Saltar ao contido

Xiuhtezcatl Martínez

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaXiuhtezcatl Martínez

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento2000 Editar o valor en Wikidata (23/24 anos)
Estados Unidos de América Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónrapeiro, ecoloxista Editar o valor en Wikidata
InstrumentoVoz Editar o valor en Wikidata

Páxina webxiuhtezcatl.com Editar o valor en Wikidata
IMDB: nm5147773 Facebook: xiuhtezcatl.martinez Twitter: xiuhtezcatl Instagram: xiuhtezcatl TikTok: xiuhtezcatl Souncloud: xiuhtezcatl-martinez Spotify: 56bZk5ODMBjqUQm1z44gBE iTunes: 1221599871 Editar o valor en Wikidata

Xiuhtezcatl Martínez, nado o 9 de maio de 2000, ou Xiuhtezcatl Roske-Martínez é un activista ambiental, artista de hip hop e director de Earth Guardians, unha organización mundial pola conservación do medio ambiente.[1][2]

Desde os 6 anos loitou pola protección do clima e falou ante grandes multitudes sobre os efectos dos combustibles fósiles nas comunidades indíxenas e outras comunidades marxinadas. Deu discursos nas Nacións Unidas varias veces e gañou popularidade despois do seu discurso de 2015 na Asemblea Xeral das Nacións Unidas en inglés, español e a súa lingua materna, o náhuatl.[3]

Martínez é un dos 21 demandantes involucrados no caso Juliana contra os Estados Unidos, demandando ao goberno federal por non actuar sobre o cambio climático.[4] O caso comezou en 2015. Un tribunal federal rexeitou a medida do goberno para desestimar o caso en novembro de 2016. Tamén é un dos sete demandantes involucrados no caso Martínez contra Colorado Oil and Gas Conservation Commission, cuxo obxectivo é o mesmo que o de Juliana contra os Estados Unidos pero a nivel estatal.

A través do seu traballo con Earth Guardians, traballa para loitar pola xustiza climática a través de políticas, asistencias, protestas e activismo individual. Ademais, a través da súa participación en diversos medios, a súa voz e a súa mensaxe foron transmitidos a moitas persoas para comezar a cultivar un cambio ambiental e un activismo xeneralizados.

Carreira musical

[editar | editar a fonte]
Xiuhtezcatl Martínez en 2016.

Martínez, xunto ao seu irmán e irmá e os Earth Guardians, crearon música, a cal se distribuíu en todas as plataformas de streaming. O seu primeiro álbum, Generation Ryse foi publicado en agosto de 2014, e inclúe temas de hip hop ecolóxico como "What the Frack" e "Speak for the Trees". A través da súa música, fala sobre problemas ambientais específicos relevantes para o seu estado (Colorado) e que impactan en todo o territorio estadounidense. Ademais, o álbum estaba dirixido aos mozos de hoxe coa esperanza de difundir a súa mensaxe de conciencia ambiental á súa propia xeración.[5]

Martínez tamén ten un álbum en solitario titulado Break Free, o cal foi lanzado na primavera de 2018 coas cancións "Sage Up" e "Young".[6] Traballou con artistas como Nakho, Shaliene Woodley, Tru, así como a súa irmá máis nova, Tonantzin Martínez, que aparece na maioría das súas pezas. A través deste álbum, esperaba volver crear conciencia sobre a crise ambiental e inspirar a acción nos mozos.

Activismo

[editar | editar a fonte]

Cando era adolescente, Martínez deu tres charlas TED e foi convidado a falar ante as Nacións Unidas sobre política ambiental.[1] En xuño de 2015, falou á idade de 15 anos en inglés, español e náhuatl ante a Asemblea Xeral da ONU sobre Cambio Climático. Martínez instou á acción climática inmediata dicindo: "O que está en xogo neste momento é a existencia da miña xeración".[7][8]

Ese mesmo ano, competiu con mozos músicos de todo o mundo que presentaron música de produción propia "para inspirar as negociacións" na Convención Marco das Nacións Unidas sobre o Cambio Climático coa súa música, e a selección de Martínez "Speak for the Trees" foi elixida como a Gañadora do premio do xurado.[9][10]

Demandas sobre cambio climático

[editar | editar a fonte]

