Luis Mateo Díez

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Infotaula de personaLuis Mateo Díez
Biografía
Nacemento21 de setembro de 1942 Editar o valor em Wikidata (81 anos)
Villablino, España Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeEspaña Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónescritor Editar o valor em Wikidata
Membro de
Real Academia Española (2001–)
Claraboya (en) Traducir (1963–1968) Editar o valor em Wikidata
Xénero artísticoNovela e ensaio Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua castelá Editar o valor em Wikidata
Familia
Fillos2
Premios

Dialnet: 739647


Luís Mateo Díez Rodríguez, nado en Villablino (provincia de León) o 21 de setembro de 1942, é un escritor español. É membro da Real Academia Española desde o ano 2001, coa cadeira de brazos "l" (ele) minúscula.

É o único autor en lingua castelá que obtivo en dúas ocasións o Premio Nacional de Narrativa e outras dúas o Premio da Crítica, grazas ás súas novelas La fuente de la edad (1986) e La ruina del cielo (1999). Tamén obtivo o Premio Cervantes (2023), o maior galardón aos autores de lingua literaria española.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Luís Mateo Díez Rodríguez naceu en Villablino, poboado mineiro das montañas do noroeste da provincia de León situado no centro da comarca de Laciana. O seu pai, Florentino Díez, era secretario do Concello dese municipio leonés e o futuro escritor naceu precisamente "no vella casa consistorial, asentada no corazón do val sobre o antigo solar onde un día se alzou a Torre que erguía o recordo dos concellos ancestrais".

A súa familia viviu en Villablino ata que en 1954, aos 12 anos, se trasladou a León onde o seu pai fora nomeado secretario da Deputación. Luís Mateo estudou o bacharelato no colexio leonés Nosa Señora do Bo Consello e en 1961 ingresou en Dereito na Universidade Complutense de Madrid; finalizou a carreira en Oviedo.

Ingresou en 1969, por oposición, no corpo de Técnicos de Administración Xeral do Concello de Madrid, converténdose en xefe do seu servizo de Documentación Xurídica.

Entre 1963 e 1968, participou na redacción da revista poética Claraboya xunto a Agustín Delgado, Antonio Chamas e Ángel Fierro.[1] Por ese entón apareceron os seus primeiros poemas, que foron reunidos en 1972 en Señales de humo.

Con todo, a súa creación lírica foi efémera e deixou paso definitivamente á ficción narrativa. O seu primeiro libro de contos, Memorial de hierbas, apareceu en 1973 e a súa primeira novela, Las estaciones provincialess, case 10 anos máis tarde, en 1982. A estas seguiron moitas outras, algunhas das cales obtiveron prestixiosos premios, como La Fuente de la Edad (1986) o La ruina del cielo (2000); ambas as dúas Premio Nacional de Narrativa e Premio da Crítica).

Algunhas das súas obras foron adaptadas ao cine. Así, o conto Los grajos del Sochantre foi levado á pantalla grande por José María Martín Sarmiento (Chema Sarmiento) en El filandón (1984), película na que se relatan cinco historias (Díez relata a súa; e o propio fan Pedro Trapiello con Láncara, Antonio Pereira con Las peras de Dios, José María Merino con El desertor e Julio Llamazares con Retrato de bañista); a novela La fuente de la edad foi rodada en 1991 por Julioo Sánchez Valdés para Televisión Española. Sarmiento tamén adaptou Los males menores en 2011 baixo o título de Viene una chica, película da que Díez foi coguionista.

Foi elixido membro da Real Academia Española o 22 de xuño de 2000 e tomou posesión cadeira de brazos "I" o 20 de maio de 2001. É patrón de honra da Fundación da Lingua Española e membro habitual dun gran número de xurados de concursos de conto e de novela.

Obra[editar | editar a fonte]

Narrativa[editar | editar a fonte]

