Río Isonzo
| ||||
| Tipo | río principal  | |||
|---|---|---|---|---|
| Situado na entidade xeográfica | Alpes Xulianos | |||
| Inicio | ||||
| Continente | Europa | |||
| Localización | Alpes Xulianos | |||
| Final | ||||
| Localización | mar Adriático | |||
| ||||
| Afluentes | ||||
| Conca hidrográfica | Soča basin (en)  | |||
| Características | ||||
| Dimensións | 138 ( ) km | |||
| Superficie da cunca hidrográfica | 3.400 km² | |||
| Medicións | ||||
| Caudal | 140 m³/s | |||
O río Isonzo (en italiano) (Lusinç en friulano), Soča en esloveno, Sontig en alemán, Aesontius ou Isontius en latín)[1] é un río de 140 km de lonxitude que flúe a través de Eslovenia occidental e desemboca no nordeste de Italia.
Características
[editar | editar a fonte]É un característico río alpino, cuxa fonte está situada a 1 100 m de altitude,[2] nos Alpes Xulianos, ao oeste do monte Triglav, o pico máis alto de Eslovenia.
Despois de atravesar dito monte, seu curso diríxese ao sur, percorrendo as localidades de Bovec, Kobarid, Tolmin, Nova Gorica e Gorizia, para, finalmente, desembocar no mar Adriático, cerca da cidade italiana de Monfalcone. Así, o Soča percorre 99 km en Eslovenia e 41 km en Italia.
O curso actual do río é o resultado de varios imoportantes cambios que se produciron durante os últimos 2 000 anos. Segundo o historiador romano Estrabón, o río chamado Aesontius, na época romana pasaba por Aquileia ata o mar Adriático, era esencialmente o sistema fluvial do Natisone e o Torre.[3] En 585, un corremento de terras cortou a parte superior do leito do río Natisone, provocando a súa posterior captura polo río Bontius. A descarga subterránea orixinal do Bontius no Timavo quedou obstruída, e outra avulsión devolveu o novo curso de auga ao leito do baixo Natisone.
Durante os séculos seguintes, o estuario deste novo río, o Soča, desprazouse cara ao leste até captar o curto río costeiro Sdobba, polo que agora o Isonzo desemboca no mar Adriático. A antiga ría (do Aesontius, e o primeiro Isonzo) na recentemente formada lagoa de Grado converteuse nun regato costeiro independente.[4]
Batallas no val do Isonzo
[editar | editar a fonte]O val do Isonzo, ou val do Soča foi o escenario dunha das maiores operacións bélicas da primeira guerra mundial, entre maio de 1915 e novembro de 1917.
Nese período sucedéronse as doce batallas do Isonzo na fronte italiana, na que máis de 300 000 soldados italianos e austro-húngaros perderon a vida.[5][6]
Deporte
[editar | editar a fonte]Adoitan realizarse carreiras en caiac río abaixo.[7]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Richard J. A. Talbert, ed. (2000): Barrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-By-Map Directory. Vol. I. Princeton, Nova Jersey e Oxford, UK: Princeton University Press. p. 273. ISBN 0-6910-4945-9.
- ↑ Reke, dolge nad 25 km, in njihova padavinska območja (Ríos, de máis de 25 km, e as súas zonas de desaugue) Arquivado 06 de maio de 2021 en Wayback Machine.. Oficina de Estatística da República de Eslovenia.
- ↑ Estrabón, Xeografía, Vol. V, Capítulo 1.
- ↑ Brockhaus' Konversations-Lexikon. 14th ed., Leipzig, Berlin e Viena, 1894; Vol. 9, p. 727.
- ↑ FirstWorldWar.Com The Battles of the Isonzo, 1915-17.
- ↑ Véxase tamén John R. Schindler (2001): Isonzo: The Forgotten Sacrifice of the Great War. ISBN 978-0-2759-7204-2.
- ↑ Puchta, Herbert; Stranks, Jeff (2004). "We're going on holiday" [Estamos indo de viaxe]. English in Mind. Cambridge University Press. p. 68. ISBN 978-8-4832-3790-8. Consultado o 12 de marzo de de 2022.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Río Isonzo |
