India

Este é un artigo de calidade da Galipedia
Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Modelo:Xeografía políticaIndia
Republic of India (en)
भारत गणराज्य (hi)
भारत (hi)
جمہوریہ ہندوستان (ur)
ہندوستان (ur)
ꠄꠘ꠆ꠒꠤꠀ (syl)
भारत (mag)
ভারত (bn)
ভারত (as) Editar o valor em Wikidata
Imaxe

HimnoJana Gana Mana Editar o valor em Wikidata

Lema«Satyameva Jayate» Editar o valor em Wikidata
Nomeado en referencia aRío Indo Editar o valor em Wikidata
Localización
Editar o valor em Wikidata Mapa
 22°48′N 83°00′L / 22.8, 83Coordenadas: 22°48′N 83°00′L / 22.8, 83
CapitalNova Deli Editar o valor em Wikidata
Contén a división administrativa
Andaman e Nicobar
Andra Pradex (1956–)
Arunachal Pradesh (1987–) Editar o valor em Wikidata../... 39+
Poboación
Poboación1.326.093.247 (2020) Editar o valor em Wikidata (403,4 hab./km²)
Lingua oficiallingua hindi
lingua inglesa Editar o valor em Wikidata
RelixiónHinduísmo, Islam, cristianismo, Sikhismo, budismo e Xainismo Editar o valor em Wikidata
Xeografía
Parte de
Superficie3.287.263 km² Editar o valor em Wikidata
Auga9,5 % Editar o valor em Wikidata
Bañado porMar Arábigo, Golfo de Bengala e Océano Índico Editar o valor em Wikidata
Punto máis altoKanchenjunga (8.586 m) Editar o valor em Wikidata
Punto máis baixoKuttanad (−2 m) Editar o valor em Wikidata
Comparte fronteira con
Datos históricos
Precedido por
Raj Británico, presidencies and provinces of British India (en) Traducir, Patiala State (en) Traducir, Changbhakar (en) Traducir, Panna State (en) Traducir, Junagadh State (en) Traducir, Dhrangadhra State (en) Traducir, Khaniadhana State (en) Traducir, Morvi State (en) Traducir, Idar State Prince of shrinivash ( kingofshrinivash) (en) Traducir, Sangri State (en) Traducir, Jeypore Estate (en) Traducir, Patna State (en) Traducir, Porbandar State (en) Traducir, Tonk State (en) Traducir, Tripura (en) Traducir, Ajaigarh State (en) Traducir, Akkalkot State (en) Traducir, Alipura State (en) Traducir, Alirajpur State (en) Traducir, Alwar State (en) Traducir, Ambliara State (en) Traducir, Angadh Estate (en) Traducir, Athgarh State (en) Traducir, Athmallik State (en) Traducir, Aundh State (en) Traducir, Babariawad (en) Traducir, Baghal State (en) Traducir, Baghat State (en) Traducir, Balasinor State (en) Traducir, Balladhdarh State (en) Traducir, Bamra (pt) Traducir, Banganapalle State (en) Traducir, Bansda (en) Traducir, Banswara State (en) Traducir, Bantva Manavadar State (en) Traducir, Baoni State (en) Traducir, Baraundha State (en) Traducir, Baria, Baroda State (en) Traducir, Barwani State (en) Traducir, Bashahr State (en) Traducir, Basoda State (en) Traducir, Bastar State (en) Traducir, Baudh State (en) Traducir, Beja State (en) Traducir, Benares State (en) Traducir, Beri State (en) Traducir, Bhaisunda (en) Traducir, Bhajji State (en) Traducir, Bharatpur State (en) Traducir, Bhavnagar State (en) Traducir, Estado de Bhopal (pt) Traducir, Bhor State (en) Traducir, Bhith Bhagwanpur State (en) Traducir, Bijawar State (en) Traducir, Bikaner State (en) Traducir, Bonai State (en) Traducir, Bundi State (en) Traducir, Cambay State (en) Traducir, Carnatic state (en) Traducir, Chamba State (en) Traducir, Charkhari State (en) Traducir, Chaube Jagirs (en) Traducir, Chhatarpur State (en) Traducir, Chhota Udaipur State (en) Traducir, Chhuikhadan State (en) Traducir, Chota Nagpur States (en) Traducir, Chuda State (en) Traducir, Cooch Behar (pt) Traducir, Cutch State (en) Traducir, Danta State (en) Traducir, Darkoti (en) Traducir, Daspalla (en) Traducir, Datarpur (en) Traducir, Datia State (en) Traducir, Dedhrota (en) Traducir, Dewas State (en) Traducir, Dhami (en) Traducir, Dhar State (en) Traducir, Dharampur State (en) Traducir, Dhenkanal State (en) Traducir, Dholpur State (en) Traducir, Dhrol State (en) Traducir, Dhurwai (en) Traducir, Dungarpur State (en) Traducir, Faridkot State (en) Traducir, Gangpur State (en) Traducir, Garhwal Kingdom (en) Traducir, Gaurihar State (en) Traducir, Gondal State (en) Traducir, Guler State (en) Traducir, Gwalior State (en) Traducir, Hasht-Bhaiya (en) Traducir, Hindol State (en) Traducir, Estado de Hiderabade (pt) Traducir, Indore State (en) Traducir, Jafarabad State (en) Traducir, Jaipur State (en) Traducir, Jaisalmer State (en) Traducir, Jaitpur State (en) Traducir, Jalaun State (en) Traducir, Jambughoda State (en) Traducir, Jamkhandi State (en) Traducir, Jamu e Caxemira (pt) Traducir, Janjira State (en) Traducir, Jaoli State (en) Traducir, Jaora State (en) Traducir, Jashpur State (en) Traducir, Jaso State (en) Traducir, Jasrota (en) Traducir, Jaswan (pt) Traducir, Jath State (en) Traducir, Jawhar State (en) Traducir, Jesar State (en) Traducir, Jhabua State (en) Traducir, Jhalawar State (en) Traducir, Jhansi State (en) Traducir, Jigni State (en) Traducir, Jind State (en) Traducir, Jobat State (en) Traducir, Jodhpur State (en) Traducir, Kahlur State (en) Traducir, Kalahandi State (en) Traducir, Kalsia State (en) Traducir, Kamta-Rajaula (en) Traducir, Kangra-Lambagraon (en) Traducir, Kanker State (en) Traducir, Kapshi Estate (en) Traducir, Kapurthala State (en) Traducir, Karauli State (en) Traducir, Kawardha State (en) Traducir, Keonjhar State (en) Traducir, Keonthal State (en) Traducir, Khairagarh State (en) Traducir, Khandpara State (en) Traducir, Kharsawan State (en) Traducir, Khilchipur State (en) Traducir, Kishangarh State (en) Traducir, Kingdom of Cochin (en) Traducir, Kolhâpur (pt) Traducir, Koriya (en) Traducir, Kota State (en) Traducir, Kotharia State, Rajasthan (en) Traducir, Kotharia State, Rajkot (en) Traducir, Kothi State (en) Traducir, Kulpahar State (en) Traducir, Kumharsain State (en) Traducir, Kurundvad Junior (en) Traducir, Kurundvad Senior (en) Traducir, Kuthar (en) Traducir, Kutlehar State (en) Traducir, Lakhtar State (pt) Traducir, Lathi State (en) Traducir, Lawa Thikana (en) Traducir, Limbda (en) Traducir, Limbdi State (en) Traducir, Loharu State (en) Traducir, Lunavada State (en) Traducir, Vallavpur State (en) Traducir, Maihar State (en) Traducir, Makrai State (en) Traducir, Malerkotla State (en) Traducir, Malpur State (en) Traducir, Manda (en) Traducir, Mandi State (en) Traducir, Kingdom of Manipur (en) Traducir, Maurha State (en) Traducir, Mayurbhanj State (en) Traducir, Miraj Junior (en) Traducir, Miraj Senior (en) Traducir, Muhammadgarh State (en) Traducir, Mohanpur State (en) Traducir, Mohrampur Jagir State (en) Traducir, Mudhol State (en) Traducir, Muli State (en) Traducir, Mundru State (en) Traducir, Reino de Mysore (pt) Traducir, Nabha State (en) Traducir, Nagod State (en) Traducir, Nandgaon State (en) Traducir, Narsinghgarh State (en) Traducir, Narsinghpur State (en) Traducir, Nasvadi (en) Traducir, Nawanagar State (en) Traducir, Nayagarh State (en) Traducir, Nazargunj (en) Traducir, Nilgiri State (en) Traducir, Orchha State (en) Traducir, Orissa Tributary States (en) Traducir, Oudh State (en) Traducir, Pahra (en) Traducir, Pal Lahara State (en) Traducir, Palanpur State (en) Traducir, Paldeo State (en) Traducir, Palitana State (en) Traducir, Patdi State (en) Traducir, Patan State, Rajasthan (en) Traducir, Pataudi (en) Traducir, Pathari State (en) Traducir, Pethapur State (en) Traducir, Phaltan State (en) Traducir, Piploda State (en) Traducir, Pratapgarh State (en) Traducir, Pudukkottai State (en) Traducir, Radhanpur State (en) Traducir, Raghogarh State (en) Traducir, Raigarh State (en) Traducir, Rairakhol State (en) Traducir, Rajgarh State (en) Traducir, Rajkot State (en) Traducir, Rajoli Zamindari Estate (en) Traducir, Rajpipla State (en) Traducir, Rajpur State, Baroda (en) Traducir, Rajpara State (en) Traducir, Ramdurg State (en) Traducir, Rampur State (en) Traducir, Ranasan State (en) Traducir, Ranpur State (en) Traducir, Ratlam State (en) Traducir, Rewa State (en) Traducir, Sachin State (en) Traducir, Sailana State (en) Traducir, Sakti State (en) Traducir, Sambalpur State (en) Traducir, Samthar State (en) Traducir, Sandur State (en) Traducir, Sangli State (en) Traducir, Sant State (en) Traducir, Saraikela State (en) Traducir, Sarangarh State (en) Traducir, Sardargarh Bantva (en) Traducir, Savanur State (en) Traducir, Principado de Sawantwadi (pt) Traducir, Shahpura State (en) Traducir, Siba State (en) Traducir, Sirmoor State (en) Traducir, Stok jair State (en) Traducir, Sirohi State (en) Traducir, Sitamau State (en) Traducir, Sohawal State (en) Traducir, Somna State (en) Traducir, Sonepur State (en) Traducir, Suket State (en) Traducir, Tanjung Surat (en) Traducir, Surgana State (en) Traducir, Surguja State (en) Traducir, Talcher State (en) Traducir, Taraon State (en) Traducir, Thanjavur Maratha kingdom (en) Traducir, Tigiria State (en) Traducir, Torawati (en) Traducir, Tori Fatehpur (en) Traducir, Travancore (pt) Traducir, Tripura (en) Traducir, Tulsipur State (en) Traducir, Udaipur State (en) Traducir, Udaipur State (en) Traducir, Vala State (en) Traducir, Varsoda State (en) Traducir, Vijaynagar State (en) Traducir, Vijaipur State (en) Traducir, Vallbhapur State (en) Traducir, Wadagam State (en) Traducir, Wadhwan State (en) Traducir, Wankaner State (en) Traducir, Umri (en) Traducir, Dominio da India e Q11944509 Traducir Editar o valor em Wikidata
Creación15 de agosto de 1947 Editar o valor em Wikidata
Evento clave
Día festivo
Organización política
Forma de gobernorepública federal
democracia parlamentaria Editar o valor em Wikidata
• Presidente da India Editar o valor em WikidataDroupadi Murmu (2022–) Editar o valor em Wikidata
Órgano executivoGoberno da India Editar o valor em Wikidata
• Primeiro ministro da India Editar o valor em WikidataNarendra Modi (2014–) Editar o valor em Wikidata
Órgano lexislativoParlamento da India , Editar o valor em Wikidata
Máxima autoridade xudicialTribunal Supremo da India Editar o valor em Wikidata
Membro de
PIB nominal3.150.306.834.280 $ (2021) Editar o valor em Wikidata
Moedarupia india Editar o valor em Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
Dominio de primeiro nivel.in, .ભારત, .भारत, .ଭାରତ, .ਭਾਰਤ, .ভারত, .இந்தியா, .భారత్, .ভাৰত, .بھارت, .ಭಾರತ e .ഭാരതം Editar o valor em Wikidata
Prefixo telefónico+91 Editar o valor em Wikidata
Teléfono de emerxencia112, 100, 101, 102 e 108 Editar o valor em Wikidata
Código de paísIN Editar o valor em Wikidata

Sitio webindia.gov.in Editar o valor em Wikidata

A India (en hindi: Bharat), oficialmente a República da India (Bharat Ganrajya), é un estado situado en Asia Meridional. É o sétimo país do mundo en superficie, o segundo máis poboado e a democracia máis poboada do mundo con máis de 1,2 miles de millóns de habitantes. Rodeado polo océano Índico ao sur, o mar de Arabia ao suroeste e a baía de Bengala ao sueste, a India conta cunha costa de 7 517 km de extensión.[1] Comparte fronteiras con Paquistán ao oeste;[nota 1] a China, o Nepal e Bután ao nordés; e Myanmar e Bangladesh ao leste. O Goberno da India tamén considera que comparte fronteiras con Afganistán, xa que considera toda Caxemira como parte do seu territorio, porén existe controversia ao respecto e a propia parte da fronteira afgá está controlada polo Estado de Paquistán. No océano Índico, a India atópase nas proximidades de Sri Lanka e as Maldivas, ademais as Illas Andaman e Nicobar comparten fronteira marítima con Tailandia e Indonesia. A súa capital é a cidade de Nova Deli.

Orixe da civilización do Val do Indo e rexión de históricas rutas comerciais e vastos imperios, o subcontinente indio foi sempre identificado pola súa riqueza comercial e cultural ó longo da súa extensa historia.[2] Nos seguintes milenios, comezaron a compoñerse as escrituras máis antigas asociadas ó hinduísmo. A estratificación social, baseada en castas, naceu no primeiro mileino BCE, e desenvolvéronse o budismo e o xainismo. As primeiras consolidacións políticas producíronse baixo os imperios Maurya e Gupta, os posteriores Reinos medios da India influíron culturas tan afastadas como as do Sueste asiático. Catro relixións de carácter global naceron neste territorio: o hinduísmo, o budismo, o xainismo e o sikhismo, ademais no primeiro milenio (EC) chegaron o xudaísmo, o zoroastrismo, o cristianismo e o islam, o que contribuíu á formación da diversa cultura da rexión. Gran parte do norte do país caeu baixo o Sultanato de Deli, e o sur uniuse baixo o Imperio Vijayanagara. A economía expandiuse no século XVII no Imperio mogol. Na metade do século XVIII, o subcontinente caeu baixo o goberno da Compañía Británica das Indias Orientais, e logo, a mediados do século XIX, directamente administrada polo Reino Unido. A finais do século XIX naceu un movemento nacionalista, que posteriormente, con Mahatma Gandhi, fíxose famoso pola súa resistencia non violenta e levou á independencia da India en 1947.

En 2016, unha enquisa en World Tourism rankings realizada pola World Tourism Organization das Nacións Unidas indicou que a nación é visitada, aproximadamente, por 14.6 millóns de turistas cada ano (2016), facendo que sexa o 8º país máis visitado en Asia-Pacífico.

En 2017, a economía india foi a sexta maior do mundo por PIB nominal e a terceira maior por paridade de poder adquisitivo.[3] A consecuencia das reformas económicas baseadas na economía de mercado en 1991, a India converteuse nunha das grandes economías de máis rápido crecemento,[4] sendo considerado un país recentemente industrializado. Porén, segue a lidar cos desafíos da pobreza,[5] a corrupción, a malnutrición, a desaxeitada sanidade pública e o terrorismo. A nivel militar, é un Estado posuidor de armas nucleares e está considerado unha potencia rexional, tendo ademais o segundo exercito con máis tropas do mundo e sendo o quinto en gasto militar. A nivel político é unha república constitucional federal gobernada baixo un sistema parlamentario que consiste de 28 estados e 7 territorios da unión. A India é amplamente recoñecida pola súa desenvolvida industria do cine, a súa rica cociña e a exuberante vida salvaxe e vexetación. É unha sociedade plural, plurilingüística e multi-étnica. É, ademais, fogar dunha gran diversidade de vida silvestre e espazos naturais protexidos.

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

O nome India deriva de Indus, que á súa vez deriva da palabra Hinduš, en persa antigo. Do sánscrito Sindhu, a denominación local histórica para o río Indo.[6] Os gregos clásicos referíanse aos indios como Indoi (Ινδοί), pobos do Indo.[7]

A Constitución da India e o uso común en varias linguas indias igualmente recoñecen Bharat como nome oficial de igual status.[8] É unha modernización do nome histórico Bharatavarsha, que gañou apoios dende o século XIX ata os nosos días como un nome nativo da India.[9] Os estudosos cren que o nome débese á tribo védica dos Bharatas no Punjab no segundo milenio antes de Cristo.[10] Con todo, tradicionalmente, está asociado co reinado do lendario emperador Bharata.[11] Gaṇarājya (literalmente, Estado da xente) é o termo sánscrito/hindi para "república" que se remonta a tempos antigos.[12][13][14]

Indostán, que é a palabra persa para a “terra dos hindús” e historicamente referida ao norte da India, é tamén empregada ocasionalmente como sinónimo para toda a India.[15] Este nome da India data do terceiro século antes de Cristo e foi introducida polos mogois e foi amplamente empregado dende aquela. O seu significado varía, referíndose a unha rexión que comprende o norte da India e Paquistán, ou a India na súa totalidade.[9][16][15]

Historia[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Historia da India.

Antigüidade[editar | editar a fonte]

Os primeiros restos de humanos anatomicamente modernos encontrados en Asia Meridional datan de hai aproximadamente 30 000 anos.[17] Encontráronse sitios arqueolóxicos con arte rupestre do período Mesolítico en moitas partes do subcontinente indio, como nos abrigos na Rocha de Bhimbetka, en Madhya Pradesh.[18] Por volta do 7000 a. C. apareceron os primeiros asentamentos neolíticos no subcontinente en lugares como Mehrgarh e outros no Paquistán occidental.[19] Estes lugares gradualmente desenvolveron a civilización do val do Indo,[20] a primeira cultura urbana da Asia Meridional.[21] Centrada en torno a cidades como Mohenjo-daro, Harappa, Dholavira e Kalibangan, e contando con variadas formas de subsistencia, a cultura desenvolveu unha produción robusta de artesanía e un amplo comercio.[22]

Durante o período de 2000-500 a. C., culturas de moitas rexións do subcontinente fixeron a transición do Calcolítico á Idade de Ferro.[23] Os Vedas, as escrituras máis antigas do hinduísmo,[24] foron compostos durante ese período[25] e os historiadores teñen conectado os textos á cultura védica, localizada na rexión do Punjab e na planicie Indo-Ganxética.[23] A maioría dos historiadores tamén considera que este período abrangueu varias ondas migratorias indoarias no subcontinente, de norte a oeste.[26][24][27] O sistema de castas, que creou unha xerarquía de sacerdotes, guerreiros e campesiños libres, mais excluíu aos pobos indíxenas ao cualificar as súas ocupacións como "impuras", xurdiu durante este período.[28] Sobre a meseta do Decán, as evidencias arqueolóxicas deste período suxiren a existencia dun estrato patriarcal de organización política.[23] No sur da India, a progresión cara á vida sedentaria apréciase polo gran número de monumentos megalíticos que datan deste período, así como por vestixios de agricultura, tanques de irrigación e de tradicións de artesanía.[29]

Pinturas nas Grutas de Ajanta en Aurangabad, Maharashtra, do século VI.

