Snooker

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Snooker

O snooker é un xogo de billar, que se xoga nunha mesa especial de medidas 3,6m x 1,8m e con seis furados. Xógase con 1 bóla branca, 15 bólas vermellas (de 1 punto de valor cada unha) e 6 bólas de varias cores (amarela, verde, marrón, azul, rosa e negra).

O xogo é moi popular na Gran Bretaña, Irlanda, o Canadá, Australia e a India. Recentemente xurdiu interese por el en Asia e xogadores de Tailandia, Hong Kong e a China están chegando á elite.

Historia[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Historia do billar.
Sir Neville Chamberlain, un oficial do exército británico que ideou o xogo e as súas regras a finais do século XIX

A orixe do snooker remóntase á segunda metade do século XIX.[1] Na década de 1870, o billar era popular entre os oficiais do exército británico estacionados en Jubbulpore, India e distintas variacións do xogo deseñáronse durante este tempo. [2] Unha versión, que se orixinou no cuarto de oficiais do 11º rexemento de Devonshire en 1875, [3][4] combinou as regras de dous xogos de pool: pool piramidal , xogado con quince bólas de cor vermella situadas nun triángulo; e pool negro, que implicaba a introdución das bolas designadas.[5][6][7] O Snooker desenvolveuse en 1882 cando o oficial do exército británico Sir Neville Chamberlain finalizou o seu primeiro conxunto de regras,[a] [3] [8] que axudou a idear e popularizar o xogo en Stone House en Ootacamund sobre unha mesa construída por Burroughes & Watts que fora traída á India en barco.[9] A palabra "Snooker" era, daquela, un termo argot usado no exército británico para describir novos recrutas e persoal militar sen experiencia, e Chamberlain utilizouno para ridiculizar o desempeño inferior dun mozo compañeiro oficial na mesa.[1] [10]

O Snooker recibiu a súa primeira referencia definitiva en Inglaterra nun número de 1887 do xornal Sporting Life, o que provocou un crecemento da súa popularidade.[3] Chamberlain revelouse como o inventor do xogo, 63 anos despois do feito, nunha carta á revista The Field publicada o 19 de marzo de 1938. [3] O Snooker fíxose cada vez máis popular nas colonias indias do Raj británico e no Reino Unido, pero seguiu sendo un xogo principalmente para oficiais militares e a nobreza rural, [11] e moitos club de cabaleiros que tiñan unha mesa de billar non permitirían aos non membros entrar a xogar.[3] Para atender o interese crecente, formáronse clubs específicos de billar máis pequenos e abertos.[3] O primeiro torneo oficial de billar foi o Torneo americano, celebrado entre 1907 e 1908 e gañado por Charles Dawson cando o deporte se usaba como unha característica adicional para as partidas de billar.[12] En 1919, a Billiards Association e a Billiards Control Board fusionáronse para formar o Billiards Association and Control Club (BA&CC) e estableceuse por vez primeira un novo conxunto de regras estandarizadas para o snooker. [13]

Xogado en 1926 e 1927, o primeiro Campionato mundia de snooker organizouno Joe Davis e coñecido como o Professional Snooker Championship.[2] [14] Ao ser xogador profesional de billar inglés e de snooker, Davis cambiou un xogo de pasatempo recreativo a unha actividade deportiva profesional.[15][16] Totalmente dominante, gañou todos os campionatos do mundo ata 1946, cando se retirou de participar nos campionatos.[17] O Snooker entrou entón nun período de decadencia nas décadas de 1950 e 1960, con pouco interese público no xogo máis aló de quen o xogaba, [18] e o propio Campionato Mundial interrompeuse en 1957.[4] En 1959, nun intento de aumentar o atractivo do xogo, Davis introduciu unha variación coñecida como " snooker plus", coa adición de dúas cores adicionais, pero isto non chamou a atención e foi moi curto. [19][20]

O regreso do xogo á conciencia pública debeuse ao crecemento da televisión en cor. En 1969, David Attenborough (entón o supervisor da BBC2) encargou á emisión por televisión do torneo das snooker series ""Pot Black"", principalmente para amosar o potencial da BBC do novo servizo a cor, xa que a mesa verde e as bolas multicolores proporcionaban unha oportunidade ideal para demostrar as vantaxes da nova tecnoloxía de transmisión. [4][21][22] As series convertéronse nun éxito de clasificación e foi, durante un tempo, o segundo programa máis popular na BBC2.[23] O interese polo xogo aumentou na seguinte década e o Campionato Mundial de Snooker de 1978 foi o primeiro en recibir cobertura diaria de televisión.[24][25] Snooker rapidamente considerouse un xogo convencional no Reino Unido,[26] Irlanda e gran parte da Commonwealth, e segue sendo popular desde entón o final dos anos 70, estando en televisión a maioría dos principais torneos de clasificación.[5] En 1985, aproximadamente 18,5 millóns de espectadores viron a final da conlusión da final do Campionato Mundial entre Dennis Taylor e Steve Davis, un récord de espectadores no Reino Unido para calquera emisión despois da medianoite.[27][28]

