Lymantria dispar
| Lymantria dispar | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Macho adulto | |||||||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||||||||
| Lymantria dispar (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||||||||
| Subespecies | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Sinonimia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Lymantria dispar é unha especie de insecto lepidóptero da familia dos erébidos (antes, da dos limantríidos),[1][2] de orixe euroasiática.
Orixinariamente habitaba en Europa e Asia, pero foi introducida en Norteamérica a finais da década de 1860.
Trátase dunha especie defoliante que, en España, ataca principalmente a especies do xénero Quercus, aínda que pode atacar a outras frondosas.
Taxonomía[editar | editar a fonte]
Descrición[editar | editar a fonte]
A especie foi descrita en 1758 por Linneo na 10ª edición do seu Systema Naturae co nome de Phalaena dispar.[3]
Etimoloxía[editar | editar a fonte]
O nome científico Lymantria dispar componse de dúas palabras derivadas do latín. Lymantria significa "destrutor",[4] e a palabra dispar deriva da propia palabra latina que significa "separar", resaltando as diferentes características dos dous sexos.
Sinónimos[editar | editar a fonte]
Ademais do nome actualmente válido, a especie oñeceusa tamén polos sinónimos:[3]
- Liparis dispar (Linnaeus, 1758)
- Ocneria dispar (Linnaeus, 1758)
- Phalaena dispar Linnaeus, 1758 (protónimo)
- Porthetria dispar (Linnaeus, 1758)
Subespecies[editar | editar a fonte]
Recoñécense as seguintes subespecies:[3]
- Lymantria dispar subsp. dispar (Linnaeus, 1758)
- Lymantria dispar subsp. japonica Motschulsky, 1860
- Lymantria dispar subsp. kolthoffi Bryk, 1949
- Lymantria dispar subsp. koreibia Bryk, 1949
- Lymantria dispar subsp. postalba Inoue, 1956
- Lymantria dispar subsp. tsushimensis Inoue, 1956
- Lymantria dispar subsp. umbrosa Butler, 1881
Características[editar | editar a fonte]
No seu estadio de imago presenta un marcado dimorfismo sexual: a femia ten ás características de cor branca; ademais é moi torpe, tanto que as da subespecie Lymantria dispar dispar son incapaces de voaren. O seu ciclo de vida dura un ano. As bolboretas aparéanse en xullo, colocando a posta en forma de características masas de cor amarela. Os ovos son moi resistentes ao frío. Na primavera eclosionan os ovos, e nacen as eirugas, que pasan catro ou cinco mudas até chegar á fase de imago.
Especie invasora[editar | editar a fonte]
O entomólogo afeccionado francés Étienne Léopold Trouvelot (1827-1895), por motivos que nunca se esclarecron, introduciu a especie nos Estados Unidos a mediados da década de 1860. Desde entón, a imparábel expansión desta avelaíña vén causando danos considerábeis nos bosques madeireiros de Norteamérica.[5]
Nos Estados Unidos tratouse de combater a esta especie cun control biolóxico, cunha especie de avespa parasitoide dos ovos, Ooencyrtus kuvanae. Esta avespa é capaz de parasitar a moitas outras especies de lepidópteros.[6][7] Tamén se introduciron dúas especies de escaravellos da familia dos carábidos, dúas especies de moscas parasitoides da familia dos taquínidos, e outras especies de avespas parasitoides da familia dos icneumónidos.[8]
Galería[editar | editar a fonte]
-
Eiruga -
♀ -
♂ -
Paisaxe das Serras prelitorais catalás con sobreiras afectadas por eirugas de L. dispar
_Female.jpg)
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Zahiri, Reza (2011). "Molecular phylogenetics of Erebidae (Lepidoptera, Noctuoidea)". Systematic Entomology 37: 102–124.
- ↑ Lafontaine, Donald; Schmidt, Christian (19 Mar 2010). "Annotated check list of the Noctuoidea (Insecta, Lepidoptera) of North America north of Mexico". ZooKeys 40: 26. doi:10.3897/zookeys.40.414.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Lymantria dispar (Linnaeus, 1758) no GBIF. Consultado o 28 de abril de 2021.
- ↑ Lymantria en Thr Free Dictionary.
- ↑ ""Economic Impacts of Non-Native Forest Insects in the Continental United States" at Journalist's Resource.org".
- ↑ [1] Arquivado 26 de novembro de 2018 en Wayback Machine. Entomology, Wisconsin
- ↑ [2] Literature Review of Ooencyrtus Kuvanae: (Encyrtidae) an Egg Parasite of Lymantria dispar. Entomophaga.
- ↑ Bugguide.net. Introduced Biocontrols.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Barbosa, P. & Greenblatt, J. (1979): "Suitability, digestibility and assimilation of various host plants of the gypsy moth Lymantria dispar L. (Lepidoptera, Lymantriidae)". Oecologia 43(1): 111-119.
- Barbosa, P.; Waldvogel, M.; Martinat, P. et al. (1983): "Developmental and reproductive performance of the gypsy moth, Lymantria dispar (Linnaeus) (Lepidoptera, Lymantriidae), on selected hosts common to mid-atlantic and southern forests". Environmental Entomology 12(6): 1858-1862.
- Dwyer, G. & Elkinton, J.S. 1993. Using simple-models to predict virus epizootics in gypsy-moth populations. Journal of Animal Ecology 62(1): 1-11
- Elkinton, J.S.; Healy, W.M.; Buonaccorsi, J.P.; Boettner, G.H.; Hazzard, A.M.; Smith, H.R. & Liebhold, A.M. 1996. Interactions among gypsy moths, white-footed mice, and acorns. Ecology 77(8): 2332-2342
- Fullard, James H. & Napoleone, Nadia. 2001. Diel flight periodicity and the evolution of auditory defences in the Macrolepidoptera. Animal Behaviour 62(2): 349–368. doi 10.1006/anbe.2001.1753 PDF completo
- Gansner, D.A.; Herrick, O.W.; Mason, G.N. & Gottschalk, K.W. 1987. Coping with the gypsy moth on new frontiers of infestation. Southern Journal of Applied Forestry Research 11: 201-209
- Gould, J.R.; Elkinton, J.S. & Wallner, W.E. 1990. Density-dependent suppression of experimentally created gypsy moth, Lymantria dispar (Lepidoptera, Lymantriidae), populations by natural enemies. Journal of Animal Ecology 59(1): 213-233
- Porter, Jim. 1997. The Colour Identification Guide to Caterpillars of the British Isles (Macrolepidoptera). Viking, London. pp. 81
- Rossiter, M.C. 1991. Maternal effects generate variation in life-history - consequences of egg weight plasticity in the gypsy moth. Functional Ecology 5(3): 386-393
- Waring, P., Townsend, M. e Lewington, R. 2003. Field Guide to the Moths of Great Britain and Ireland. British Wildlife Publishing, Hook, UK. pp. 211
- Weseloh, R.M. & Andreadis, T.G. 1992. Epizootiology of the fungus Entomophaga maimaiga, and its impact on gypsy moth populations. Journal of Invertebrate Pathology 59(2): 133-141
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- asiangypsymoth.org
- Lagarta peluda en Marruecos
- Acerca de Entomophaga maimaiga
- Bugguide.net. Species Lymantria dispar - Gypsy Moth
- Species Profile- European Gypsy Moth (Lymantria dispar) Arquivado 19 de decembro de 2013 en Wayback Machine., National Invasive Species Information Center, United States National Agricultural Library. Listas xerais informativas e recursos.
