Xerundio

O xerundio é unha forma infinita do verbo, que ten un valor aspectual imperfectivo, isto é, presenta a acción na súa fase central, no seu desenvolvemento. Aínda que só presenta morfema de aspecto, dialectalmente (en dúas parroquias do concello de Rianxo) e na linguaxe literaria pode presentar morfema de persoa e número na 1ª e 2ª persoa de plural.

Valores

Modalmente, a acción expresada pode ser real ou irreal:

• Tendo esa sorte, eu estaría contentísima
• Apurando moito, chegou á estación a tempo

Temporalmente a acción expresada pode ser:

• Anterior ao do verbo principal: Pensándoo antes, agora non terías que lamentarte
• Simultánea ao do verbo principal. É o máis frecuente: Chegaron cantando
• Posterior ao do verbo principal: É o caso máis raro e nestes casos a acción é inmeditamente posterior e coincidirán o suxeito dos dous verbos: En chegando á casa, atopeime con Ana

Por outra banda, as construcións de participio poden expresar os seguintes valores:

Anteposto ao verbo principal:

• Temporal: Chegando á casa, comezou a chover
• Condicional: Contándollo nós antes, non se decataría por terceiras persoas
• Causal: Nevando como neva, ninguén se vai arriscar a saír
• Concesivo: Aínda sendo unha muller tan ocupada, ten tempo para as súas amizades

Posposto ao verbo principal:

• Consecutivo: Houbo un accidente na entrada da cidade, provocando grandes retencións de tráfico