Ramón Ormazábal
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 1910  Irún, España |
| Morte | 5 de xullo de 1982 (71/72 anos) Bilbao, España |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | España |
| Actividade | |
| Ocupación | político |
| Partido político | Partido Comunista de Euskadi |
| Lingua | Lingua castelá |
Ramón Ormazábal Tife, nado en Irún en 1910, e finado en Bilbao o 5 de xullo de 1982, foi un político comunista vasco, fundador e dirixente do Partido Comunista de Euskadi (Euskadiko Partidu Komunista, EPK).
Primeiros anos: 1910–1936[editar | editar a fonte]
Ramón Ormazábal naceu en Irún, Guipúscoa, en 1910. Empeza traballar en Hendaia ós doce anos, uníndose axiña a círculos comunistas. Milita no Partido Comunista en Irún e tras a insurrección errada de 1934 ten que fuxir a Pamplona.[1] Cando o Partido Comunista de Euskadi (PCE-EPK) constitúese como organización nacional na primavera de 1935, Ormazábal fíncase en Biscaia, onde é un dos fundadores manténdose contrario á autonomía do EPK do Partido Comunista de España proposta por Juan Astigarrabía, quen é expulsado do partido por "desviación nacionalista".[1][1][2]
A guerra civil: 1936–1945[editar | editar a fonte]
En 1936, ó comezo da guerra civil española Ormazábal participa na Xunta de Defensa de Biscaia, até a constitución do Goberno Provisional do País Vasco. Dirixe a revista Euskadi Roja, do órgano en Euskadi do Partido Comunista (SEIC). Ó final da guerra civil, en abril de 1939, é apresado en Alacante polas tropas italianas do bando sublevado, e recluído no campo de concentración de Albatera, Valencia.[3] Posteriormente é trasladado ó cárcere de Valencia, de onde foxe en maio de 1940, exiliándose primeiro nos Estados Unidos e despois en América do Sur, onde é un organizador comunista.[1]
Última etapa: 1945–1982[editar | editar a fonte]
Tras a segunda guerra mundial, Ormazábal trasládase a Francia en 1946, onde continúa traballando para o partido dende o exilio e clandestinamente en España. É arrestado en Las Arenas en xuño de 1962, acusado de ser un dos dirixentes das folgas dese ano en Guipúscoa e Biscaia, sendo torturado, encerrado na prisón de Carabanchel e posteriormente xulgado o 21 de setembro de 1962 nun consello de guerra sumarísimo xunto a outros 9 acusados entre os que se atopaban Agustín Ibarrola, Vidal de Nicolás, Antonio Giménez Pericás e Enrique Múgica.[4]. Ormazábal é sentenciado coa maior condena, 20 anos de prisión.[5]
Ormazábal cumpre oito anos de condena en Burgos e é excarcerado en xullo de 1969, facéndose cargo da secretaría xeral do Partido dende Francia. É candidato por Biscaia ó Congreso dos Deputados nas eleccións xerais de 1977, participando xunto a Dolores Ibarruri e Santiago Carrillo nun masivo mitin na Feira de Mostras de Bilbao, en cuxa intervención Ormazábal realizou unha contundente condena do terrorismo de ETA.[6] No III Congreso do Partido Comunista do País Vasco desenvolvido na primavera de 1977 en Bilbao, Ormazábal é substituído como secretario xeral do PCE-EPK por Roberto Lertxundi.[7] O congreso ten lugar despois duns malos resultados do PCE-EPK nas eleccións no País Vasco e pensábase que Lertxundi, ex-membro do grupo terrorista Euskadi Ta Askatasuna (ETA), sería máis próximo co electorado. Ormazábal é elixido presidente neste congreso, e reelixido no cargo no congreso de 1981.[1] Ormazábal permanece no PCE tras a escisión en 1981, mentres o sector maioritario liderado por Lertxundi constitúe Euskadiko Ezkerra (EE) en confluencia con Euskal Iraultzarako Alderdia (EIA), liderado por Mario Onaindia.[2][7]
Morre dun ataque ao corazón en Bilbao o 5 de xullo de 1982, ós 72 anos de idade.[2]
Notas[editar | editar a fonte]
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- "Ramón Ormazabal y sus compañeros". Comité national de défense des victimes du franquisme, París. 1965.
- Ibáñez Ortega, Norberto; Pérez Pérez, Jose Antonio (2005). Ramón Ormazabal: biografía de un comunista vasco (1910-1982). Latorre Literaria. ISBN 8493319929.
- Teo Uriarte. «La historia enterrada». El País, 8 de marzo de 2006.
