Amorgos

amorgos
	Αμοργóς
	Localización da illa
Situación
País	Grecia
Periferias de Grecia	Exeo Meridional
Arquipélago	Cícladas
Mar	Mar Exeo
Coordenadas	36°50′N 25°54′L / 36.833, -25.900Coordenadas: 36°50′N 25°54′L / 36.833, -25.900
Xeografía
Superficie	126´346 km²
Perímetro	112 km
Punto máis alto	823 m. Monte Kríkelo
Demografía
Capital	Amorgos
Poboación	1973 (2011)
Densidade	15´6 hab./km²
Lingua propia	Grego
	v; c; e;

Amorgos (en grego Αμοργóς) é unha illa grega do mar Exeo, a máis occidental do grupo das Cícladas e a máis próxima ao arquipélago veciño do Dodecaneso, situada ao sueste de Naxos, a 138 millas mariñas do porto do Pireo. Ten unha superficie de 126´346 km² e 112 km de costa. A súa poboación era de 1.973 habitantes en 2011. Ten dous portos, ambos na costa enfronte de Naxos: Katàpola ao oeste e Egiali ao leste. O punto máis alto está no extremo leste da illa, na cima do Kríkelo (821 m). A capital da illa é Amorgos, ou Khora, situada no interior, a 320 m por encima de Katàpola.

O Monte Krikellos ao leste de Egiali culmina a 821 m.

Amorgos foi sempre considerada como unha «illa estéril». Homero dicía dela que era unha «illa espida».

O lugar máis coñecido da illa é o pequeno mosteiro de Khozoviótissa, fundado no século XI, que colga no medio dun cantil a 300 m sobre o mar na costa leste, e que aparece na película O grande azul de Luc Besson.

Nome[editar | editar a fonte]

Ao longo da historia, Amorgos tamén coñeceuse como Yperia, Patagy, ou Platagy, Pagali, Psichia e Karkisia. Co paso do tempo, o nome da illa cambiou a Amolgon, Amourgon, Amorgian, e Amourgian. No século V pódese atopar o nome Amoulgos citado polo bispo Teodoro que asinou un Sínodo en Constantinopla, como Teodoro Bispo de Parion, Sifnion, e Amoulgion. Foi coñecida como "Yamurgi" durante o dominio otomán entre 1566 a 1829.

Xeografía[editar | editar a fonte]

Debido á posición de Amorgos fronte ás antigas praias das cidades xónicas, como Mileto, Alikarnassos e Éfeso, converteuse nun dos primeiros lugares nos cales o xónicos pasaron a través das illas Cícladas cara ao continente grego.

Historia[editar | editar a fonte]

A illa xa habitouse durante o neolítico (puntas de frecha de obsidiana remóntanse ao 4500 a.C.) e tivo a súa idade de ouro durante o cicládico do III milenio a. C.

Amorgos conta cunha gran cantidade de restos de antigas civilizacións. Na Grecia arcaica, había alí tres cidades-estados independentes. Crese que tiñan constitucións autónomas, pero tiñan a mesma moeda. Amorgos distínguese polo tamaño e a calidade dos muros que rodean a cidade de Arkesini, polas antigas torres cuxos restos atópanse dispersos por toda a illa, polas tumbas antigas, as ferramentas de pedra, as inscricións, os vasos e por outras antigüidades.

Debido ao nome de Minoa sospeitse que Amorgos foi colonizado polos cretenses desde a antigüidade,^{[Cómpre referencia]}. Pero non hai restos arqueolóxicos que apoien este punto de vista.^[1]

Período cicládico témperan[editar | editar a fonte]

Case unha ducia de distintos centros habitados (acrópoles) con palacios foron identificadas neste período. Amorgos é a orixe de moitas figuriñas cicládicas famosas. Figuriñas 'estilo Dokathismata' foron atopados orixinalmente aquí. Esculturas cicládicas descubríronse nos cemiterios en Agia Paraskevi, Agios Pavlos, Dokathismata, Kapros, Kapsala, Nikouria e Stavros.^[2]

'Figuriñas cicládicas Kapsala', que datan ao redor de 2700 aC, levan o nome do lugar do achado en Amorgos. Estas son as primeiras dos "tipos canónicos', unha muller reclinada cos brazos cruzados. Tenden a ter proporcións esveltas e alargadas. Neste momento, as características anatómicas tales como brazos se modelan en tres dimensións. Cos tipos posteriores, os escultores tenden a facer que esta característica con liñas incisas.^[3]

Período clásico[editar | editar a fonte]

Unha parte da illa noméase Aspis, onde erixiuse o antigo templo da deusa Afrodita.

Antigamente tiña tres cidades, todas na costa oeste: Minoa (no centro), Arkesini (ao sur) e Egiali ou Aigiale (ao norte), das cales xa non existen máis que ruínas. Unha cidade chamada Melania podería ser a mesma Egiali. Minoa e Egiali foron colonias milesias.

Amorgos caeu en Época Arcaica baixo dominio de Naxos, despois Samos. Integrouse na confederación de Delos. Despois pertenceu aos Tolomeos .

A illa foi utilizada repetidamente como destino de exilio de personaxes indesexables durante o Imperio Romano e o bizantino.

Foi presa dos piratas e estivo practicamente deserta ata a fundación do mosteiro de Chozoviotissa.

Foi anexionada por Marco Sanudo ao Ducado de Naxos. O castro venecianon de Chora foi construído entón. A illa baleirouse de novo aos poucos antes de ser conquistada por Barbarroxa en 1537 e ocupada polos otománs.

Amorgos foi liberada co resto das Cícladas en 1832 e pasou a formar parte do recentemente constituído Reino de Grecia.

O 9 de xullo de 1956, houbo un gran terremoto que xerou un tsunami local de ata 30 m. O choque tivo un magnitude de momento de 7´8 e tiña unha intensidade Mercalli máxima de IX (violento). Cincuenta e tres persoas morreron e 100 resultaron feridas..^[4]

Durante a Ditadura dos Coroneis volveu servir como lugar de exilio de 1967 a 1974.

O Mosteiro de Panaghia Chozoviotissa[editar | editar a fonte]

Este mosteiro é un dos máis impresionantes de Grecia e unha das máis antigas construcións das Cícladas.

A súa fundación remóntase a 1017. sería restaurado ou verdadeiramente fundado polo emperador bizantino Aleixo I Comneno en 1088. O mosteiro sería creado para salvar unha icona salvada dos iconoclastas por unha muller piadosa orixinaria de Khozova, unha cidade de Terra Santa, aínda non identificada.

Está construído literalmente no flanco dun cantil, a 300 m sobre o mar. Por un sitio o mosteiro non ten máis de 1,50 de ancho. A capela foi instalada nunha das anfractuosidades da roca. Tournefort, no seu Voyage d'un botaniste (1700) di que el «parece de lonxe un armario aplicado cara abaixo dunha roca espantosa, cortada naturalmente en picado». Estímase que un centenar de monxes podían aloxarse aquí. En 1989, non había máis que dous. Logo das evolucións políticas de Europa do Leste, de numerosos novos monxes de orixe rusa instaláronse en Amorgos, como noutros mosteiros de Grecia.

Este mosteiro, cuxos muros son dunha extremada brancura, ten o aspecto dunha fortaleza.