiar o sacrilexio cometido contra Atenea fose desterrado Pericles, fillo de Jantipo, que estaba implicado no sacrilexio por vía materna, pero en realidade era un pretexto de Esparta para desprestixiar a Pericles cuxa política temía e coa certeza de que non prosperaría, pero si a acusación de que a guerra sobreviría debido á desgraza de pertencer á familia dos Alcmeónidas e a maldición que pesaba sobre el.
Entre os membros máis coñecidos desta familia atópanse: Clístenes, Pericles e Alcibíades. O tres foron involucrados no proceso que se instruíu contra os Alcmeónidas.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Heródoto, Historia V.62.2
- ↑ Heródoto, op. cit.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Aristóteles, Constitución de los atenienses I.1
- ↑ Plutarco, Solón 12.1-2
- ↑ Plutarco, Solón 12
- ↑ Pausanias, Descripción de Grecia I.28.1
- ↑ Tucídides, Historia de la Guerra del Peloponeso I.126.11
- ↑ Plutarco, Solón 12.1
- ↑ A. W. Gomme, A. Andrewes y Kenneth DoverK.
- ↑ Felix Jacoby, p. 160
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Jacoby, Felix (1949). Atthis: The Local Chronicles of Ancient Athens (en inglés). Ayer Publishing.