No período védico, por volta do século V a. C., as pequenas tribos da planicie do Ganxes e de rexións do noroeste consolidáranse en 16 grandes oligarquías e monarquías que eran coñecidas como os mahajanapadas.[30][31] A urbanización crecente e as ortodoxias desta época tamén crearon os movementos de reforma relixiosa do budismo e do xainismo,[32] os cales se tornarían relixións independentes.[33] O budismo, con base nas ensinanzas de Siddhartha Gautama, atraeu seguidores de todas as clases sociais, exceptuando a clase media; as narracións da vida de Buda foron fundamentais para o inicio do rexistro da historia india.[32][34][35] O xainismo conseguiu gran prominencia na mesma época durante a vida do seu "Grande Heroe", Mahavira.[36] Nunha época de crecente riqueza urbana, ambas relixións propuxeron a renuncia aos bens materiais como un ideal[37] e estabeleceron mosteiros de longa duración.[30] Politicamente, por volta do século III a. C., o Reino de Magadha tiña anexionado ou reducido a outros estados para emerxer como o Imperio Maurya.[30] Pensouse que ese imperio controlou a maior parte do subcontinente exceptuando o extremo sur, mais agora pénsase que as súas rexións centrais estaban separadas por grandes áreas autónomas.[38][39] Os reis maurias son coñecidos tanto pola construción do seu imperio e determinación na xestación da vida pública, como pola renuncia de Asoca, o Grande (r. 273-232 a. C.), do militarismo e da súa promoción do dharma budista.[40][41]

A literatura sangan, escrita en támil, revela que entre o ano 200 a. C. e o 200 d. C. o sur da península estaba sendo gobernado polas dinastías Cheras, Cholas e Pandias, que comerciaban intensamente co Imperio Romano e co suroeste e o sueste de Asia.[42][43] Nese período o territorio do país tamén se tornou parte da Ruta da Seda, unha rede de rutas comerciais que unía o Extremo Oriente con Europa. Por esas estradas os comerciantes indios vendían tecidos e especias a mercados de Asia Central, mentres que monxes e peregrinos budistas viñan de China, ata o período das Grandes Navegacións, cando se crearon ligazóns comerciais marítimas entre Occidente e Oriente.[44] No norte da India, o hinduísmo afirmou o control patriarcal familiar, o que levou ao aumento da subordinación das mulleres.[45][30] Ata os séculos IV e V, o Imperio Gupta creara un complexo sistema fiscal e de administración nas grandes planicies do Ganxes, que se tornou un modelo para reinos indios posteriores.[46][47] Baixo os gobernos dos Guptas, un hinduísmo renovado baseado na devoción en lugar da xestión ritual comezou a asentarse.[48] A renovación reflectiuse nun florecemento da escultura e a arquitectura, que encontrou patróns entre a elite urbana.[47] A literatura sánscrita clásica floreceu e a ciencia, astronomía, medicina e matemática indias experimentaron avances significativos.[47]

Idade media[editar | editar a fonte]

A gran gopura de granito no Templo de Brihadisvara en Thanjavur foi concluída no ano 1010 por Raja Raja Chola I.

A idade media india, vai dende o 600 ata o 1200, e caracterízase polos reinos rexionais e pola diversidade cultural.[49] Cando o emperador Harsha (r. 606-647) de Kannauj, que gobernou gran parte da planicie do Ganxes entre o 606 ata o 647, tentou expandir o seu territorio cara ao sur, foi derrotado polo gobernante Chaluca do Decán. O seu sucesor, no intento de expandirse cara ao leste, foi derrotado polo rei Pala de Bengala. Cando os Chalucas tentaron expandirse cara ao sur foron derrotados polos Palavas, que pola súa banda opúñanse aos Pandias e aos Cholas, de aínda máis ao sur.[50] Ningún gobernante dese período foi quen de crear un imperio unificado e os territorios baixo o seu control xeralmente non pasaban moito máis aló da súa rexión central.[49] Durante este tempo, pobos de pastoreo cuxas terras tiñan sido liberadas para abrir o camiño á crecente economía agrícola foron acomodados dentro do sistema de castas, así como as novas clases dominantes non tradicionais. O sistema de castas, consecuentemente, comezou a mostrar as diferenzas rexionais.[51]

Nos séculos VI e VII, creáronse os primeiros himnos devocionais en lingua támil. Estes foron imitados por toda a India e levaron ao rexurdimento do hinduísmo e ao desenvolvemento de todas as linguas modernas do subcontinente.[52] A realeza india, grande e pequena, e os templos por ela frecuentados, atraeron a gran número de cidadáns ás principais cidades, que se tornaron tamén importantes centros económicos. Templos en cidades de distintos tamaños comezaron a aparecer en todos os lugares ao mesmo tempo en que a India atravesaba outra era de urbanización.[53] Nos séculos VIII e IX, os efectos diso sentíronse no Sueste Asiático, conforme os sistemas culturais e políticos do sur da India eran exportados a terras que se converterían en parte dos actuais Myanmar, Tailandia, Laos, Camboxa, Vietnam, Malaisia e Xava (Indonesia). Comerciantes, estudosos e ás veces exércitos indios envolvéronse nesta transmisión cultural; os asiáticos do sueste do continente tamén tomaron a iniciativa e organizaron moitas peregrinacións aos seminarios indios, amais de teren traducido os textos budistas e hindús aos seus respectivos idiomas.[54]

Despois do século X, clans nómades musulmáns do centro de Asia empregaron cabalaría de guerra e organizaron grandes exércitos unidos pola etnia e a relixión para invadir repetidamente as planicies do noroeste da Asia Austral, levando á creación do islámico Sultanato de Deli en 1206.[55] O sultanato controlou gran parte do norte da India e realizou moitas incursións ao sur do subcontinente. Aínda que era inquietante para as elites indias, o sultanato deixou a gran poboación non musulmá suxeita ás súas propias leis e costumes.[56][57] Ao repeler repetidamente os invasores mongois no século XIII, o sultanato salvou a India da devastación experimentada pola Asia Central e Occidental, creando o escenario para séculos de migracións de soldados, homes instruídos, místicos, comerciantes, artistas e artesáns que marcharan daquelas rexións cara ao subcontinente indio, creando así unha cultura indo-islámica sincrética no norte do país.[58][59] A invasión do sultanato e a debilitación dos reinos da rexión do sur da India abriron o camiño ao Imperio de Bisnaga.[60] Abrazando unha forte tradición shivaísta e construído sobre a tecnoloxía militar do sultanato, o imperio pasou a controlar a maior parte da India peninsular[61] e foi influente na sociedade do sur do país durante moito tempo.[60]

Idade moderna[editar | editar a fonte]

Véxase tamén: Imperio mogol e Raj Británico.
O Taj Mahal, en Agra, construído entre 1632 e 1653 polo emperador mogol Shah Jahan (r. 1628-1658). O edificio é unha das máis belas expresións arquitectónicas do imperio mogol e unha das sete marabillas do mundo moderno.

A principios do século XVI, o norte da India, na época baixo dominio principalmente musulmán,[62] caeu novamente fronte a superioridade da mobilidade e do poder de fogo dunha nova xeración de guerreiros de Asia Central.[63] O posterior Imperio mogol non erradicou as sociedades locais que pasou a gobernar, mais equilibrounas e pacificounas a través de novas prácticas administrativas[64][65] e de elites dominantes diversas e inclusivas,[66] levando a unha lei máis sistemática, centralizada e uniforme por todo o imperio.[67] Evitando a súa identidade tribal e islámica, especialmente durante o goberno de Akbar, o Grande (r. 1556-1605), os mogois uniron os seus reinos distantes a través da lealdade, expresada a través dunha cultura influenciada por Persia e dun emperador que tiña importancia case divina.[66] As políticas económicas do Estado mogol tomaban a maior parte dos ingresos do imperio do sector agrícola[68] e determinaron que os impostos debían ser pagos en moedas de prata oficiais,[69] o que provocou a entrada de campesiños e artesáns en mercados maiores.[67] A relativa paz mantida polo imperio durante gran parte do século XVII foi un dos factores que axudaron á expansión económica da India nese período,[67] o que resultou nun aumento nos investimentos en pintura, amais de obras literarias, téxtiles e de arquitectura.[70] Novos grupos sociais homoxéneos no norte e no oeste da India, como os marathi, os rajputs e os sikhs, gañaron ambicións militares e de goberno durante o dominio mogol, que, a través da colaboración ou da adversidade, deulles recoñecemento e experiencia militar. A expansión do comercio durante o goberno mogol deu orixe a novas elites comerciais e políticas ao longo das costas do sur e do leste do país.[71] A medida que o imperio se desintegrou, moitas desas elites foron capaces de manter os seus negocios baixo control.[72]

En 1498 o navegante portugués Vasco da Gama chegou a Kozhikode, na costa occidental do subcontinente indio, o marco inicial dunha relación luso-india que duraría cerca de 500 anos.[73] En 1510, o explorador portugués Afonso de Albuquerque ampliou os territorios portugueses coa conquista de Goa, que rapidamente se tornaría a capital do Estado Portugués da India (unha entidade política que formaba parte do Imperio Portugués). A India Portuguesa, como era coñecida a colonia lusitana, inicialmente abranguía todos os territorios conquistados polos portugueses no océano Índico, mais despois restrinxiuse á Costa do Malabar, en territorios como Goa, Daman, Diu, Ilha de Anjadip, Dadra e Nagar Haveli, Simbor e Gogolá.[74] A principios do século XVIII, coa liña entre a dominación comercial e política cada vez máis tenue, unha serie de empresas comerciais europeas, como a Compañía Británica das Indias Orientais, estableceran postos nas rexións costeiras do país.[75][76] O control dos mares, maiores recursos, adestramento militar e tecnoloxía máis avanzados levaron á Compañía Británica das Indias Orientais a flexionar cada vez máis a súa forza militar e facer iso atractivo a unha parcela da elite india; eses dous factores foron cruciais para permitir que a Compañía Británica gañase o control sobre a rexión de Bengala en 1765 e marxinara ás outras empresas europeas concorrentes[77][75][78][79] O maior acceso ás riquezas de Bengala e o conseguinte aumento da forza e do tamaño do seu exército permitiron á Compañía das Indias Orientais anexar ou subxugar a maior parte do subcontinente indio durante os anos 1820.[80] Entón a India deixou de exportar ben manufacturados e, no seu lugar, pasou a abastecer ao Imperio Británico con materias primas. Ese momento é considerado por moitos historiadores como o inicio do período colonial no país.[75] Nesa época, co seu poder económico fortemente restrinxido polo parlamento británico, a Compañía comezou a entrar máis conscientemente en áreas non económicas, como educación, reforma social e cultura.[81]

Idade contemporánea[editar | editar a fonte]

Gravado da India Británica dunha edición de 1909 de The Imperial Gazetteer of India. As áreas directamente gobernadas polos británicos están sombreadas en rosa; os principados baixo suzeranía británica están en amarelo.

Os historiadores consideran que a idade contemporánea da India comezou nalgún momento entre 1848 e 1885. O nomeamento en 1848 de James Broun-Ramsay, Lord Dalhousie, como gobernador xeral da Compañía das Indias Orientais preparou o escenario para alteracións esenciais na transición do país a un Estado moderno. Estes cambios incluíron a consolidación e a demarcación da soberanía, o control da poboación e a educación dos cidadáns. Cambios tecnolóxicos —como o ferrocarril, as canles e o telégrafo— foron introducidos no país non moito tempo despois da súa introdución en Europa.[82][83][84][85] No entanto, a insatisfacción coa Compañía tamén creceu durante este período e definiu a Revolta dos Sipais, en 1857. Alimentada por diversos resentimentos e percepcións entre a poboación, como as invasivas reformas sociais ao estilo británico, altos impostos sobre propiedades e o tratamento dalgúns príncipes e agricultores ricos, a revolta afectou a moitas rexións do norte e do centro da India e sacudiu os alicerces do goberno da Compañía.[86][87] Aínda que a rebelión foi reprimida en 1858, esta levou á disolución da Compañía das Indias Orientais, e a administración da India pasou a ser exercida directamente polo goberno británico. Amais de proclamaren un Estado unitario e un sistema parlamentarista limitado, inspirado polo parlamento británico, os novos gobernantes tamén protexeron a príncipes e aristócratas como unha salvagarda contra unha posible axitación feudal futura.[88][89] Nas décadas seguintes, a vida pública emerxeu gradualmente en toda a India, levando á fundación do partido Congreso Nacional Indio, en 1885.[90][91][92][93]

A carreira tecnolóxica e a comercialización da agricultura na segunda metade do século XIX estivo marcada por moitos contratempos económicos —moitos pequenos produtores fixéronse dependentes dos caprichos de mercados distantes.[94] Houbo un aumento no número de fames[95] e, malia os riscos do desenvolvemento dunha infraestrutura soportada polos contribuíntes indios, xerouse pouco emprego industrial para a poboación.[96] Houbo tamén efectos positivos: os cultivos comerciais, especialmente na rexión recentemente canalizada do Punjab, levaron a un aumento da produción de comida para o consumo interno.[97] A rede ferroviaria, desde o alivio da fame, axudou a reducir o custo dos bens mobles e axudou á nacente industria india.[98][97]

Jawaharlal Nehru (esquerda) converteuse no primeiro ministro da India, en 1947. Mahatma Gandhi (dereita) liderou o movemento pola independencia.

Despois da primeira guerra mundial, onde algúns milleiros de indios serviran,[99] comezou un novo período. Esta nova etapa estivo marcada por reformas británicas, mais tamén por unha lexislación máis represiva; polas reivindicacións cada vez máis sonoras da poboación india pola independencia e polo comezo dun movemento non violento de non cooperación, do cal Mohandas Karamchand Gandhi se convertería en líder e símbolo de resistencia.[100] Durante os anos da década de 1930, os británicos promulgaron unha lenta reforma lexislativa e o Congreso Nacional Indio saíu vitorioso nas eleccións seguintes.[101] A década posterior estivo chea de crises: a participación india na segunda guerra mundial, o pulo final do Congreso cara á non cooperación cos británicos e unha onda de nacionalismo musulmán. Todos foron coroados coa chegada da independencia en 1947, mais ao custo dunha sanguenta división do subcontinente en dous Estados: India e Paquistán.[102]

Vital para a autoimaxe da India como unha nación independente foi a súa constitución, concluída en 1950, que colocou no lugar da antiga colonia británica unha república secular e democrática.[103] Nos 60 anos seguintes, a India tivo un historial mixto de éxitos e fracasos.[104] Mantívose unha democracia con liberdades civís, unha Corte Suprema activista e unha prensa, en gran parte independente.[104] A liberalización económica, que se iniciou na década de 1990, creou unha gran clase media urbana e transformou a India nunha das economías de máis rápido crecemento do mundo, o que aumentou a influencia xeopolítica do país. Filmes, música e ensinanzas espirituais indias desempeñan un papel cada vez maior na cultura mundial.[104] No entanto, o país tamén ten sido oprimido por unha pobreza aparentemente inflexible, tanto no medio rural como no urbano;[104] pola violencia relixiosa e entre castas;[105] por grupos insurxentes de inspiración maoísta chamados naxalitas;[106] e polo separatismo en Jammu e Caxemira e no nordeste do país.[107] O país ten disputas territoriais non resoltas coa República Popular da China, que se deterioraron ata a Guerra sino-india de 1962;[108] e co veciño Paquistán, en guerras libradas en 1947, 1965, 1971 e 1999.[108] A rivalidade nuclear entre a India e Paquistán saíu á luz en 1998.[109] As liberdades democráticas sustentadas na India son únicas entre as novas nacións do mundo; no entanto, a pesar dos seus éxitos económicos recentes, a liberdade da súa poboación desfavorecida continúa a ser un obxectivo a ser alcanzado.[110]

Xeografía[editar | editar a fonte]

Imaxe de satélite do subcontinente indio.
Artigo principal: Xeografía da India.

A India ocupa a maior parte do subcontinente indio, que está situado sobre a placa tectónica da India, unha placa tectónica que forma parte da placa indoaustraliana.[111]

A placa orixinal india correspóndese hoxe co subcontinente indio, sendo tamén a parte máis antiga e estable da India, que se estende desde o norte, coas cordilleiras Satpura e Vindhya no centro. Estas cordilleiras paralelas van desde a costa do mar Arábigo, no estado de Gujarat, ata a meseta de Chota Nagpur, no estado de Jharkhand.[112] No sur, a meseta do Decán contén á esquerda e á dereita os Ghats Occidentais e Orientais;[113] a meseta contén as formacións rochosas máis antigas do territorio, algunhas con máis de mil millóns de anos de antigüidade. Os puntos extremos do país localízanse a 6° 43' e 39° 26' de latitude norte[nota 2] e 68°7' e 89°25' de lonxitude leste.[114]

A India ten 7 517 quilómetros de litoral; destes, 5 423 pertencen ao subcontinente indio e 2 094 aos arquipélagos de Andaman e Nicobar e Laquedivas. A costa india ten un 43% de praias areosas, un 11% de costas rochosas (incluíndo cantís) e un 46% de marismas ou costas pantanosas.[1] A India posúe dous arquipélagos: Laquedivas, atois de corais na costa suroeste india, e as illas de Andaman e Nicobar, cadeas de illas volcánicas no mar de Andaman.[115]

Historia xeolóxica[editar | editar a fonte]

Os procesos xeolóxicos que definiron a actual situación xeográfica da India comezaron hai uns setenta e cinco millóns de anos, cando o subcontinente indio, entón parte do supercontinente meridional de Gondwana, desprendeuse do mesmo e se desprazou cara ao nordeste lentamente a través do que posteriormente se convertería no océano Índico.[111] A subseguinte colisión do subcontinente contra a placa euroasiática e a subdución baixo esta, orixinou a maior elevación da superficie terrestre: a cadea do Himalaia, agora situada no norte e nordeste da India.[111] No primitivo estrato mariño sito ao sur do emerxente Himalaia, os movementos da placa crearon unha vasta bacía, que foi paulatinamente reenchida polos sedimentos depositados polos ríos,[116] dando lugar á actual chaira indo-ganxética.[117] A oeste desta chaira encóntrase o deserto do Thar, separado pola cordilleira Avarali.[118]

Grandes rexións[editar | editar a fonte]

As illas Andaman.

Unha parte do territorio dos estados do norte e do nordeste da India está localizada no macizo do Himalaia. O resto da India setentrional, central e oriental está ocupada pola zona fértil da gran chaira indo-ganxética. Na parte occidental, limitando con Paquistán suroriental, áchase o deserto de Thar. A India meridional componse, case enteiramente, da meseta peninsular do Decán, que está flanqueada por dous macizos litorais de relevo accidentado, os Ghats Occidentais e os Ghats Orientais. Estes son os terreos máis antigos da India, como parte subsistente do antigo Gondwana. A India posúe ademais tres arquipélagos: as illas Laquedivas, sitas ao longo da costa do suroeste; o cordal volcánico da illas de Andaman e de Nicobar no sueste, e as illas Sunderbans no delta do Ganxes, en Bengala occidental.

Montañas[editar | editar a fonte]

O Kangchenjunga, na fronteira entre a India e Nepal, na cordilleira do Himalaia, é o punto máis alto do país, a unha altitude de 8 586 metros sobre o nivel do mar.

