Sumbe

Sumbe

Localización
11°12′19″S 13°50′30″L
Estado	Angola
Provincias	Cuanza Sul
Capital de	Cuanza Sul
Poboación
Poboación	279.968 (2014) (60,36 hab./km²)
Xeografía
Superficie	4.638 km²
Altitude	0 m
Creación	1889

Sumbe é unha cidade e municipio litoral de Angola, capital da provincia de Cuanza Sul.

Até 1975 designouse como "Novo Redondo". Tamén se chamou Negunza Cabolo. Este nome usouse despois da independencia de Angola, en honra ao líder da resistencia á ocupación colonial, tamén chamado "Príncipe do Sertão", tamén chamado o "Príncipe do Sertão".

Etimoloxía

O nome "Sumbe" deriva da palabra en lingua kimbundu cussumba, que significa "comprar", debido a que olugar onde se encontra situada a cidade constituíu antigamente unha zona de intercambios comerciais entre os pobos do interior e os do litoral: o sal e o peixe, así como os tecidos levados polos europeos, serviron durante moito tempo para nutrir ese circuíto comercial, que tamén incluía a venda de escravos negros.

Xeografía

Segundo as proxecións de poboación de 2018, elaboradas polo Instituto Nacional de Estatística de Angola, contaba cunha poboación de 313 894 habitantes, e unha superficie territorial de 3 890 km², sendo o municipio con máis poboación da provincia, polo que a súa densidade de poboación, nese ano, era de 56 hab./km².

O municipio limita ao norte co municipio de Porto Amboim, ao leste cos municipios de Conda, Seles e Cassongue, ao sur coa provincia de Bengo, os municipios de Lobito e Bocoio (ambos os dous na provincia de Benguela), e ao oeste co océano Atlántico.

O municipio comprende as comunas de Gangula, Gungo, Kicombo e Sumbe.

Historia

A existecia dunha especie de localidade-feira, levou as autoridades coloniais portuguesas a pensaren na fundación dunha cidade, motivada tamén pola "necesidade de defensa contra as incursións de piratas ingleses e franceses, e da cercanía dos antigos reinos de Luanda e de Benguela, así como das minas de cobre".

A fundación da cidade comezou o 7 de xaneiro de 1768, cando o gobernador Francisco Inocêncio de Sousa Coutinho ordenou a unha brigada de enxeñeiros que elixise onde se instalaría unha fortaleza-presidio co nome de Novo Redondo. En 1785 rematouse a construción da primeira fortaleza de pedra, e a primeira igrexa foi construída só en 1811. Porén, os primeiros servizos sanitarios só aparecerían en 1872, coa chegada do médico Francisco Joaquim Vieira.

No século XX foi a primeira localidade angolana a ter iluminación pública, fornecida a partir do central hidroeléctrica do río Cambongo.

Xá con características de vila, foi por primeira vez visitada por un presidente português en 1954, o xeneral Francisco Higino Craveiro Lopes. En 1955, polo decreto 40.225 de 20 de xullo, a cidade foié elevada a capital de distrito e, o 28 de maio do ano seguinte, polo diploma lexislativo número 2.757, foi ascendida á categoría de cidade.

En 1975, en vésperas da proclamación da independencia de Angola, a Forza de Defensa surafricana lanzou un amplo ataque coñecido como "Operación Savannah", con Sumbe sometido á ocupación estranxeira e da UNITA. No mesmo ano, o MPLA, co apoio das Forzas Armadas de Cuba, lanzou un contraataque na "Operación Carlota", expulsando ás tropas estranxeiras e recuperando o control da cidade.

Galería de imaxes

• 
  Vista dunha rúa de Sumbe (foto de 2009)
• 
  Catedral da Nossa Senhora da Conceição (foto de 2009)
• 
  Vista da praia de Sumbe
• 
  Aldea rural do municipio

Véxase tamén

Bibliografía

• Tams, G. (1845): Die portugiesischen Besitzungen in Süd-West-Afrika: ein Reisebericht, pp. 76–84: Novo Redondo.

Outros artigos

• Cuanza Sul
• Comunas de Angola