Saltar ao contido

Chuuk

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Truk»)
Modelo:Xeografía políticaChuuk
Chuuk Lagoon (en) Editar o valor en Wikidata
Imaxe

Localización
Mapa
 7°24′54″N 151°44′06″L / 7.415, 151.735
EstadoEstados Federados de Micronesia
Estado federadoChuuk Editar o valor en Wikidata
Poboación
Poboación41.745 (2022) Editar o valor en Wikidata (448,53 hab./km²)
Xeografía
Superficie93,07 km² Editar o valor en Wikidata
Bañado porOcéano Pacífico Editar o valor en Wikidata
Altitude443 m Editar o valor en Wikidata

Illas Chuuk

Chuuk, tamén coñecido como Truk, é un grupo de illas ao Suroeste do océano Pacífico, 1800 km ao nordés de Nova Guinea, e forma parte do Estado de Chuuk un dos catro estados dos Estados Federados de Micronesia (FSM) xunto con Kosrae, Pohnpei e Yap. O atol consiste nun arrecife de 225 km que rodea a lagoa, encerra un porto natural 79 por 50 quilómetros, cunha superficie de 2.130 quilómetros cadrados.[1] Ten unha superficie de 93´07 quilómetros cadrados, cunha poboación de 36.158 habitantes[2] e unha altura máxima de 443 m. A cidade de Weno na Illa Weno funciona como capital do atol e tamén como a capital do estado e é a cidade máis grande dos FSM, cos seus 12.000 haabitantes.

Chuuk significa montaña na lingua chuuk. A lagoa era coñecida principalmente como Truk (unha mala pronunciación de Ruk [Cómpre referencia]), ata 1990. Outros nomes usados son Ruk, Hogoleu, Torres, Ugulat e Lugulus.

Xeografía

[editar | editar a fonte]

Chuuk forma parte dun grupo máis grande, as Illas Carolinas. A zona componse de once illas principais (que corresponden aos once municipios da Lagoa de Truk, que son Tol, Udot, Fala-Beguets, Romanum, e Eoy do grupo Faichuk, e Moen, Fefan, Dublon, Uman, Param, e Tsis do grupo Namoneas) e outras corenta e seis máis pequenas dentro da lagoa, e outras corenta e unha na franxa do arrecife de coral, a totalidade coñécese como as illas de Chuuk, parte dos Estados Federados de Micronesia no océano Pacífico.

Datos climáticos para Illas Chuuk
Mes Xan Feb Mar Abr Mai Xuñ Xul Ago Set Out Nov Dec Anual
Media máxima en °C 30 30 30 31 31 31 31 31 31 31 31 30 30,7
Media mínima en °C 25 25 25 25 25 24 24 24 24 24 24 25 24,5
Precipitación media mm 226 170 224 312 363 300 348 353 320 345 287 307 3 555
Fonte: Weatherbase [3]
Na dereita, un vello vestido tradicional masculino de Truk. O vestido inclúe aretes, cinto, suéter sen mangas téxtiles, pulseiras. Circa 1930


Prehistoria

[editar | editar a fonte]

Non se sabe cando as illas de Chuuk colonizadas por primeira vez, pero a evidencia arqueolóxica indica que as illas de Feefen e Wééné tiñan asentamentos humanos no primeiro e segundo século antes de Cristo. Evidencias posteriores indican que os asentamentos humanos xeneralizados apareceron en Chuuk durante o século XIV dC..[4]

Colonialismo

[editar | editar a fonte]

O primeiro avistamento rexistrado polos europeos fíxoo o navegante español Álvaro de Saavedra a bordo da nave Florida durante agosto ou setembro de 1528.[5] Máis tarde foron visitadas polo español Alonso de Arellano o 15 de xaneiro de 1565 a bordo do galeón patache San Lucas.[6]

Como parte do territorio colonial das Illas Carolinas, Truk era parte do Imperio español. as Illas Carolinas foron vendidas ao Imperio Alemán en 1899. Convertéronse nunha posesión do Imperio do Xapón en virtude dun mandato da Sociedade das Nacións logo da derrata de Alemaña na primeira guerra mundial.[Cómpre referencia]

Segunda guerra mundial

[editar | editar a fonte]
Acoirazados xaponeses Yamato e Musashi no ancoraxe das Illas Truk en 1943.
Starved rendición xaponesa en outubro de 1945.

Durante a segunda guerra mundial, a lagoa de Truk foi a base principal do Imperio Xaponés no teatro do Pacífico Sur. Truk era unha base fortificada para as operacións xaponesas contra as forzas aliadas en Nova Guinea e as Illas Salomón, que servía de ancoraxe para a armada imperial xaponesa.

