Assurbanipal: Diferenzas entre revisións
m vitoria x victoria |
arranxiños |
||
| Liña 1: | Liña 1: | ||
{{Biografía}} |
{{Biografía}} |
||
[[Ficheiro:Assurbanipal_op_jacht.jpg|miniatura| |
[[Ficheiro:Assurbanipal_op_jacht.jpg|miniatura|alt=|Relevo de Assurbanipal cazando ([[Museo Británico]] de [[Londres]])]] |
||
'''Assurbanipal''' ([[-685]] |
'''Assurbanipal''' (en [[Lingua acadia|acadio]] ''Aššur-bāni-apli''); siríaco "ܐܵܫܘܿܪ ܒܵܢܝܼ ܐܵܦܠܝܼ"; "Assur é o creador do seu herdeiro")<ref>Bienkowski & Millard (2010), p. 36</ref> nado no [[-685]] e finado no [[-627]]<ref>{{Cita web|url=http://www.aina.org/aol/kinglist|páxina-web=aina.org|título=The Assyrian Kings List|data-acceso=5-8-2019|lingua=en}}</ref>, foi rei de [[Asiria]] dende o ano [[-669]]. Foi o máis ilustrado dos monarcas [[Asiria|asirios]]. Os [[Grecia|gregos]] coñecérono como '''Sardanápalo''' e na [[Biblia]] é coñecido como Osnapper. |
||
Fillo de [[Asarhaddon]], sucedeuno no trono. O seu irmán [[Shamash-shum-ukin]] foi rei subordinado en [[Babilonia]]. |
Fillo de [[Asarhaddon]], sucedeuno no trono. O seu irmán [[Shamash-shum-ukin]] foi rei subordinado en [[Babilonia]]. |
||
| Liña 11: | Liña 11: | ||
Puxo reis monicreques en Madaktu e Hidalu.Realizou existosas campañas militares sobre [[Exipto]], derrotou ao [[faraón]] [[Taharqa]] en [[Menfis]] e combateu ata a completa dominación do país. |
Puxo reis monicreques en Madaktu e Hidalu.Realizou existosas campañas militares sobre [[Exipto]], derrotou ao [[faraón]] [[Taharqa]] en [[Menfis]] e combateu ata a completa dominación do país. |
||
O seu irmán rebelouse coa axuda de [[caldeos]], [[amorreos]] e [[gutis]]. Assurbanipal derrotounos e someteu a Babilonia a unha dura represión, masacre incluída, pero sen destruír a cidade. |
O seu irmán rebelouse coa axuda de [[caldeos]], [[Amurru|amorreos]] e [[gutis]]. Assurbanipal derrotounos e someteu a Babilonia a unha dura represión, masacre incluída, pero sen destruír a cidade. |
||
== Legado cultural == |
== Legado cultural == |
||
| Liña 17: | Liña 17: | ||
Assurbanipal gabábase de saber ler e escribir, e parece ser que dominou varios idiomas ([[lingua sumeria|sumerio]] e [[lingua acadia|acadio]]) |
Assurbanipal gabábase de saber ler e escribir, e parece ser que dominou varios idiomas ([[lingua sumeria|sumerio]] e [[lingua acadia|acadio]]) |
||
Durante o seu reinado floreceu a arte asiria, en particular a escultura monumental, unha das fontes históricas notables para coñecer o período. Mais onde deixou unha pegada imborrable para a posteridade foi na [[biblioteca de Nínive]] con máis de 22.000 taboíñas de arxila en [[escritura cuneiforme]] con obras literarias, textos filosóficos, relixiosos, tratados médicos, astronómicos, comerciais, dicionarios de acadio, sumerio etc. sistematicamente ordenadas. Salienta o relato de [[Gilgamesh]] |
Durante o seu reinado floreceu a arte asiria, en particular a escultura monumental, unha das fontes históricas notables para coñecer o período. Mais onde deixou unha pegada imborrable para a posteridade foi na [[biblioteca de Nínive]] con máis de 22.000 taboíñas de arxila en [[Escrita cuneiforme|escritura cuneiforme]] con obras literarias, textos filosóficos, relixiosos, tratados médicos, astronómicos, comerciais, dicionarios de acadio, sumerio etc. sistematicamente ordenadas. Salienta o relato de [[Gilgamesh]] |
||
O seu reinado marca o punto culminante de Asiria, pero tamén o punto de inflexión cara a súa decadencia. Os seus fillos [[Assuretilini]] e [[Sinshariskun]], presas da mutua rivalidade, conduciron ao imperio a un rápido proceso de extinción. |
