Pobo pijao
| Pobo pijao | |
|---|---|
 Estatua dun indíxena pijao en Ibagué. | |
| Poboación | |
| Poboación total: 51 635 (censo de 2018)[1] | |
| Rexións principais: | |
 Colombia | 51 635 |
| Aspectos culturais | |
| Lingua | Lingua pijao e castelán |
| Relixión | relixión tribal tradicinal, catolicismo[2] |
| Grupos relacionados | panches, quimbayas e guayupes |
Os pijaos (tamén coñecidos como piajaos, pixaos ou pinaos) son un pobo indíxena que habita no departamento de Tolima, en Colombia. Na era precolombiana poboaron a Cordilleira dos Andes entre os nevados de Huila, de Quindío e de Tolima; no alto val do río Magdalena e no Valle del Cauca. Os pijaos non chegaron a formar un estado centralizado, manténdose como pobos federados.
Lingua
[editar | editar a fonte]- Artigo principal: Lingua pijao.
A lingua pijao está moi mal documentada, e só se coñece un feixe de palabras. A lingua está extinta dende a década de 1950.[3] Gran parte da información sobre ela procede de frei Pedro Simón e outros cronistas españois[4] e de "listas de vocabulario" recollidas en 1943 no concello de Ortega por Alicia e Gerardo Reichel-Dolmatoff, así como por Roberto Pineda Giraldo e Milcíades Chaves.[5] Segundo Simón, os panches falaban a mesma lingua que os pijaos.[4]
A lingua pijao foi incluída dentro da familia lingüística caribe por Paul Rivet,[4][6] porén, o exame do escaso vocabulario coñecido permite rexeitar que a lingua dos pijaos fora caribe.[7] A evidencia lingüística non permite até o momento estabelecer parentescos filoxenéticos, pois é insuficiente.[8] A lingua pijao permanece sen clasificar[9] ou é caracterizada como lingua illada.[10]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ DANE (ed.). "Población indígena de Colombia. Resultados del Censo Nacional de Población y Vivienda 2018" (PDF) (en castelán). Consultado o 16 de abril de 2021.
- ↑ "Latter Day Saints" Arquivado 07 de maio de 2017 en Wayback Machine., Adherents.com
- ↑ «Pijao», informe no sitio web Ethnologue. Consultado o 1 de novembro de 2010.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Rivet, Paul (1943) "La influencia karib en Colombia"; RIEN 1/1: 55-93; 283-295.
- ↑ Durbin y Seijas, 1973b
- ↑ Rivet, Paul; & Loukotka, Cestmír. (1950) "Langues d'Amêrique du sud et des Antilles"; A. Meillet & M. Cohen (Eds.) Les langues du monde: 1099-1160. París: Champion.
- ↑ Durbin & Seijas, 1973, pp. 47-51
- ↑ Adolfo Constenla Umaña, 1991, páx. 62
- ↑ Adelaar, 2004, p. 53
- ↑ «Pijao», en Fabre, Alain (2005): Diccionario etnolingüístico y guía bibliográfica de los pueblos indígenas sudamericanos.]
