Joan Solà Cortassa
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 10 de xaneiro de 1940 Bell-lloc d'Urgell, España |
| Morte | 27 de outubro de 2010 (70 anos) Barcelona, España |
| Causa da morte | Morte natural (Cancro ) |
 Second vicepresident of the Institut d'Estudis Catalans (en)  | |
| 2009 – 11 de novembro de 2010 ← Salvador Alegret i Sanromà (en) , Antoni Riera i Melis (en) – Mariàngela Vilallonga i Vives (pt) → | |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | España |
| Educación | Universidade de Barcelona Universidade de Reading Universidade de Exeter (pt) |
| Actividade | |
| Ocupación | lingüista , escritor , profesor universitario , filólogo , romanista |
| Empregador | Universidade de Barcelona Associació de Mestres Rosa Sensat Universidade Autónoma de Barcelona Escola del CIC (en) |
| Membro de | |
| Lingua | Lingua castelá e lingua catalá |
| Obra | |
| Arquivos en | |
Premios
| |
Sinatura  | |
 | |
Joan Solà Cortassa, tamén coñecido como Joan Solà, nado en Bell-lloc d'Urgell o 10 de xaneiro de 1940 e finado en Barcelona o 27 de outubro de 2010, foi un lingüista e filólogo catalán. Desde 1984 foi profesor de lingua e literatura catalás na Universidade de Barcelona e desde 2009, vicepresidente do Institut d'Estudis Catalans (IEC).[1]
Traxectoria[editar | editar a fonte]
En 1965 licenciouse en filoloxía clásica na Universidade de Barcelona e en 1970 doutorouse en filoloxía catalá coa tese Problemes actuals de la gramàtica catalana. En 1977 obtivo un mestrado en lingüística na Universidade de Reading (Inglaterra).
Foi profesor en varios centros docentes (como a Universidade Autónoma de Barcelona ) desde 1965 e desde 1984 foi profesor de lingua e literatura catalás na Universidade de Barcelona.[2] Foi membro da Asociación Internacional de Lingua e Literatura Catalás. Foi codirector, con Jordi Mir, das Obras Completas de Pompeu Fabra e director da Gramàtica del català contemporani, e cando morreu traballaba como relator na nova gramática normativa do Instituto de Estudos Catalans, do que era Socio dende 1999. Publicou numerosos estudos e case mil artigos en xornais,[3] especialmente sobre temas de sintaxe e historia da lingua catalá.
Como lingüista defendeu que hai que distinguir o que é interno á lingua do que é externo (unha cousa é o que di a gramática e outra é o uso real ou non desa estrutura ou oración); hai que afondar na integración dos grandes dialectos (todos os dialectos deben ser respectados pola gramática e os falantes, xa que forman parte dos nosos territorios. Todos son correctos. Todo o mundo fala ben e non hai que esconderse porque empregan un ou outro dialecto polos territorios cataláns); a información acumulada debe ser revisada coidadosamente (hai moitos estudos e gramáticas. Debes seguir a normativa que establece o IEC e se necesitas buscar máis dunha gramática); hai que ser realistas (foi moita inmigración, represión do catalán, malas actitudes cara á lingua, que trouxeron dificultades pero é necesario xerar interese pola lingua. Hoxe temos que adaptarnos aos novos tempos). Deben crearse o menor número de dificultades posible (estimular en termos positivos e non razoamentos únicos e forzados. Non centrarse tanto no aspecto normativo das faltas); e non debemos perder de vista que traballamos especialmente para as xeracións en ascenso (a lingua hai que transmitila de xeración en xeración e de falantes nativos aos acabados de chegar para que perdure e non se perda, forma parte da riqueza cultural dun país).[4]
O 1 de xullo de 2009 pronunciou un discurso ante o Parlamento de Cataluña, en aplicación por primeira vez do artigo 178 do regulamento, segundo o cal unha "personalidade relevante pola súa transcendencia institucional, política, social, científica ou cultural" pode ser convidado a intervir no pleno. Co seu discurso A palabra, Solà presentou aos parlamentarios a súa análise da mala saúde -política, social e filolóxica- da lingua e instou os deputados a faceren unha defensa decidida da mesma.[5] O seu último artigo, que foi publicado uns días antes da súa morte, no suplemento de cultura do xornal Avui, foi unha despedida dirixida aos lectores: "¡Adeus e grazas!".[6]
Faleceu o 27 de outubro de 2010 en Barcelona, aos 70 anos.[7] A capela ardente de Solà abriuse ao día seguinte no Paraninfo da Universidade de Barcelona para todos os que a quixesen ver. En maio de 2011 saíu á venda L'ultima líçó, o libro póstumo de Joan Solà, que recolle os seus discursos de 2009, ano no que recibiu todos os grandes recoñecementos, e outros textos.
A familia Solà doou a súa biblioteca privada ao CRAI Biblioteca de Letras da Universidade de Barcelona,[8] e o seu arquivo persoal á Biblioteca de Cataluña .