A principios da década de 2000, a prohibición de publicidade do tabaco provocou unha redución do número de torneos profesionais,[29][30] que diminuíu de vinte e dous eventos en 1999 ata só quince en 2003.[31][32] Non obstante, a popularidade do xogo en Asia, con talentos emerxentes como Liang Wenbo e xogadores máis establecidos como Ding Junhui e Marco Fu, impulsaron o deporte no Extremo Oriente.[33][34] En 2007, a BBC dedicou 400 horas a cobertura do billar, en comparación con só 14 minutos 40 anos antes.[35] En 2010, o promotor Barry Hearn acadou unha participación maioritaria no World Snooker Ltd. e no World Snooker Tour, comprometéndose a revitalizar o xogo profesional "moribundo".[36][37][38] Desde entón, o número de torneos profesionais aumentou, con 44 actos celebrados na tempada 2019-20.[39] Os torneos de snooker adaptáronse para facelos máis axeitados para o público televisivo, sendo un exemplo o Snooker Shoot Out, que é unha competición cronometrada, dun único frame.[40] O premio para eventos profesionais aumentou a medida que o deporte segue crecendo, cos mellores xogadores gañando varios millóns de libras ao longo das súas carreiras.[41] O gañador do Campionato Mundial de Snooker de 2020 recibiu 500.000 libras dun fondo total de 2.395.000 libras.[42]

Regras do xogo[editar | editar a fonte]

O xogo consiste, basicamente, en petar directamente a bóla branca contra as outras, conseguindo que as demais se introduzan por calquera dos seis furados da mesa. A diferenza fundamental entre o snooker e o billar americano son as regras e a secuencia polas que as bólas teñen que ser introducidas. Ademais, tampouco se pode xogar coa banda.

Ó inicio de cada quenda o xogador correspondente deberá guindar a bóla branca contra unha bóla vermella para introducir esta última nun dos furados e conseguir un punto. A seguir, o mesmo xogador fará o mesmo contra unha bóla de cor (amarela 2 puntos, verde 3, marrón 4, azul 5, rosa 6 ou negra 7) e, de a meter por un furado, outra vez contra unha vermella e así sucesivamente. As bólas de cor introducidas sácaas o árbitro do furado e vólveas colocar na posición orixinal. O xogador debe indicar qué bóla de cor vai xogar cando isto non estea claro.

Os xogadores perden a quenda cando non introducen a bóla no furado ou cando non impactan en primeiro lugar coa bóla correspondente (for cor, for vermella).

Ao que todas as bólas vermellas da mesa xa foron envorcadas, proséguese coas bólas de cor de menor a maior valor. Acádase unha xogada perfecta cando se logran 147 puntos, que é o resultado de introducir todas as bólas vermellas e todas as de cor, sempre combinadas coa negra.

Se a bóla branca e unha vermella están pegadas (touching ball) enténdese que a branca xa petou contra ela, así que ou ben se dirixe noutra dirección sen mover a vermella, ou ben se empurra esta para metela por un furado. Cando un xogador non ten opción de xogar a bóla vermella sen apoiarse en banda dise que a bóla está "snooker", (agochada), de onde lle vén o nome ó xogo.

Distribución das bólas[editar | editar a fonte]

Colocación inicial das bólas
Cor Valor
Red snooker ball Vermella 1 punto
Yellow snooker ball Amarela 2 puntos
Green snooker ball Verde 3 puntos
Brown snooker ball Marrón 4 puntos
Blue snooker ball Azul 5 puntos
Pink snooker ball Rosa 6 puntos
Black snooker ball Negra 7 puntos
  • A bóla amarela (Am) colócase á dereita do D de saída.
  • A bóla verde (Ve) colócase á esquerda do D de saída.
  • A bóla marrón (Ma) colócase no centro do D. Todas elas sobre a liña horizontal da cabeza.
  • A bóla azul (Az) colócase no centro da mesa.
  • A bóla rosa (Rs) colócase á metade da distancia entre a banda curta e o centro da mesa.
  • O bloque de bólas vermellas xusto detrás da bóla rosa
  • A bóla negra (Ne) no punto de negra detrás do bloque.