A situación da India na converxencia das placas india e euroasiática posibilitaron a formación de grandes elevacións ao norte do país, na cordilleira do Himalaia. A India conta con catro elevacións por riba dos 7 000 metros sobre o nivel do mar, todos eles no Himalaia. Outros sistemas montañosos do país son os Ghats Occidentais e Orientais ao sur do país, os montes Aravalli no noroeste, os Patkai, e os Vindhya e Satpura no centro do país. A seguinte táboa mostra as dez montañas máis altas da India:[119]

As 10 montañas máis altas da India
Posición Nome Altitude Estado Posición Nome Altitude Estado
1 Kanchendzonga 8586 Sikkim 6 Saramati 3841 Nagaland
2 Nanda Devi 7817 Uttarakhand 7 Sandakphu 3636 Bengala Occidental
3 Saltoro Kangri 7742 Jammu e Caxemira 8 Khayang 3114 Manipur
4 Kangto 7090 Arunachal Pradesh 9 Anamudi 2695 Kerala
5 Reo Purgyil 6816 Himachal Pradesh 10 Dodda Betta 2636 Tamil Nadu

Hidrografía[editar | editar a fonte]

Os principais ríos da India teñen a súa orixe na cordilleira do Himalaia, coma o Ganxes e o Brahmaputra, que desembocan no golfo de Bengala.[120] Entre os afluentes máis importantes do Ganxes encóntranse os ríos Yamuna e o Kosi, cuxa pendente extremadamente baixa provoca inundacións catastróficas case todos os anos. Os ríos peninsulares máis importantes cuxas pendentes evitan inundacións son o Godavari, o Mahanadi, o Kaveri e o Krishna, que tamén desembocan no golfo de Bengala;[121] e os ríos Narmada e Tapti, que desembocan no mar Arábico.[122] Na costa oeste, encóntranse tamén os pantanos do Rann de Kutch, mentres que no leste localízase a área protexida de Sundarbans, que a India comparte con Bangladesh.[123]

O país está atravesado por grandes ríos e regatos numerosos, a salientar: o Ganxes, o Brahmaputra, o Yamuna, o Godâvarî, o Narmada, o Mahanadi, o Kaveri e moitos outros. A seguinte táboa mostra os cinco ríos máis longos da India:[124]

Os 5 ríos máis longos da India
Posición Nome Lonxitude (km) Desembocadura
1 Indo 2900 Mar Arábigo
2 Brahmaputra 2900 Golfo de Bengala
3 Ganxes 2510 Golfo de Bengala
4 Godavari 1450 Golfo de Bengala
5 Narmada 1290 Mar Arábigo

Clima[editar | editar a fonte]

Mapa climático da India, baseado na Clasificación climática de Köppen:
     Alpino E (ETh)
     Subtropical húmido C (Cwa)
     Sabana A (Aw)
     Monzónico A (Am)
     Semiárido B (BSh)
     Árido B (BWh)

Un país tan extenso non ten un clima único. Os climas da India varían desde o clima tropical no sur a outros máis temperados no norte, ao pé do Himalaia, onde nas zonas montañosas se rexistran caídas continuadas de neve durante o inverno.

O clima da India está fortemente influenciado polo Himalaia e polo deserto de Thar, os cales favorecen o desenvolvemento de Monzóns.[125] O Himalaia e as montañas do Hindu Kush, en Paquistán, fan de pantalla fronte os ventos catabáticos fríos vidos desde Asia Central, impedíndolles penetrar até o subcontinente indio, o que fai que este conserve a calor a maior parte do ano, ao contrario do que sucede na maior parte das rexións situadas á súa mesma latitude.[126][127] O cálido deserto de Thar, pola súa banda, desempeña un papel fundamental atraendo os ventos húmidos do monzón dende o suroeste, entre xuño e outubro, sendo responsábel de boa parte das precipitacións caídas na India.[125] As zonas climáticas principais que predominan no territorio indio son o tropical húmido, tropical semihúmido e o subtropical húmido.[128]

Biodiversidade[editar | editar a fonte]

O pavón (Pavo cristatus), a ave nacional do país.
Elefante asiático no Parque Nacional de Bandipur, en Karnataka.

A India atópase na ecorexión Indomalaia. No seu territorio encóntrase tres puntos a conservar da biodiversidade global: as partes indias das biorrexións do himalaia e do Indo-Burma, e da rexión costeira índica dos Gates Occidentais e Sri Lanka.[129][130][131] Acollendo o 7,6% de todos os mamíferos, o 12,6% de todas as aves, o 6,2% de todos os réptiles, o 4,4% de todos os anfibios, o 11,7% de todos os peixes e o 6% de todas as espermatófitas do mundo, a India é un dos dezaoito países megadiversos.[132] En moitas rexións indias existen altos niveis de endemismo; en xeral, o 33% das especies indias son únicas desa rexión.[133][134]

Os bosques da India varían de selvas nas illas Andaman, Gates Occidentais e noroeste indio, ata bosque temperado de coníferas do Himalaia. Entre eses extremos encóntranse os bosques caducifolios da India Oriental; o bosque caducifolio no centro-sur e o bosque xerófito do Decán central e a planicie occidental do Ganxes.[135] Estímase que menos do 12% da masa da India continental está cuberta por densos bosques.[136]

Moitas especies da India teñen a súa orixe evolutiva en taxons que habitaban Gondwana, da cal a placa tectónica india se separou hai arredor de 100 millóns de anos. O movemento posterior da placa do subcontinente indio e a súa colisión coa masa de terra de Laurasia deu inicio a un intercambio masivo de especies. O período de vulcanismo e os cambios climáticos rexistrados hai 20 millóns de anos provocaron unha extinción masiva de especies orixinarias de Gondwana.[137] Os mamíferos inmigraron ao subcontinente desde Asia a través de dous pasos zooxeográficos en ambos os dous lados emerxentes do Himalaia.[135] En consecuencia, apenas o 12,6% dos mamíferos e o 4,6% das aves son especies endémicas, en contraste co 45,8% dos réptiles e o 55,8% de anfibios endémicos.[132] Na India existen 172 especies ameazadas, o 2,9%.[138] Entre elas encóntranse o león asiático, o tigre de Bengala e o voitre dorsibranco bengalí (Gyps bengalensis), que está case ameazado de extinción debido á inxestión de carne de gando tratada con diclofenaco.[139]

Nas últimas décadas as importantes migracións humanas e o seu alto impacto nos ecosistemas locais supoñen unha ameaza a moitas especies salvaxe da India. Como resposta, o sistema de áreas protexidas e parques nacionais, establecido por primeira vez en 1935, foi ampliado considerablemente. En 1970 o goberno indio decretou a Lei de Protección da Vida Salvaxe[140] e o "Proxecto Tigre", para protexer o hábitat desta especie animal, amais de en 1980 ter sido decretada a Lei de Conservación dos Bosques.[141] A India ten máis de cincocentos santuarios de vida salvaxe e trece reservas da biosfera,[142] catro das cales forman parte da Rede Mundial de Reservas da Biosfera. 25 zonas húmidas están rexistradas na Convención sobre as Zonas Húmidas.[143]

Goberno e política[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Política da India.

A India é unha democracia parlamentaria. O presidente é escollido indirectamente por un colexio electoral para un mandato de 5 anos. O poder executivo pertence ao primeiro ministro.

O Parlamento ten dúas cámaras: Rajya Sabha (Senado) con 250 membros, e o Lok Sabha ("Casa do Pobo", equivalente a unha cámara de deputados), con 545 membros.

A India é a democracia máis populosa do mundo.[144] O país é unha república parlamentaria cun sistema multipartidario[145] con seis partidos nacionais acreditados, como o Partido do Congreso Nacional Indio (en inglés Indian National Congress - INC, ou simplemente Congreso) e o Bharatiya Janata Party (BJP), amais de 40 partidos rexionais.[146] O Partido do Congreso é considerado de centro-esquerda ou "liberal" dentro da cultura política india, mentres que o BJP é de centro-dereita ou "conservador". Durante a maior parte do período comprendido entre 1950 —cando a India se tornou unha república por primeira vez— e o final dos anos 1980, o Congreso mantivo a maioría no parlamento indio. Desde aquela, no entanto, o partido cada vez divide máis o escenario político co BJP[147] e con poderosos partidos rexionais que moitas veces forzan a creación de coalicións multipartidarias.[148]

Interior do Sansad Bhavan durante unha sesión parlamentaria en 2010.

Nas tres primeiras eleccións xerais da República da India —en 1951, 1957 e 1962— o Congreso, liderado por Jawaharlal Nehru, tivo unha serie de vitorias doadas. Coa morte de Nehru en 1964, Lal Bahadur Shastri tornouse rapidamente o primeiro ministro; que foi sucedido, logo da súa inesperada morte en 1966, por Indira Gāndhi, que levou ao Partido do Congreso a vitorias electorais en 1967 e 1971. Logo do descontento público causado pola declaración de estado de excepción en 1975 pola primeira ministra, o Congreso perdeu as eleccións en 1977; e o entón novo Partido Janata, que se opuña ao estado de excepción, gañou e o seu goberno durou pouco máis de tres anos. Ao volver ao poder en 1980, o Congreso viu un cambio no seu liderado en 1984, cando Indira Gāndhi foi asasinada e foi sucedida polo seu fillo, Rajiv Gandhi, que conquistou unha vitoria fácil nas eleccións xerais ao final dese mesmo ano. O Congreso foi elixido de novo en 1989, cando a coalición da Fronte Nacional, liderada polo Janata Dal (un partido recentemente creado), nunha alianza coa Fronte de Esquerda, venceu as eleccións; ese goberno tamén foi relativamente curto, xa que durou pouco menos de dous anos.[149] En 1991 tiveron lugar novas eleccións, mais ningún partido obtivo a maioría absoluta no parlamento. O Congreso, no entanto, por ser o maior partido do país, conseguiu formar un goberno de minoría liderado por P. V. Narasimha Rao.[150]

Entre 1996 e 1998, houbo un forte período de axitación no goberno federal con varias alianzas de curta duración, tentando estabilizar o país. O BJP chegou brevemente ao poder en 1996, seguido por unha coalición de Fronte Unida que excluíu tanto ao BJP como ao INC. En 1998, o BJP e outros partidos menores formaron a Alianza Democrática Nacional, que conseguiu a vitoria e se converteu no primeiro goberno non congresista en gobernar o país durante unha lexislatura completa de cinco anos.[151] Nas eleccións xerais de 2004, o INC gañou a maioría das cadeiras no Lok Sabha (cámara baixa do parlamento) e formou un goberno de coalición denominado Alianza Progresista Unida (United Progressive Alliance, UPA), apoiada por diversos partidos de esquerda e membros de oposición ao BJP. A UPA chegou novamente ao poder nas eleccións xerais de 2009, entre tanto, a representación dos partidos de esquerda dentro da coalición foi reducida de modo significativo,[152] Manmohan Singh converteuse no primeiro ministro, sendo reelixido despois de completar un mandato de cinco anos desde as eleccións de 1962, onde Jawaharlal Nehru fora elixido no seu cargo.[153]

Nas eleccións xerais de 2014, o BJP converteuse no primeiro partido político dende 1984 en gañar a maioría e gobernar sen o apoio doutros partidos.[154] O Primeiro Ministro da India é Narendra Modi, que anteriormente fora Ministro Xefe de Gujarat. O 20 de xullo de 2017, Ram Nath Kovind foi nomeado o 14º Presidente da India e xurou o cargo o 25 de xullo de 2017.[155][156][157]

Goberno[editar | editar a fonte]

O Rashtrapati Bhavan, en Nova Deli, a residencia oficial do presidente do país.

A Constitución da India, maior que a de calquera outra nación do mundo, entrou en vigor o 26 de xaneiro de 1950.[158] O seu preámbulo define á India como unha república soberana, secular e democrática.[159] O Parlamento da India é bicameral, rexido polo sistema Westminster. A súa forma de goberno foi tradicionalmente descrita como "case federalista", cunha forte tendencia á centralización, tendo os estados relativamente pouco poder.[160] Desde finais da década de 1990, o federalismo ten medrado cada vez máis, como resultado de cambios políticos, sociais e económicos.[161][162]

O poder executivo recae sobre o presidente da India, que é o xefe de estado,[163] e é elixido indirectamente por un colexio electoral[164] para un mandato de cinco anos.[165][166] O primeiro ministro é o xefe de goberno e exerce a maioría das funcións do poder executivo.[163] Nomeado polo presidente,[167] o primeiro ministro é xeralmente próximo ao partido ou alianza política que conte coa maioría dos asentos da cámara baixa do parlamento.[163] O poder executivo consiste no presidente, o vicepresidente, o consello de ministros (sendo o gabinete o seu comité executivo), encabezado polo primeiro ministro. Calquera ministro do consello debe ser membro de calquera cámara parlamentaria. No sistema parlamentarista indio, o poder executivo está subordinado ao poder lexislativo, o primeiro ministro e o seu consello son directamente vixiados pola cámara baixa do parlamento.[168]

Sede do Tribunal Supremo da India en Nova Deli

O poder lexislativo da India está representado polo parlamento bicameral, que consiste na cámara alta, chamada Rajya Sabha (consello dos estados) e a cámara baixa, chamada Lok Sabha (consello do pobo).[169] A Rajya Sabha é un órgano permanente, que conta con 245 membros que ocupan o cargo durante un período de seis anos.[170] A maioría deles son elixidos indirectamente polas lexislaturas estatais e territoriais, mediante representación proporcional.[170] Dos 545 membros do Lok Sabha, 543 son elixidos directamente polo voto popular para representar a determinados grupos sociais por un período de cinco anos.[170] Os outros dous membros son nomeados polo presidente entre a comunidade anglo-india.[170]

A India conta cun poder xudicial de tres niveis, que consisten na Corte Suprema de Xustiza, encabezada polo xefe de xustiza, 21 tribunais superiores e un gran número de tribunais de primeira instancia.[171] A Corte Suprema é un tribunal de primeira instancia para casos relacionados cos dereitos humanos fundamentais e un tribunal de apelación por riba dos tribunais superiores.[172] É xudicialmente independente,[171] tendo o poder de declarar e elaborar leis e revogar leis nacionais ou estatais que violen a constitución.[173] A función de último intérprete da Constitución é unha das funcións máis importantes da Corte Suprema.[174]

Relacións internacionais[editar | editar a fonte]

Narendra Modi reunido cos outros líderes dos BRICS durante a 9ª reunión da cúpula do G20, realizada en Brisbane, Australia.

Desde a súa independencia en 1947, a India mantén relacións cordiais coa maioría das nacións. Na década de 1950, apoiou fortemente a descolonización de África e de Asia, e desempeñou un papel de líder no Movemento de Países Non Aliñados.[175] A finais da década de 1980, o exército indio interveu dúas veces no exterior, por invitación de países veciños: unha operación de paz en Sri Lanka entre 1987 e 1990 e unha intervención armada para impedir unha tentativa de golpe de Estado nas Maldivas. A India ten relacións moi tensas co seu veciño Paquistán; as dúas nacións xa entraron en guerra catro veces: en 1947, 1965, 1971 e 1999. Tres desas guerras tiveron lugar no territorio disputado de Caxemira, mentres que a cuarta, en 1971, comezou despois do apoio da India á independencia de Bangladesh.[176] Despois de finalizar a guerra sino-india en 1962 e a guerra con Paquistán en 1965, a India estreitou os seus lazos militares e económicos coa Unión Soviética; a finais dos anos 1960, os soviéticos eran os maiores fornecedores de armas da India.[177]

Amais das súas actuais relacións estratéxicas con Rusia, a India mantén relacións de defensa de grande alcance con Israel e Francia. Nos últimos anos, ten desempeñado un papel clave na Asociación Surasiática para a Cooperación Rexional (SAARC) e na Organización Mundial do Comercio. A India puxo a 100 000 militares e policías a disposición para 35 misións de paz da Organización das Nacións Unidas (ONU) en catro continentes. O país participa na Cúpula do Leste Asiático, o G8+5 e noutros foros multilaterais.[178] A India ten estreitos lazos económicos con América do Sur, Asia e África. Desde 1991 segue a política "Look East" ("mirar a oriente"), que ten como obxectivo fortalecer as relacións cos países da Asociación de Nacións do Sueste Asiático (ASEAN), o Xapón e Corea do Sur, e que xira en torno a moitas cuestións, mais especialmente aquelas que implican o investimento económico e a seguridade rexional.[179][180]

Forzas armadas[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Forzas armadas da India.
INS Vikramaditya, a maior embarcación da Mariña da India.

O test nuclear de 1964, realizado pola China, e as repetidas ameazas do goberno chinés de intervir en apoio a Paquistán na guerra de 1965, convenceron á India para desenvolver armas nucleares.[181] O país realizou o seu primeiro test nuclear en 1974 e realizou máis tests subterráneos en 1998. A pesar das críticas e sancións militares, a India non asinou o Tratado de Prohibición Completa de Ensaios Nucleares, nin o Tratado de Non Proliferación de Armas Nucleares, por considerar os acordos con defectos e discriminatorios.[182] O país mantén a política nuclear de "non usar primeiro" (en inglés no first use) e está desenvolvendo unha capacidade tríade nuclear, como parte da súa doutrina de "disuasión crible mínima".[183][184] ​​O goberno indio está desenvolvendo un escudo de mísiles balísticos de defensa e, coa colaboración de Rusia, dun avión caza de quinta xeración.[185] Outros proxectos militares indios inclúen a concepción e introdución dos portaavións da clase Vikrant e dos submarinos nucleares da clase Arihant.[185]

Desde o fin da guerra fría, a India ten aumentado a súa cooperación económica, estratéxica e militar cos Estados Unidos e a Unión Europea.[186] En 2008, asinouse un pacto nuclear entre a India e os Estados Unidos. Aínda que a India xa posuía armas nucleares na época e non fose membro do Tratado de Non Proliferación Nuclear, o acordo recibiu a exención da Axencia Internacional de Enerxía Atómica e do Grupo de Fornecedores Nucleares, acabando coas restricións anteriores sobre tecnoloxía e o comercio nuclear do país. Como consecuencia, a India converteuse no sexto Estado con armas nucleares de facto do mundo.[187] Posteriormente o país asinou acordos de cooperación en enerxía nuclear civil con Rusia,[188] Francia,[189] Reino Unido[190] e o Canadá.[191]

O Presidente da India é o comandante supremo das forzas armadas do país; con 1,6 millóns de soldados activos, é o terceiro maior exército do mundo.[192] As forzas armadas comprenden o exército, a mariña e a forza aérea; organizacións auxiliares inclúen o Comando de Forzas Estratéxicas e tres grupos paramilitares: os Assam Rifles, a Forza Especial de Fronteira e a Garda Costeira India.[193] O orzamento de defensa oficial indio para 2011 foi de 36,03 mil millóns de dólares, o 1,83% do seu PIB.[194] Para o ano fiscal que abrangue 2012-2013 foron orzados para esa área 40,44 billóns de dólares.[195] Segundo un informe de 2008 do SIPRI, o gasto militar anual da India en termos de poder de compra foi de 72,7 billóns de dólares.[196] En 2011, o orzamento anual de defensa do país tivo un aumento de 11,6%,[197] aínda que iso non incluía os fondos que chegan aos militares a través doutras ramas do goberno.[198] En 2012, o país era o maior importador de armas do mundo; entre 2007 e 2011, a India foi responsable do 10% dos gastos en compras internacionais de armas.[199] Gran parte do gasto militar destínase á defensa contra Paquistán e para combater a crecente influencia chinesa no océano Índico.[197]

Dereitos humanos[editar | editar a fonte]

En materia de dereitos humanos, respecto á pertenza nos sete organismos da Carta Internacional de Dereitos Humanos, que inclúen o Comité de Dereitos Humanos (HRC), India firmou ou ratificou:

India India Status dos principais instrumentos internacionais de dereitos humanos[200]
CESCR CCPR CERD CED CEDAW CAT[201] CRC MWC CRPD
CESCR CESCR-OP[202] CCPR CCPR-OP1 CCPR-OP2-DP CEDAW CEDAW-OP[203] CAT CAT-OP CRC CRC-OP-AC CRC-OP-SC CRPD CRPD-OP[204]
Pertenza India recoñeceu a competencia de recibir e procesar comunicacións individuais por parte dos órganos competentes Sen información India recoñeceu a competencia de recibir e procesar comunicacións individuais por parte dos órganos competentes Nin firmado nin ratificado Nin firmado nin ratificado Firmado e ratificado Sen información Firmado e ratificado Nin firmado nin ratificado Firmado pero non ratificado Sen información India recoñeceu a competencia de recibir e procesar comunicacións individuais por parte dos órganos competentes Nin firmado nin ratificado Firmado e ratificado Nin firmado nin ratificado Firmado e ratificado Nin firmado nin ratificado
Firmado e ratificado, firmado pero non ratificado, nin firmado nin ratificado, sen información, accedeu a firmar e ratificar o órgano en cuestión, pero tamén recoñece a competencia de recibir e procesar comunicacións individuais por parte dos órganos competentes.


