Tecmesa

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Tecmesa e o seu fillo Eurísaces, ante Áiax (Asmus Jakob Carstens, 1791)

Na Mitoloxía grega Tecmesa foi unha princesa da Tróade, filla do rei frixio Teleutante (ou Teleutas ou Teutras). Os frixios foron aliados de Príamo durante a guerra de Troia[1] e, de feito, Príamo estaba casado (en segundas nupcias) con Hécuba, filla do rei frixio Dimante.

Nas primeiras fases da Guerra de Troia os aqueos realizaron diversas expedicións de rapina nas terras próximas a Troia apoderándose de riquezas, cabalos e prisioneiros, que convertían en escravos. Tecmesa foi unha das prisioneiras capturadas nestas operacións, concretamente por Áiax o Grande, que a retivo consigo como concubina.

Áiax e Tecmesa tiveron un fillo, Eurísaces.

Cando Aquiles morre, as súas armas, fabricadas polo deus Hefesto, son obxecto de discusión entre Áiax e Odiseo[2], e finalmente son entregadas a este último. Áiax montou en cólera e Ateneaaproveitou o momento para volvelo tolo. O que fixo nese estado avergonzouno tanto, unha vez recuperado o sentido, que prefiriu suicidarse antes de comparecer ante os seus compañeiros.

Nas tradicións recollidas polos diferentes mitógrafos, o personaxe de Tecmesa ten moi pouca relevancia e apenas a mencionan. Polo contrario, xoga un importante papel na traxedia Áiax do dramaturgo Sófocles. Nesta obra evidénciase unha relación sentimental entre amo e escrava[3] que intenta por tódolos medios evitar o suicidio do heroe, infrutuosamente, e, cando este se produce, evita que os gregos ultraxen o cadáver como pretendían, por tratarse dun suicida. Foi ela quen cubriu o corpo coa súa túnica e protexeuno ata que chegou Teucro, o medio irmán de Áiax, e esixiu a Agamenón uns ritos funerarios dignos. O motivo de Tecmesa cubrindo o cadáver de Áiax queda reflictido nunha copa ática de figuras vermellas do pintor de Brigos (490-480 a. C.), que se expón no Museo Getty de Os Ánxeles[4].

Pero a verdade é que na Ilíada non se cita a súa presenza en ningún momento. O feito de que só sexa citada por Sófocles (e autores posteriores) fai pensar que non sexa máis que un personaxe inventado por Sófocles para achegar dramatismo á súa traxedia, con características tomadas de Briseida (concubina de Aquiles) ou de Andrómaca (esposa de Heitor).

Pasado o momento da morte de Áiax, ningunha fonte recolle qué puido pasar posteriormente con ela[5].

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Ilíada II, 862.
  2. A nai de Aquiles, a nereida Tetis, decidiu que as armas foran entregadas ó grego máis valente, e só Áiax e Odiseo se consideran merecentes dese título.
  3. A autora da introdución ás Traxedias de Sófocles (ed. Gredos, ed. 2021), Carmen Morenilla, afirma que Áiax tiña a intención de casar con ela ó regreso a Grecia, e incide no tratamento que se lle dá como esposa nesta obra (px. 27).
  4. Esteban Santos, fig. 5.
  5. Grimal, s. v. Tecmesa.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Esteban Santos, Alicia: "De princesas a esclavas en Troya (Heroínas de la mitología griega III)", en Cuadernos de Filología Clásica nº 17 (2007), 45-75.
  • Graves, Robert (2019). Los mitos griegos. Gredos. ISBN 9788424999940.  (en castelán)
  • Grimal, Pierre (1981, 1ª ed; 2017, 7ª reimpr.). Diccionario de mitología griega y romana. Paidós. ISBN 9788449324574.  (en castelán)