Quark

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Quark q
Exemplo de estrutura formada con quarks: estrutura de quarks dun protón, con dous quark arriba e un quark abaixo, unidos por gluóns.
ComposiciónPartícula elemental
FamiliaFermión
XeraciónTres xeracións: 1ª, 2ª, 3ª
InteracciónGravidade, Débil, Nuclear forte e Electromagnética
AntipartículaAntiquark
TeorizadaMurray Gell-Mann (1964)
DescubertaSLAC (c. 1968)
Tipos6 (arriba, abaixo, estraño, encantado, fondo e cume)
Carga eléctrica+​2⁄3 e, −​1⁄3 e
Carga de corsi
Spin1/2
Número bariónico1/3

Na física de partículas, os quarks son fermións de spin 1/2 que forman xunto ós leptóns a materia visible.

Tipos[editar | editar a fonte]

Hai seis tipos ou "sabores[1]" distintos de quarks que os físicos nomearon do seguinte xeito: "up" (arriba), "down" (abaixo), "charm" (encantado), "strange" (estraño), "top" (cume) e "bottom" (fondo), ademais dos correspondentes antiquarks.

É un tipo de partícula elemental, que compoñen outras partículas subatómicas, coma o protón e o neutrón, e que non existen de maneira illada.

Os quarks non se atopan ceibes na natureza senón formando hadróns, estes divídense en dous tipos:

Amais dunha carga eléctrica fraccionaria de -1/3 ou +2/3, os quarks teñen outra carga de cor, que non ten nada que ver coa cor real destas partículas, e que mantén unidos aos quarks a través da forza forte, ademais de se-la responsable da formación destes hadróns. Esta interacción está descrita pola cromodinámica cuántica (QCD). Hai tres tipos de carga de cor: vermella, azul e verde. Os antiquarks presentan ademais cargas opostas, antivermella, antiazul e antiverde. Os quarks permanecen unidos entre si grazas ao intercambio de partículas virtuais mediadoras da interacción fuerte: os gluóns.

Xunto aos leptóns, os quarks forman case toda a materia que temos ao noso redor, en concreto os dous primeiros quarks, xa que son os que forman os protóns e os neutróns que á súa vez forman os núcleos atómicos.

O termo quark, que en realidade non ten significado ningún, é obra de Murray Gell-Mann, traballando entón no Instituto Tecnolóxico de California, sacado dunha novela de James Joyce, Finegan's wake, máis concretamente do verso Three Quarks for Mr. Mark.

Propiedades dos Quarks[editar | editar a fonte]

A seguinte táboa é un resumo dos seis quarks coñecidos:

Xeración Isospin
Débil
Sabor Nome Símbolo Carga / e Masa / MeV.c-2
1 + 1/2 Iz=+1/2 Up u + 2/3 1.5 - 4.0
1 1/2 Iz=−1/2 Down d 1/3 4 - 8
2 1/2 S=−1 Strange s 1/3 80 - 130
2 + 1/2 C=1 Charm c + 2/3 1150 - 1350
3 1/2 B′=−1 Bottom b 1/3 4100 - 4400
3 + 1/2 T=1 Top t + 2/3 172500 ± 2300

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Biron, Lauren. "10 words that mean something different to physicists". symmetry magazine (en inglés). Consultado o 2019-03-29. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Particle Data Group (en inglés) La Aventura de las Partículas Arquivado 11 de marzo de 2005 en Wayback Machine. (en castelán)

Partículas fundamentais en Física (lista, táboa)
Fermións Bosóns de Gauge
Quarks Leptóns Bosóns W e Z Fotón Gluón
Arriba Encantado Cume Electrón Muón Tau (tauón) Bosóns hipotéticos
Abaixo Estraño Fondo e-neutrino μ-neutrino τ-neutrino Gravitón    Bosón de Higgs
Outras clases, partículas compostas e outras
barión - gravitino - hadrón - kaón - mesón - neutrón - pión - positrón - protón
Termos relacionados
antimateria - partícula subatómica