Se os puntos que ocupan as bólas de cor estivesen ocupados no momento de devolvelas ó sitio, colocaranse no punto libre de maior valor. Se estivesen todos ocupados, colocaranse o máis preto posible do punto de orixe da bóla, sempre do lado de máis valor e sen tocar a que xa está.

Penalizacións[editar | editar a fonte]

Campionato de snooker

No snooker, petar unha bóla que non é a indicada é falta. Os puntos que suma o rival son como mínimo 4, pero se a bóla golpeada é de maior puntuación, o castigo terá tantos puntos como valla a bóla. Se hai máis dunha bóla implicada, a falta é igual ós puntos que valla a bóla de máxima puntuación. Meter unha bóla que non corresponde, ou meter a bóla branca, tamén é falta.

Non tocar unha bóla tamén é falta. Se o tiro é a unha de cor e non se contacta con ela, o castigo ten o valor dos puntos que valla a bóla pretendida (por iso hai que indicar cal é a bóla obxectivo).

Pódense meter varias bólas vermellas dun tiro pero non varias de cor. Tampouco é válido darlle a unha bóla de cor ou a unha vermella para meter outra de cor en combinación, pero si que se poden combinar bólas vermellas para meter bólas vermellas.

Ante unha falta, o xogador que non a cometeu ten que decidir se lle manda repetir ó xogador que a cometeu ou se colle el a quenda, dependendo da facilidade ou complexidade das bólas sobre a mesa. Se se cometen ao mesmo tempo unha falta de branca e outra falta, o árbitro canta "foul and a miss" e prodúcese obrigatoriamente cambio de quenda.

Ronnie O'Sullivan

Notas[editar | editar a fonte]

