Departamento de La Paz, O Salvador

Departamento de La Paz, O Salvador

Localización
13°31′N 88°52′O
Estado	O Salvador
Capital	Zacatecoluca
Contén a división administrativa	Central La Paz (en) Eastern La Paz (en) Western La Paz (en)
Poboación
Poboación	318.374 (2024) (260,11 hab./km²)
Lingua usada	Lingua pipil
Xeografía
Superficie	1.224 km²
Comparte fronteira con	La Libertad, O Salvador Departamento de Cuscatlán Departamento de San Salvador Departamento de San Vicente
Creación	21 de febreiro de 1852
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC−06:00
ISO 3166-2	SV-PA

La Paz é un dos catorce departamentos que conforman a República do Salvador. A capital é a cidade de Zacatecoluca. O departamento de La Paz encóntrase situado no sector centro-sur do Salvador. Os seus límites son o lago de Ilopango e o departamento de Cuscatlán polo norte, o departamento de San Vicente polo nordés e leste, os departamentos de San Salvador e La Libertad polo oeste e o océano Pacífico polo Sur.

Historia

O territorio do departamento, de acordo cos restos arqueolóxicos encontrados no sector comprendido entre os ríos Lempa e Jiboa, estivo poboado por comunidades maiances até finais do século XI. Logo produciuse a primeira migración invasora de pobos nahuas mesoamericanos.

Tras a ocupación tolteca, que tendían a mesturarse coas tribos locais, establecéronse catro séculos despois os nonualcos, pertencentes ao grupo náhua de kuskatan. A eles débeselle a fundación ou repoboación de núcleos urbanos como os de Cuyultitán, Analco, Tecoluca, Santiago, San Pedro, San Juan Nonualco, Santa María Ostuma e Zacatecoluca. Esta última poboación era, en tempos da colonia, unha das catro urbes precolombianas de maior importancia do país e, como tal, foi designada cabeceira de partido en 1786.

En 1814, a cidade de Zacatecoluca protagonizou un dos episodios máis significativos do movemento independentista salvadoreño, cando os nonualcos alzáronse en armas, tomaron a poboación e obrigaron ao seu intendente a proclamar a emancipación. Unha vez lograda esta, a crecente poboación e riqueza de Zacatecoluca determinou que en 1823 a poboación fora elevada a categoría de vila, alcanzando a de cidade en 1844.

En 1852, o goberno de Francisco Dueñas creou o departamento a partir de territorio que desde 1824 era parte do departamento de San Vicente.

Xeografía

Relevo

O relevo do departamento de La Paz está determinado por unha rexión montañosa, que abrangue a súa maior parte, e unha chaira costeira. A primeira está formada polos contrafortes da cordilleira Central (La Libertad - San Salvador - San Vicente), pertencente ao Eixo volcánico salvadoreño-guatemalteco e está atravesada por varios vales fluviais. O seu máximo cumio é o volcán San Vicente ou Chichontepec, xunto o cal destacan os cerros El Volcancito e La Carbonera (os únicos que superan os 1,000 m). A chaira costeira, cunha anchura que oscila entre os 10 e 20 km, é unha planicie aluvial atravesada por unha gran cantidade de ríos, na que se encontran numerosos esteiros.

O punto máis alto do territorio atópase nas coordenadas 13.596300,-88.838114, especificamente no volcán Chinchontepec a 2.182 msnm.

Hidrografía

Entre os esteiros singulares figuran os de Jaltepeque, con varias illas interiores, Limpio, Solomillo e El Esterón. Outros accidentes do litoral dominado pola chaira son as praias La Zunganera, El Pimental, San Marcelino, Las Hojas e Los Blancos, e a punta e bocana de Cordoncillo. A rede hidrográfica está composta por numerosos ríos que desembocan no Pacífico, como o Tihuapa e o Comalapa; ou integran as concas dos ríos Jiboa (emisario do lago Ilopango), como o Sepaquiapa e o Tilapa, e como tamén do Lempa.

O lago Ilopango é de orixe volcánica e no seu interior encóntrase a illa Cerro Los Patos. Con arredor de 4300 ha, é o segundo corpo de auga salobre máis grande do Salvador, así como unha das principais extensións de bosque salgado (mangleiro). Atópase na porción oriental costeira do Departamento de La Paz a uns 60 km de San Salvador, e nel áchase a zona turística de praia denominada Costa do Sol, con amplas instalacións hostaleiras, incluídas algunhas nas illas.

Completan o sistema hidrográfico do departamento as lagoas de Nahualapa, Limpia, El Gallo, Jauta, Contreras, Solomilla e El Patrono.

Clima

O clima é temperado húmido na zona montañosa, con choivas que superan os 2,000 mm ao ano, e cálido e semihúmido nos vales septentrionais, o centro e a chaira litoral, con choivas de 1,500 mm anuais. A flora do departamento está representada por especies típicas do bosque húmido tropical e húmido subtropical.

División política e administrativa

O departamento de La Paz comprende catro distritos e vinte e dous municipios.

Distritos

O departamento está dividido en 4 distritos, que son:

Distrito de Zacatecoluca

Creado no ano 1786, comprende os municipios de:

1. Zacatecoluca (Capital o Cabecera departamental)
2. San Juan Nonualco
3. Santiago Nonualco
4. San Luis La Herradura
5. San Rafael Obrajuelo

Distrito de Olocuilta

Creado no ano 1786, comprende os municipios de:

1. Olocuilta
2. San Juan Talpa
3. Cuyultitán
4. San Luis Talpa
5. San Francisco Chinameca
6. Tapalhuaca

Distrito de San Pedro Masahuat

Creado no ano 1892, comprende os municipios de:

1. El Rosario
2. San Pedro Masahuat
3. San Miguel Tepezontes
4. San Juan Tepezontes
5. San Antonio Masahuat

Distrito de San Pedro Nonualco

Creado no ano 1892, comprende os municipios de:

1. San Pedro Nonualco
2. Santa María Ostuma
3. San Emigdio
4. Paraíso de Osorio
5. Jerusalén
6. Mercedes La Ceiba

Municipios

O departamento está dividido en 22 municipios, que son:

1. Zacatecoluca (Capital)
2. Cuyultitán
3. El Rosario
4. Jerusalén
5. Mercedes La Ceiba
6. Olocuilta
7. Paraíso de Osorio
8. San Antonio Masahuat
9. San Emigdio
10. San Francisco Chinameca
11. San Pedro Masahuat
12. San Juan Nonualco
13. San Juan Talpa
14. San Juan Tepezontes
15. San Luis La Herradura
16. San Luis Talpa
17. San Miguel Tepezontes
18. San Pedro Nonualco
19. San Rafael Obrajuelo
20. Santa María Ostuma
21. Santiago Nonualco
22. Tapalhuaca

Véxase tamén

Bibliografía

• Atlas Geográfico Universal y de El Salvador, Editorial OCEANO, 1993 e 1995 ISBN 84-494-0135-6

Ligazóns externas

• Alcaldía Municipal de Jerusalén