En 2015, Martínez e outros 21 mozos presentaron unha demanda contra o goberno federal dos Estados Unidos, Juliana et al. v Estados Unidos et al. Argumentan que o goberno federal está a negar o seu dereito constitucional á vida, a liberdade e a propiedade ao ignorar o cambio climático. Os demandantes tamén incluíron a partes da industria de combustibles fósiles como demandados no procedemento legal, pero dixeron que as partes foron eliminadas como demandadas durante o proceso previo ao xuízo. Os demandantes teñen entre 9 e 20 anos e dez dos nenos teñen antecedentes negros ou indíxenas. A demanda lanzouse mentres Obama aínda estaba no cargo, pero en 2017 os demandantes substituíron o nome do expresidente polo de Donald Trump.[11]

En 2018, Martínez e outros 13 mozos presentaron outra demanda, esta vez contra o goberno estatal de Washington. El é o demandante principal neste caso, denominado Martinez v. Colorado Oil and Gas Conservation Commission. A demanda foi desestimada polo Xuíz da Corte Superior do Condado de King Michael Scott.[12]

En decembro de 2018, Remezcla nomeou a Martínez na súa lista de "30 latinxs que tiveron un impacto nas súas comunidades en 2018".[13]

Respaldos políticos

[editar | editar a fonte]

En abril de 2019, Martínez escribiu un artigo de opinión en TeenVogue apoiando a Bernie Sanders para presidente, escribindo: "Creo que Bernie Sanders ten as nosas costas no cambio climático".[14] En decembro de 2018, Martínez falou con Sanders nun evento do concello titulado «Resolvendo a crise climática».

Earth Guardians

[editar | editar a fonte]

Earth Guardians é unha organización de activismo ambiental que a nai de Martínez, Tamara Roske, fundou en 1992 como unha escola secundaria acreditada que se enfoca en temas ambientais.[5] Co tempo, a escola transformouse nunha organización internacional de conservación ambiental da cal Martínez é o Director de Mocidade. A súa misión é "inspirar e capacitar a mozos diversos para ser líderes efectivos nos movementos de xustiza ambiental, climática e social. A través do poder da arte, a música, a narración de historias, o compromiso cívico e a acción legal, estamos a crear solucións que causen gran impacto para algúns dos problemas máis críticos que enfrontamos como comunidade global".[15] Traballan para organizar folgas climáticas, cultivar políticas enfocadas á protección do medio ambiente, responder ás necesidades cando sexa necesario e alentar o activismo individual a través da promoción do rexistro de votación. Martínez traballou especificamente en proxectos para controlar a propagación de cinzas de carbón, limpar pesticidas en parques, a prohibición do fracking no seu estado e actualmente é o líder dunha demanda dirixida por mozos contra o goberno federal por non protexer ás futuras xeracións da destrución da atmosfera.

Crenzas para xerar un cambio

[editar | editar a fonte]

Segundo Martínez, o máis importante que os individuos poden facer para crear un cambio ambiental é educar ás persoas sobre a crise. Ademais, a súa crenza é que os mozos teñen o poder de crear un cambio social e ambiental significativo. "A marcha nas rúas, os cambios no estilo de vida non foron suficientes, polo que debe ocorrer algo drástico. O cambio que necesitamos non virá dun político, dun orangután no cargo, senón de algo que sempre foi o motor do cambio: o poder das persoas, o poder dos mozos ". Ao abordar as críticas do uso excesivo de tecnoloxía por parte dos mozos nunha entrevista de 2016 con Bill Maher, Martínez apresúrase a expor a importancia da capacidade da tecnoloxía para unirnos nun tema compartido. Moitos movementos sociais da actualidade, como Black Lives Matter e o movemento Me Too, creáronse en liña e crearon un cambio significativo na nosa sociedade. Martínez respondeu: "Creo que é unha ferramenta importante que temos para establecer contactos e conectarnos coas persoas. Redes sociais e tecnoloxía: é unha caída e unha distracción para a nosa xeración, ou unha ferramenta poderosa que podemos usar”.[16]

