Carina Ari
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | (en) Maria Karina Viktoria Jansson 14 de abril de 1897 Estocolmo, Suecia |
| Morte | 24 de decembro de 1970 (73 anos) Buenos Aires, Arxentina |
| Lugar de sepultura | Westerveld (en)  |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Suecia |
| Actividade | |
| Campo de traballo | Danza, Coreografía e escultura |
| Ocupación | coreógrafa , escultora , bailarina , bailarina de ballet |
| Período de actividade | 1918 - 1939 |
| Familia | |
| Cónxuxe | Désiré-Emile Inghelbrecht |
 | |
Maria Karina Viktoria Jansson, nada en Estocolmo o 14 de abril de 1897 e finada en Buenos Aires o 24 de decembro de 1970, foi unha bailarina sueca coñecida como Carina Ari. Despois dunha recoñecida carreira de danza e coreografía que se estendeu dende 1913 ata 1939, principalmente en París, Ari casou e mudouse á Arxentina. Comezou a esculpir, creando bustos de varias figuras destacadas. A partir de 1951, creou dotacións para axudar os bailaríns, establecendo fondos para axudar bailaríns enfermos ou envellecidos, para promover novos talentos e para establecer unha biblioteca en Suecia para fomentar o estudo sobre a danza. A biblioteca Carina Ari de Estocolmo posúe unha das coleccións máis extensas de materiais de arquivo sobre danza en Europa.
Traxectoria[editar | editar a fonte]
Vida temperá[editar | editar a fonte]
Maria Karina Viktoria Jansson naceu en Estocolmo, Suecia.[1][2] Criada na pobreza, con dúbidas sobre ás súa orixe debido á súa complexión escarpada, Jansson soñou con ser bailarina dende pequena. En 1911 matriculouse na escola de danza ofrecida da Kungliga Operan (Real Ópera Sueca), graduándose en 1913.[3]
Carreira[editar | editar a fonte]
Ao rematar os seus estudos, Jansson entrou no corpo de ballet do Kungliga Baletten (Real Ballet Sueco).[3] 1913 foi o ano no que Michel Fokine ingresou na compañía como o seu director artístico.[4] O seu enfoque difería do que se fixera no pasado, promovendo os bailaríns a papeis baseados na habilidade, en lugar do seu rango na compañía. Fokine seleccionou a Jansson para participar no corpo de ballet para a produción de Les Sylphides e ao ano seguinte escolleuna para un pequeno papel en Scheherazade. As actividades da compañía de ballet suspendéronse durante a primeira guerra mundial, mais en 1918 e de novo en 1919, Jansonn participou con Fokine en dúas aparicións como convidada durante o verán no teatro dos xardíns Tivoli. Durante a primeira destas aparicións, Jansonn cambiou o seu nome artístico por Carina Ari.[5]
En 1919, Ari abandonou o Ballet Real, pediu prestados cartos e mudouse a Charlottenlund, Dinamarca, para estudar con Fokine, que collera unha casa alí. Despois de graduarse da formación de Fokine e recibir o seu apoio polas súas habilidades coreográficas, regresou a Estocolmo.[6] Foi contratada por Mauritz Stiller para coreografar o ballet Schaname para o seu filme Erotikon (1920). A escena do ballet era extensa e requiría todo o Real Ballet para a actuación.[7] Pouco despois de rematar a rodaxe, deixou Estocolmo e mudouse a París. Traballou como bailarina principal cos Ballets suédois de Rolf de Maré entre 1920 e 1923, destacando polos seus fluídos movementos de brazos.[1][8] A primeira produción da compañía, Ibéra, foi composta por Isaac Albéniz, baseada en temas españois que se adaptaban tanto ao aspecto escuro de Ari como ao seu estilo de baile. Tamén apareceu en Jeux e La Nuit de Saint-Jean con éxito,[9] e despois en 1922, Jean Börlin, o outro solista e coreógrafo, escribiu Anitra’s Dance especialmente para ela. Interpretou a peza recibindo boas críticas e pedindo bises, pero notoriedade que recibía causou conflito con Börlin, que lle prohibiu volver bailala.[10] Ari deixou a compañía despois da temporada 1923.[11]
