Estribo (construción)
Un estribo[1] é a subestrutura nos extremos dunha ponte ou presa que soporta a súa superestrutura.[2] As pontes dun só van teñen estribos en cada extremo que proporcionan soporte vertical e lateral ao van, ademais de actuar como muros de contención para resistir o movemento lateral do recheo de terra da aproximación da ponte. As pontes de varios vanos requiren piares para soportar os extremos dos vans non soportados por estribos.[3] Os estribos das presas son xeralmente os lados dun val ou garganta, pero poden ser artificiais para soportar presas en arco como a presa de Kurobe en Xapón.[2] [4]
O termo de enxeñería civil tamén pode referirse á estrutura que soporta un lado dun arco,[5] ou cachotería utilizada para resistir as forzas laterais dunha bóveda.[6] A imposta ou ábaco dunha columna na arquitectura clásica tamén pode servir de estribo a un arco.
Terminoloxía
[editar | editar a fonte]- En galego: O Dicionario Visual da Construción publicado polo COAG indica o termo "estribo".[1] O bUSCatermos recolle estribo, cerco, contraforte e botarel.[7] Dicionarios de galego reintegracionista recollen o termo botaréu, do francés bouterau do francés.[8]
- O termo inglés "abutment" é moi empregado nos eidos técnicos da enxeñaría e arquitectura.[9]
Etimoloxía
[editar | editar a fonte]O termo estribo en construción remite ao obxecto estribo. Provén do latín medieval "strīppium", a correa usada para axudar a montar a cabalo. Esta palabra, á súa vez, podería ter se derivado do protoxermánico *stīg-, relacionado co acto de "subir" ou "escalar", e *rapp-, que significaría "corda" ou "correa". Estas raíces tamén deron lugar a palabras similares en outras linguas xermánicas, como o inglés "stirrup" e o alemán "Stegreif", relacionadas co inglés antigo "stīgan" (como stair), que significa "ascender" e "rap" (rope, "corda").[10][11]
O termo botaréu/ botarel (e botarell, boutareu...) comparte raíz con botar, do protoxermánico *bautaną ("bater"), da raíz indoeuropea *bhau- , e do protoindoeuropeo *bʰeyə-, *bʰau- (bater, golpear).
A palabra inglesa abutment deriva do verbo "abut", que significa "tocar por medio dun borde mutuo" e comparte etimoloxía con botaréu.[12]
Uso
[editar | editar a fonte]Pódese usar un estribo para transferir cargas dunha superestrutura á súa cimentación, para resistir ou transferir o propio peso, cargas laterais (como a presión da terra) e cargas do vento, para soportar un extremo dunha lousa de aproximación ou para equilibrar forzas verticais e horizontais nunha ponte de arco.
Tipos
[editar | editar a fonte]Os tipos de estribos inclúen:
- Estribo de gravidade, resiste a presión horizontal da terra co seu propio peso morto
- Estribo U, estribo de gravidade en forma de U
- Estribo cantilever, muro de contención cantilever deseñado para grandes cargas verticais
- Estribo de altura total, piar en beiril que se estende desde a rasante do paso inferior até a rasante da calzada do paso superior
- Estribo de talón ou cepo (stub abutment), estribos curtos na parte superior dun terraplén ou pendente, normalmente apoiados sobre pilotes
- Estribo semi-stub, tamaño entre estribo de altura total e estribo cepo
- Estribo de contraforte, semellante aos muros de contención de contraforte
- Estribo de derrame ou estribo de envorcamento (Spill-through abutment), contrafortes verticais con espazos abertos entre eles
- Sistemas MSE, sistema "Reinforced Earth" (terra reforzada): unidades modulares con reforzo metálico
- Estribo dobrado, similar ao estribo derramado
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 "Dicionario Visual da Construción" (PDF). Macmillan Visual Dictionary - Versión en galego publicada polo COAG.
- ↑ 2,0 2,1 "Glossary". usbr.gov (en inglés).
- ↑ Abbett, Robert W. (1957). American Civil Engineering Practice III. Nova York. pp. 26–22&26–32.
- ↑ "toyama; kuro4". suiryoku.com (en xaponés).
- ↑ Beall, Christine (1987). Masonry Design and Detailing for Architects, Engineers and Builders. McGraw-Hill. p. 449. ISBN 0-07-004223-3.
- ↑ Pevsner, N. (1970) Cornwall; 2nd ed. Harmondsworth: Penguin; p. 245
- ↑ "estribo, abutment". aplicacions.usc.es; bUSCatermos. Consultado o 2023-08-20.
- ↑ "Significado de botaréu no Dicionário Estraviz". estraviz.org. Consultado o 2023-08-20.
- ↑ "abutment". Dictionary.Cambridge.org.
- ↑ "ESTRIBO". Etimologías de Chile - Diccionario que explica el origen de las palabras (en castelán). Consultado o 2023-08-20.
- ↑ "Etymology, origin and meaning of stirrup". www.etymonline.com (en inglés). Consultado o 2023-08-20.
- ↑ "Meaning of root *bhau-". www.etymonline.com (en inglés). Consultado o 2023-08-20.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Estribo |