Premios[editar | editar a fonte]
Entre os galardóns que se lle concederon hai que destacar o Premio de Investigación Lingüística da Fundación Enciclopèdia Catalana (1991 ) e o Premio de Investigación Crítica Serra d'Or pola obra Història de la lingüística catalana, 1775-1900. Repertori crític ( 1999, escrito xunto con Pere Marcet), o Premio Sanchis Guarner da Fundación Jaume I pola Gramàtica del català contemporani ( 2002, dirixido xunto con Maria-Rosa Lloret, Joan Mascaró e Manuel Pérez-Saldanya) ou a medalla Narcís Monturiol por mérito científico e tecnolóxico, polo seu labor de investigación sincrónico e diacrónico na lingua catalá, así como polo persistente labor social de divulgación do coñecemento desta lingua.[9]
En 2005 recibiu a Creu de Sant Jordi. En 2009 foi investido doutor honoris causa pola Universidade de Lleida e recibiu o premio de Honra das Letras Catalás, galardón que outorga a asociación Òmnium Cultural en recoñecemento á traxectoria cívica e ao prestixio da obra publicada. En 2010, foi homenaxeado en recoñecemento á súa traxectoria en defensa da lingua e da cultura catalás durante os premios Joan Coromines, que outorga a Coordinadora de Asociacións para a Lingua Catalana . [10]
Tamén en 2010 publicouse o libro Joan Solà. 10 textos d'homenatge, editados por compañeiros do Departamento de Filoloxía Catalá da Universidade de Barcelona, nos que varios dos seus colaboradores fan achegas relacionadas coa súa figura e a súa obra.
En 2015, coincidindo co quinto aniversario da súa morte, o Departamento de Filoloxía Catalá da Universidade de Barcelona organizou as I Xornadas Joan Solà, nas que se trataron diversos aspectos da súa obra e da súa contribución á lingüística catalá. As palestras que conformaron esta xornada foron recollidas no volume Joan Solà, memòria viva, publicado en 2018 por Edicions da Universidade de Barcelona.
Obras destacadas[editar | editar a fonte]
- Estudis de sintaxi catalana (1972-1973)
- A l'entorn de la llengua (1977)
- Del català incorrecte al català correcte (1977)
- "Ser" i "estar" en el català d'avui (1981)
- Sintaxi generativa catalana (1986), con Sebastià Bonet
- Qüestions controvertides de sintaxi catalana (1987)
- L'obra de Pompeu Fabra (1987)
- Bibliografia lingüística catalana del segle XIX (1989), con Pere Marcet
- Lingüística i Normativa (1990)
- La llengua, una convenció dialèctica (1993)
- Sintaxi normativa: estat de la qüestió (1994)
- Llibre d'estil de l'Ajuntament de Barcelona (1995), ISBN 9788476096925.
- Ortotipografia. Manual de l'autor, l'autoeditor i el dissenyador gràfic [con Josep M. Pujol]. Barcelona: Columna, 1995. (2.ª ed., 1995; 3ª ed., 2000)
- Història de la lingüística catalana, 1775-1900 (1998), con Pere Marcet
- Parlem-ne (1999)
- Gramàtica del català contemporani (2002), dirixida con Maria-Rosa Lloret, Joan Mascaró i Manuel Pérez-Saldanya
- Ensenyar la llengua (2003)
- Pompeu Fabra: vida i obra (2007), con Jordi Ginebra[11]
- Plantem cara. Defensa de la llengua, defensa de la terra (2009)
- L'última lliçó (2011)
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ "Joan Solà i Cortassa enciclopedia.cat". www.enciclopedia.cat. Consultado o 2023-08-07.
- ↑ "Inici Estudis de Filologia Catalana". filcat.ub.edu. Consultado o 2023-08-07.
- ↑ Universidade de Barcelona (ed.). "Sola".
- ↑ Corretger i Olivart, Josep Maria (Agosto-Ouctubro de 2011). "Lo Càntich". Lo Càntich (Associació de Relataires en Català) (N.11. Paradoxa, 2011). ISSN 2014-3036. Arquivado dende o orixinal o 07 de agosto de 2023. Consultado o 14 xuño 2012.
- ↑ "El parlament admet per primera volta, amb Joan Solà, la intervenció d'una personalitat al ple". VilaWeb (en catalán). Consultado o 2023-08-07.
- ↑ "Sola" (PDF). elpuntavui.
- ↑ Redacció. "Mor el lingüista i filòleg Joan Solà - 27 oct 2010". El Punt Avui (en catalán). Consultado o 2023-08-07.
- ↑ blocdelletres (2016-11-10). "El CRAI Biblioteca de Lletres rep la biblioteca privada de Joan Solà". Bloc de Lletres (en catalán). Consultado o 2023-08-07.
- ↑ "Joan Solà i Cortassa Associació d'Escriptors en Llengua Catalana". www.escriptors.cat (en catalán). Consultado o 2023-08-07.
- ↑ Avui+El Punt, ed. (9 de maio de 2010). "La CAL distingeix el lingüista Joan Solà en els premis Joan Coromines".
- ↑ Albert Brancadell, «Solà, llegat i successors», El País, 25 de novembro de 2011
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- "Qui és Joan Solà?", dins Festes de setembre 1988. Bell-lloc d'Urgell, 1988, p. 2.
- BRANCHADELL, Albert: "La gramática de Solà", La Vanguardia, 26 de xuño de 2002, p. 5-6.
- PLA NUALART, Albert: "Doctor 'Laboris Causa'", Avui, 10 de maio de 2009, p. 49.
- RIERA, Carles: "Joan Solà, lingüista", Serra d'Or, núm. 517, 2003, p. 23-24.
- SÀNCHEZ, Àngel: "Joan Solà", El Periódico, 8 de xullo de 2002.
- NOGUÉ, Neus ... [et al.] ed. Joan Solà: 10 textos d'homenatge. Barcelona: Empúries, 2010
- OLIVA, Salvador (ed.). Joan Solà, in memoriam. Girona: Universitat de Girona. Servei de Publicacions, 2012. Diversitas; 77
- ADALIL SESPLUGUES, Xavier. Bibliografia sobre Joan Solà. UOC, 2014
- MARÍ I MAYANS, Isidor, "Joan Solà i Cortassa (1940-2010)" en Estudis Romànics 34 (2012), p. 751-755
