Arquieparquía católica ucraína de Przemyśl-Varsovia
| |||||
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Poboación | |||||
| Lingua usada | lingua ucraína  | ||||
| Relixión | Uniatas (pt)  | ||||
| Xeografía | |||||
| Parte de | |||||
| Comparte fronteira con | Eparquía católica eslovaca de Bratislava, Suroeste Ukrainian Catholic Eparchy of Sokal – Zhovkva (en) , leste Arquieparquía católica ucraína de Lviv, sueste Ukrainian Catholic Eparchy of Sambir – Drohobych (en) , sueste Ukrainian Catholic Archiepiscopal Exarchate of Lutsk (en) , leste Apostolic Exarchate in the Czech Republic (en) , oeste Eparquía católica ucraína de Wrocław-Gdańsk, noroeste Greek Catholic Archeparchy of Prešov (en) , sur | ||||
| Creación | 24 de maio de 1996 | ||||
| Catedral | Cathedral of St. John the Baptist (en) | ||||
| Páxina web | cerkiew.net | ||||
A arquieparquía de Przemyśl-Varsovia é unha sé metropolitana da Igrexa Católica Ucraína en Polonia. En 2009 contaba con arredor de 30.000 bautizados. Dende 2015 o seu metropolita é Eugeniusz Popowicz.
Territorio[editar | editar a fonte]
A arquieparquía abrangue as rexións oriental e meridional de Polonia, aínda que os fieis de rito bizantino concéntranse nas rexións limítrofes con Ucraína. A propia sé arquiepiscopal, Przemyśl, atópase preto da fronteira.
En Przemyśl está a catedral de San Xoán Bautista, e en Varsovia a concatedral da Dormición da Virxe María. O territorio está dividido en seis decanatos e 85 parroquias.
A arquieparquía limita ao oeste coa súa sufragánea de Wrocław-Gdańsk, ao leste co exarcado arquiepiscopal de Lutsk e coa eparquía de Sokal-Zhovka, e ao sueste coa arquieparquía de Lviv e coa eparquía de Sambir-Drohobych. Tamén limita ao sur coa arquieparquía eslovaca de Prešov, ao suroeste coa eparquía eslovaca de Bratislava, e ao oeste co exarcado apostólico ruteno da República Checa.
Historia[editar | editar a fonte]
O bispo ortodoxo de Przemyśl, Mykhailo Kopystenskyi, non aceptou a Unión de Brest de 1596.[1] Porén, logo do seu pasamento, o metropolita Ipatii Potii nomeou en 1610 a un bispo favorable á unión, Atanasii Krupetskyi.
En 1620 o patriarca de Xerusalén Teófanes III restableceu a metrópole ortodoxa de Kíiv baixo a súa xurisdición, nomeando como primeiro metropolita a Yov Boretskyi. Como bispo de Przemyśl, Teófanes consagrou a Isaia Kopynskyi, iniciándose unha sucesión de bispos ortodoxos paralela á de bispos católicos.
A eparquía ortodoxa entrou novamente en comuñón coa Igrexa Católica ao aceptar o bispo Inokentii Vynnytskyi a unión en 1691. Inicialmente a eparquía formaba parte da metrópole de Kíiv, Galicia e toda a Rus.
O 22 de febreiro de 1807, por mor da bula En universalis Ecclesiae de Pío VII que separou a metrópole en dúas, pasou a formar parte da metrópole de Galicia.
O 10 de febreiro de 1934 cedeu parte do territorio para a creación da administración apostólica de Łemkowszczyzna, que deixou na práctica de existir logo da segunda guerra mundial.
Coa chegada do comunismo, os territorios da eparquía dividíronse entre a RSS de Ucraína e a República Popular de Polonia, e comezou a supresión forzada da Igrexa Católica Bizantina Ucraína. Na eparquía de Przemyśl, o seu bispo Yosafat Kotsylovskyi foi deportado á Unión Soviética, finando nun campo de prisioneiros en 1947. Canda el, tamén foi detido o seu auxiliar Hryhorii Lakota, quen foi martirizado en prisión en 1950. Ambos os dous foron beatificados por Xoán Paulo II o 27 de xuño de 2001.
Coa alarmante situación, o primado de Polonia August Hlond pediu permiso a Pío XII para organizar á Igrexa Ucraína en Polonia.[2] O papa nomeouno enviado especial para todos os grecocatólicos de Polonia o 10 de decembro de 1946. Logo do pasamento de Hlond, o seu sucesor Stefan Wyszyński nomeou o sacerdote grecocatólico Vasyl Hrynyk secretario para os grecocatólicos, e en 1967 vigairo xeral.[2]
O 2 de abril de 1977 o arcebispo maior de Lviv Yosyf Slipyi consagrou bispo de Przemyśl, Sambor e Sanok a Ivan Khoma en Roma. Porén, Khoma permaneceu no exilio sen poder tomar posesión da sé.
