Talasofobia

Talasofobia
Duración	Máis de 6 meses
Tratamento	Desensibilización sistemática, terapia de exposición, terapia cognitivo conductual, medicación
Aviso médico. Advertencia: A Wikipedia non dá consellos médicos. Se cre que pode requirir tratamento, por favor, consúltello ao médico.

Talasofobia (do grego antigo θάλασσα (thálassa) 'mar' e φόβος (phóbos) 'medo') é o medo persistente e intenso ás masas de auga profundas, como o océano, os mares ou os lagos. Aínda que está relacionada, a talasofobia non se debe confundir coa acuafobia, que se clasifica como o medo á auga. A talasofobia pode incluír o medo a estar en masas de auga profundas, a inmensidade do mar, as ondas do mar, os animais acuáticos e a gran distancia da terra.

As causas da talasofobia non están claras e son obxecto de investigación por parte dos profesionais médicos xa que poden variar moito entre os individuos. Os investigadores propuxeron que o medo ás grandes masas de auga é en parte unha resposta evolutiva humana, e tamén pode estar relacionado con determinadas influencias da cultura popular que provocan medo e angustia cara o mar. Tamén se teoriza que a psicoloxía subxacente da fobia deriva da natureza simbólica da auga. En concreto, a inmensidade do mar adoita estar conectada cunha parte profunda do noso inconsciente.

Como noutras fobias, a gravidade da talasofobia e os signos e síntomas asociados a ela son bastante fluídos e complexos. As persoas con talasofobia pasan por numerosos episodios de angustia emocional e física causados por unha variedade de causantes. O tratamento pode comprender unha combinación de terapia e ansiolíticos, e é máis eficaz cando se administra aos pacientes durante a infancia, cando a talasofobia xeralmente está no seu pico.

Causas

Contexto evolutivo

Pénsase que o medo ás grandes masas de auga é un trazo evolutivo que se transmite de xeración en xeración. Os humanos prefiren a certeza ao risco e a adaptación en función da aprendizaxe da historia e das variables da situación. Un estudo realizado en 2016 por Nicholas Carleton establece que o 'Medo ao descoñecido' é un mecanismo evolutivo que impulsou a supervivencia da especie humana desde o principio. Mostrar medo cara ás masas de auga profundas está en efecto xustificado xa que na antigüidade os humanos entendían que a súa supervivencia dependía de permanecer en terra e non en ambientes acuáticos. Isto converteuse nun medo fundamental que se transmite de xeración en xeración para garantir a supervivencia da especie humana.

Martin Antony, profesor de Psicoloxía na Universidade Metropolitana de Toronto e coautor do libro The Anti-Anxiety Workbook, afirma que: "dende unha perspectiva evolutiva, ten sentido que os humanos desenvolvan unha tendencia a temer e evitar as augas profundas por mor de todos os riscos asociados". Continúa comentando o aspecto xenético dos medos, dicindo: "esencialmente estamos 'programados' a través da evolución para temer algunhas situacións (por exemplo, alturas, augas profundas, serpes) máis facilmente que outras (por exemplo, flores, osos de peluche)".

Mitoloxía e cultura popular contemporánea

Nos sistemas de crenzas xudía e cristiá, o mar adoita representarse como un espazo de desastre e castigo. Isto queda patente no primeiro libro da Biblia ( Xénese ), a través de historias como as da Arca de Noé . Os autores de Beasts of the Deep: Sea Creatures and Popular Culture Sean Harrington e Jon Hackett cren que estas narrativas son unha forza motriz para o medo xeneralizado aos océanos. A literatura do gótico e do sobrenatural gravitou cara ao mar como un ambiente fértil e, como resultado, crea unha imaxe desagradable e temerosa na mente do público. Pénsase que isto é certo para as sociedades antigas e contemporáneas. A película de éxito de 1975 Tiburón é frecuentemente citada, tanto por comentaristas da cultura pop como polos cinéfilos, como a fonte dun "contaxio social" da talasofobia. Os principais medios tamén afectan ás emocións colectivas do público. As noticias de grandes tiburóns brancos, anguías ou outros perigosos depredadores mariños que atacan aos nadadores no océano provocan medo nos espectadores e pénsase que teñen unha gran influencia. Do mesmo xeito, os casos reais de barcos como o Titanic afundindo cos seus pasaxeiros afogándose fixéronse terroríficamente realistas a través das súas versións cinematográficas. As persoas que teñen moito medo á morte violenta ou especialmente a afogamento tamén teñen máis probabilidades de desenvolver talasofobia. Pénsase que estas influencias culturais (tanto antigas como modernas) se sumaron á prevalencia do medo ás masas de auga profundas ao longo do tempo.

