Osteomalacia

Neno con raquitismo, unha forma de osteomalacia

A osteomalacia ou esmolecemento é un trastorno da mineralización do tecido óseo producido por un déficit de vitamina D. Na idade infantil esta doenza chámase raquitismo. Para o normal crecemento do tecido osteoide cómpre unha subministración axeitada de calcio e fósforo mediante a alimentación. Nese senso, a vitamina D é imprescindíbel para que esta absorción de nutrientes se produza satisfactoriamente. O organismo obtén esta vitamina de certos alimentos e da acción da luz do Sol sobre a pel. A súa carencia resulta nun amolecemento e enfraquecemento óseo, o cal tórnase vulnerábel ás fracturas.

Histoloxicamente, caracterízase por un aumento dos reberetes de osteoide e pola prolongación no tempo da mineralización ósea.

Tipos de osteomalacia segundo a causa

• Osteopatía por hipovitaminose D: unha deplección extrínseca ou intrínseca, por exemplo unha malabsorción de vitamina D, é a causante da doenza.
• Osteopatía hepática: esta situación clínica, secundaria a hepatopatías, intervén no metabolismo hepático da vitamina D, provocando un déficit.
• Osteopatía por anticonvulsivantes
• Raquitismo vitaminodependente: un defecto no enzima 1-alfa-hidroxilase renal é a causante da falta de vitamina D.
• Osteopatía hipofosfatémica: o causante do déficit vitamínico é unha alteración do túbulo proximal distal do ril. Acontece en enfermidades con afectación renal coma na síndrome de Fanconi, certos tumores ou enfermidades conxénitas, normalmente ligadas ao cromosoma X.
• Osteodistrofia renal: enfermidade ósea producida por un aumento da remodelaxe ósea, tamén chamada osteítis fibrosa quística. Nela, o filtrado glomerular nos riles cae por debaixo dos 30 ml/min (cando o normal adoita ser sobre 125 ml/min). A diminución do filtrado glomerular provoca un aumento da fosfatemia, é dicir, dos niveis de fosfatos en sangue. O aumento da fosfatemia é a causa da diminución da síntese renal de vitamina D.

Síntomas

A osteomalacia causa dor inespecífica nos ósos (principalmente os do pescozo, pernas e costelas), fraqueza muscular e, se o nivel de calcio no sangue fose moi baixo, tetania (espasmos musculares) nas mans, pés e gorxa. Se os ósos se tornan moi débiles poderían até mesmo fracturarse por un traumatismo mínimo.

Diagnóstico

O diagnóstico da osteomalacia baséase principalmente en dous eidos: a análise de laboratorio e a radioloxía. Nas análises sanguíneas pódese detectar pola presenza de baixos niveis de vitamina D, calcio e fósforo, e de elevados niveis de fosfatase alcalina e parathormona, a hormona segregada polas glándulas paratiroides.

Radioloxicamente son signos de osteomalacia as imaxes de ósos con aspecto de vidro delustrado, e a presenza de pseudofracturas, denominadas liñas de Looser-Milkman. Son liñas de fractura perpendiculares á superficie do periósteo, mais que non son quen aínda de fracturar o óso. En casos avanzados, pódense detectar deformidades e fracturas óseas.

Tratamento

O tratamento da osteomalacia é variable e indivualizado segundo a gravidade do caso e segundo a idade do paciente. O principal fármaco é a propia vitamina D. Ademais, nos casos de osteodistrofia renal tamén se pauta a restrición de fosfatos, e o tratamento con quelantes intestinais. En casos graves pódese recorrer a paratiroidectomía, isto é, á extirpación das glándulas paratiroides.

Véxase tamén

Outros artigos

• Vitamina D
• Doenza ósea