Concello de Kiruna

Concello de Kiruna

Brasón
Localización
67°51′17″N 20°13′22″L
Estado	Suecia
Condado	Condado de Norrbotten
Capital	Kiruna
Poboación
Poboación	22.426 (2024) (1,09 hab./km²)
Lingua oficial	lingua sueca lingua finesa meänkieli linguas saamis
Xeografía
Parte de	Lapónia (pt) Q61669396
Superficie	20.553,28 km²
Punto máis alto	Kebnekaise (2.096,8 m)
Comparte fronteira con	Narvik Municipality (en) Concello de Pajala Gällivare (municipio) Storfjord (pt) Bardu (pt) Målselv (pt) Enontekiö
Datos históricos
Precedido por	Karesuando Municipality (en) e Kiruna Town (en)
Creación	1 de xaneiro de 1971
Organización política
• Chairman of the municipal board in Kiruna Municipality, Sweden (en)	Wigert Karlsson (en) (1971–1978) Rolf Dahlström (en) (1979–1982) Gunnar Pettersson (en) (1983–1988) Lars Essling (en) (1989–1993) Bengt Ek (en) (1994–1994) Lars Törnman (1995–2003) Q122851195 (2004–2010) Kristina Zakrisson (en) (2011–2018) Gunnar Selberg (en) (2019–2022)
Outro
Irmandado con	Rovaniemi Narvik Municipality (en) Rustavi (pt) (1983–)
Sitio web	kiruna.se

Kiruna é un municipio sueco (kommun) do condado de Norrbotten. A súa capital é a cidade de Kiruna. É o concello máis setentrional e o de maior superficie de Suecia.

O leste do municipio está formado po unha paisaxe boscosa, mentres que a parte occidental consiste nunha zona de alta montaña. Ao redor da capital hai rocas con minerais que son a base da economía local pero tamén a causa da transformación urbana da cidade.

Dende a fundación do municipio en 1971 a tendencia de poboación sempre foi negativa, coa excepción da primeira metade dos anos 70 e posteriormente anos soltos. Os socialdemócratas dominaron a vida política do concello ata as eleccións de 2018 e tamén foron parte da meirande parte das coalicións de goberno durante a década de 2000. No mandato de 2018 a 2022 o concello está gobernado por unha coalición integrada polos partidos Centerpartiet, Sjukvårdspartiet, Moderaterna e Kristdemokraterna.

Xeografía

O concello está situado no norte da provincia histórica de Laponia e limita ao leste co municipio de Pajala e ao sur co de Gällivare, os dous no condado de Norrbotten. Ao oeste Kiruna limita cos concellos noruegueses de Narvik, no fylke de Nordland, e cos de Bardu, Målselv e Storfjord no fylke de Troms. Ao norte Kiruna foi fronteira co municipio finés de Enontekiö, na rexión de Laponia.

Historia

Os restos arqueolóxicos mostran que as primeiras persoas chegaron á zona hai uns 6 000 anos, cando se retirou a capa de xeo da última glaciación.

No ano 1642 atopouse magnetita en Masugnsbyn, onde se abriu a primeira mina de ferro en 1647, e a onde chegaron os primeiros poboadores que non eran saami. A mena de Svappavaara atopouse a finais da década de 1640 ou a principios da de 1650. A primeira mostra de mineral coñecida de Malmberget data da década de 1660, e en 1696 menciónanse por vez primeira as montañas Kiirunavaara e Luossavaara.

A comunidade de Kiruna comezou a medrar a finais do século XIX. Kiruna está na parroquia de Jukkasjärvi, que dende tempos inmemoriais foi fogar dos saami. Durante os séculos XVI e XVII estes dividíronse nas aldeas saami (sameby) de Siggevaara e Tingevaara, pero durante o século XVIII estas dividíronse en catro novos: Siggevaara converteuse en Laevas (Kaalasvuoma) e Gabna (Rautusvuoma), mentres que Tingevaara pasou a ser as aldeas saami de Talma e Saarivuoma. A zona recibiu aos seus primeiros poboadores fino-suecos do Val de Torne (tornedalska) durante a primeira metade do século XVII.

A poboación do municipio era pequena ata que se iniciou a minería a grande escala nos últimos anos do século XIX. A mediados da década de 1880 comezaron as primeiras perforacións de proba en Kirunavaara.

Dende finais do século XVII sabíase que a zona era rica en menas de ferro, pero non sería ata a década de 1890 cando os métodos de minería perminiron a explotación a grande escala. Isto axudou á chegada de moita xente á comunidade. Ese ano fundaríase a compañía mineira Luossavaara-Kiirunavaara Aktiebolag (LKAB) para explotar o ferro da zona.

A cidade de Kiruna fundouse no ano 1900, sendo aprobados oficialmente os planos deseñados por Per Olof Hallman o 27 de abril dese ano.

No ano 1902 completouse a liña ferroviaria de Malmbanan entre Kiruna e Narvik, o que facilitou enormemente a exportación de mineral. A liña Malmbanan foi inaugurada oficialmente polo rei Óscar II o 14 de xullo de 1903. A liña electrificouse en 1915.

A poboación medrou durante o século XX ata que o concello acadou o seu máximo de habitantes nos anos 70, ao superar os 31 000. Tras dúas décadas dun acusado descenso, cara o ano 2005 a poboación estabilizouse e no ano 2024 o municipio tiña 22 426 habitantes.