Experiencias pasadas e xenética

Un evento traumático tamén pode provocar un medo profundo aos océanos. As experiencias traumáticas de ter medo ao nadar ou de case afogar tamén son as principais causas da talasofobia. Ademais disto, a observación doutros, sobre todo parentais e outros adultos influentes, que tamén tiñan medo ás augas profundas considéranse factores que contribuíron ao desenvolvemento da talasofobia máis tarde na vida. Os científicos tamén cren que a xenética e a herdanza biolóxica xogan un papel importante na consecución do medo aos mares, océanos e lagos. Tales factores xenéticos inclúen ter un familiar con talasofobia, unha forma de ser como ser negativo, sensible ou ansioso, e mesmo escoitar historias terroríficas sobre accidentes de auga. As experiencias persoais e a propia educación son factores que poden ser a causa da talasofobia.

Teorías psicolóxicas sobre a talasofobia

A talasofobia explícase a miúdo como un medo primordial. Dado que os humanos somos mamíferos terrestres e que dependemos da nosa vista para recoller alimentos, está codificado evolutivamente nas nosas vidas que o fondo do mar se opón a ese medio (a visibilidade). Marc Carlin explica a fobia como: "Todos temos este medo á escuridade porque non podemos ver e confiamos na nosa visión para protexernos. Se pechas os ollos e non podes ver, agora tes que confiar en sentidos dos que normalmente non confías". Continúa explicando que sen usar os sentidos que usamos normalmente, ponnos en déficit, provocando medo á escuridade e á profundidade.

Carl Jung, un psiquiatra suízo, estudou os arquetipos no inconsciente colectivo. Os arquetipos son significados ocultos en símbolos e mensaxes da sociedade. O inconsciente colectivo é o pensamento inconsciente dunha sociedade que é universal para todos. Jung menciona no seu estudo que tendemos a reflexar os pensamentos e desexos máis escuros na auga.

Harrington argumenta que, en termos freudianos, o propio ego ou a verdadeira identidade non está completamente aliñado coa súa realidade completa. Teorízase que todos os pensamentos e desexos máis escuros e reprimidos dunha persoa reflíctense na auga causando un sentimento de medo. O reflexo e a comparación da propia mente co océano pode ser un sinal do descoñecemento da propia mente e da propia identidade, o que resulta na talasofobia.

Causantes

Moitas cousas poden desencadear a talasofobia, como entrar en contacto ou pensar no océano, lagos, barcos, natación, mergullo, submarinos, criaturas mariñas ou fotografías e películas sobre calquera cousa anterior. Outros poden non ter medo do que hai dentro, pero poden ter medo do baleiro e inmensidade do océano. Falar sobre o océano podería desencadear a talasofobia de moitas persoas sen ter que ver unha imaxe ou estar preto das grandes masas de auga. Todos os causantes desta fobia varían dependendo da intensidade da talasofobia para o individuo.

Diagnóstico e síntomas

A talasofobia caracterízase por certos trazos físicos e emocionais que presenta un individuo. A reacción que mostran as persoas con talasofobia ante as grandes masas de auga (praias, océanos, lagos) non coincide co nivel de perigo que lles supón a auga. Por iso, reponden de maneira anormal en situacións ou ambientes que desencadean o seu medo. A fobia inducida pola ansiedade como a talasofobia preséntase a través de signos e síntomas específicos. As persoas con medo moderado ás augas profundas poden experimentar axitación e inquietude no día a día.

Os síntomas emocionais comúns da talasofobia inclúen:

• Preocupación constante
• Problemas para durmir (posiblemente insomnio)
• Ataques de pánico e ansiedade
• Ter unha sensación de morte inminente
• Necesidade de escapar
• Sentirse desvinculado da situación
• Estar desbordado

Os síntomas físicos comúns da talasofobia inclúen:

• Falta de aire
• Suor
• Tremor ao ver o mar
• Chorar ou fuxir cando está preto de masas de auga profundas
• Náuseas
• Mareo
• Respiración rápida
• Berrar ao ver o mar

Segundo o 'Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (quinta edición)' (DSM-5) que é un manual para a avaliación e diagnóstico de trastornos mentais desenvolvido pola American Psychiatric Association ; para poder ser diagnosticado con talasofobia débese cumprir que:

• O medo do individuo ás augas profundas debe ser persistente, excesivo e pouco razoable
• O individuo debe sentir este medo cada vez que se expón a augas profundas ou abertas
• O individuo evita o océano ou outras masas de auga abertas ou as soporta con intenso medo
• O medo do individuo ás grandes masas de auga limita e interfire co seu funcionamento normal
• O medo do individuo estivo presente durante seis meses ou máis

A prevalencia e frecuencia da talasofobia é descoñecida na súa maior parte. Os investigadores chegaron á conclusión de que a gravidade e prevalencia da talasofobia está en constante cambio entre os diferentes grupos demográficos e é posible que moitos non sexan conscientes de que teñen unha talasofobia leve.