Subdivisións[editar | editar a fonte]

Os 29 estados e 7 territorios da India.
Artigo principal: Subdivisións da India.

A India está dividida en 29 estados (que á súa vez están divididos en distritos) e 7 Territorios da Unión (incluído o Territorio da Capital Nacional).[205] Todos os estados e os dous territorios da Unión de Pondicherry e o Territorio da Capital Nacional elixen as súas lexislaturas e gobernos por medio do modelo de Westminster. Os outros cinco territorios da unión están rexidos de xeito directo polo goberno federal, a través de varias administracións designadas. En 1956, en virtude da Lei de Reorganización dos Estados, o territorio indio foi dividido baseándose en aspectos lingüísticos.[206] A partir de entón, esta estrutura permaneceu sen cambios. Cada estado ou territorio da unión divídese en distritos administrativos.[207] Á súa vez, os distritos divídense en tehsils e finalmente en aldeas.

Adicionalmente, malia nunca ter reclamado posesión territorial na Antártida, a India ten alí instaladas dúas bases científicas: Dakshin Gangotri e Maitri.

Estados

  1. Andhra Pradesh
  2. Arunachal Pradesh
  3. Assam
  4. Bihar
  5. Chhattisgarh
  6. Goa
  7. Gujarat
  8. Haryana
  9. Himachal Pradesh
  10. Jammu e Caxemira
  1. Jharkhand
  2. Karnataka
  3. Kerala
  4. Madhya Pradesh
  5. Maharashtra
  6. Manipur
  7. Meghalaya
  8. Mizoram
  9. Nagaland
  1. Odisha
  2. Punjab
  3. Rajasthan
  4. Sikkim
  5. Tamil Nadu
  6. Telangana
  7. Tripura
  8. Uttar Pradesh
  9. Uttarakhand
  10. Bengala Occidental

Territorios da Unión

    A. Andaman e Nicobar
    B. Chandigarh
    C. Dadra e Nagar Haveli
    D. Daman e Diu
    E. Lakshadweep
    F. Territorio Nacional da Capital Delhi
    G. Puducherry

Economía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Economía da India.
Edificios de oficinas en Bangalore.

A India, cun produto interior bruto nominal estimado en 2018 en 2 654 billóns de dólares,[3] ocupa o 7º lugar na lista de maiores economías do mundo por PIB nominal, mentres que a súa paridade de poder adquisitivo estimada en 2018 en 10 339 billóns de dólares,[3] é a terceira maior do mundo, por detrás tan só dos Estados Unidos e a China. Con todo, aínda é un país moi pobre, cunha renda per cápita nominal de apenas 1 989 dólares e renda per cápita PPA de 7 749 dólares segundo estimacións para 2018.[3]

No período comprendido entre as décadas de 1950 e 1980, a economía india seguía tendencias socialistas. A economía mantívose paralizada por regulamentos impostos polo goberno, o proteccionismo e a propiedade pública, o que levou a unha corrupción xeneralizada e a un lento crecemento económico.[208][209][210] En 1991, a economía nacional converteuse nunha economía de mercado.[209][210] Este cambio na política económica en 1991 deuse pouco despois dunha crise aguda na balanza de pagamentos, polo que desde aquela púxose énfase en facer do comercio internacional e do investimento estranxeiro directo un sector primordial da economía india.[211]

A agricultura india comezou entre o 7000 e o 6000 a. C., emprega a maior parte da forza de traballo nacional e o país é o segundo produtor agrícola mundial. Na imaxe, un agricultor traballa un arado turrado por bois en Kadmati, Bengala Occidental.

Durante as últimas décadas, a economía india tivo unha taxa de crecemento anual do produto interior bruto de ao redor dun 5,8%, converténdose nunha das economías de máis rápido crecemento no mundo.[212] A India conta coa maior forza de traballo do mundo, con máis de 513,6 millóns de persoas. A agricultura foi sempre, e segue sendo, a base da economía india. En termos de produción, o sector agrícola representa o 28% do PIB, mentres que o sector servizos representa o 54%, e a industria o 18%. Os principais produtos agrícolas e de gando inclúen o arroz, que constitúe o principal recurso das rexións de Bombai, Malabar, Bengala e Vira; o trigo, sobre todo nas poboacións do noroeste; o millo miúdo e o sorgo que son alimentos esenciais para a xente de Deccán; o maínzo e a cebada cultívanse principalmente na chaira do Ganxes; o provén en gran cantidade do Assam, das zonas subhimalaias e da costa Malabar; o café prodúcese especialmente no Deccán e a cana de azucre na chaira ganxética. En menor escala plántase tabaco e opio. Por outra parte a produción de árbores froiteiras e de plantas oleaxinosas (algodón, sésamo, pistacho e colza) é tamén notábel. Existe un gran patrimonio forestal, rico en madeiras como a teca, o tipuana tipu, o sándalo e, tamén, o bambú. A gandaría ocupa un lugar primordial; coas súas 176 900 000 cabezas de bovino posúe o maior patrimonio bovino do mundo, aínda que por motivos relixiosos prohíbese o consumo de carne, pois as vacas son animais sagrados para os hinduístas. Os búfalos chegan ós 55 millóns de cabezas e son moi empregados nas labores agrícolas, especialmente nos arrozais. Os ovinos alcanzan os 43 millóns e os caprinos os 70 millóns de cabezas.[205]

A principal industria é a téxtil (algodón e xute); séguena a siderúrxica, a mecánica (material ferroviario, aéreo, bicicletas), a electrónica, a química, a industria papeleira, as refinerías de petróleo, así como industrias do coiro, transportes, cemento, minaría (baseada na extracción do carbón, de ferro, de manganeso, de mica e de bauxita), compañías de software, alimentarias, de aceites e da elaboración do tabaco.[205] En 2006, o comercio indio acadara unha proporción relativamente moderada do 24% do PIB, crecendo á taxa de 6% desde 1985.[209] O comercio da India representa un pouco máis do 1% do comercio mundial. As principais exportacións inclúen os derivados de petróleo, algúns produtos téxtiles, pedras preciosas, software, enxeñaría de bens, produtos químicos, peles e coiros.[205] Entre as principais importacións están o petróleo cru, maquinaria, xoias, fertilizantes e algúns produtos químicos.[205] As industrias, que aproveitan a existencia de materias primas e de grandes recursos hidroeléctricos, desenvolvéronse rapidamente con criterios de moderna racionalización.

Edificio da Bolsa de Bombai.

A pesar do seu notable crecemento económico nas últimas décadas, a India ten a maior concentración de persoas pobres do mundo e ten unha alta taxa de desnutrición en nenos menores de tres anos (46% en 2007).[213][214] A porcentaxe de persoas que viven por debaixo do limiar de pobreza segundo o Banco Mundial, vivindo con menos dun dólar ao día (PPA, en termos nominais Rs. 21,6 ao día nas zonas urbanas e Rs. 14,3 nas zonas rurais) diminuíu do 60% en 1981 ao 42% en 2005.[215] A pesar de que nas últimas décadas a India ten evitado a fame, a metade dos nenos teñen un peso inferior á media mundial, unha das taxas máis altas do mundo e case o dobre da taxa da África subsahariana.[216]

Un informe de 2007 de Goldman Sachs prevía que entre 2007 e 2020 o PIB indio cuadruplicaríase e podería superar ao dos Estados Unidos antes de 2050, mais seguiría a ser un dos países cos habitantes máis pobres do mundo durante varias décadas, cunha renda per cápita inferior á dos seus compañeiros "BRIC" (o Brasil, Rusia, a India e a China).[217]

A pesar de que nas últimas décadas a economía india aumentou de xeito constante, este crecemento produciuse de xeito desigual, en especial cando se compara coa calidade de vida nos diferentes grupos sociais, económicos, en diversas rexións xeográficas, zonas rurais e urbanas.[218] En 2008, o Banco Mundial afirmaba que as prioridades máis importantes para o goberno indio deberían ser a reforma do sector público, a construción de infraestruturas básicas, o desenvolvemento agrícola e rural sustentable, a eliminación das normas de traballo, a reforma nos estados máis atrasados e a loita contra a SIDA.[219]

De acordo co Informe Mundial de Custo da Vida de 2017 publicado pola Economist Intelligence Unit (EIU) que foi creado comparando máis de 400 prezos individuais de 160 produtos e servizos, catro das cidades máis baratas do mundo estaban na India: Bangalore (3ª), Bombai (5ª), Chennai (5ª) e Nova Deli (8ª).[220]

Ciencia e tecnoloxía[editar | editar a fonte]

Representación artística da Mars Orbiter Mission, da Organización India de Investigación Espacial, unha sonda espacial que orbita Marte dende o 24 de setembro de 2014.

Jawaharlal Nehru, o primeiro primeiro ministro da India, que gobernou do 15 de agosto de 1947 ao 27 de maio de 1964, iniciou reformas para promover o ensino superior e a ciencia e tecnoloxía no país.[221] O Instituto Indio de Tecnoloxía —concibido por unha comisión de 22 membros de estudosos e empresarios co obxectivo de promover o ensino técnico— foi inaugurado o 18 de agosto de 1951, en Kharagpur, Bengala Occidental, polo daquela ministro de educación, Abul Kalam Azad.[222] Na década de 1960, os lazos máis estreitos coa Unión Soviética permitiron á Organización India de Investigación Espacial desenvolver rapidamente o seu programa espacial e avanzar en enerxía nuclear, mesmo despois de que o primeiro ensaio nuclear fora realizado o 18 de maio de 1974 en Pokharan.[223]

A India representaba aproximadamente o 2,9 % de todo o gasto en investigación e desenvolvemento do mundo en 2012, e o número de publicacións científicas do país está en aumento.[224] No entanto, de acordo co ministro de ciencia e tecnoloxía indio, Kapil Sibal, o país está a quedar por detrás en ciencia e tecnoloxía comparado cos países desenvolvidos.[225] A India ten só 140 investigadores por cada millón de habitantes, comparado cos 4 651 dos Estados Unidos.[225] O país investiu 3,7 billóns de dólares en ciencia e tecnoloxía entre 2002 e 2003. Comparado con iso, China investiu cerca de catro veces máis, mentres que os Estados Unidos investiron cerca de 75 veces máis que a India en ciencia e tecnoloxía.[226] A pesar diso, cinco Institutos Indios de Tecnoloxía foron situados entre as dez mellores escolas de ciencia e tecnoloxía de Asia, pola Asiaweek.[227] O número de publicacións de científicos indios está caracterizada por algunhas das taxas de crecemento máis rápidas entre os principais países. A India, xunto coa China, Irán e o Brasil son os únicos países en vías de desenvolvemento que forman parte dos 31 países que xuntos son responsables do 97,5% da produción científica do mundo.[228]

Transportes[editar | editar a fonte]

Tren da Indian Railways cruzando unha ponte sobre o Río Damodar, en Bengala Occidental.
Comboi do Metro de Deli pasando ao lado dunha avenida moi transitada.

Desde a liberalización económica dos anos 1990, o desenvolvemento da infraestrutura no país progresou a un ritmo rápido e hoxe hai unha gran variedade de medios de transporte por terra, auga e aire. Con todo, o relativamente baixo PIB per capita da India fai que o acceso a estes medios de transporte non teña sido homoxéneo. A penetración de vehículos motorizados é baixa para os estándares internacionais, con só 103 millóns de coches nas estradas indias.[229] Por outra banda, só o 10% dos fogares do país posúen unha motocicleta.[230] Ao mesmo tempo, a industria automobilística india está crecendo rapidamente, cunha produción anual de máis de 4,6 millóns de vehículos[231] e o volume de vehículos espérase que aumente de modo significativo no futuro.[232] Neste contexto, porén, o transporte público continúa a ser o principal medio de locomoción da poboación, e os sistemas de transporte público do país están entre os máis empregados do mundo.[233]

A pesar das melloras en curso na área, varios aspectos do sector de transportes aínda están cheos de problemas debido ás precarias infraestruturas e á falta de investimento nas rexións economicamente menos activas do país. A demanda de infraestruturas e servizos de transporte ten aumentado preto dun 10% por ano,[233] xa que a infraestrutura actual é incapaz de atender as demandas económicas crecentes. Segundo as estimacións de 2008 de Goldman Sachs, a India tería que gastar 1,7 billóns de dólares en proxectos de infraestrutura ao longo da década seguinte para impulsar o seu crecemento económico, dos cales 500 miles de millóns de dólares están orzados para seren gastos durante o Décimo Primeiro Plano Quincenal.[234]

A rede ferroviaria india é unha das maiores do mundo (con 63 465 quilómetros de extensión[235]) e é o sistema máis empregado do planeta,[233] transportando 651 millóns de pasaxeiros e máis de 921 millóns de toneladas de carga en 2011.[236] O sistema ferroviario indio, introducido en 1853 polos británicos, é subministrado e mantido pola estatal Indian Railways, baixo a supervisión do Ministerio das Ferrocarrís.[237]

A India ten unha rede de estradas nacionais que enlazan todas as principais cidades e capitais de estados, formando a columna vertebral da economía do país. En 2010, o país tiña un total de 79 443 km de estradas nacionais, dos cales 200 km eran clasificados como autoestradas. A rede de estradas estatais tiña un total de 131 899 km ese mesmo ano e o total da rede de estradas india cerca de 3 300 000 km.[238]

O Porto Jawaharlal Nehru, en Nova Bombai, está clasificado no 25º lugar no mundo en movemento de contedores.[239]

Segundo o Proxecto de Desenvolvemento de Tráfico Rodado Nacional (PNDS), a intención é equipar a algunhas das principais estradas nacionais con catro carrís, amais de tamén existir un plan para converter algúns treitos desas estradas en seis carrís.[240] A Autoridade Nacional de Estradas estima que cerca do 65% da carga e o 80% do tráfico de pasaxeiros do país son transportados por estradas. As estradas nacionais indias transportan cerca do 40% do total do tráfico rodado, aínda que só ao redor do 1,7% da rede de estradas estea cuberta por esas estradas principais. O crecemento medio do número de vehículos ten sido en torno a un 10,16% por ano nos últimos anos.[238]

En 2012 había 352[241] aeroportos civís na India, dos cales 251 tiñan pistas pavimentadas. Hai máis de 20 aeroportos internacionais. O aeroporto Internacional Indira Gandhi en Nova Deli, e o Aeroporto Internacional de Chhatrapati Shivaji en Bombai, ocupan máis de metade do tráfico aéreo do sur de Asia.[242][243]

Os portos son os principais centros para o comercio. No país, cerca de 95% do comercio exterior en cantidade e o 70% en valor ocorre a través de portos marítimos.[244] A Mumbai Port & JNPT (Navi Bombai) controla o 70% do comercio marítimo na India.[245] Hai doce portos principais nas seguintes cidades: Navi Bombai, Bombai, Kochi, Calcuta (incluíndo Haldia), Paradip, Visakhapatnam, Ennore, Chennai, Thoothukudi, Panambur, Mormugao e Kandla. Amais destes, existen 187 portos menores e intermedios, 43 dos cales traballan con cargas.[246]

Enerxía[editar | editar a fonte]

Construción da central nuclear de Kudankulam, en Tamil Nadu, que terá capacidade para producir 1260 MW de enerxía.

A política enerxética da India está definida en gran parte polo crecente déficit enerxético do país[247] e polo maior foco no desenvolvemento de fontes alternativas de enerxía,[248] particularmente a enerxía nuclear, solar e eólica.[249] Cerca do 70% da capacidade de xeración de enerxía do país procede de combustibles fósiles, sendo o carbón o responsable do 40% do consumo total da enerxía india, seguido polo petróleo e polo gas natural co 24% e 6% respectivamente.[247] O país é en gran parte dependente de importacións de combustibles fósiles para atender as súas demandas enerxéticas; en 2030, a dependencia da India de importacións de enerxía deberá superar o 53% do consumo total do país.[247] En 2009-10, o país importou 159,26 millóns de toneladas de petróleo, que equivale ao 80% do seu consumo interno, e o 31% do total das importacións indias proveñen do petróleo.[247][250] O crecemento da xeración de electricidade na India ten estado dificultado pola escaseza de carbón nacional[251] e, como consecuencia, as importacións de carbón para a produción de electricidade aumentaron un 18% en 2010.[252]

Debido á súa rápida expansión económica, o país ten un dos mercados enerxéticos que máis rapidamente crecen do mundo, e espérase que se converta no segundo maior contribuínte no aumento da demanda enerxética global en 2035, representando o 18% do aumento do consumo mundial.[249] Dada a crecente demanda de enerxía e as limitadas reservas de combustibles fósiles no mercado interno, o país ten plans ambiciosos para expandir as súas industrias de enerxía renovable e nuclear. A India ten o quinto maior mercado de enerxía eólica do mundo[253] e ten plans de ampliar cerca de 20 xigawatts de capacidade de enerxía solar en 2022,[249] amais de prever tamén aumentar a contribución da enerxía nuclear á capacidade total de xeración de electricidade do 4,2% ao 9% en 25 anos.[254] O país ten cinco reactores nucleares en construción e planea construír outros dezaoito para 2025.[255]

Demografía[editar | editar a fonte]

Mapa da densidade de poboación e da rede ferroviaria da India. A xa densamente poboada planicie Indo-Ganxética é o principal motor de crecemento da poboación do país.

Cunha poboación de máis dun billón de habitantes,[256] a India é o segundo país máis poboado do mundo trala China. Desde os anos 1960, o país experimentou un rápido aumento na súa poboación urbana debido, en boa parte, aos avances médicos e aos aumentos masivos da produtividade agrícola debidos á revolución verde.[257][258] A poboación urbana da India a finais do século XX era once veces superior á de principios do século e vense concentrando cada vez máis nas grandes cidades. En 2001, 35 cidades da India tiñan unha poboación igual ou superior a un millón de habitantes. Cada unha das tres cidades máis poboadas, Bombai, Nova Deli e Calcuta, tiñan daquela máis de dez millóns de habitantes. Porén, nese mesmo ano, un 70% da poboación vivía en áreas rurais.[259][260]

É un país novo con 560 millóns de persoas de menos de 25 anos. En 2004, un habitante de cada dous tiña menos de 25 anos e un 70% da poboación era rural.

Comparando cos parámetros occidentais, a India é un país que acrecenta a súa poboación con gran rapidez. Cada ano hai un saldo positivo de 19 millóns de individuos, como consecuencia dunha taxa de fertilidade de 3,1 fillos por muller como media —contra 1,7 na China. Así cóidase que a India será o país con máis poboación do mundo arredor do ano 2035.

A India é a segunda entidade xeográfica con maior diversidade cultural, lingüística e xenética do mundo, despois de África.[205] O país é o fogar de dúas grandes familias lingüísticas: a indoaria (falada por aproximadamente o 74% da poboación) e a dravídica (falada por aproximadamente o 24%). Outras linguas faladas na India proveñen das linguas austroasiáticas e tibeto-birmanas. O hindi conta co maior número de falantes,[261] e é a lingua oficial da república.[262] O inglés é empregado amplamente en negocios e na administración, e ten o status de "idioma oficial subsidiario", sendo tamén importante na educación, especialmente na ensinanza media e superior.[263]

Un peregrino sikh co Harmandir Sahib (Templo Dourado) en Amritsar, ao fondo.