En 1981 o primado de Polonia Józef Glemp creou dúas vigairías para os grecocatólicos en Polonia. Como vigairo do sur do país foi nomeado Jan Martyniak,[2] quen o 20 de xullo de 1989 foi nomeado bispo auxiliar de Przemyśl. En 1991 Khoma renunciou ao cargo, e Martyniak foi nomeado bispo de Przemyśl co restabelecemento das liberdades para os greco-católicos.
O 24 de maio de 1996 a sé foi elevada ao rango de arquieparquía, tomando o nome actual. O 1 de xuño de 1996 cedeu parte do territorio para erixir a eparquía de Wrocław-Gdańsk, pasando a ser sé metropolitana.
O 25 de novembro de 2020 tanto a arquieparquía de Przemyśl-Varsovia como a eparquía de Wrocław-Gdańsk cederon territorio para a creación da eparquía de Olsztyn–Gdańsk.
Episcopoloxio[editar | editar a fonte]
A partir de 1610 os bispos grecocatólicos foron os seguintes:
- Atanasii Krupetskyi (1610 - 1652, finado)
- Prokip Khmelovskyi (1652 - 1664, finado)
- Antin Terletskyi (1664 - 1669, finado)
- Ivan Malakhovskyi (1670 - 1691, nomeado bispo de Chełm)
En 1691 o bispo ortodoxo aceptou a unión, unificándose as sés ortoxa e grecocatólica:
- Inokentii Vynnytskyi (1691 - 1700, finado)
- Yurii Vynnytskyi (1700 - 1713, finado)
- Lev Kyshka, administrador apostólico (1713 - 1715)
- Yeronim Ustrytskyi (1715 - 1746, retirado)
- Onufrii Shumlianskyi (1746 - 1762, finado)
- Atanasii Andrii Sheptytskyi (1762 - 1779, finado)
- Maksymiliian Rylo, administrador apostólico (1780 - 1785)
- Maksymiliian Rylo (1785 - 1793, finado)
- Antin Anhelovych (1796 - 1813, renuncia)
- Mykhailo Levytskyi (1813 - 1816, renuncia)
- Ivan Snihurskyi (1818 - 1847, finado)
- Hryhorii Yakhymovych (1848 - 1860, nomeado arcebispo de Lviv)
- Toma Polianskyi (1860 - 1867, renuncia)
- Yosyf Sembratovych, administrador apostólico (1867 - 1870)
- Ivan Stupnytskyi (1872 - 1890, finado)
- Yulian Sas-Kuilovskyi, administrador apostólico (1890 - 1891)
- Yulian Pelesh (1891 - 1896, finado)
- Kostiantyn Chekhovych (1896 - 1915, finado)
- Yosafat Kotsylovskyi (1917 - 1947, finado)
En 1946 Pío XII encarga a August Hlond atención aos grecocatólicos de Polonia:
- August Hlond, enviado especial para os grecocatólicos en Polonia (1946 - 1948)
- Stefan Wyszyński, enviado especial para os grecocatólicos en Polonia (1948 - 1981)
- Vasyl Hrynyk, secretario para os grecocatólicos en Polonia (1948 - 1967) e vigario xeral (1967 - 1977)
- Józef Glemp, enviado especial para os grecocatólicos en Polonia (1981 - 1991)
- Jan Martyniak, vigario para os grecocatólicos do sur de Polonia (1981 - 1991)
Ao mesmo tempo, no exilio, Yosyf Slipyi consagrou un bispo de Przemyśl, Sambor e Sanok:
- Ivan Khoma (1977 - 1991, renuncia)
Dende 1991 recupérase a normalidade na sucesión:
- Jan Martyniak (1991 - 1996, elevación e reorganización da sé)
En 1996 elévase a sé ao rango de arquieparquía metropolitana:
- Jan Martyniak (1996 - 2015, renuncia)
- Eugeniusz Popowicz (2015 - actualidade)
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Mironowicz, Antoni; Pawluczuk, Urszula; Walczak, Wojciech, eds. (2007). The Orthodox Church in the Balkans and Poland: Connections and Common Tradition. Wydawn. Uniwersytetu w Białymstoku. p. 77. ISBN 9788374311168.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Stępień, Stanisław (2008). Mahieu, Stéphanie; Naumescu, Vlad, eds. Churches In-between: Greek Catholic Churches in Postsocialist Europe (en inglés). LIT Verlag Münster. pp. 86-89. ISBN 9783825899103.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Páxina web oficial (en polaco) (en ucraíno)