O seu reinado marca o punto culminante de Asiria, pero tamén o punto de inflexión cara a súa decadencia. Os seus fillos [[Assuretilini]] e [[Sinshariskun]], presas da mutua rivalidade, conduciron ao imperio a un rápido proceso de extinción. |
||
== Notas == |
|||
{{Listaref|30}} |
|||
== Véxase tamén == |
|||
{{commonscat}} |
|||
=== Bibliografía === |
|||
* {{Cita libro|título=Dictionary of the Ancient Near East|editorial=University of Pennsylvania Press|ano=2010|ISBN=978-0812221152|ref=|apelidos-editor=Bienkowski|nome-editor=Piotr|lingua=en|lugar=Filadelfia|nome-editor2=Alan|apelidos-editor2=Millard|apelidos=}} |
|||
{{Control de autoridades}} |
{{Control de autoridades}} |
||
Revisión como estaba o 5 de agosto de 2019 ás 16:34
  | |
| Nome orixinal | (und) Aššur-bāni-apli |
|---|---|
| Biografía | |
| Nacemento | 685 a. C. Nínive |
| Morte | 631 a. C. (53/54 anos) Nínive |
Q68328971  | |
| 668 a. C. – 626 a. C. ← Assaradão (pt) – Assuretililani (pt) → | |
| King of Assyria (en) | |
| | |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Asiria |
| Actividade | |
| Ocupación | monarca , coleccionador de livros (pt) |
| Outro | |
| Título | Rei |
| Familia | Dinastia sargônida (pt) |
| Cónxuxe | Libali-Sarrate |
| Fillos | Assuretililani (pt) , Sinsariscum (pt) |
| Pais | Assaradão (pt) e Esar-Hamate (pt) |
| Irmáns | Samas-suma-uquin (pt) e Serua-eterat (pt) |
Assurbanipal (en acadio Aššur-bāni-apli); siríaco "ܐܵܫܘܿܪ ܒܵܢܝܼ ܐܵܦܠܝܼ"; "Assur é o creador do seu herdeiro")[1] nado no -685 e finado no -627[2], foi rei de Asiria dende o ano -669. Foi o máis ilustrado dos monarcas asirios. Os gregos coñecérono como Sardanápalo e na Biblia é coñecido como Osnapper.
Fillo de Asarhaddon, sucedeuno no trono. O seu irmán Shamash-shum-ukin foi rei subordinado en Babilonia.
Vitorias militares
Assurbanipal derrotou ao imperio de Elam, destruiu Susa (-639) e volveu coa cabeza do seu rei Teumman que, ao parecer, se suicidara na batalla do río Ulaia. Isto provocou a desesperación dos embaixadores deste (un arrincouse a barba e outro suicidouse). A cabeza de Teumman luciu tétrica nas portas de Nínive.
Puxo reis monicreques en Madaktu e Hidalu.Realizou existosas campañas militares sobre Exipto, derrotou ao faraón Taharqa en Menfis e combateu ata a completa dominación do país.
O seu irmán rebelouse coa axuda de caldeos, amorreos e gutis. Assurbanipal derrotounos e someteu a Babilonia a unha dura represión, masacre incluída, pero sen destruír a cidade.
Legado cultural
Assurbanipal gabábase de saber ler e escribir, e parece ser que dominou varios idiomas (sumerio e acadio)
Durante o seu reinado floreceu a arte asiria, en particular a escultura monumental, unha das fontes históricas notables para coñecer o período. Mais onde deixou unha pegada imborrable para a posteridade foi na biblioteca de Nínive con máis de 22.000 taboíñas de arxila en escritura cuneiforme con obras literarias, textos filosóficos, relixiosos, tratados médicos, astronómicos, comerciais, dicionarios de acadio, sumerio etc. sistematicamente ordenadas. Salienta o relato de Gilgamesh
O seu reinado marca o punto culminante de Asiria, pero tamén o punto de inflexión cara a súa decadencia. Os seus fillos Assuretilini e Sinshariskun, presas da mutua rivalidade, conduciron ao imperio a un rápido proceso de extinción.
Notas
- ↑ Bienkowski & Millard (2010), p. 36
- ↑ "The Assyrian Kings List". aina.org (en inglés). Consultado o 5-8-2019.
Véxase tamén
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Assurbanipal  |
Bibliografía
- Bienkowski, Piotr; Millard, Alan, eds. (2010). Dictionary of the Ancient Near East (en inglés). Filadelfia: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0812221152.
| Control de autoridades |
|
|---|