A lagoa de Truk considerouse como a máis formidable de todas as fortalezas xaponesas no Pacífico. Nas distintas illas, do Departamento de Enxeñería Civil e Departamento de Construción Naval xaponeses construíron camiños, trincheiras, búnqueres e covas. Cinco pistas de aterraxe, bases de hidroavións, unha estación torpedos para barcos, talleres de reparación de submarinos, un centro de comunicacións e unha estación de radar construíronse durante a guerra. A protección destas instalacións eran canóns de defensa costeira e localizacións de morteiro. A gornición xaponesa tiña 27.856 homes da Armada Imperial Xaponesa, baixo o mando do vicealmirante Masami Kobayashi, e o vicealmirante Chuichi Hara e 16.737 homes do Exército Imperial Xaponés, baixo o mando do Maior xeneral Kanenobu Ishuin.[7] Debido ás súas fortificacións, tanto naturais como feitas polo ser humano, a base en Truk era coñecido polas forzas aliadas como "o Xibraltar do Pacífico".[8][9]

Unha parte significativa da frota Xapónesa baseouse en Truk, co seu centro administrativo en Tonoas (sur de Weno). A Armada Imperial Xaponesa ancorou na lagoa, acoirazados, portaaviónss, cruceiro s, destrutores, tanqueiros, buque de carga, remolcadores, cañoneirass, dragaminas, lanchas de desembarco e submarinos. Algúns describiron Truk como equivalente xaponés do Pearl Harbor dos americanos.[9]

En 1944, a capacidade de Truk como base naval foi destruída nun ataque aeronaval. Avisados pola intelixencia unha semana antes da incursión dos Estados Unidos, os xaponeses retiraran os seus buques de guerra máis grandes (cruceiros pesados e embarcacións de maior tamaño) a Palau. Unha vez que as forzas estadounidenses capturaron as Illas Marshall, as utilizaron como base desde a cal lanzar un ataque cedo na mañá do 17 de febreiro de 1944 en contra das Truk. A Operación Hailstone durou tres días, os avións con base en portaavións estadounidenses afundíron doce pequenos buque de guerra xaponeses (cruceiros lixeiros, destrutores, e auxiliares) e trinta e dous buques mercantes, así como 275 avións, principalmente no chan. As consecuencias do ataque fixeron da "Lagoa de Truk o maior cemiterio de barcos no mundo".[10][11]

Os ataques masivos terminaron con Truk como unha importante ameaza para as operacións aliadas no Pacífico central. A gornición xaponesa en Eniwetok negou calquera esperanza realista de reforzo e apoio durante a invasión que comezou o 18 de febreiro de 1944, axudando así en gran medida as forzas dos Estados Unidos na súa conquista da illa. Truk quedou illada polas forzas aliadas (principalmente estadounidenses), mentres continuaban o seu avance cara ao Xapón, coa invasión doutras illas do Pacífico, como Guam, Saipan, Palau, e Iwo Jima. Foi atacada de novo do 12 ao 16 de xuño de 1945 por parte da Frota británica do Pacífico durante a Operación Inmate. Illadas, as forzas xaponesas en Truk e outras illas do Pacífico central tiñan poucos alimentos e corrían risco de inanición antes de que o Xapón se rendese en agosto de 1945.[12]

Vista de Chuuk
Atol Chuuk

En 1969, William A. Brown e o oceanógrafo francés Jacques Cousteau e o seu equipo explorou a lagoa de Truk. Tralo documental de Costeau na televisión en 1971 sobre a lagoa e os seus restos fantasmais, o lugar converteuse nun paraíso do mergullo, trouxo entusiastas do mergullo en barcos afundidos de todo o mundo para ver os seus numerosos barcos afundidos, practicamente intactos. Os naufraxios e restos á veces reciben o nome de "frota pantasma da lagoa Truk". Dispersos principalmente en torno as illas Dublon, Eten, Fefan e Uman dentro do grupo de Truk, varios dos naufraxios atópanse en claras augas cristalinas a menos de quince metros por baixo da superficie. En augas carentes de correntes oceánicas normais, os mergulladores poden nadar facilmente a través das cubertas cheas de máscaras de gas e cargas de profundidade e baixo cuberta pódense atopar evidencia de restos humanos. As enormes naves gardan restos de cazas, carros de cambate, bulldozers, material ferroviario, motocicletas, torpedos, minas, bombas, caixas de municións, radios, ademais de miles doutras armas, repostos e outros artefactos. De especial interese é o naufraxio do submarino I-169 Shinohara que foi alcanzado cando sumerxíu para evitar o bombardeo. O submarino participara no ataque a Pearl Harbor en decembro de 1941.