Cada estado e territorio da unión ten os seus propios idiomas oficiais, e a constitución dálle recoñecemento legal a outras 21 linguas, que son faladas por un importante sector da poboación ou forman parte da herdanza histórica india. Mentres que o sánscrito e o támil teñen sido consideradas linguas clásicas durante moitos anos,[264][265] o goberno indio tamén concedeu o status de lingua clásica ao kanarés e ao telugu.[266] Ao que seguiron o malayalam en 2013,[267] e o odia en 2014.[268][269] O número de dialectos na India chega a máis de 1 652.[270]

Máis de 800 millóns de indios (o 80,5 % da poboación) son hindús. Outros grupos relixiosos con presenza importante no país son os musulmáns (13,4 %), cristiáns (2,3 %), sikhs (1,9 %), budistas (0,8 %), xainistas (0,4 %), xudeus, zoroastristas (parsis), entre outros.[271] Os adivasi constitúen o 8,1 % da poboación.[272] A India ten a terceira maior poboación musulmá do mundo e a maior poboación musulmá para un país de maioría non musulmá.[273]

A taxa de alfabetización no país é do 64,8% (53,7% para as mulleres e 75,3% para os homes)[274] O estado co maior índice de alfabetización é Kerala, co 91%, mentres que Bihar ten a menor taxa, con apenas o 47%.[275][276] A ración sexual é de 944 homes por cada mil mulleres, mentres que a taxa de crecemento demográfico anual é de 1,38%; cada ano son rexistrados 22,01 nacementos por cada mil persoas.[274] Segundo a Organización Mundial da Saúde (OMS) cada ano morren 900 000 indios por beberen auga non potable e por inhalaren aire contaminado.[277] A malaria é endémica na India.[278] Existen cerca de 60 médicos para cada 100 000 persoas no país.[279]

Cidades máis poboadas[editar | editar a fonte]

Listaxe Municipio Estado Pob. Listaxe Municipio Estado Pob.

Bombai

Delhi

Bangalore

Chennai
1 Bombai Maharashtra 12 478 447 11 Kanpur Uttar Pradesh 2 920 067
2 Delhi Delhi 11 007 835 12 Lucknow Uttar Pradesh 2 901 474
3 Bangalore Karnataka 8 425 970 13 Nagpur Maharashtra 2 405 421
4 Hyderabad Telangana 6 809 970 14 Indore Madhya Pradesh 1 960 521
5 Ahmedabad Gujarat 5 570 585 15 Thane Maharastra 1 818 872
6 Chennai Tamil Nadu 4 681 087 16 Bhopal Madhya Pradesh 1 795 648
7 Calcuta Bengala Occidental 4 486 679 17 Visakhapatnam Andhra Pradesh 1 730 320
8 Surat Gujarat 4 462 002 18 Pimpri-Chinchwad Maharashtra 1 729 359
9 Pune Maharashtra 3 115 431 19 Patna Bihar 1 683 200
10 Jaipur Rajasthan 3 073 350 20 Ludhiana Punxab 1 613 878
Datos de 2011.[280]

Educación[editar | editar a fonte]

Torre do reloxo do campus da Universidade de Bombai, fundada en 1857.

A educación no país é proporcionada e mantida polos sectores público e privado, co control e financiamento de tres niveis do goberno: central, estatal e local. Na antiga cidade de Taxila encontrouse o primeiro centro de ensino superior rexistrado na India, datado no século V a. C., mais é discutible se este pode ser considerado unha universidade. A Universidade de Nalanda, fundada no ano 470, foi o máis antigo sistema educativo universitario de todo o mundo, no sentido moderno de "universidade".[281]

A educación occidental enraizou na sociedade india co establecemento do Raj británico. O sistema educativo está baixo o control do Goberno da Unión e, con algunha autonomía, dos estados. Varios artigos da constitución india consideran a educación como un dereito fundamental. A maioría das universidades do país están controladas pola Unión ou polos gobernos dos estados. O país ten feito progresos por aumentar a taxa de frecuencia no ensino primario e na expansión da alfabetización a tres cuartos da poboación.[282] A mellora no sistema educativo indio é frecuentemente citada como un dos principais factores do crecemento económico do país nos últimos anos.[283] Boa parte do progreso, especialmente na educación superior e na investigación científica, atribúese a varias institucións públicas. O mercado educativo privado indio moveu 40 billóns de dólares en 2008 e aumentou a 70 billóns en 2012.[284]

Con todo, o país continúa e enfrontarse a grandes desafíos nesta área. Malia o crecente investimento educativo, o 25% da poboación da India é aínda analfabeta, só o 15% dos indios chegan ao ensino secundario e tan só o 7% cursan un posgrao.[285] A calidade da educación, sexa no ensino básico ou no superior, é baixa de modo significativo, comparado coa das principais nacións en desenvolvemento. En 2008, as institucións de ensino superior ofrecían prazas suficientes para tan só o 7% da poboación en idade universitaria do país, o 25% dos postos docentes en toda a India están vacantes, e o 57% dos profesores universitarios non teñen o mestrado ou o doutoramento.[286] En 2011, existían 1 522 facultades de enxeñaría, cun total anual de 582 000 estudantes,[287] amais de 1 244 politécnicas, cun total anual de 265 000 estudantes. No entanto, estas institucións enfróntanse a varios problemas, como a escaseza de profesores e as preocupacións sobre a calidade do ensino ofrecido.[288]

Saúde[editar | editar a fonte]

Voluntarios vacinando contra a poliomielite no estado de Orissa.

A India ten un sistema sanitario universal mantido polos seus estados e territorios constituíntes. A constitución responsabiliza a cada estado de "elevar o nivel da nutrición e da calidade de vida do seu pobo e da mellora da saúde pública entre as súas funcións primarias". A Política Nacional de Saúde foi aprobada polo Parlamento da India en 1983 e actualizada en 2002.[289] Paralelo ao sector público, e de feito máis popular, está o sector médico privado. As familias indias urbanas e rurais tenden a empregar con maior frecuencia a sanidade privada, como reflicten as enquisas.[290]

A India ten unha esperanza de vida de 64/67 anos (m/f) e unha taxa de mortalidade infantil de 61 por mil nacidos vivos.[291] O 42% dos nenos indios menores de tres anos padecen desnutrición, a maior taxa incluíndo a África subsahariana onde a malnutrición infantil ascende ao 28%.[292] Aínda que a economía do país ten crecido un 50% entre 2001 e 2006, a taxa de desnutrición infantil caeu tan só un 1%, quedando por detrás de países con taxas de crecemento similares.[277] A desnutrición impide o desenvolvemento social e cognitivo dos nenos, amais de reducir os seus niveis de escolaridade e renda en idade adulta.[277] Estes danos irreversibles dan como resultado unha menor produtividade do país.[277] Como máis de 122 millóns de familias non contan con baño, e o 33% non teñen acceso a retretes, máis do 50% da poboación do país (638 millóns de persoas) defecan ao aire libre cada día.[293] Esta taxa é considerablemente maior que as de Bangladesh e o Brasil (7%), e da República Popular da China (4%).[293] A pesar de que 211 millóns de persoas tiñan acceso a sistemas de saneamento básico entre 1990 e 2008, apenas o 31% utilizan os recursos ofrecidos.[293]

Cultura[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Cultura da India.
A cidade de Varanasi, ás marxes do río Ganxes, é unha das máis antigas do mundo e un dos sete lugares máis sagrados do hinduísmo e do xainismo.

A cultura da India é a expresión dunha das máis antigas - máis de 4000 anos de documentos, tanto escritos como monumentais - e diversificadas civilizacións do planeta, polo tanto inclúe un gran número de expresións en todos os campos.[294] Durante o período védico (ca.1700-500 a.C), os fundamentos da filosofía, mitoloxía e literatura hindú foron establecidos e moitas crenzas e prácticas que aínda existen actualmente, tales como dharma, karma, ioga e moksha, consolidáronse.[295] A India é notable pola súa diversidade relixiosa, sendo o hinduísmo, o sikhismo, o islamismo, o cristianismo e o xainismo as principais e máis populares relixións do país.[296] A relixión predominante, o hinduísmo, foi formada por varias escolas históricas de pensamento, coma os upanishads,[297] os ioga sutras, o movemento bhakti[296] e a filosofía budista.[298]

Temos que lembrar que a India está constituída por varias etnias, tanto nativas como dos conquistadores que aló estiveron en varios períodos da súa longa historia. A cultura india está marcada por un alto grao de sincretismo[299] e pluralismo. Os indios teñen conseguido conservar as súas tradicións previamente establecidas, mentres absorberon novos costumes, tradicións e ideas de invasores e inmigrantes, ao mesmo tempo que estenderon a súa influencia cultural a outras partes de Asia, principalmente Indochina e Extremo Oriente.[300]

Indios celebrando o Holi, coñecido como Festival das Cores, en Adoor, no estado de Kerala.

Un dos aspectos desta cultura, pese a estar oficialmente rexeitado por ter aspectos negativos, é o sistema de castas da India, característico dos hindús, non só na India, mais tamén no Nepal. A sociedade tradicional da India está definida por esta xerarquía social relativamente restrita. O sistema de castas describe a estratificación e as restricións sociais do subcontinente indio; tamén define as clases sociais por grupos endogámicos hereditarios, que ao principio se denominan jatis ou castas.[301] A India declarou a "intocabilidade" ilegal en 1947 e, dende aquela, promulgou outras leis antidiscriminatorias e iniciativas para o benestar social, aínda que os informes suxiren que moitos dalits ("ex-intocables​​") e outras castas máis baixas en áreas rurais continúan a seren segregadas e se enfrontan coa persecución e á discriminación.[302][303][304] Nos lugares de traballo das grandes cidades e nas principais empresas indias ou internacionais, o sistema de castas practicamente perdeu a súa importancia.[305][306]

Os valores tradicionais das familias indias son moi respectados e o modelo patriarcal ten sido o máis común durante séculos, aínda que recentemente a familia nuclear estea a se converter no modelo seguido pola poboación que vive na zona urbana.[208] A maioría dos indios teñen os seus casamentos arranxados polos seus pais e por outros membros respectados da familia, co consentimento da noiva e do noivo.[307] O matrimonio é planeado para toda a vida,[307] a taxa de divorcio é extremadamente baixa.[308] O casamento na infancia é aínda unha práctica común, e a metade das mulleres indias casa antes dos dezaoito anos.[309][310]

Moitas celebracións indias son de orixe relixiosa, aínda que algunhas dependan da casta ou o credo. Algunhas das festas máis populares do país son: Diwali, Holi, Durga Puja, Eid ul-Fitr, Eid al-Adha, Nadal e Vesak.[311] Amais destas, a nación ten tres festas nacionais: o día da República, o día da independencia e o Gandhi Jayanti, en homenaxe a Mahatma Gandhi. Outra serie de días festivos, variando entre nove e doce días, son celebrados oficialmente en cada estado. As prácticas relixiosas son unha parte integral da vida cotiá e son un asunto de interese público. A roupa tradicional varía de acordo coas cores e estilos segundo a rexión e depende de certos factores, incluíndo o clima. Os estilos de vestir inclúen pezas simples coma o sári para as mulleres e o dhoti para os homes; pantalóns e camisas de estilo europeo tamén son populares entre os homes.[312] O uso de xoias delicadas, modeladas en flores reais usadas ​​durante a India antiga, forma parte dunha tradición que se remonta a cerca de 5000 anos; as pedras preciosas tamén son empregadas ​​na India como talismáns.[313]

Símbolos nacionais[editar | editar a fonte]

Os principais símbolos nacionais do país son a súa bandeira, o seu emblema e o seu himno.[314][315] A India conta tamén con outros símbolos nacionais como a canción Vande Mataram (composta en sánscrito por Bankimchandra Chatterji e que ten o mesmo status que o himno nacional) ou varias especies de animais significativas do país. Amais dos símbolos nacionais, cada estado e territorio da unión ten os seus propios símbolos.[316] Amais da bandeira, o emblema, o himno e a canción nacional, a India posúe diversos símbolos nacionais:[317]

Gastronomía[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Gastronomía da India.
Especias indias no mercado de Mapusa, en Goa.

A cociña da India presenta unha forte dependencia de herbas e especias, con pratos a miúdo apelando ao uso sutil dunha ducia ou máis de condimentos diferentes;[318] a gastronomía do país tamén é coñecida polas súas preparacións tandoori. No tandoor, un forno de arxila empregado na India hai case 5000 anos, as carnes permanecen cunha "suculencia infrecuente" e é posible facer o pan plano inchado coñecido como naan.[319] Os alimentos básicos son o trigo (principalmente no norte do país),[320] o arroz (especialmente no sur e no leste) e as lentellas.[321] Moitas especias populares en todo o mundo son orixinarias do subcontinente indio,[322] mentres que o pemento, que é nativo das Américas e foi introducido polos portugueses, é amplamente utilizado pola poboación local.[323] O ayurveda, un sistema de medicina tradicional, usa seis rasas e tres gunas para axudar a describir os comestibles.[324] Ao longo do tempo, conforme os sacrificios de animais feitos polos védicos foron suplantados pola noción de sacralidade inviolable da vaca, o vexetarianismo foi asociado a un alto nivel relixioso e tornouse cada vez máis popular,[325] unha tendencia axudada polo aumento de normas budistas, xainistas e bhaktis hindús.[326] A India ten a maior concentración de vexetarianos do mundo: unha pescuda realizada en 2006 constatou que o 31% dos indios eran lactovexetarianos e outro 9% eran ovovexetarianos.[326] Entre os costumes alimenticios máis tradicionais e comúns están as comidas feitas preto ou no propio chan, as comidas segregadas por casta e xénero e o uso da man dereita ou dun anaco de roti (tipo de pan) en lugar dos cubertos.[327][328]

Arte e arquitectura[editar | editar a fonte]

Véxase tamén: Arte da India.
Conxunto de Templos de Khajuraho, en Madhya Pradesh, Patrimonio Mundial pola UNESCO.

Gran parte da arquitectura da India, incluído o Taj Mahal e outras obras da arquitectura mogol e do sur do país, combina antigas tradicións locais con estilos importados doutras nacións.[329] A arquitectura vernácula, porén, está altamente rexionalizada. A Vastu Shastra, literalmente "ciencia da construción" ou "arquitectura" e atribuída a Mamuni Maia,[330] explora como as leis da natureza afectan as habitacións humanas,[331] amais de empregar xeometría precisa e aliñamentos direccionais para reflectir construcións cósmicas.[332]

A arquitectura dos templos hindús está influenciada polos Shastras Shilpa, unha serie de textos fundamentais cuxa forma mitolóxica básica é a mandala Vastu-Purusha, unha praza que encarna o concepto de "absoluto".[333] O Taj Mahal, construído na cidade de Agra entre 1631 e 1648 por orde do emperador Shah Jahan e en memoria da súa esposa, é descrito na lista do Patrimonio Mundial da UNESCO como "a xoia da arte musulmá na India e unha das obras mestras universalmente admiradas da herdanza do mundo".[334] A arquitectura neo-indo-sarracena, desenvolvida polos británicos a finais do século XIX, baseouse na arquitectura indo-islámica.[335]

Artes escénicas[editar | editar a fonte]

Véxase tamén: Música da India.
Músicos folclóricos en Hyderabad.

A música da India vai a través de varias tradicións e estilos rexionais. A música clásica abrangue dous xéneros e as súas diversas ramificacións populares: o hindustai, do norte, e escolas carnáticas, do sur.[336] Entre as formas populares rexionalizadas inclúense o filmi e músicas folclóricas; a tradición sincrética dos bauls é unha forma moi coñecida desta última. A danza india tamén ten formas clásicas e diversas. Entre as danzas folclóricas máis coñecidas destacan o bhangra do Punjab, o bihu de Assam, o chhau de Bengala Occidental e Jharkhand, o sambalpuri de Odisha, o ghoomar do Rajastán e o lavani, de Maharashtra. Oito formas de danza, moitas con formas narrativas e elementos mitolóxicos, teñen sido recoñecidas como danzas clásicas pola Academia Nacional de Música, Danza e Teatro da India. Estas son: bharatanatyam, do estado de Tamil Nadu, kathak, de Uttar Pradesh, kathakali e mohiniyattam, de Kerala, kuchipudi, de Andhra Pradesh, manipuri, de Manipur, odissi, de Orissa, e o sattriya, de Assam.[337] O teatro indio mestura música, danza e diálogos improvisados ou escritos.[338] Moitas veces baseado na mitoloxía hindú, mais tamén inspirado en romances medievais ou eventos sociais e políticos, o teatro indio inclúe o bhavai de Gujarat, o jatra de Bengala Occidental, o nautanki e o ramlila do Norte da India, o tamasha de Maharashtra, o burrakatha de Andhra Pradesh, o terukkuttu de Tamil Nadu e o yakshagana de Karnataka.[339]

Literatura[editar | editar a fonte]

Representación da batalla de Kurukshetra nunha páxina do Mahabharata.

As primeiras obras literarias da India, compostas entre o ano 1400 a. C. e o 1200 d. C., foron escritas en sánscrito.[340][341] Obras prominentes desta literatura sánscrita inclúen épicas, como o Mahābhārata e o Ramayana, e dramas de Kālidāsa, como o Abhijñānaśākuntalam (O Recoñecemento de Sakuntala), e poesías, como o Mahākāvya.[342][343][344] O Kama Sutra, o famoso libro sobre relacións sexuais, tamén ten a súa orixe no país. Desenvolvida entre o 600 a. C. e o 300 d. C. no sur da India, a literatura sangamm comprende 2 381 poemas e é considerada como unha antecesora da literatura támil.[345][346][347][348] Do século XIV ao XVIII, as tradicións literarias indias atravesaron un período de drásticos cambios a causa do xurdimento de poetas devocionais (movemento bhakti) como Kabir, Tulsidas e Guru Nanak. Este período estivo caracterizado por un espectro variado e amplo de expresión e correntes de pensamento e, como consecuencia, as obras literarias medievais indias difiren de modo significativo da tradición clásica.[349] No século XIX, os escritores indios tomaron un novo interese polas cuestións sociais e descricións psicolóxicas. No século XX, a literatura india foi influenciada polas obras do poeta e romancista bengalí Rabindranath Tagore.[350]

Cine e medios de comunicación[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Cine da India.

A industria cinematográfica india é a maior do mundo.[351] Bollywood, barrio localizado na cidade de Bombai onde son realizados os filmes comerciais en hindú, foi recentemente convertido no centro da industria cinematográfica máis prolífica do mundo, igualando a súa importancia con Hollywood.[352] Tamén se realizan filmes tradicionais e comerciais en zonas onde o bengalí, kanarés, malayalam, marathi, támil e telugu son idiomas oficiais.[353] O cine do sur da India atrae máis do 75% dos espectadores do cine nacional.[354]

A radiodifusión televisiva comezou na India en 1959 como un medio estatal de comunicación e tivo unha lenta expansión durante máis de dúas décadas.[355] O monopolio estatal na transmisión da televisión terminou en 1990 e, dende aquela, canais por satélite téñense feito cada vez máis populares na cultura popular da sociedade india.[356] Hoxe, a televisión é o medio con maior alcance na India; estimacións da industria indican que en 2012 había máis de 554 millóns de consumidores de TV, 262 millóns de satélite e/ou conexión por cable, comparado con outras formas de medios de masas, como a prensa (350 millóns), a radio (156 millóns) ou internet (37 millóns).[357]

Deportes[editar | editar a fonte]

Véxase tamén: India nos Xogos Olímpicos.
Sachin Tendulkar celebra o seu 38º test century durante un partido de crícket contra Australia en 2008. Tendulkar xa alcanzou diversos récords mundiais no deporte.