Ari foi entón contratada como solista na Opéra-Comique, onde Désiré-Émile Inghelbrecht exercía como director musical. Os dous casaron en 1925, o mesmo ano no que lanzou Scénes Dansées. O ballet, que coreografou e bailou,[11] contou cunha orquestra sinfónica completa, escenografías detalladas e oito danzas en solitario,[8] sen interrupcións. Entre danzas, Ari corría para cambiar de vestiario rapidamente antes do seu seguinte baile.[11] A representación foi unha das primeiras en que apareceu unha bailarina de adestramento clásico nunha produción teatral a unha escala tan grande e achegouse á danza moderna máis que ás súas raíces clásicas. As súas críticas foron excelentes e realizou unha xira por toda Europa coa produción ata 1939.[12] En 1928 Ari foi contratada pola Ópera de París para a coreografía e creou Rayon de Lune, bailando como protagonista.[8] A música do ballet estaba baseada en Thème et Variations, composta por Gabriel Fauré.[13] Ao ano seguinte, formou a súa propia compañía e foi contratada como coreógrafa para a Fête des Narcisses celebrada en Montreux, Suíza. Despois, durante a temporada 1929-1930, traballou para o Teatro Nacional Alxeriano Mahieddine Bachtarzi en Alxer. De regreso a París, converteuse en directora de ballet da Opéra-Comique ata 1933. Entre 1935 e 1937, apareceu en Estocolmo na Ópera Real.[8] En 1938, Serge Lifar contratou a Ari como solista para o papel da sulamita en Le Cantique des Cantiques. Aínda que tiña moitas estrelas na Ópera de París para escoller, seleccionou a Ari debido á súa fluidez e estilo máis moderno. A súa última actuación foi o 30 de marzo de 1939, cando interpretou as súas Scénes Dansées na Opéra-Comique.[14]
Ari de reumatismo, Ari viaxou a Aix-les-Bains, no sur de Francia, onde coñeceu a Jan Henrik Molzer, un dos directores da empresa neerlandesa de bebidas Bols. Ela e Inghelbrecht separáronse, Ari casou con Molzer e en 1940 mudouse a Buenos Aires, Arxentina. Ari comezou unha segunda carreira como escultora. As súas pezas máis destacadas son bustos de Dag Hammarskjöld, Serge Lifar e Rolf de Maré. O seu busto de Hammarskjöld está exposto na torre que leva o seu nome na cidade de Nova York. Á morte do seu marido en 1951,[15] Ari comezou a usar a súa fortuna para bailaríns enfermos ou envellecidos.[3]
Últimos anos[editar | editar a fonte]
En 1961 creou unha bolsa anual para outorgar a unha prometedora bailarina nova, así como unha medalla anual para recoñecer os que promoven o desenvolvemento da danza en Suecia.[1][16] En 1969, Ari dotou unha segunda fundación que leva o seu nome para crear a Biblioteca Carina Ari. A biblioteca está anexa ao Museo da Danza de Suecia e contén o arquivo máis completo de literatura sobre danza do norte de Europa.[17]
Ari morreu o 24 de decembro de 1970 en Buenos Aires.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Svenska Filminstitutet 2014.
- ↑ Mosesson 2014, p. 34.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Näslund 1989, p. 70.
- ↑ Näslund 1989, p. 72.
- ↑ Näslund 1989, p. 73.
- ↑ Näslund 1989, p. 74.
- ↑ Näslund 1989, pp. 74–75.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Näslund 2005.
- ↑ Näslund 1989, p. 75.
- ↑ Näslund 1989, pp. 75–76.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Näslund 1989, p. 76.
- ↑ Näslund 1989, p. 77.
- ↑ Näslund 1989, p. 78.
- ↑ Näslund 1989, p. 79.
- ↑ Näslund 1989, pp. 79–80.
- ↑ Dans Tidningen 2015.
- ↑ Dance Research 1986, pp. 78–79.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Mosesson, Mikael (2014). "Offentlig konst i Göteborg" (en sueco). Göteborg: Mimer bokförlag. ISBN 978-91-87593-36-9.
- Näslund, Erik (2005). Cohen, Selma Jeanne, ed. "International encyclopedia of dance" (1st paperback ed.). Nova York: Oxford University Press. ISBN 978-0-195-17369-7 – vía Oxford University Press's Reference Online.
- Näslund, Erik (outono de 1989). "Carina Ari". Dance Research (Edimburgo: Edinburgh University Press) 7 (2): 70–80. ISSN 0264-2875. JSTOR 1290772.
- "Archives of the Dance: The Dance Museum, Stockholm". Dance Research (Edimburgo: Edinburgh University Press) 4 (2): 78–80. outono de 1986. ISSN 0264-2875. JSTOR 1290728.
- "Carina Ari". Svensk Filmdatabas (en sueco). Estocolmo: Svenska Filminstitutet. 2014. Arquivado dende o orixinal o 22 de setembro de 2014. Consultado o 18 de xullo de 2017.
- "Medaljer och guldregn för danskonstnärer" [Medals and golden rain for Danish artists]. Dans Tidningen (en sueco). Estocolmo: Stockholm Economic Association. 22 de maio de 2015. Arquivado dende o orixinal o 18 de xullo de 2017. Consultado o 18 de xullo de 2017.
