Declaración dos Dereitos dos Pobos de Rusia

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Declaración dos Dereitos dos Pobos de Rusia
páxina 1 Páxina 2

Ratificación2 de novembro de 1917

A Declaración dos Dereitos dos Pobos de Rusia (en ruso: Деклара́ция прав наро́дов Росси́и)[1] foi un documento promulgado polo goberno bolxevique de Rusia o 15 de novembro (2 de novembro por calendario gregoriano), de 1917 (asinado por Vladimir Lenin e Joseph Stalin).

O documento proclamaba:

  1. Igualdade e soberanía dos pobos de Rusia
  2. Dereito dos pobos de Rusia dunha libre autodeterminación, incluída a secesión e a formación dun Estado separado
  3. Abolición de todos os privilexios e restricións nacionais e relixiosas
  4. Desenvolvemento libre das minorías nacionais e dos grupos etnográficos que poboan o territorio de Rusia.[1]

O significado da Declaración aínda é discutido na historiografía rusa. En 1917 o pensamento bolxevique aínda era en gran parte idealista, dominado por ideas de "felicidade universal". Ademais, nese momento os bolxeviques crían que a revolución mundial era inminente, polo que non lles importaba moito a perda de territorios. 

Porén, na literatura occidental da guerra fría, adoita argumentarse que de feito Lenin e Stalin acordaron liberar maioritariamente os territorios sobre os que non tiñan soberanía desde que Rusia os perdera ante as potencias centrais en 1915 e 1916. Algúns historiadores suxiren que o propósito do documento era limitar a disidencia pública despois de que Rusia perdese a maior parte das súas áreas occidentais ante o avance do Imperio alemán e tentar complicar os asuntos detrás da primeira liña.

De facto, a declaración tivo o efecto de reunir a algúns de etnia non rusa detrás dos bolxeviques. Os fusileiros letóns foron importantes partidarios dos bolxeviques nos primeiros días da guerra civil rusa[2] e os historiadores letóns recoñecen a promesa de soberanía como unha razón importante para iso. Os rusos brancos antirrevolucionarios non apoiaron a autodeterminación e, como resultado, poucos letóns loitaron ao lado do movemento branco.

Pretendido ou non, o dereito de secesión previsto na declaración foi pronto exercido polas rexións periféricas do oeste de Rusia, parte ou que xa estiveran baixo o control do exército alemán e non de Moscova. Pero a medida que se estendeu a revolución, tamén moitas áreas dentro de Rusia que durante moito tempo estaban integradas declaráronse repúblicas independentes. A Rusia bolxevique, con todo, tentaría establecer o poder soviético na maior cantidade posible delas. Os tres estados bálticos viviron guerras entre gobernos soviéticos co obxectivo de establecer un estado comunista aliado coa Rusia bolxevique e gobernos non comunistas que buscaban un estado independente. Os gobernos soviéticos recibiron apoio militar directo de Rusia. Despois da vitoria do bando non comunista, Rusia recoñeceunos como os gobernos lexítimos dos estados bálticos en 1920. Os países serían posteriormente invadidos e anexionados pola Unión Soviética en 1939.

A historiografía rusa adoita citar o documento como unha das principais bases para a liberación dos estados centroeuropeos. Polonia, Ucraína, Lituania, Letonia, Bielorrusia e Estonia foron creadas como estados monicreques polas Potencias Centrais ou liberadas polas propias nacións dos devanditos países despois do colapso de Alemaña e Austria-Hungría.

Lista de territorios[editar | editar a fonte]

Os seguintes países declararon a súa independencia pouco despois da declaración dos bolxeviques, establecéndose como estados non comunistas. Aínda que o papel que xogou esta declaración na súa independencia declarada é dubidoso, facilitou o recoñecemento da súa independencia pola Rusia bolxevique. Salvo Finlandia, todas estas áreas estaban fóra da soberanía rusa tras os éxitos austro-alemáns na Gran Guerra e foron cedidas oficialmente no Tratado de Brest-Litovsk, pero os bolxeviques non podían coñecer este desenvolvemento no momento da Declaración.

  • Finlandia (6 de decembro de 1917)
  •  Lithuania (11 de decembro de 1917)
  • Ucraína Ucraína (autonomía 22 de novembro de 1917, independencia 22 de xaneiro de 1918)
  • Moldavia (autonomía o 15 de decembro de 1917, independencia o 6 de febreiro de 1918).
    uniuse a Romanía o 9 de abril de 1918)
  •  Estonia (22 de abril de 1918)
  • Belarús (25 de marzo de 1918)
  • Polonia Polonia(11 de novembro de 1918)
  •  Letonia (18 de novembro de 1918)

Estes países declararon a súa independencia, como Estados comunistas, pouco despois da declaración:

Proclamáronse outras varias repúblicas independentes pero foron de curta duración:

Desenvolvementos posteriores[editar | editar a fonte]

Os bolxeviques nunca rexeitaron formalmente a idea da autodeterminación, pero as Constitucións soviéticas (de 1924, 1936 e 1977) limitaron o dereito de secesión só ás repúblicas constituíntes.

En 1918 tamén o Presidente dos Estados Unidos, Woodrow Wilson, se mostrou partidario do dereito da autodeterminación dos pobos, en particular dos que conformaban o Imperio Austrohúngaro.[3]

En 1976 foi proclamada a nivel mundial a Declaración Universal dos Dereitos dos Pobos.[4]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. 1,0 1,1 "Lenin, Direito Soviético : Declaração dos Direitos dos Povos da Rússia". www.scientific-socialism.de. Consultado o 2023-02-05. 
  2. Leonard, 2007: 3
  3. Shipley, Trajan (2018-01-01). "El derecho a la autodeterminación y los límites a la independencia". El Orden Mundial - EOM (en castelán). Consultado o 2023-02-05. 
  4. "Declaración universal de los derechos de los pueblos / 4 julio 1976". filosofia.org (en castelán). Consultado o 2023-02-05. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]