Na India continúan a ser bastante populares numerosos deportes tradicionais, como o kabaddi, o kho kho, o pehlwani e o gilli-danda. Algunhas das primeiras formas de artes marciais asiáticas, como o kalari payattu, o mushti yuddha, o silambam e o marma adi, orixináronse na India. O Rajiv Gandhi Khel Ratna e o Premio Arjuna son as máis altas formas de recoñecemento do goberno para a realización atlética; o Premio Dronacharya é concedido pola excelencia en adestramento. O xadrez, que parece que comezou na India como chaturanga, está a recuperar popularidade co aumento do número de mestres indios nese deporte.[358][359] O tradicional xogo de taboleiro indio chamado pachisi foi xogado nun bloque xigante de mármore polo emperador Akbar.[360]

Os bos resultados conquistados polo equipo indio de Copa Davis e outros tenistas indios a principios de 2010 fixeron que o tenis se volvese cada vez máis popular no país.[361] A India ten unha presenza relativamente forte no tiro deportivo e xa gañou varias medallas nos Xogos Olímpicos, nos Campionatos do Mundo de Tiro e nos Xogos da Commonwealth.[362][363] Outros deportes nos que atletas indios teñen acadado éxitos internacionais inclúen o bádminton,[364] o boxeo[365] e o wrestling.[366] O fútbol é popular en Bengala Occidental, Goa, Tamil Nadu, Kerala e en estados do nordeste.[367] Está previsto que a India acolla a Copa Mundial de Fútbol Sub-17 de 2017.[368]

Cerimonia de abertura dos Xogos da Commonwealth de 2010 no Estadio Jawaharlal Nehru, en Nova Deli.

O hóckey sobre herba na India é administrado por Hockey India. A selección nacional de hóckey venceu a Copa do Mundo de Hóckey sobre Herba de 1975 e, ata 2012, tiña oito medallas olímpicas de ouro, unha de prata e dúas de bronce, o que o converte no equipo máis laureado nesta modalidade. A India tamén ten desempeñado un papel importante na popularización do crícket, sendo o deporte máis popular do país. O crícket indio gañou a Copa do Mundo de Crícket de 1983 e de 2011, o ICC Mundial Twenty20 de 2007 e compartiu o trofeo do ICC Champions de 2002 con Sri Lanka. O Consello Nacional de Control do Crícket na India (BCCI) realiza unha competición Twenty20 coñecida como Indian Premier League. A India acolleu ou coorganizou varios eventos deportivos internacionais; os Xogos Asiáticos de 1951 e de 1982, as Copas do Mundo de Crícket de 1987, 1996 e 2011, os Xogos Afro-Asiáticos de 2003, o ICC Champions Trophy de 2006, a Copa de Hóckey Masculino de 2010 e os Xogos da Commonwealth de 2010. Algúns dos grandes eventos deportivos internacionais realizados anualmente na India inclúen o Chennai Open (tenis), os maratóns de Bombai e Dehli, e o Indian Masters (golf). O primeiro Gran Premio da India tivo lugar a finais de 2011.[369] O país ten sido, tradicionalmente, dominador nos xogos Surasiáticos. Un exemplo desa dominación é a competición de baloncesto, onde a selección nacional da India gañou tres dos catro torneos ata o momento.[370]

Festividades[editar | editar a fonte]

As tres principais festividades nacionais do país son o Día da República, o Día da Independencia e o Aniversario de Gandhi. Amais destas tres festas nacionais, ao longo do ano teñen lugar numerosas celebracións relacionadas cos distintos cultos relixiosos do país. Nos distintos estados e rexións celébranse distintas festas locais en función da relixión que neles se practique.[371]

Entre as celebracións hindús máis populares encóntranse o Diwali, o Ganesha Shaturthi, o Holi, ou o Dussehra. A comunidade musulmá celebra en todo o país o Eid-ul-Fitr, o Muharram ou o Ramadán. Pola súa banda os sikhs celebran o nacemento de Guru Nanak, os cristiáns o Nadal e a Semana Santa, e en certos lugares os xainistas celebran o Pryushan.[371] A continuación algunhas das festividades máis importantes do país:

Data Nome en galego Nome local Observacións
Variable Holi - Festival das cores होली Este antigo festival relixioso hindú é un festival da primavera tamén coñecido como "Festival das cores" ou "Festival do amor".[372]
26 de xaneiro Día da República गणतंत्र दिवस Conmemora o día no que entrou en vigor a Constitución do país. O evento é un recordo constante das accións altruístas dos mártires do país e os que deron as súas vidas loitando pola liberdade.[373]
15 de agosto Día da Independencia स्‍वतंत्रता दिवस Coincide co día no que a India declarou a súa independencia do Imperio Británico en 1947.[373]
Variable Ganesha Shaturthi Esta festividade de 10 días celebra o aniversario da deusa hindú.[374]
2 de outubro Aniversario de Mahatma Gandhi (Gandhi Jayanti) गाँधी ज़यंती Adicada á figura de Mohandas Karamchand Gandhi, esta celebración lembra aos indios os sacrificios do que outorgou ao país o don da independencia, e que inspirou a xeracións futuras a vivir unha vida de irmandade e paz. A data coincide co día do aniversario de Bapu.[373]
Variable Diwali - Festival das Luces O Diwali é unha celebración relixiosa celebrada por hinduístas, sikhistas e xainistas. O Festival das luces celebra a vitoria do ben sobre o mal.[375]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. O goberno da India tamén considera a Afganistán como un país fronteirizo, xa que os indios consideran todo o estado de Caxemira como parte da India. Porén, isto está en conflito, e a rexión que fai fronteira con Afganistán está administrada por Pakistán. Fonte: "Ministerio de Asuntos Interiores (Departamento de Xestión da Fronteira)" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 17 de marzo de 2015. Consultado o 1 de setembro de 2008. 
  2. O punto máis setentrional baixo o control da India é o Glaciar Siachen en Jammu e Caxemira; con todo, o Goberno da India considera toda a rexión do antigo principado de Jammu e Caxemira, incluíndo as áreas ao norte administradas por Paquistán, como territorio seu. Polo tanto asigna a latitude 37° 6' como o seu punto máis setentrional. (India Yearbook 2007. Publications Division, Ministry of Information & Broadcasting, Govt. Of India. 2007. ISBN 81-230-1423-6.  Lyon, Peter (2008). Conflict Between India and Pakistan: An Encyclopedia. ABC-CLIO, 2009. ISBN 9781576077122. )
Referencias
  1. 1,0 1,1 Kumar, V. Sanil; Pathak, K. C.; Pednekar, P.; Raju, N. S. N. (2006). "Coastal processes along the Indian coastline" (PDF). Current Science (en inglés) 91 (4). pp. 530–536. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 08 de setembro de 2009. Consultado o 13 de outubro de 2015. 
  2. Oldenburg, Phillip. 2007. Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2007. Archived 2009-11-01.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 "World Economic Outlook Database, October 2017 – Report for Selected Countries and Subjects". International Monetary Fund (IMF). Consultado o 1 de outubro de 2017. 
  4. Servizo de Investigacións Económicas (2009). "Briefing Room - India" (en inglés). USDA.gov. Arquivado dende o orixinal o 20 de maio de 2011. Consultado o 13 de outubro de 2015. 
  5. "Poverty estimates for 2004-05" (PDF) (en inglés). Goberno da India. marzo de 2007. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 14 de setembro de 2008. Consultado o 13 de outubro de 2015. 
  6. "India", Oxford English Dictionary, segunda edición, 2100a.d. Oxford University Press
  7. Basham, A. L. (2000). The Wonder That Was India (en inglés). South Asia Books. ISBN 0-283-99257-3. 
  8. "Official name of the Union". Courts Informatics Division, National Informatics Centre, Ministry of Comm. and Information Tech (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2007. Consultado o 22 de xullo de 2015. Name and territory of the Union- India, that is Bharat, shall be a Union of States. 
  9. 9,0 9,1 Clémentin-Ojha, Catherine (2014). "‘India, that is Bharat…’: One Country, Two Names" (en inglés). South Asia Multidisciplinary Academic Journal. Consultado o 13 de outubro de 2015. 
  10. Scharfe, Hartmut E. (2006). "Bharat". En Stanley Wolpert. Encyclopedia of India. 1 (A-D). Thomson Gale. pp. 143–144. ISBN 0-684-31512-2. 
  11. Thapar 2003, p. 38–39.
  12. Chakrabarti, Atulananda (1961). Nehru: His Democracy and India. Thacker's Press & Directories. p. 23. 
  13. Thapar 2003, p. 146–150.
  14. Sharma, Ram Sharan (1991). Aspects of Political Ideas and Institutions in Ancient India (en inglés). Motilal Banarsidass Publ. pp. 119–132. ISBN 978-81-208-0827-0. 
  15. 15,0 15,1 Encyclopædia Britannica.
  16. Barrow, Ian J. (2003). "From Hindustan to India: Naming change in changing names". South Asia: Journal of South Asian Studies 26 (1). pp. 37–49. doi:10.1080/085640032000063977. 
  17. Singh 2009, p. 64.
  18. Singh 2009, pp. 89–93.
  19. Possehl 2003, p. 24–25
  20. Kulke & Rothermund 2004, pp. 21–23.
  21. Possehl 2003, p. 2
  22. Singh 2009, p. 181.
  23. 23,0 23,1 23,2 Singh 2009, p. 255.
  24. 24,0 24,1 Singh 2009, pp. 186–187.
  25. Witzel, Michael (2003). "Vedas and Upanișads". En Gavin D. Flood. The Blackwell companion to Hinduism. John Wiley & Sons. pp. 68–69. ISBN 978-0-631-21535-6. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
  26. Kulke & Rothermund 2004, p. 31.
  27. Stein, B. (2010). Arnold, D., ed. A History of India (2ª ed.). Oxford: Wiley-Blackwell. p. 47. ISBN 978-1-4051-9509-6. 
  28. Kulke & Rothermund 2004, pp. 41–43.
  29. Singh 2009, pp. 250–251.
  30. 30,0 30,1 30,2 30,3 Singh 2009, p. 319.
  31. Kulke & Rothermund 2004, pp. 53–54.
  32. 32,0 32,1 Kulke & Rothermund 2004, pp. 54–56.
  33. Thapar 2003, p. 166.
  34. Stein 1998, p. 21.
  35. Stein 1998, pp. 67–68.
  36. Singh 2009, pp. 312–313.
  37. Singh 2009, p. 300.
  38. Stein 1998, pp. 78–79.
  39. Kulke & Rothermund 2004, p. 70.
  40. Singh 2009, p. 367.
  41. Kulke & Rothermund 2004, p. 63.
  42. Stein 1998, pp. 89–90.
  43. Singh 2009, pp. 408–415.
  44. "Rota da Seda: Infinita Highway" (en portugués). Aventuras na História. 1 de outubro de 2005. Arquivado dende o orixinal o 09 de febreiro de 2015. Consultado o 24 de xullo de 2015. 
  45. Stein 1998, pp. 92–95.
  46. Kulke & Rothermund 2004, pp. 89–91.
  47. 47,0 47,1 47,2 Singh 2009, p. 545.
  48. Stein 1998, pp. 98–99.
  49. 49,0 49,1 Stein 1998, p. 132.
  50. Stein 1998, pp. 119–120.
  51. Stein 1998, pp. 121–122.
  52. Stein 1998, p. 123.
  53. Stein 1998, p. 124.
  54. Stein 1998, pp. 127–128.
  55. Ludden 2002, p. 68.
  56. Asher & Talbot 2008, p. 47.
  57. Metcalf & Metcalf 2006, p. 6.
  58. Ludden 2002, p. 67.
  59. Asher & Talbot 2008, pp. 50–51.
  60. 60,0 60,1 Asher & Talbot 2008, p. 53.
  61. Metcalf & Metcalf 2006, p. 12.
  62. Robb 2001, p. 80.
  63. Stein 1998, p. 164.
  64. Asher & Talbot 2008, p. 115.
  65. Robb 2001, pp. 90–91.
  66. 66,0 66,1 Metcalf & Metcalf 2006, p. 17.
  67. 67,0 67,1 67,2 Asher & Talbot 2008, p. 152.
  68. Asher & Talbot 2008, p. 158.
  69. Stein 1998, p. 169.
  70. Asher & Talbot 2008, p. 186.
  71. Metcalf & Metcalf 2006, pp. 23–24.
  72. Asher & Talbot 2008, p. 256.
  73. Teschke, Jens. "1498: Vasco da Gama chega a Calecute" (en portugués). Deutsche Welle. Consultado o 24 de xullo de 2015. 
  74. "A chegada à Índia". Projeto final da disciplina de Descobrimentos e Expansão Portuguesa, dos alunos do Curso de Pós-Graduação em História e Geografia (en portugués). Universidade Portucalense. Arquivado dende o orixinal o 23 de xuño de 2015. Consultado o 24 de xullo de 2015. 
  75. 75,0 75,1 75,2 Asher & Talbot 2008, p. 286.
  76. Metcalf & Metcalf 2006, pp. 44–49.
  77. Robb 2001, pp. 98–100.
  78. Ludden 2002, pp. 128–132.
  79. Metcalf & Metcalf 2006, pp. 51–55.
  80. Metcalf & Metcalf 2006, pp. 68–71.
  81. Asher & Talbot 2008, p. 289.
  82. Robb 2001, pp. 151–152.
  83. Metcalf & Metcalf 2006, pp. 94–99.
  84. Brown 1994, p. 83.
  85. Peers, D. M. (3 de agosto de 2006). India under Colonial Rule 1700–1885 (1ª ed.). Pearson Longman. p. 50. ISBN 978-0-582-31738-3. 
  86. Metcalf & Metcalf 2006, pp. 100–103.
  87. Brown 1994, pp. 85–86.
  88. Stein 1998, p. 239.
  89. Metcalf & Metcalf 2006, pp. 103–108.
  90. Robb 2001, p. 183.
  91. Sarkar, S. (1983). Modern India: 1885–1947. Delhi: Macmillan India. pp. 1–4. ISBN 978-0-333-90425-1. 
  92. Copland, I. (8 de outubro de 2001). India 1885–1947: The Unmaking of an Empire (1ª ed.). Longman. pp. ix–x. ISBN 978-0-582-38173-5. 
  93. Metcalf & Metcalf 2006, p. 123.
  94. Stein 1998, p. 260.
  95. Bose, S.; Jalal, A. (11 de marzo de 2011). Modern South Asia: History, Culture, Political Economy (3ª ed.). Routledge. p. 117. ISBN 978-0-415-77942-5. 
  96. Stein 1998, p. 258.
  97. 97,0 97,1 Metcalf & Metcalf 2006, p. 126.
  98. Metcalf & Metcalf 2006, p. 97.
  99. Metcalf & Metcalf 2006, p. 163.
  100. Metcalf & Metcalf 2006, p. 167.
  101. Metcalf & Metcalf 2006, pp. 195–197.
  102. Metcalf & Metcalf 2006, p. 203.
  103. Metcalf & Metcalf 2006, p. 231.
  104. 104,0 104,1 104,2 104,3 Metcalf & Metcalf 2006, pp. 265–266.
  105. Metcalf & Metcalf 2006, pp. 266–270.
  106. Metcalf & Metcalf 2006, p. 253.
  107. Metcalf & Metcalf 2006, p. 274.
  108. 108,0 108,1 Metcalf & Metcalf 2006, pp. 247–248.
  109. Metcalf & Metcalf 2006, pp. 293–295.
  110. Metcalf & Metcalf 2006, p. 304.
  111. 111,0 111,1 111,2 Ali, J. R.; Aitchison, J. C. (2005). "Greater India". Earth-Science Reviews 72 (3–4). pp. 170–173. doi:10.1016/j.earscirev.2005.07.005. 
  112. Dikshit & Schwartzberg, p. 8.
  113. Dikshit & Schwartzberg, pp. 9-10.
  114. Ministerio de Información e Comunicacións 2007, p. 1.
  115. Dikshit & Schwartzberg, p. 13.
  116. Schwartzberg, J. (2011). "India: Caste". Encyclopædia Britannica: 7. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  117. Prakash, B.; Kumar, S.; Rao, M. S.; Giri, S. C. (2000). "Holocene Tectonic Movements and Stress Field in the Western Gangetic Plains" (PDF). Current Science 79 (4). pp. 438–449. 
  118. Dikshit & Schwartzberg, p. 11.
  119. "Top 10 Highest Peaks Of India" (en inglés). jagranjosh.com. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  120. Dikshit & Schwartzberg, p. 15.
  121. Dikshit & Schwartzberg, p. 16.
  122. Dikshit & Schwartzberg, p. 17.
  123. Dikshit & Schwartzberg, p. 12.
  124. "Top Ten Rivers in India" (en inglés). mapsofindia.com. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  125. 125,0 125,1 Chang, J. H. (1967). "The Indian Summer Monsoon". Geographical Review 57 (3): 391–394. doi:10.2307/212640. 
  126. Posey, C. A. (1 de novembro de 1994). The Living Earth Book of Wind and Weather. Reader's Digest. p. 118. ISBN 978-0-89577-625-9. 
  127. Wolpert 2003, p. 4
  128. Heitzman, J.; Worden, R. L. (Agosto de 1996). India: A Country Study. Area Handbook Series (en inglés). Washington, D.C.: Library of Congress. p. 97. ISBN 978-0-8444-0833-0. 
  129. ENVIS Centre on Floral Diversity, Botanical Survey of India, Kolkata, West Bengal (30/06/2016). "Global biodiversity hotspots with speciesl emphasis on indian hotspots". Arquivado dende o orixinal o 17/01/2019. Consultado o 13/02/2018. 
  130. - Myers, Norman; Mittermeier, Russell A.; Mittermeier, Cristina G.; da Fonseca, Gustavo A. B.; Kent, Jennifer (24/02/2000). Macmillian Magazines Ltd., eds. "Biodiversity hotspots for conservation priorities". Nature 403: 853–858. doi:10.1038/35002501. 
  131. Christian Marchese (2015). "Biodiversity hotspots: A shortcut for a more complicated concept". Global Ecology and Conservation 3: 297–309. ISSN 2351-9894. doi:10.1016/j.gecco.2014.12.008. 
  132. 132,0 132,1 Puri, S. K. "Biodiversity Profile of India". Arquivado dende o orixinal o 21 de novembro de 2011. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
  133. Guía botánica de la India, ed. (1983). Flora and Vegetation of India — An Outline (en inglés). Howrah. p. 24. 
  134. Valmik, Thapar (1997). Land of the Tiger: A Natural History of the Indian Subcontinent (en inglés). ISBN 978-0520214705. 
  135. 135,0 135,1 Tritsch, M. F. (3 de setembro de 2001). Wildlife of India. Londres: HarperCollins. ISBN 978-0-00-711062-9. 
  136. Mahapatra, Dhananjay (26 de febreiro de 2007). "Deforestation to blame for early summer". The Times of India (en inglés). Consultado o 29 de xullo de 2017. 
  137. Karanth, K. Praveen (25 de marzo de 2006). "Out-of-India Gondwanan Origin of Some Tropical Asian Biota" (PDF). Current Science (en inglés) 90 (6) (Indian Academy of Sciences). pp. 789–792. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 11 de abril de 2019. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
  138. Groombridge, B., ed. (1993). The 1994 IUCN Red List of Threatened Animals (en inglés). Gland (Suíza) e Cambridge: IUCN. pp. 286. 
  139. "Buitre bengalí (Gyps bengalensis)" (en castelán). Animales en Extinción. 1 de outubro de 2008. Arquivado dende o orixinal o 19 de agosto de 2015. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  140. "The Wildlife Protection Act, 1972 - Introduction" (en inglés). Help in Law.com. Arquivado dende o orixinal o 17 de decembro de 2013. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  141. "Forest (Conservation) Act, 1980: AdvocateKhoj- India's Dedicated Case Post System For Consumers" (en inglés). Advokate Khoj.com. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  142. "Biosphere Reserves of India". CPREEC.org (en inglés). CPREEC. Arquivado dende o orixinal o 21 de agosto de 2011. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  143. Secretariado da Convención de Zonas Húmidas. "The List of Wetlands of International Importance" (PDF) (en inglés). Ramsar.org. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 16 de febreiro de 2008. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  144. "India Becomes a Billionaire". Population Division Department of Economic and Social Affairs (en inglés). Organización das Nacións Unidas. Consultado o 27 de xullo de 2015. 
  145. Burnell, P. J.; Calvert, P. (1 de maio de 1999). The Resilience of Democracy: Persistent Practice, Durable Idea (1ª ed.). Taylor & Francis. p. 125. ISBN 978-0-7146-8026-2. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
  146. "Current Recognised Parties" (PDF) (en inglés). Election Commission of India. 14 de setembro de 2009. Arquivado dende o orixinal (PDF)) o 20 de agosto de 2018. Consultado o 27 de xullo de 2015. 
  147. Sarkar, N. I. (1 de xaneiro de 2007). Sonia Gandhi: Tryst with India. Atlantic. p. 84. ISBN 978-81-269-0744-1. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  148. Chander, N. J. (1 de xaneiro de 2004). Coalition Politics: The Indian Experience. Concept Publishing Company. p. 117. ISBN 978-81-8069-092-1. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
  149. Bhambhri, C. P. (1 de maio de 1992). Politics in India, 1991–1992. Shipra. pp. 118, 143. ISBN 978-81-85402-17-8. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
  150. "Narasimha Rao passes away". The Hindu (en inglés). 23 de decembro de 2004. Consultado o 27 de xullo de 2015. 
  151. Dunleavy, Patrick; Diwakar, Rekha; Dunleavy, Christopher (2007). The Effective Space of Party Competition (PDF) (en inglés). London School of Economics and Political Science. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 28 de outubro de 2007. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
  152. Kulke & Rothermund 2004, p. 384
  153. "Second UPA win, a crowing glory for Sonia's ascendancy". Bussiness-Standard.com (en inglés). 16 de maio de 2009. Consultado o 27 de xullo de 2015. 
  154. "BJP first party since 1984 to win parliamentary majority on its own". DNA. IANS. 16 de maio de 2014. Consultado o 20 de maio de 2014. 
  155. "Election commission" (PDF). eci.nic.in. 21 de xullo de 2017. 
  156. "Oath". India Today. 
  157. "Highlights: Ram Nath Kovind takes oath as India’s 14th President". The Indian Express. 25 de xullo de 2017. Consultado o 10 de agosto de 2017. 
  158. Pylee, M. V. (2003). "The Longest Constitutional Document". Constitutional Government in India (2ª ed.). S. Chand. ISBN 978-81-219-2203-6. 
  159. Dutt, S. (1998). "Identities and the Indian State: An Overview". Third World Quarterly (en inglés) 19 (3) (Third World Quarterly). pp. 411–434. doi:10.1080/01436599814325. 
  160. Wheare, K. C. (Xuño de 1980). Federal Government (4ª ed.). Oxford University Press. p. 28. ISBN 978-0-313-22702-8. 
  161. Echeverri-Gent, J. (Xaneiro de 2002). "Politics in India's Decentred Polity". En Ayres, A.; Oldenburg, P. Quickening the Pace of Change. India Briefing. Londres: M. E. Sharpe. pp. 19–53. ISBN 978-0-7656-0812-3. 
  162. Sinha, A. (2004). "The Changing Political Economy of Federalism in India". India Review 3 (1). pp. 25–63. doi:10.1080/14736480490443085. 
  163. 163,0 163,1 163,2 Sharma, R. (1950). "Cabinet Government in India". Parliamentary Affairs (en inglés) 4 (1). pp. 116–126. 
  164. "The President and Vice-President" (en inglés). Constitution Society. 2009. Consultado o 27 de xullo de 2015. 
  165. Gledhill 1951, p. 112
  166. "Tenure of President's office" (en inglés). Constitution Society. 2009. Arquivado dende o orixinal o 21 de agosto de 2011. Consultado o 27 de xullo de 2015. 
  167. "Appointment of Prime Minister and Council of Ministers" (en inglés). Constitution Society. 2009. Arquivado dende o orixinal o 21 de agosto de 2011. Consultado o 27 de xullo de 2015. 
  168. Mathew, K. M. (1 de xaneiro de 2003). Manorama Yearbook. Malayala Manorama. p. 524. ISBN 978-81-900461-8-3. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
  169. Gledhill 1951, p. 127
  170. 170,0 170,1 170,2 170,3 "Members of Parliament". India.gov.in (en inglés). NIC. 2008. Arquivado dende o orixinal o 15 de marzo de 2013. Consultado o 28 de xullo de 2015. 
  171. 171,0 171,1 Neuborne, B. (2003). "The Supreme Court of India". International Journal of Constitutional Law 1 (1). pp. 476–510. doi:10.1093/icon/1.3.476. 
  172. "Supreme Court of India - Jurisdiction". Supreme Court of India.nic.in (en inglés). NIC. 2007. Arquivado dende o orixinal o 18 de xullo de 2008. Consultado o 28 de xullo de 2015. 
  173. Sripati, V. (1998). Toward Fifty Years of Constitutionalism and Fundamental Rights in India: Looking Back to See Ahead (1950–2000). American University International Law Review 14. pp. 413–496. 
  174. Pylee, M. V. (2003). "The Union Judiciary: The Supreme Court". Constitutional Government in India (2ª ed.). S. Chand. ISBN 978-81-219-2203-6. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
  175. Rothermund, D. (17 de outubro de 2000). The Routledge Companion to Decolonization. Routledge Companions to History (1ª ed.). Routledge. p. 48, 227. ISBN 978-0-415-35632-9. 
  176. Gilbert, M. (17 de decembro de 2002). A History of the Twentieth Century. William Morrow. pp. 486–487. ISBN 978-0-06-050594-3. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  177. Sharma, S. R. (1 de xaneiro de 1999). India–USSR Relations 1947–1971: From Ambivalence to Steadfastnessc 1. Discovery. p. 56. ISBN 978-81-7141-486-4. 
  178. Alford, P. (7 de xullo de 2008). "G8 Plus 5 Equals Power Shift". The Australian. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  179. Ghosh, A. (1 de setembro de 2009). India's Foreign Policy. Pearson. pp. 282–289. ISBN 978-81-317-1025-8. 
  180. Sisodia, N. S.; Naidu, G. V. C. (2005). Changing Security Dynamic in Eastern Asia: Focus on Japan. Promilla. pp. 1–8. ISBN 978-81-86019-52-8. 
  181. Perkovich, G. (5 de novembro de 2001). India's Nuclear Bomb: The Impact on Global Proliferation. University of California Press. pp. 60–86, 106–125. ISBN 978-0-520-23210-5. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  182. Kumar, A. V. (1 de maio de 2010). "Reforming the NPT to Include India". Bulletin of Atomic Scientists. Arquivado dende o orixinal o 10 de outubro de 2017. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  183. Nair, V. K. (2007). "No More Ambiguity: India's Nuclear Policy" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 27 de setembro de 2007. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  184. Pandit, R. (27 de xullo de 2009). "N-Submarine to Give India Crucial Third Leg of Nuke Triad". The Times of India. Arquivado dende o orixinal o 11 de agosto de 2011. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  185. 185,0 185,1 "India, Russia review defence ties". The Hindu (en inglés). 5 de outubro de 2011. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  186. ""India, Europe Strategic Relations"". Summaries of EU Legislation (en inglés). Unión Europea. 8 de abril de 2008. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  187. "India, US sign landmark 123 Agreement". The Times of India (en inglés). 11 de outubro de 2008. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  188. "Russia agrees India nuclear deal". British Broadcasting Corporation (en inglés). 11 de febreiro de 2009. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  189. "Russia agrees India nuclear deal". Rediff.com (en inglés). 25 de xaneiro de 2008. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  190. "UK, India sign civil nuclear accord". Reuters (en inglés). 13 de febreiro de 2010. Arquivado dende o orixinal o 24 de setembro de 2015. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  191. "Canada signs nuclear deal with India". The Globe and Mail (en inglés). 27 de xuño de 2010. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  192. Ripsman, N. M.; Paul, T. V. (18 de marzo de 2010). Globalization and the National Security State. Oxford University Press. p. 130. ISBN 978-0-19-539390-3. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  193. ""India"". The World Factbook (en inglés). Central Intelligence Agency. Arquivado dende o orixinal o 26 de decembro de 2018. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  194. "India’s Defence Budget 2011-12" (en inglés). IDSA. 7 de marzo de 2011. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  195. "India’s Defence Budget 2012-13" (en inglés). IDSA. 20 de marzo de 2012. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  196. Stockholm International Peace Research Institute, ed. (8 de agosto de 2008). "SIPRI Yearbook 2008: Armaments, Disarmament, and International Security" (en inglés). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-954895-8. Consultado o 29 de xullo de 2015. 
  197. 197,0 197,1 Miglani, S. (28 de febreiro de 2011). "With An Eye on China, India Steps Up Defence Spending". Reuters. Arquivado dende o orixinal o 24 de setembro de 2015. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  198. Shukla, A. (5 de marzo de 2011). "China Matches India's Expansion in Military Spending". Business Standard. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  199. "Rise in international arms transfers is driven by Asian demand, says SIPRI". Stockholm International Peace Research Initiative. 19 de marzo de 2012. Arquivado dende o orixinal o 13 de xaneiro de 2013. Consultado o 19 de outubro de 2015. 
  200. Oficina do Alto Comisionado para os Dereitos Humanos. "Status by country" (en inglés). Oficina do Alto Comisionado das Nacións Unidas para os Dereitos Humanos. Arquivado dende o orixinal o 14 de agosto de 2013. 
  201. Convención contra la Tortura y Otros Tratos o Penas Crueles, Inhumanos o Degradantes (Resolución) (en castelán). Oficina do Alto Comisionado das Nacións Unidas para os Dereitos Humanos. 10 de decembro de 1984. 39/46. Arquivado dende o orixinal o 7 de marzo de 2013. 
  202. Protocolo Facultativo del Pacto Internacional de Derechos Económicos, Sociales y Culturales (PDF) (Resolución) (en castelán). Oficina do Alto Comisionado das Nacións Unidas para os Dereitos Humanos. 10 de decembro de 2008. A/RES/63/117. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 9 de febreiro de 2014. 
  203. Protocolo Facultativo de la Convención sobre la eliminación de todas las formas de discriminación contra la mujer (Resolución) (en castelán). Oficina do Alto Comisionado das Nacións Unidas para os Dereitos Humanos. 6 de outubro de 1999. A/54/4. Arquivado dende o orixinal o 7 de marzo de 2013. 
  204. Protocolo facultativo de la Convención sobre los derechos de las personas con discapacidad (Resolución) (en castelán). Oficina do Alto Comisionado das Nacións Unidas para os Dereitos Humanos. Arquivado dende o orixinal o 2 de agosto de 2014. 
  205. 205,0 205,1 205,2 205,3 205,4 205,5 Library of Congress.gov, ed. (2004). "Country ProArchivo: India" (PDF) (en inglés). Consultado o 16 de decembro de 2009. 
  206. "STATES REORGANISATION ACT 1956". Lei de Reorganización dos Estados (en inglés). 1956. Arquivado dende o orixinal o 10 de xaneiro de 2008. Consultado o 21 de xullo de 2015. 
  207. NIC (2009). "Gateway to Districts of India on the Web". Districts.nic.in (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 11 de outubro de 2007. Consultado o 21 de xullo de 2015. 
  208. 208,0 208,1 Makar, E. M. (2007). An American's Guide to Doing Business in India. Adams. ISBN 978-1-59869-211-2. 
  209. 209,0 209,1 209,2 OCDE (2007). "Economic survey of India 2007: Policy Brief" (PDF) (en inglés). OECD.org. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 25 de decembro de 2018. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  210. 210,0 210,1 Astaire Research (2006). "The India Repor" (PDF) (en inglés). UK IBC.com. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 24 de febreiro de 2009. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  211. Alamgir, J. (24 de decembro de 2008). India's Open-Economy Policy: Globalism, Rivalry, Continuity. Taylor & Francis. ISBN 978-0-415-77684-4. Consultado o 20 de outubro de 2015. 
  212. Vanaik, Achin (2006). "The Puzzle of India's Growth" (en inglés). The Telegraph. Consultado o 16 de decembro de 2009. 