  1. 1,0 1,1 Maume, Chris (25 April 1999). "Sporting Vernacular 11. Snooker". The Independent. Arquivado dende o orixinal o 8 de febreiro de 2021. Consultado o 25 de febreiro de 2007. 
  2. 2,0 2,1 Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; non se forneceu texto para as referencias de nome sources
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Clare, Peter (2008). "Origins of Snooker". snookerheritage.co.uk. Arquivado dende o orixinal o 3 de xaneiro de 2017. Consultado o 8 de febreiro de 2017. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Nunns, Hector; Hendon, David. "History of Snooker". World Snooker. Arquivado dende o orixinal o 2020-08-15. Consultado o 2021-02-11. 
  5. 5,0 5,1 "Full History of Snooker". World Professional Billiards and Snooker Association. Arquivado dende o orixinal o 10 de agosto de 2019. Consultado o 16 de setembro de 2019. 
  6. Moreman, T. R. (2004-09-23). Chamberlain, Sir Neville Francis Fitzgerald (1856–1944), army officer and inventor of snooker (en inglés) 1. Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/73766. 
  7. Shamos, Michael I. (1994). Pool: History, Strategies, and Legends. New York City: Friedman Fairfax. p. 50. ISBN 978-1-56799-061-4. 
  8. Boru 2010, p. 3.
  9. Hughes-Games, Martin (16 de xuño de 2014). "Ooty, India: back in time to the birthplace of snooker". The Telegraph. Arquivado dende o orixinal o 21 de marzo de 2017. Consultado o 8 de febreiro de 2017. 
  10. Bor u 2010, p. 3.
  11. Boru 2010, p. vii.
  12. Everton, Clive (1986). The history of snooker and billiards. Haywards Heath: Partridge Press. ISBN 1-85225-013-5. OCLC 59891752. 
  13. Gadsby & Williams 2005, p. 8.
  14. "Professional snooker". Dundee Courier. 13 de novembro de 1926. p. 6. Consultado o 21 xaneiro de 2016. (require subscrición (?)). 
  15. Smith, John A. "Cues n Views – History Page, Snooker & Billiards timeline". cuesnviews.co.uk. Arquivado dende o orixinal o 16 de febreiro de 2006. Consultado o 24 de febreiro de 2007. Joe Davis will reinvent this after-dinner pastime and become world champion 
  16. Shamos 2002, pp. 228-229.
  17. "Billiards and Snooker – J Davis retires". The Times. 7 de outubro de 1946. p. 8. 
  18. Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; non se forneceu texto para as referencias de nome smhday6
  19. "Snooker Plus". The Glasgow Herald. 27 de outubro de 1959. p. 10. Arquivado dende o orixinal o 5 de maio de 2016. Consultado o 27 de novembro de 2019 – vía Google News. 
  20. Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; non se forneceu texto para as referencias de nome Times_27Oct1959
  21. "Pot Black returns". BBC Sport. 27 de outubro de 2005. Arquivado dende o orixinal o 17 de novembro de 2006. Consultado o 31 de xaneiro de 2019. 
  22. "2008 Summer Journey". Time. 19 de xuño de 2008. Arquivado dende o orixinal o 13 de agosto de 2009. Consultado o 31 de xaneiro de 2019. 
  23. Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; non se forneceu texto para as referencias de nome FCS-PB
  24. "Take snooker to the world". BBC Sport. 5 de maio de 2002. Arquivado dende o orixinal o 25 de febreiro de 2007. Consultado o 31 de xaneiro de 2019. 
  25. Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; non se forneceu texto para as referencias de nome OTT-40
  26. MacInnes, Paul (10 de febreiro de 2004). "Thatch of the day". The Guardian. Arquivado dende o orixinal o 22 de xullo de 2016. Consultado o 16 de setembro de 2019. 
  27. "1985: The black ball final". BBC Sport. 18 de abril de2003. Arquivado dende o orixinal o =24 de setembro 2003. Consultado o 31 de xaneiro de 2019. Dennis Taylor's remarkable 18–17 victory over Steve Davis on the final black has justifiably become regarded as one of the great moments in British sport. 
  28. "Great Sporting Moments: Dennis Taylor defeats Steve Davis 18–17 at the Crucible". The Independent. 23 de outubro de 2011. Arquivado dende o orixinal o 8 de febreiro de 2021. Consultado o 4 de setembro de 2019. 
  29. Anstead, Mike (19 de xaneiro de 2006). "Snooker finds sponsor with deep pockets". The Guardian. Arquivado dende o orixinal o 25 de xaneiro de 2021. Consultado o 31 de xaneiro de 2019. 
  30. "Huge financial blow hits snooker". BBC Sport. 6 de agosto de 2008. Arquivado dende o orixinal o 13 de abril de 2009. Consultado o 6 de agosto de 2008. 
  31. "WWW Snooker: Tournament Diary 1998/99". snooker.org. Arquivado dende o orixinal o 13 de febreiro de 2019. Consultado o 16 de setembro de 2019. 
  32. "WWW Snooker: The 2003/2004 Season". snooker.org. Arquivado dende o orixinal o 20 de maio de 2012. Consultado o 16 de setembro de 2019. 
  33. Chowdhury, Saj (22 de xaneiro de 2007). "China in Ding's hands". BBC Sport. Arquivado dende o orixinal o 27 de agosto de 2007. Consultado o 31 de xaneiro de 2019. 
  34. Harlow, Phil (4 April 2005). "Could Ding be snooker's saviour?". BBC Sport. Arquivado dende o orixinal o 27 de novembro de 2010. Consultado o 31 de xaneiro de 2019. 
  35. Martin, Douglas (16 de xullo de 2006). "John Spencer, 71, Dies; Helped Popularize Snooker". The New York Times. Arquivado dende o orixinal o 23 de abril de 2018. Consultado o 26 de abril de 2018. 
  36. "Barry Hearn wins vote to take control of World Snooker". BBC Sport. 2 de xuño de 2010. Arquivado dende o orixinal o 23 de setembro de 2010. Consultado o 31 de xaneiro de 2019. 
  37. Phillips, Owen (27 de novembro de 2013). "Barry Hearn: World Snooker chief on 'how he saved the sport'". BBC Sport. Arquivado dende o orixinal o 16 de outubro de 2015. Consultado o 31 de xaneiro de 2019. 
  38. "Barry Hearn wins vote to take control of World Snooker". The Guardian. Press Association. 2 de xuño de 2010. Arquivado dende o orixinal o 11 de xullo de 2020. Consultado o 16 de setembro de 2019. 
  39. "Calendar 2019/2020". snooker.org. Consultado o 16 de setembro de 2019. 
  40. "2019 BetVictor Shoot Out". World Snooker. Arquivado dende o orixinal o 20 de febreiro de 2020. Consultado o 1 de febreiro de 2021. 
  41. "World Snooker prize money increase highlights growth, says Barry Hearn". BBC Sport. 8 de xullo de 2019. Arquivado dende o orixinal o 29 de agosto de 2019. Consultado o 16 de setembro de 2019. 
  42. "Betfred World Championship Prize Money". World Snooker. 21 de marzo de 2021. Arquivado dende o orixinal o 21 de marzo de 2021. Consultado o 21 de xullo de 2021. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

  1. Este non é o ex primeiro ministro británico do mesmo nome.[4]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]