  • Memorial de hierbas (1973). Contos, E.M.E.S.A., Madrid.
  • Apócrifo del clavel y la espina (1977). prólogo de Agustín Delgado, E.M.E.S.A., Madrid.
  • Relato de Babia (1981). Ensaio, ilustrado con fotos, Papalaguinda, Valencia.
  • Las estaciones provinciales (1982). Novela, Alfaguara, Madrid.
  • La fuente de la edad, novela, Alfaguara (1986).
  • El sueño y la herida (1987).
  • Brasas de agosto (1989). Alfaguara. Contén 13 contos, nove rescatados polo propio autor:
    • El difunto Ezequiel Montes, Los grajos del Sochantre, Albanito, amigo mío, La familia de Villar, Concierto sentimental, Cenizas (Premio Ignacio Aldecoa 1976), El sueño y la herida, Mister Delmas, La llamada, El viaje de doña Saturnina, Carta de amor y batalla, Brasas de agosto e Mi tío César.
  • Albanito, amigo mío y otros relatos (1989). Biblioteca de El Sol, Compañía Europea de Comunicación e Información, Madrid. Contén 8 textos:
    • Albanito, amigo mío; El difunto Ezequiel Montes; Concierto sentimental; Cenizas; Los temores ocultos; La papelera; El pozo; e Naufragios.
  • Las horas completas (1990). Novela.
  • El expediente del náufrago (1992). Novela.
  • Los males menores (1993). Contos e microrrelatos, Alfaguara.
  • Valles de leyenda (1994).
  • Camino de perdición, novela (1995).
  • El espíritu del páramo, novela (1996).
  • La mirada del alma, novela (1997).
  • Días del desván (1997). Colección de 30 estampas evocadoras da infancia do escritor no Valle de Laciana, Edilesa, León.
  • El paraíso de los mortales (1998). Novela.
  • La ruina del cielo (1999). Novela.
  • El porvenir de la ficción (1999). ensaio, Junta de Castilla y León, Consejería de Educación y Cultura, 1999
  • Las estaciones de la memoria: antología (1999).
  • Las palabras de la vida (2000).
  • El pasado legendario (2000).
  • Laciana: suelo y sueño (2000).
  • Balcón de piedra (2001).
  • El diablo meridiano (2001). Son tres novelas curtas: "El diablo meridiano", "La sombra de Anubis" e "Pensión Lucerna"
  • El oscurecer (Un encuentro) (2002). Novela.
  • El eco de las bodas (2003). Son tres novelas curtas: "El eco de las bodas", "El limbo de los amantes" e "La viuda feliz"
  • Fantasmas del invierno (2004). Novela.
  • El fulgor de la pobreza (2005). Son tres novelas curtas: "El fulgor de la pobreza", "La mano del amigo" e "Deudas del tiempo"
  • La piedra en el corazón (2006). Novela.
  • El árbol de los cuentos (2006). Recompilación de todos os relatos escritos entre 1973 e 2004, Alfaguara.
  • La gloria de los niños, novela (2007).
  • El sol de la nieve o el día que desaparecieron los niños de Celama (2008).
  • Los frutos de la niebla (2008). Son tres novelas curtas: "Los frutos de la niebla", "Príncipes del olvido" e "La escoba de la bruja"
  • El expediente del náufrago (2008).
  • El animal piadoso (2009). Novela.
  • Pájaro sin vuelo (2011).novela, Alfaguara.
  • La cabeza en llamas (2012). Galaxia Gutenberg. Son catro novelas curtas:
    • La cabeza en llamas, Luz del Amberes, Contemplación de la desgracia e Vidas de insecto
  • Fábulas del sentimiento (2013). 12 novelas curtas, Alfaguara. Contén os libros El diablo meridiano, El eco de las bodas, El fulgor de la pobreza e Los frutos de la niebla
  • La soledad de los perdidos (2014). Novela, Alfaguara, Madrid.
  • Los desayunos del Café Borenes (2015). Galaxia Gutenberg. Son dúas novelas curtas:
    • Los desayunos del Café Borenes (Un opúsculo); Un callejón de gente desconocida (Un recuento)
  • El cuerpo doblado (2016). Pamplona: Historias de la Clínica Universidade de Navarra. Relato curto.
  • Vicisitudes. Alfaguara (2017). Conxunto de 85 contos que quedou finalista do Premio de la Crítica de Castilla y León en 2018.
  • Juventud de cristal. Alfaguara (2019). Obra finalista do Premio da Crítica de Castela e León en 2020.
  • Los ancianos siderales (2020). Galaxia Gutenberg.
  • Celama (un recuento) (2022). Alfaguara. ISBN 978-84-204-6206-6.
  • Mis delitos como animal de compañía (2022). Galaxia Gutenberg.

Poesía[editar | editar a fonte]

  • Señales de humo (1972). Institución Fray Bernardino de Sahagún, León.
  • Parnasillo provincial de poetas apócrifos (1975). En colaboración con Agustín Delgado e José María Merino. Tamén hai texto narrativo.

Teatro[editar | editar a fonte]

  • Celama (2008). Adaptación realizada xunto a Fernando Urdiales para Teatro Corsario.

Cine[editar | editar a fonte]

  • Viene una chica, película de 2011 dirixida por Chema Sarmiento e da que Díez foi coguionista xunto a este. Adaptación de Los males menores

Autobiografía[editar | editar a fonte]

  • Azul serenidad o la muerte de los seres queridos (2010).

En coautoría[editar | editar a fonte]

  • Sabino Ordás: Las cenizas del fénix (1985). Colección de artigos xornalísticos, con Juan Pedro Aparicio e José María Merino.
  • Palabras en la nieve: un filandón (2007). Contos, con Juan Pedro Aparicio e José María Merino.
  • Cuentos del gallo de oro (2008). Contos con Juan Pedro Aparicio y José María Merino.
  • Participó en Nocturnario (2016). Un libro colectivo con collages de Ángel Olgoso no que 101 escritores hispanoamericanos achegaronun texto para acompañar cada unha das imaxes.
  • «Lectura de Luis Mateo Díez» [do conto «El gobernador» de Antonio Pereira], en Natalia Álvarez Méndez e Ángeles Encinar (ed): Antonio Pereira y 23 lectores cómplices. León: Eolas Ediciones, 2019.

Premios[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Escritores.org. "Mateo Díez, Luis". www.escritores.org (en castelán). Consultado o 2022-11-08. 
  2. Mora, Miguel (4 de outubro de 2000). "Luis Mateo Díez obtiene el Nacional de Narrativa por su fábula 'La ruina del cielo'". elpais.com (en castelán). Consultado o 9 de novembro de 2022. 
  3. Lorenci, Miguel (13 d enoviembre de 2020). "Luis Mateo Díez, el gran fabulador "irrealista" con riqueza poética". Diario de Navarra (Pamplona). p. 64. 
  4. García Higueras, Laura (2023-11-07). "Luis Mateo Díez gana el Premio Cervantes 2023". elDiario.es (en castelán). Consultado o 2023-11-07. 
  5. Pardo, B. (7 de novembro de 2023). "Luis Mateo Díez, premio Cervantes 2023". abc.es (en castelán). Consultado o 7 de novembro de 2023.