Sueiro Gundemáriz

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Sueiro Gundemáriz
Nacementoséculo Xxuliano
Falecemento991
NacionalidadeReino de Galicia
editar datos en Wikidata ]

Sueiro Gundemáriz[1] (floruit entre 968 e 991) foi un conde galego, destacado principalmente por liderar unha grande rebelión en Galicia. Estaba casado con Teodegonza,[2] parente de Rosendo, fundador do mosteiro de Celanova.[3] Probablemente era irmán de Piniolo Gundemáriz e, polo tanto, tío do conde Gundemaro Pinióliz.[4]

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Pouco se sabe dos primeiros anos de vida de Sueiro. A súa primeira aparición no rexistro histórico é como testemuña nun documento de 968 relativo ao mosteiro de Sobrado. Asistiu á corte do rei Ramiro III en 974, sendo testemuña de dous diplomas reais. En 985 - 986 foi testemuña de cinco diplomas do rei Vermudo II, todos pertencentes a igrexas de Galicia e de León. Os seus intereses radicaban no oriente galego; e nin un só documento o sitúa en Portugal.[5][6]

Revolta[editar | editar a fonte]

O rei galego Vermudo II

En 986, Sueiro liderou unha revolta contra o rei Vermudo II. A el uníronse o conde Gonzalo Menéndez e Osorio Díaz. Esta rebelión perturbou unha paz que, como declarara con orgullo o rei Vermudo, reinou en todo o reino a partir do 1 de xaneiro de 986. Tamén coincidiu cunha invasión do sur do califato baixo Almanzor. Durante a revolta, Sueiro conseguiu construír unha vila sen permiso real en Veyga (Veiga, Chantada), no río Miño.[7] No ano 994, despois da morte de Sueiro, o rei Vermudo cedeu a vila ao mosteiro de Celanova. Ao documentar este agasallo, o rei rexistrou como Sueiro, "enchido de orgullo e dirixido por un espírito malicioso, rebelouse contra min e perturbou por igual a miña terra e os meus dereitos e tamén os meus castelos, ao igual que os seus outros cómplices, aos que dirixiu contra min".[8]

Superbia elatus et spiritu malicie ductus, revelavit mihi et disturbavit meam terram et meum debitum pariter et meos castellos etiam et alios sibi complices fecit, et mihi contrarios duxit.

Un documento datado en 1032, do reinado do rei Vermudo III, describe a revolta dirixida por Sueiro durante a época do seu avó (Vermudo II). Di que Sueiro tiña a fortaleza de Lugo e que os rebeldes construíron moitos castelos ilegais, todos os cales, agás Lapio[9] (Labio, Lugo) foron derrubados despois da derrota da rebelión.[10][11]

Morte[editar | editar a fonte]

Sueiro fixo as paces co rei en 988, e foi ingresado de novo na corte real. A pesar de que a súa rebelión foi lembrada durante décadas pola súa gravidade, mostrouse unha grande indulxencia, aínda que as súas terras foron confiscadas polo menos parcialmente. O 23 de decembro de 988, nun diploma real de Celanova, figura na lista de testemuñas.[12] O 1 de marzo de 991, na súa última aparición nos rexistros, confirma a concesión por parte de Vermudo II do conmiso de Mera á catedral de Lugo.[5] Morreu máis tarde ese ano. O 10 de agosto de 992, algunhas propiedades que foran confiscadas despois da rebelión foron conferidas á súa viúva.[13][8][14] A súa viúva estaba viva ata o 18 de decembro de 1016, cando doou a metade da vila de Meilán á catedral de Lugo.[14] Un dos sobriños de Sueiro, Rodrigo Romániz, liderou unha rebelión desde a comarca de Monterroso durante o reinado do rei Vermudo III, e apoderouse do castelo de Lapio.[3]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Gundemáriz é un apelido patronímico. Indica que o seu pai chamábase Gundemaro. Nas fontes latinas contemporáneas, o seu nome adoita escribirse Suarius Gundemariz (var. Gondemari, Gondaemariz, Gundimariz).
  2. Foi alcumada (cognome) Gonzina (var. Goncina, Guncina).
  3. 3,0 3,1 González López, Emilio (1978). Grandeza e decadencia do reino de Galicia. Galaxia. ISBN 9788471543035. 
  4. de Salazar Acha, Jaime (1985). Una familia de la Alta Edad Media: los Velas y su realidad histórica. 
  5. 5,0 5,1 Pérez de Urbel, Justo (1945). Historia del Condado de Castilla. Vol. II. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas. 
  6. En palabras de Pérez de Urbel, era "máis astur-galaico que galaico-portugués"
  7. Pick, Lucy K. (2002). Dominissima, prudentissima: Elvira, First Queen-Regent of León. 
  8. 8,0 8,1 Portela, Ermelindo (2015). The Making of Galicia in Feudal Spain (1065–1157). 
  9. "En busca del castillo de Labio". elprogreso.es. Consultado o 2023. 
  10. Pérez, Mariel (2011). Rebelles, infideles, traditores: Insumisión política y poder aristocrático en el Reino de León. 
  11. "un exército reuniuse e chegou a esta fortaleza de Lugo e alí estivo moitos días" (exercitu aggregato venit in isto opido Luco, ubi multis diebus commoravit)
  12. Pérez de Urbel, Justo (1945). Historia del Condado de Castilla. Vol. II. Consejo Superior de Investigaciones Científicas. 
  13. González López, Emilio (1978). Grandeza e decadencia do reino de Galicia. Editorial Galaxia. ISBN 84-7154-303-6. 
  14. 14,0 14,1 López Ferreiro, Antonio (1899). Historia de la Santa A. M. Iglesia de Santiago de Compostela. Vol. II. Imp. y Enc. del Seminario Conciliar Central. OCLC 932806777.