Martínez vive coa súa familia en Boulder, Colorado. A súa nai, Tamara Roske, foi unha das fundadoras do Earth Guardian Community Resource Center (1993), unha escola secundaria en Maui, Hawai. Máis adiante comezou a traballar como Directora Executiva de Earth Guardians, unha organización mundial de nenos e mozos con mentalidade conservacionista. Ten dous irmáns máis novos, unha irmá, Tonantzin, e un irmán, Itzcuauhtli. O seu pai, Siri Martínez, é de herdanza azteca e criou aos seus fillos na tradición dos mexicas, un dos pobos nativos de México. A súa familia transferiu o coñecemento tradicional de ver a un individuo como parte dun todo maior e salientar a conexión entre todos os aspectos do mundo natural.[1]

Recoñecementos

[editar | editar a fonte]
  • En 2013, Xiuhtezcatl recibiu o Premio ao Servizo Voluntario dos Estados Unidos por parte do presidente Obama.[17]
  • En 2017, foi mencionado na "lista dos 25 menores de 25 anos" que cambiarán o mundo pola revista Rolling Stone.[18]
  • En 2018, recibiu o premio Generation Change Award de MTV EMAs.[19]

Publicacións

[editar | editar a fonte]
  • We Rise: The Earth Guardians Guide to Building a Movement That Restores the Planet – 2017
  1. 1,0 1,1 1,2 Martin, Claire (28 de maio de 2014). "Xiuhtezcatl Roske-Martinez, 14, wants to save the world". The Denver Post. Consultado o 25 de xuño de 2016. 
  2. "Meet the 16yo suing the US Government over climate change". 6 de febreiro de 2017. Consultado o 12 de setembro de 2017. 
  3. Maida, Kim. "Xiuhtezcatl Martínez: Protegiendo la Tierra para Generaciones Futuras" (en castelán). Consultado o 21 de decembro de 2019. 
  4. "These Kids Are Suing the Federal Government to Demand Climate Action. They Just Won an Important Victory". Time. 11 de novembro de 2016. 
  5. 5,0 5,1 McPherson, Coco (13 de xullo de 2015). "The Teen Indigenous Hip-Hop Artist Fighting Climate Change" (en inglés). Consultado o 20 de decembro de 2019. 
  6. Blais-Billie, Braudie (8 de outubro de 2018). "xiuhtezcatl dropped the perfect soundtrack for indigenous peoples' day" (en inglés). Consultado o 20 de decembro de 2019. 
  7. Cumming, Ed (9 de outubro de 2015). "Xiuhtezcatl Roske-Martinez: 'Our greed is destroying the planet'". Consultado o 25 de xuño de 2016. 
  8. Steyer, Carly (2 de xullo de 2015). "15-Year-Old Gives Amazing Speech To UN About Climate Change". Consultado o 25 de xuño de 2016. 
  9. McPherson, Coco (13 de xullo de 2015). "Meet the Teenage Indigenous Hip-Hop Artist Taking on Climate Change". Arquivado dende o orixinal o 29 de xuño de 2016. Consultado o 25 de xuño de 2016. 
  10. "Winners of Global Challenges Youth Music Contest #GYMC15 Announced". Consultado o 15 de marzo de 2019. 
  11. Funes, Yessenia (9 de xuño de 2017). "5 Things to Know About The Youth-Led Climate Lawsuit Against Trump". Consultado o 11 de setembro de 2017. 
  12. "Washington". Consultado o 13 de novembro de 2018. 
  13. Simón, Yara (21 de decembro de 2018). "30 Latinxs Who Made an Impact in Their Communities in 2018". Consultado o 21 de decembro de 2018. 
  14. Martinez, Xiuhtezcatl. "This Earth Day, I Believe Bernie Sanders Has Our Back on Climate Change" (en inglés). Consultado o 20 de decembro de 2019. 
  15. "Earth Guardians" (en inglés). Consultado o 28 de outubro de 2019. 
  16. McPherson, Coco (19 de xullo de 2017). "Environmental Activist Xiuhtezcatl Martinez: A Teen on the Front Lines" (en inglés). Consultado o 28 de outubro de 2019. 
  17. "Xiuhtezcatl Martinez (Keynote Speaker) | MiniCOP Paris GIN Conference on Climate Change" (en inglés). Consultado o 20 de decembro de 2019. 
  18. Stone, Rolling (19 de xullo de 2017). "25 Under 25: Meet the Musicians, Actors, Activists Changing the World" (en inglés). Consultado o 20 de decembro de 2019. 
  19. "Best Artist - MTV EMAs: Complete Winners List" (en inglés). Consultado o 19 de setembro de 2019. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Enlaces externos

[editar | editar a fonte]