Céilidh

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Céilí»)
Unha danza de cèilidh en Virxinia, EEUU

Un céilí[1](irlandés, pronuncia irlandesa: /ˈceːlʲiː/) ou cèilidh (gaélico escocés, pronuncia escocesa: /ˈkʲʰeːli/), no significado actual da palabra, é unha celebración de baile tradicional dos pobos gaélicos (Irlanda e Escocia), aínda que hoxe en día tamén se pode atopar noutros países con poboación descendente de emigrantes irlandeses e escoceses.

Historia[editar | editar a fonte]

Antigamente, un encontro social de calquera tipo, sen necesidade de danza, chamábase “céilidh”. De feito, moitas destas ocasións tiñan un carácter non só festivo senón tamén literario, e ademais de bailar e cantar recitaban contos, poemas, baladas, refráns e adiviñas. Nas últimas décadas o seu significado foi cambiando e hoxe "céilidh " refírese principalmente só á danza[2].

Céilidhs modernas[editar | editar a fonte]

Antes de que aparecesen as discotecas e pubs nocturnos, os céilidhs celebrábanse na maioría das cidades e concellos os venres ou sábados pola noite. Eran un lugar de encontro de mozos. Os céilidhs aínda son moi populares en varias zonas rurais de Irlanda e Escocia, especialmente nas rexións costeiras occidentais de fala gaélica.

Os Ceilidhs tamén se celebran, a menor escala, en bares ou casas, por exemplo en zonas rurais illadas do interior, ou durante festas multitudinarias. É habitual que algunhas institucións como clubs deportivos, escolas e universidades organicen céilidhs de forma regular, ou polo menos anualmente.

A formalidade nestes pode variar: algúns mesturan música moderna cunha banda de baile folclórico. En canto á roupa, nalgúns céilidhs escoceses pode ser obrigatorio o uso do vestido Highland, co seu famoso kilt. En xeral, non obstante, este requisito non é necesario e pódese usar roupa casual. Non é imprescindible coñecer os pasos básicos dos bailes. O baile adoita alternarse con outro tipo de números: cancións, recitais de poesía, contacontos, etc.[3]

Os instrumentos máis habituais na música ceilidh son o violín, a frauta, o tin whistle, o acordeón, o bodhrán, e nos últimos tempos tamén a batería e o baixo eléctrico.

A primeira banda de céilidh, tal e como a coñecemos hoxe, foi formada en Irlanda por Séamus Clandillon, director musical de Radio Éireann.[4]

A formación de baile máis común nos céilidhs é o "set ". Un conxunto consiste nunha agrupación de catro pares, con dous pares enfrontados, formando un cadrado ou rectángulo. Cada parella intercambia posicións coa parella de diante e as parellas tamén intercambian entre si, mantendo os pasos ao ritmo da música en todo momento.

Porén, preto da metade dos bailes céilidh escoceses modernos realízanse en parellas, que bailan pola sala en círculo. As parellas poden ser fixas ou, para facer o baile máis sociable, a muller pode cambiar de parella, pasando ao seguinte home do círculo ao final de cada serie de pasos.

En Irlanda, entre os bailes máis famosos deste xénero están "Siege of Ennis"[5], "The Walls of Limerick" [6] e "The Stack of Barley"[7]. Algúns toman o seu nome de batallas históricas ou algún acontecemento importante; outros, como os tres citados, de utensilios ou accións cotiás da vida rural.

O baile por pasos (step dancing en inglés) é outro estilo de danza presente nos céilidhs. Ten raíces antigas e é a forma máis complexa de danza irlandesa, popularizada na década de 1990 polo conxunto Riverdance (véxase tamén o filme Riverdance), e máis tarde polo espectáculo Lord Of The Dance. A diferenza do set, que pode ser bailado por calquera independentemente das súas habilidades, o step dance é realizado por bailaríns experimentados.

Os céilidhs fixéronse internacionais grazas ás diásporas escocesas e irlandesas. Podemos atopar concursos de música tradicional e céilidhs en países como Canadá, Estados Unidos ou Nova Zelandia.

Ceilidhs escoceses modernos[editar | editar a fonte]

Hoxe en Escocia é moi común organizar céilidhs privados como entretemento para unha voda, festa de aniversario ou outro tipo de celebración. Nestes sempre se contrata unha banda, cuxo número de compoñentes pode variar, pero adoita ser entre dous e seis músicos.

Tamén se celebran céilidhs públicos. Todas as universidades escocesas fan isto de forma regular. A Universidade de Edimburgo, por exemplo, organiza máis dunha por semestre.

Algunhas bandas intercalan os bailes ceilidh con sesións de música a cargo dun DJ, para atraer máis público.

Galería[editar | editar a fonte]

Referencias na cultura popular[editar | editar a fonte]

  • Na película I know where I'm going! (1945), os personaxes asisten a un céilidh.
  • Na película Local Hero (1983), os personaxes aparecen nun céilidh.
  • Na película The Wind That Shakes the Barley (2006), os personaxes aparecen nun céilidh.
  • Un céilidh é descrito na película The Magdalene Sisters (2002).
  • No filme de Danny Boyle Shallow Grave (1994), Ewan McGregor e Kerry Fox aparecen nun ceilidh.
  • Unha canción de 1992 do grupo Black 47 titúlase "Funky Céilí".
  • A famosa banda de música celta Celtic Woman describe un céilidh na súa popular canción "At the Céilí".
  • The Pogues, inclúen a canción "Céilidh Cowboy" no seu álbum The Crock Of Gold .
  • A canción "Johnny's Far Away", de Richard Thompson, conta a historia dunha muller que lle é infiel ao seu marido mentres este está de viaxe coa súa banda, que toca nos céilidhs.
  • A canción "Céilidh" da banda Real McKenzies describe esta práctica.
  • O nome da banda Ceili Rain apela directamente ao espírito dos céilidhs.
  • No libro White Male Heart (2001), de Ruaridh Nicoll, hai varias referencias aos ceilidhs.
  • Na expansión do xogo Civilization V: Gods and Kings, o edificio especial da civilización celta chámase Salón de Céilidh.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "céilí". teanglann. 
  2. "Everything you needed to know about Ceilidhs". Ghillie Dhu (en inglés). 2019-01-29. Arquivado dende o orixinal o 24 de maio de 2022. Consultado o 2022-05-09. 
  3. "Gaitas, ceilidhs y danzas escocesas". www.visitscotland.com (en castelán). Consultado o 2022-05-09. 
  4. de Buitléar, Éamon (2004). A Life in the Wild. Dublín: Gill and MacMillan. p. 83. 
  5. "Siege of Ennis - by Riverdance crew". Consultado o 2022-05-09. 
  6. "Walls of Limerick". Consultado o 2022-05-09. 
  7. "Stacks of Barley .MPG". Consultado o 2022-05-09. 
  8. "General Information". Smithsonian Folklife Festival (en inglés). Consultado o 2022-05-09. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • John Cullinane: Aspects of the History of Irish Céilí Dancing, The Central Remedial Clinic, Clontarf, Dublín 3, 1998, ISBN 0-9527952-2-1
  • An Coimisiún le Rincí Gaelacha: Ár Rincí Fóirne-Thirty Popular Céilí Dances, Westside Press, 2003.
  • JG O'Keeffe, Art O'Brien: A Handbook of Irish Dances, 5. Edición, Gill & Son Ltd., 1934.
  • Helen Brennan: The Story of Irish Dance, Mount Eagle Publications Ltd., 1999, ISBN 0-86322-244-7