Enema

Denomínase enema,^[1], lavativa,^[2] ou clister,^[2] ao procedemiento terapéutico de introducir líquidos no recto ou no colon a través do ano, así como ao instrumento co que se realiza esta operación.^[2]

Os enemas poden llevarse a cabo por razóns médicas ou de hixiene, con fins diagnósticos, ou como parte de terapias alternativas ou tradicionais, e mesmo para obter excitación sexual.

Tipos de enemas

Os enemas médicos ou por hixiene úsanse desde hai séculos e son basicamente de dous tipos:^[3]

Enema evacuante

Os enemas evacuantes, que xeralmente actúan de inmediato (de 15 a 20 minutos como máximo), úsanse para tratar a retención fecal, a eliminación de fecalomas, ou o estrinximento, como, por exemplo, nas mulleres embarazadas úsanse para aliviar a molestia causada por este, que a algunhas lles produce a inxesta de suplementos nutricionais.

Enema opaco ou de retención

Os enemas opacos (ou de retención), que requiren a retención da substancia introducida durante dun mínimo de trinta minutos até varias horas, úsanse para introducir medicamentos ou substancias radiopacas, como o sulfato de bario, e así visualizar mediante exploracións radioscópicas ou radiográficas imaxes do tracto intestinal inferior con fins diagnósticos.^[4]

Outros tipos

Enema para alimentación

Tamén existían enemas para a alimentación por vía rectal, pero actualmente están en desuso.

Enema clismafílico

Os enemas clismafílicos son enemas que se realizan como vehículo para obter excitación sexual, é dicir, que forman parte de prácticas sexuais, como expresión ou variación de parafilias, sobre todo sadomasoquistas.^[5]

Substancias para enemas

Os enemas evacuantes realízanse con auga, solucións salinas, solucións xabonosas, emulsións con aceite o con glicerina e solucións hipertónicas; existen tamén preparados comerciais. Xeralmente todas estas substancias aplícanse á temperatura corporal (37 °C).

Os enemas opacos ou de retención (ás veces precedidos por enemas de evacuación ou limpeza) fanse con aceite de oliva (enema oleoso ou emoliente), medicamentos diversos como antihelmínticos ou laxantes e antisépticos, sulfato de bario e líquidos con nutrientes en caso do enema alimenticio, así como líquidos para a hidratación (proctólise).

En medicina alternativa úsanse enemas de café para afeccións hepáticas polo seu efecto colerético (é dicir, activador da produción da bile).^[6]

Contraindicacións

Xeralmente non se deben practicar enemas nos seguintes casos:^[7]

Inflamación intestinal
Apendicite
Peritonite
Traumatismo abdominal
Postoperatorio de cirurxías abdominais
Sangrado de tubo dixestivo
Sensibilidade aos compoñentes da fórmula
Deshidratación
Hemorroide

Galería de imaxes

Bulbo para un pequeno enema (750 ml)
Enema de uso único
Bomba de enema. Consiste nunha botella de plástico de 750 ml cunha válvula de ventilación, unha válvula de retención e unha sonda rectal
Bolsa de enema. Modelo corrente nos Estados Unidos
Enema no Congo Belga (Século XIX)
Administration dun enema en Costa do Marfil (Ano 1903)

Notas

↑ enema no Dicionario galego de termos médicos. Real Academia de Medicina e Cirurxía de Galicia / Xunta de Galicia. Consellería de Educación e Ordenación Universitaria. Santiago de Compostela, 2002, ISBN 84-453-3371-2.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 lavativa no Dicionarios da RAG.
↑ Ania Palacio, José Manuel (1995): Manual práctico de Auxiliar de Enfermería. Sevilla: Editorial MAD. ISBN 978-84-8883-456-0.
↑ Enema opaco no Dicionario galego de termos médicos.
↑ Brater, Jürgen (2006): Sexualidad sin tabúes. Barcelona: Editorial Robinbook. ISBN 978-84-7927-856-4.
↑ Palmetti, Néstor (2007): Intestinos: técnicas caseras para una vida saludable. Buenos Aires: Editorial Kier. ISBN 978-95-0175-352-3.
↑ Osenat, Pierre (1995): Manual de la auxiliar sanitaria. Barcelona / Madrid: Elsevier España. ISBN 978-84-4580-285-4.

Véxase tamén

Ligazóns externas

¡Viva lo ‘kitsch'! Monumento ao enema en Zheleznovodsk, Krai de Stavropol, Rusia.

[1] enema no Dicionario galego de termos médicos. Real Academia de Medicina e Cirurxía de Galicia / Xunta de Galicia. Consellería de Educación e Ordenación Universitaria. Santiago de Compostela, 2002, ISBN 84-453-3371-2.

[A-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 lavativa no Dicionarios da RAG.

[3] Ania Palacio, José Manuel (1995): Manual práctico de Auxiliar de Enfermería. Sevilla: Editorial MAD. ISBN 978-84-8883-456-0.

[4] Enema opaco no Dicionario galego de termos médicos.

[5] Brater, Jürgen (2006): Sexualidad sin tabúes. Barcelona: Editorial Robinbook. ISBN 978-84-7927-856-4.

[6] Palmetti, Néstor (2007): Intestinos: técnicas caseras para una vida saludable. Buenos Aires: Editorial Kier. ISBN 978-95-0175-352-3.

[7] Osenat, Pierre (1995): Manual de la auxiliar sanitaria. Barcelona / Madrid: Elsevier España. ISBN 978-84-4580-285-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]