O 13 de novembro de 1973, Kimiuo Aisek, un Chuukese nativo de Tonoas (Dublon), abriu a primeira empresa de mergullo en Micronesia, Blue Lagoon Dive Shop. Aos 17 anos de idade, fora testemuña do ataque americano "Operation Hailstone" os días 17-18 de febreiro de 1944. Antes do ataque traballara cos xaponeses como estibador e falaba xaponés con fluidez. A biografía de Aisek, "Witness To War: Truk Lagoon's Master Diver Kimiuo Aisek" ("Testemuña da guerra: Kimiuo Aisek mergullador na lagoa de Truk"), foi publicado por Dianne M. Strong no 40 aniversario da tenda de mergullo o 13 de novembro de 2013. Aisek comprara o antigo Truk Continental Hotel en 1998 a Continental Airlines. Aisek respectou os pecios como lugares de enterramento e foi dos primeiros defensores da conservación e da creación Monumento Nacional Lagoa de Truk, fundada polo Poder Lexislativo do Distrito Truk en 1972. Coñecido como buscador de restos de naufraxios e guía de mergullo, Aisek aloxou moitas celebridades, como os fotógrafos submarinos Al Giddings e Chuck Nicklin, o oceanógrafo-conservacionista Dra. Sylvia Earle, John Kennedy Jr., o fundador de Special Olympics Timothy Shriver, o astronauta Kathy Sullivan, James Cameron director de "Titanic", miss Universo 1980 Shawn Weatherly, e a estrela de cine e TV Bill Paxton. Aisek pasou aos 73 anos o 4 de xaneiro de 2001. O 13 de setembro de 2014 o fillo de Aisek, Gradvin, inaugurou o Kimiuo Aisek Memorial Museum. Situado xunto á Truk Blue Lagoon Resort and Dive Shop, é o primeiro museo no estado de Chuuk. Contén a maior colección de artefactos náuticos de Micronesia, e inclúe unha exposición etnográfica Chuukese.

O arrecife de coral atrae a unha gran variedade de vida mariña, incluíndo, tartarugas, manta raia e quenllas . En 2007, 266 especies de peixes de arrecife foron rexistradass por un equipo de Earthwatch e en 2006 identificouse o raro coral Acropora pichoni.[13]

O 12 de abril de 2011, un programa da Australian Broadcasting Corporation (ABC) proxectou un informe sobre a lagoa de Chuuk comparando o efecto da inminente liberación masiva de decenas de miles de toneladas de combustible pola oxidación dos depósitos dos buques de guerra xaponeses no arrecife de coral co do derramamento do Exxon Valdez en Alasca.[14] Con todo, dado o mal estado da economía de guerra do Xapón en 1944, moitos dos barcos poden ter pequenas cantidades de combustible nos seus tanques. As organizacións de protección do medio ambiente están inspeccionando os restos e consúltanlle a investigadores xaponeses para tratar de determinar a cantidade probable de petróleo que quede nos cascos, en particular en tres petroleiros afundidos.[15][16]

Os buques considéranse como unha tumba de guerra xaponesa, o que require a participación do goberno xaponés na eventual limpeza.

  1. 1989 Census p. 1
  2. 2010 Census p ii
  3. "Weatherbase: Historical Weather for Chuuk Islands, Federated States of Micronesia". Weatherbase. 2011. Arquivado dende o orixinal o 27 de outubro de 2020. Consultado o 09 de xullo de 2016.  Obitido o 24 de novembro de 2011.
  4. Goodenough, Ward Hunt (1 January 2002). Under Heaven's Brow: Pre-Christian Religious Tradition in Chuuk. American Philosophical Society. pp. 17–18. ISBN 978-0-87169-246-7. 
  5. Coello, Francisco (1885). "Conflicto hispano-alemán". Boletín de Sociedad Geográfica de Madrid (Madrid) 19: 234, 266. 
  6. Coello, Francisco (1885). "Conflicto hispano-alemán". Boletín de Sociedad Geográfica de Madrid (Madrid) 19: 241, 242, 289. 
  7. Takizawa, Akira; Alsleben, Allan (1999–2000). "Japanese garrisons on the by-passed Pacific Islands 1944–1945". Forgotten Campaign: The Dutch East Indies Campaign 1941–1942. Arquivado dende o orixinal o 06 de xaneiro de 2016. Consultado o 09 de xullo de 2016. 
  8. Costello, John (1982). The Pacific War, 1941–1945. New York: Quill. ISBN 978-0-688-01620-3. 
  9. 9,0 9,1 "Truk Lagoon and the Lost Japanese Ghost Fleet – The Adventure Couple". Live-adventurously.com. 2012-03-08. Arquivado dende o orixinal o 09 de agosto de 2016. Consultado o 2013-11-21. 
  10. Video: Castle Films Yanks Smash Truk (1944). Castle Films. 1944. Consultado o 21 de febreiro de 2012. 
  11. Trumbull, Robert (30 de abril de 1972). "The 'Graveyard' Lure of Truk Lagoon". New York Times. 
  12. Stewart, 1986
  13. Scientists Find Oil Leak Threatening Chuuk Lagoon Newswise, Retrieved on August 28, 2008.
  14. "Chuuk Islands – The Blue and the Black – Foreign Correspondent". ABC. 2011-05-20. Consultado o 2013-11-21. 
  15. "Paradise island threatened by wrecked WWII oil tanker – environment – 02 de setembro de 2008". New Scientist. 2008-09-02. Consultado o 2013-11-21. 
  16. "Rainforest Conservation | Volunteer For Animals | Earthwatch News". Earthwatch.org. Arquivado dende o orixinal o 18 de outubro de 2019. Consultado o 2013-11-21. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]