Diferenza entre talasofobia e acuafobia

A talasofobia difire da acuafobia, ou o medo á auga. A acuafobia caracterízase por unha sensación xeral de pánico debido á auga, mentres que a talasofobia trata máis da inmensidade desa auga, así como do que esa profundidade podería albergar. Aínda que ambas as fobias tratan coa auga, a acuafobia pode ser desencadeada por un único evento mentres que a talasofobia debuxa un elemento do propio subconsciente sobre o que hai na auga.

Tratamento

As persoas con talasofobia adoitan mellorar os seus síntomas a partir de certas estratexias e procedementos específicos empregados polos terapeutas e profesionais médicos. É moi importante ter en conta que, se non se trata, a talasofobia pode inducir ao paciente a outros trastornos mentais, como trastornos de estrés postraumático, ansiedade, depresión e/ou ataques de pánico.

• Terapia Cognitivo Comportamentais (TCC)

A talasofobia pódese xestionar a través dunha ferramenta psicolóxica coñecida como terapia cognitivo-comportamentaisl (TCC). A TCC é un tipo de tratamento psicoterapéutico que axuda aos pacientes a aprender a identificar e manipular os patróns de pensamento perturbadores en comportamentos positivos e realistas. Os psicólogos e terapeutas empregan a TCC para inflixir unha influencia negativa sobre certos comportamentos e emocións para que sexan substituídas por reaccións máis adecuadas e realistas. Un estudo de meta-análise en 2013 descubriu que a TCC ten un efecto positivo ao cambiar as vías neuronais e a activación do cerebro en pacientes con fobias, o que resulta nun comportamento máis controlado cando se expón ao medo.

• Desensibilización sistemática

A desensibilización sistemática é un tratamento no que os pacientes con certas fobias están expostos a estímulos cada vez máis ansiosos e ensinan simultaneamente técnicas de relaxación. A maioría dos individuos que teñen talasofobia evitan activamente a situación a que lle teñen medo, o que a cambio crea unha realidade falsa e aínda máis aterradora. As técnicas de desensibilización sistemática permiten aos pacientes confrontar o seu medo con emocións controladas e visións realistas. Consta de tres pasos, o primeiro consiste na aprendizaxe de técnicas de relaxación muscular seguidas de que se lles pide aos pacientes que elaboren unha lista de escenarios temerosos, clasificándoos segundo a súa intensidade. Finalmente, indícase aos pacientes que afronten o seu medo nun espectro gradual. O foco desta técnica é centrarse na relaxación mentres se someten a situacións estresantes ata que o ambiente/evento xa non lles cause molestias. A teoría subxacente detrás da desensibilización sistémica é o condicionamento clásico que pretende substituír os sentimentos de medo e ansiedade por un estado de calma. As técnicas de relaxación que se ensinan para tratar a talasofobia mediante a desensibilización sistémica inclúen a respiración diafragmática, a relaxación muscular progresiva, a meditación e a atención plena.

• Terapia de exposición

A terapia de exposición é o acto de que un individuo entra en contacto próximo coa situación ou o ambiente que desencadea a súa fobia de forma segura. O obxectivo xeral da terapia de exposición é demostrarlle ao paciente que unha situación, obxecto ou ambiente non é tan perigoso ou preocupante como podería crer. Este tratamento tamén permite aos pacientes sentirse máis seguros na súa capacidade para afrontar a situación que lles asusta; deben afrontar a situación que teñen medo. No caso da talasofobia, a terapia de exposición emprégase para diminuír o medo e a ansiedade asociados a grandes masas de auga. Existen varias variacións de terapia de exposición e os psicólogos poden usar diferentes técnicas para conseguir resultados óptimos. Estas variacións inclúen:

• Exposición in vivo
• Exposición interoceptiva
• Exposición en realidade virtual
• Exposición coa imaxinación
  

• Medicación

A maioría dos pacientes melloran ou eliminan todos os seus síntomas de talasofobia mediante a terapia; non obstante, algúns poden requirir unha combinación de terapia e medicamentos para tratar con precisión os seus síntomas. Os medicamentos non poden curar a talasofobia, só poden axudar a reducir os síntomas de ansiedade e medo. Os inhibidores selectivos da recaptación de serotonina (comunmente coñecidos como ISRS) son un tipo de antidepresivos que pode ser prescrito por un médico cualificado. Outros medicamentos comúns utilizados para tratar a talasofobia inclúen os bloqueadores beta (que axudan bloqueando o fluxo de adrenalina que se produce cando se está ansioso) e as benzodiazepinas (medicamentos antiansiedade de acción rápida). As benzodiazepinas só deben prescribirse cando outras opcións terapéuticas ou medicinais non funcionaron xa que son sedantes e adictivas .

Véxase tamén

Outros artigos

• Acuafobia
• Fobia