  213. Banco Mundial (29 de maio de 2006). "India Inclusive Growth and Service delivery: Building on India’s Success" (PDF) (en inglés). World Bank.org. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 de agosto de 2011. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  214. Page, Jeremy (2007). "Indian children suffer more malnutrition than in Ethiopia". The Times (en inglés). Consultado o 16 de decembro de 2009. 
  215. Banco Mundial (2009). "India - New Global Poverty Estimates" (en inglés). World Bank.org. Arquivado dende o orixinal o 03 de decembro de 2009. Consultado o 31 de agosto de 2015. 
  216. Banco Mundial (2009). "India: Undernourished Children: A Call for Reform and Action" (en inglés). World Bank.org. Arquivado dende o orixinal o 18 de decembro de 2008. Consultado o 16 de decembro de 2009. 
  217. "Microsoft Word - Draft of Global Econ Paper No 152.doc" (PDF) (en inglés). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 24 de xullo de 2011. Consultado o 7 de xuño de 2013. 
  218. Banco Mundial (2006). "Inclusive Growth and Service delivery: Building on India's Success" (PDF) (en inglés). World Bank.org. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 de agosto de 2011. Consultado o 31 de agosto de 2015. 
  219. Banco Mundial (2009). "India Country Overview 2008" (en inglés). World Bank.org.in. Arquivado dende o orixinal o 29 de outubro de 2012. Consultado o 31 de agosto de 2015. 
  220. "Measuring the cost of living worldwide". The Economist. Consultado o 2017-05-25. 
  221. "Education and Social Reform by Jawaharlal Nehru" (en inglés). 
  222. "History of IIT KGP" (en inglés). 
  223. "APJ Abdul Kalam: The man behind Pokhran 2 and India's nuclear weaponisation" (en inglés). 
  224. "2012 Global R & D Funding Forecast: R & D Spending Growth Continues While Globalization Accelerates" (en inglés). R&D Magazine. 16 de decembro de 2011. Consultado o 26 de agosto de 2015. 
  225. 225,0 225,1 "India lagging behind in S&Tt: Govt". The Financial Express (en inglés). 17 de febreiro de 2009. Consultado o 26 de agosto de 2015. 
  226. "India lagging in science and technology, says official". scidev.net (en inglés). 29 de agosto de 2006. Consultado o 26 de agosto de 2015. 
  227. "Asia's Best Science and Technology Schools" (en inglés). Asiaweek.com. Arquivado dende o orixinal o 31 de maio de 2012. Consultado o 26 de agosto de 2015. 
  228. "China, Brazil and India lead southern science output" (en inglés). SciDev.net. 16 de xullo de 2004. Consultado o 26 de agosto de 2015. 
  229. Ramesh, Randeep (11 de xaneiro de 2008). "India gears up for mass motoring revolution with £1,260 car". The Guardian (en inglés) (Londres). Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  230. "Bicycle Ownership in India" (en inglés). Bike-eu.com. Arquivado dende o orixinal o 14 de novembro de 2010. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  231. "World Motor Vehicle Production by Country: 2008-2009" (en inglés). OICA. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  232. S. Kalyana Ramanathan. "India to top in car volumes by 2050". Rediff (en inglés). Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  233. 233,0 233,1 233,2 "India Transport Sector" (en inglés). Banco Mundial. Arquivado dende o orixinal o 19 de novembro de 2015. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  234. Chandra, Shobana (17 de setembro de 2009). "U.S. Pension Funds May Invest in Indian Road Projects, Nath Says". Bloomberg (en inglés) (Nova York). Arquivado dende o orixinal o 25 de outubro de 2012. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  235. Ministerio de Información e Comunicacións 2007, pp. 817
  236. "Indian Railways Yearbook 2010–11" (PDF) (en inglés). Ministerio dos ferrocarrís, Goberno da India. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  237. Compilado e editado pola División de Investigación, Referencia e Adestramento (2011). India Yearbook 2011. Ministerio de Información e Comunicacións. Goberno da India. ISBN 978-81-230-1674-0. 
  238. 238,0 238,1 "Indian Road Network" (en inglés). National Highways Authority of India. Arquivado dende o orixinal o 14 de abril de 2015. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  239. "World Port Rankings 2007" (en inglés). American Association of Port Authorities (AAPA). 22 de abril de 2009. Arquivado dende o orixinal (XLS) o 07 de abril de 2010. Consultado o 26 de agosto de 2015. 
  240. "National Highways" (en inglés). Portal do Goberno da India. Arquivado dende o orixinal o 05 de febreiro de 2008. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  241. "CIA —The World Factbook -- India" (en inglés). Central Intelligence Agency. 2008. Arquivado dende o orixinal o 26 de decembro de 2018. Consultado o 30 de marzo de 2015. 
  242. Sinha, Saurabh (10 de xullo de 2008). "Delhi beats Mumbai to become busiest airport". The Times of India (en inglés). Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  243. "Delhi's IGIA edges ahead of Mumbai's CSIA as country's busiest airport" (en inglés). Domain-b.com. 1 de setembro de 2008. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  244. "Discover Opportunity: Infrastructure in India" (PDF) (en inglés). India Brand Equity Foundation (IBEF), unha iniciativa do Ministerio de Comercio e Industria, Goberno da India. p. 6. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  245. "10 worst oil spills that cost trillions in losses : Rediff.com Business". Business.rediff.com (en inglés). 11 de agosto de 2010. Consultado o 30 de agosto de 2015. 
  246. K. M. Mathew (ed.). "India: Transportation". Manorama Yearbook 2009. Malayala Manorama. p. 606. ISBN 81-89004-12-3. 
  247. 247,0 247,1 247,2 247,3 "India’s Widening Energy Deficit". The Wall Street Journal (en inglés). 9 de marzo de 2011. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  248. "Energy resources in India" (en inglés). Scribd.com. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  249. 249,0 249,1 249,2 "India Raises Renewable Energy Target Fourfold". The Wall Street Journal (en inglés). 29 de decembro de 2010. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  250. "India Energy Profile - EIA" (en inglés). eia. Arquivado dende o orixinal o 24 de decembro de 2011. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  251. "India Electricity Output Misses Target". The Wall Street Journal (en inglés). 21 de abril de 2011. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  252. "Indian Power Plants Boost Coal Imports 18%, Market Watch Says" (en inglés). Bloomberg.com. 21 de abril de 2011. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  253. "Wind energy in India: Chinese company sold 125 wind turbines of 2 MW" (en inglés). evwind.es. 12 de abril de 2011. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  254. "Slowdown not to affect India's nuclear plans". Business-standard.com (en inglés). 21 de xaneiro de 2009. Archived from the original on 19 de febreiro de 2009. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  255. "Going nuclear". The Economist (en inglés). 24 de marzo de 2011. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  256. CIA (2009). "The World Factbook -- India" (en inglés). The World Factbook. Arquivado dende o orixinal o 26 de decembro de 2018. Consultado o 5 de outubro de 2015. 
  257. "South Asia - The end of India's green revolution?". BBC News (en inglés) (BBC.co.uk). 2006. Consultado o 22 de xullo de 2015. 
  258. "Lessons from the Green Revolution - Food First/Institute for Food and Development Policy" (en inglés). Food First.org. 2000. Arquivado dende o orixinal o 27 de marzo de 2014. Consultado o 16 de decembro de 2009. 
  259. Dyson, Tim; Casses, Robert; Visaria, Leela (2004). Twenty-first century India: population, economy, human development, and the environment. Oxford University Press. pp. 115–129. 0199243352. 
  260. Ratna e Undit (2007). City, Society, and Planning: Planning Essays in honour of Prof. A.K. Dutt. Concept Publishing Company. pp. 271–272. 8180694615. 
  261. Instituto Central de Idiomas Indios (2005). "Central Institute of Indian Languages" (en inglés). CIIL.com. Arquivado dende o orixinal o 29 de abril de 2008. Consultado o 5 de outubro de 2015. 
  262. B. Mallikarjun (2004). "Language in India" (en inglés). Language in India.com. Consultado o 5 de outubro de 2015. 
  263. Ministerio de Asuntos Internos (1960). "DOL" (en inglés). Notification No. 2/8/60-O.L. Arquivado dende o orixinal o 06 de outubro de 2007. Consultado o 16 de decembro de 2009. 
  264. Sanford B. (1998). The Dravidian Languages (en inglés). Taylor and Francis. p. 436. 0415100232. 
  265. Ramanujan 1985, p. 329
  266. Departamento de Prensa (2008). "PIB Press Release" (en inglés). PIB.nic.in. Consultado o 17 de decembro de 2009. 
  267. "‘Classical’ status for Malayalam". Thiruvananthapuram, India: The Hindu. 24 de maio de 2013. Consultado o 25 de maio 2013. 
  268. "Odia gets classical language status". The Hindu. 20 February 2014. Consultado o 20 de febreiro 2014. 
  269. "Milestone for state as Odia gets classical language status". The Times of India. 
  270. Lekshmi Priya S (4 de outubro de 2017). "From 22 Official Languages to 1652 Dialects, This Script by IIT-M Researchers Can Read It All!". www.thebetterindia.com (en inglés). 
  271. Census India.gov.in, ed. (2007). "India at a Glance : Religion Compositions" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 30 de abril de 2016. Consultado o 17 de decembro de 2009. 
  272. Ministerio de Asuntos Tribais. Tribal.nic.in, ed. "Introduction". Arquivado dende o orixinal o 23 de xuño de 2008. Consultado o 19 de xuño de 2016. 
  273. Folha de S. Paulo, ed. (8 de outubro de 2009). "Muçulmanos passam de 1,5 bi e são quase 25% da população mundial". Consultado o 24 de maio de 2013. No topo da lista estão Indonésia, com 202.867.000 (12,9% da população muçulmana mundial) e Paquistão, com 174.082.000 (11,1%). Há ainda a Índia, com 160.945.000 de muçulmanos, número que representa 10,3% da população muçulmana mundial e 13,4% da população indiana. 
  274. 274,0 274,1 Central Intelligence Agency (CIA) (ed.). "CIA Factbook: India". CIA Factbook. Arquivado dende o orixinal o 26 de decembro de 2018. Consultado o 20 de maio de 2013. 
  275. Departamento de Relacións Públicas de Kerala (2007). Kerala.gov.in, ed. "Education" (en inglês). Arquivado dende o orixinal o 17 de abril de 2008. Consultado o 17 de decembro de 2009. 
  276. Goberno de Bihar (2002). Bihar.nic.in, ed. "Census Statistics for Bihar". Arquivado dende o orixinal o 24 de maio de 2008. Consultado o 17 de decembro de 2009. 
  277. 277,0 277,1 277,2 277,3 Robinson, S. (1 de maio de 2008). "India's Medical Emergency". Time. Arquivado dende o orixinal o 26 de xullo de 2013. Consultado o 20 de outubro de 2015. 
  278. Shiv Lal, G.S. Sonal, P.K. Phukan (1999). Med Ind.nic.in, ed. "tatus of Malaria in India" (PDF) (en inglês). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 03 de xuño de 2006. Consultado o 17 de decembro de 2009. 
  279. India Reports.in, ed. (2007). "Doctors per 100,000 people in India" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 23 de febreiro de 2010. Consultado o 17 de decembro de 2009. 
  280. censusindia.gov.in (2011). "Cities having population 1 lakh and above, Census 201" (PDF) (en inglés). Consultado o 22 de xaneiro de 2018. 
  281. Garten, Jeffrey E. (9 de decembro de 2006). "Really Old School". The New York Times (en inglés). Consultado o 26 de agosto de 2015. 
  282. "Education in India" (en inglés). World Bank. Arquivado dende o orixinal o 06 de abril de 2012. Consultado o 28 de agosto de 2015. 
  283. Press Trust of India. "India achieves 27% decline in poverty" (en inglés). Sify.com. Arquivado dende o orixinal o 09 de outubro de 2012. Consultado o 28 de agosto de 2015. 
  284. "Indian education: Sector outlook" (PDF) (en inglés). CLSA. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 24 de setembro de 2015. Consultado o 28 de agosto de 2015. 
  285. Masani, Zareer (27 de febreiro de 2008). "India still Asia's reluctant tiger". BBC Radio 4 (en inglés). Consultado o 29 de agosto de 2015. 
  286. "How to Save India's Overcrowded Schools". Newsweek (en inglés). 8 de agosto de 2008. Consultado o 29 de agosto de 2015. 
  287. "Science and Technology Education" (PDF) (en inglés). Press Information Bureau. Consultado o 29 de agosto de 2015. 
  288. Mitra, Sramana (14 de marzo de 2015). "How To Save The World's Back Office". Forbes (en inglés). 
  289. Kishore, Jugal (2005). National health programs of India: national policies & legislations related to health. Century Publications. ISBN 978-81-88132-13-3. 
  290. International Institute for Population Sciences and Macro International (Setembro de 2007). "National Family Health Survey (NFHS-3), 2005–06" (PDF) (en inglés). Ministerio de Saúde e Benestar Familiar, Goberno da India. pp. 436–440. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  291. "India" (en inglés). Organización Mundial da Saúde. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  292. Rieff, David (8 de outubro de 2009). "India’s Malnutrition Dilemma". The New York Times (en inglés). 
  293. 293,0 293,1 293,2 "Water, Environment and Sanitation" (en inglés). UNICEF. Arquivado dende o orixinal o 16 de outubro de 2011. Consultado o 27 de agosto de 2015. 
  294. Kuiper 2010, p. 15
  295. Kuiper 2010, p. 86
  296. 296,0 296,1 Heehs, P., ed. (1 de setembro de 2002). Indian Religions: A Historical Reader of Spiritual Expression and Experience. New York University Press. pp. 2–5. ISBN 978-0-8147-3650-0. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  297. Deutsch, E. (30 de abril de 1969). Advaita Vedānta: A Philosophical Reconstruction. University of Hawaii Press. pp. 3, 78. ISBN 978-0-8248-0271-4. 
  298. Nakamura, H. (1 de abril de 1999). Indian Buddhism: A Survey with Bibliographical Notes. Buddhist Tradition Series (12ª ed.). Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0272-8. 
  299. Das, N. K. (2006). Cultural Diversity, Religious Syncretism and People of India: An Anthropological Interpretation. Bangladesh e-Journal of Sociology (en inglés) 3. p. 1. ISSN 1819-8465. Consultado o 30 de xullo de 2015. 
  300. Baidyanath, Saraswati (2006). "Cultural Pluralism, National Identity and Development". Interface of Cultural Identity Development (en inglés) (1 ed.). Nova Deli: Indira Gandhi National Centre for the Arts. pp. xxi+290 pp. ISBN 81-246-0054-6. 
  301. "India - Caste" (en inglés). Encyclopædia Britannica. 2009. Consultado o 30 de xullo de 2015. 
  302. "Intergenerational Mobility for Dalits Is Visible, Albeit Limited" (PDF). World Bank Report 2011. doi:10.1596/978-0-8213-8689-7. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  303. Rawat, Ramnarayan S. (23 de marzo de 2011). Reconsidering Untouchability: Chamars and Dalit History in North India. Indiana University Press. p. 3. ISBN 978-0-253-22262-6. 
  304. Wolpert 2003, p. 126
  305. Messner, W. (2009). Working with India. The Softer Aspects of a Successful Collaboration with the Indian IT & BPO Industry. Springer. pp. 51–53. ISBN 978-3-540-89077-5. Arquivado dende o orixinal o 20 de agosto de 2017. Consultado o 23 de xaneiro de 2018. 
  306. Messner, W. (2012). Engaging with India. How to Manage the Softer Aspects of a Global Collaboration. Createspace. pp. 27–28. ISBN 978-1-466244900. Arquivado dende o orixinal o 25 de febreiro de 2021. Consultado o 23 de xaneiro de 2018. 
  307. 307,0 307,1 Medora, Nilufer (2003). "Mate Selection in Contemporary India: Love Marriages Versus Arranged Marriages". En Hamon, R. R.; Ingoldsby, B. B. Mate Selection Across Cultures. SAGE Publications. pp. 209–230. ISBN 978-0-7619-2592-7. 
  308. "Divorce Rate in India : divorce rates in india". Divorce Rate.org (en inglés). 2009. Arquivado dende o orixinal o 12 de abril de 2014. Consultado o 17 de decembro de 2009. 
  309. Alastair Lawson (2001). "South Asia - Child marriages targeted in India". BBC.co.uk (en inglês). Consultado o 17 de decembro de 2009. 
  310. UNICEF (2009). "State of the World’s Children-2009" (PDF). UNICEF.org (en inglês). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 19 de xuño de 2009. Consultado o 17 de decembro de 2009. 
  311. "Festivals of India - Indian Festivals". Indo-Base.com (en inglês). 2005. Consultado o 17 de decembro de 2009. 
  312. Tarlo, E. (1 de setembro de 1996). Clothing Matters: Dress and Identity in India (1ª ed.). University of Chicago Press. pp. xii, xii, 11, 15, 28, 46. ISBN 978-0-226-78976-7. Consultado o 24 de xullo de 2011. 
  313. Eraly, A. (2008). India. Penguin Books. p. 160. ISBN 978-0-7566-4952-4. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  314. Wolpert 2003, p. 1.
  315. "National Symbols | National Portal of India" (en inglés). India.gov.in. Consultado o 14 de outubro de 2015. 
  316. "States and Union Territories Symbols" (en inglés). knowindia.gov.in. Arquivado dende o orixinal o 12 de novembro de 2013. Consultado o 7 de novembro de 2015. 
  317. "National Identity Elements of India" (en inglés). knowindia.gov.in. Arquivado dende o orixinal o 10 de febreiro de 2014. Consultado o 7 de novembro de 2015. 
  318. Bladholm, L. (12 de agosto de 2000). The Indian Grocery Store Demystified (1ª ed.). Macmillan Publishers. pp. 64–65. ISBN 978-1-58063-143-3. 
  319. Raichlen, S. (10 de maio 2011). "A Tandoor Oven Brings India's Heat to the Backyard". The New York Times. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  320. Kiple, K. F.; Ornelas, K. C., eds. (2000). The Cambridge World History of Food. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 1140–1151. ISBN 978-0-521-40216-3. 
  321. Yadav, S. S.; McNeil, D.; Stevenson, P. C. (23 de outubro de 2007). Lentil: An Ancient Crop for Modern Times. Springer. ISBN 978-1-4020-6312-1. 
  322. Raghavan, S. (23 de outubro de 2006). Handbook of Spices, Seasonings, and Flavorings (2ª ed.). CRC Press. p. 3. ISBN 978-0-8493-2842-8. 
  323. Sen, A. (5 de setembro de 2006). The Argumentative Indian: Writings on Indian History, Culture, and Identity (1ª ed.). Picador. p. 132. ISBN 978-0-312-42602-6. 
  324. Wengell, D. L.; Gabriel, N. (1 de setembro de 2008). Educational Opportunities in Integrative Medicine: The A-to-Z Healing Arts Guide and Professional Resource Directory (1ª ed.). The Hunter Press. p. 158. ISBN 978-0-9776552-4-3. 
  325. Henderson, C. E. (2002). Culture and Customs of India. Greenwood Publishing Group. p. 102. ISBN 978-0-313-30513-9. 
  326. 326,0 326,1 Puskar-Pasewicz, M. (16 de setembro de 2010). Cultural Encyclopedia of Vegetarianism. Greenwood Publishing Group. p. 39. ISBN 978-0-313-37556-9. 
  327. Schoenhals, M. (22 de novembro de 2003). Intimate Exclusion: Race and Caste Turned Inside Out. University Press of America. p. 119. ISBN 978-0-7618-2697-2. 
  328. Seymour, S.C. (28 de xaneiro de 1999). Women, Family, and Child Care in India: A World in Transition. Cambridge University Press. p. 81. ISBN 978-0-521-59884-2. 
  329. Kuiper 2010, pp. 296–329
  330. Silverman, S. (10 de outubro de 2007). Vastu: Transcendental Home Design in Harmony with Nature. Gibbs Smith. p. 20. ISBN 978-1-4236-0132-6. 
  331. Kumar, V. (Xaneiro de 2000). Vastushastra. All You Wanted to Know About Series (2ª ed.). Sterling Publishing. p. 5. ISBN 978-81-207-2199-9. 
  332. Roberts, N. W. (12 de xullo de 2004). Building Type Basics for Places of Worship (1ª ed.). John Wiley & Sons. p. 73. ISBN 978-0-471-22568-3. 
  333. Lang, J.; Moleski, W. (1 de decembro de 2010). Functionalism Revisited. Ashgate Publishing. p. 151–152. ISBN 978-1-4094-0701-0. 
  334. "Taj Mahal" (en inglés). UNESCO. Consultado o 2 de agosto de 2015. 
  335. Chopra, P. (18 de marzo de 2011). A Joint Enterprise: Indian Elites and the Making of British Bombay. University of Minnesota Press. p. 46. ISBN 978-0-8166-7037-6. 
  336. Massey, R.; Massey, J. (1998). The Music of India. Abhinav Publications. ISBN 978-81-7017-332-8. 
  337. Chandra, Pramod. "South Asian arts" (en inglés). Encyclopædia Britannica. Arquivado dende o orixinal o 05 de novembro de 2015. Consultado o 2 de agosto de 2015. 
  338. Lal, A. (2004). The Oxford Companion to Indian Theatre. Oxford University Press. pp. 23, 30, 235. ISBN 978-0-19-564446-3. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  339. Karanth, S. K. (Outubro de 2002). Yakṣagāna. Abhinav Publications. p. 26. ISBN 978-81-7017-357-1. 
  340. Hoiberg, D.; Ramchandani, I. (2000). Students' Britannica India: Select Essays. Popular Prakashan. ISBN 978-0-85229-762-9. 
  341. Sarma, S. (1 de xaneiro de 2009). A History of Indian Literature 1 (2ª ed.). Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0264-3. 
  342. Johnson, W. J., ed. (1 de setembro de 2008). The Sauptikaparvan of the Mahabharata: The Massacre at Night. Oxford World's Classics (2ª ed.). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-282361-8. 
  343. MacDonell, A. A. (2004). A History of Sanskrit Literature. Kessinger Publishing. pp. 1–40. ISBN 978-1-4179-0619-2. 
  344. Kālidāsa; Johnson, W. J. (15 de novembro de 2001). The Recognition of Śakuntalā: A Play in Seven Acts. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-283911-4. 
  345. Zvelebil, K. V. (1 de agosto de 1997). Companion Studies to the History of Tamil Literature. Brill Publishers. p. 12. ISBN 978-90-04-09365-2. 
  346. Hart, G. L. (Agosto de 1975). Poems of Ancient Tamil: Their Milieu and Their Sanskrit Counterparts (1ª ed.). University of California Press. ISBN 978-0-520-02672-8. 
  347. "Tamil Literature". Encyclopædia Britannica. 2008. Arquivado dende o orixinal o 10 de abril de 2016. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  348. Ramanujan 1985, pp. ix–x
  349. Das, S. K. (1 de xaneiro de 2005). A History of Indian Literature, 500–1399: From Courtly to the Popular. Sahitya Akademi. ISBN 978-81-260-2171-0. 
  350. Datta, A. (2006). The Encyclopaedia of Indian Literature 2. Sahitya Akademi. ISBN 978-81-260-1194-0. 
  351. "India country profile". BBC News (en inglés). BBC.co.uk. 2009. Arquivado dende o orixinal o 19 de novembro de 2009. Consultado o 2 de agosto de 2015. 
  352. Dissanayake, W. K.; Gokulsing, M. (Maio de 2004). Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change (2ª ed.). Trentham Books. ISBN 978-1-85856-329-9. 
  353. Rajadhyaksha, A.; Willemen, P., eds. (22 de xaneiro de 1999). Encyclopaedia of Indian Cinema (2ª ed.). British Film Institute. ISBN 978-0-85170-669-6. 
  354. "Southern Movies Account for over 75% of Film Revenues". The Economic Times. 18 de novembro de 2009. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  355. Kaminsky, Arnold P.; Long, Roger D. (30 de setembro de 2011). India Today: An Encyclopedia of Life in the Republic: An Encyclopedia of Life in the Republic. ABC-CLIO. pp. 684–692. ISBN 978-0-313-37462-3. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  356. Mehta, Nalin (30 de xullo 2008). Television in India: Satellites, Politics and Cultural Change. Taylor & Francis US. pp. 1–10. ISBN 978-0-415-44759-1. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  357. "Indian Readership Survey 2012 Q1 : Topline Findings" (PDF). Media Research Users Council. Growth: Literacy & Media Consumption. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 07 de abril de 2014. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  358. Wolpert 2003, p. 2.
  359. "Anand Crowned World Champion". Rediff. 29 de outubro de 2008. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  360. Binmore, K. G. (27 de marzo de 2007). Playing for Real: A Text on Game Theory. Oxford University Press. p. 98. ISBN 978-0-19-530057-4. 
  361. "India Aims for Center Court". The Wall Street Journal. 11 de setembro de 2009. Arquivado dende o orixinal o 01 de outubro de 2015. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  362. "Commonwealth Games 2010: India Dominate Shooting Medals". BBC News. 7 de outubro de 2010. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  363. "Sawant Shoots Historic Gold at World Championships". The Times of India. 9 de agosto de 2010. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  364. "Saina Nehwal: India's Badminton Star and "New Woman"". BBC News. 1 de agosto de 2010. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  365. "Is Boxing the New Cricket?". Mint. 24 de setembro de 2010. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  366. Xavier, L. (12 de setembro de 2010). "Sushil Kumar Wins Gold in World Wrestling Championship". The Times of India. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  367. Majumdar, B.; Bandyopadhyay, K. (2006). A Social History of Indian Football: Striving To Score. Routledge. pp. 1–5. ISBN 978-0-415-34835-5. 
  368. "Most of U-17 World Cup stadia need major renovation: FIFA team". The Times of India. 20 de febreiro de 2016. Consultado o 18 de xuño de 2016. 
  369. Dehejia, R. S. (7 de novembro de 2011). "Indian Grand Prix Vs. Encephalitis?". The Wall Street Journal. Consultado o 26 de outubro de 2015. 
  370. "Basketball team named for 11th South Asian Games". Nation.com.pk (en inglés). 2 de xaneiro de 2010. Arquivado dende o orixinal o 02 de decembro de 2012. Consultado o 2 de agosto de 2015. 
  371. 371,0 371,1 "Celebraciones y fiestas en la India" (en castelán). viajeporindia.com. Consultado o 6 de novembro de 2015. 
  372. The New Oxford Dictionary of English (1998) ISBN 0-19-861263-X - p.874 "Holi /'həʊli:/ noun a Hindu spring festival ...".
  373. 373,0 373,1 373,2 "National Days" (en inglés). knowindia.gov.in. Arquivado dende o orixinal o 26 de setembro de 2015. Consultado o 6 de novembro de 2015. 
  374. "Ganesh Chaturthi (1)" (en castelán). viajeporindia.com. Consultado o 6 de novembro de 2015. 
  375. "Diwali (1)" (en castelán). viajeporindia.com. Consultado o 6 de novembro de 2015. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Visión xeral

Etimoloxía

Historia

Xeografía

Biodiversidade

Política

Relacións exteriores e forzas armadas

Economía

Demografía

Cultura

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]