Nebulosas de Magalhães
As Nebulosas de Magalhães,[1] ou Nubes de Magalhães [2] son dúas galaxias ananas, pertencentes ao Grupo Local de galaxias.
A maior delas coñécese como Gran Nebulosa de Magalhães, e a menor como Pequena Nebulosa de Magalhães. Aínda que tradicionalmente se pensou que orbitaban en torno á Vía Láctea, estudos parecen descartar esta posibilidade.[3][4]
Son visíbeis desde o hemisferio austral en noites con ceo limpo de nubes e sen lúa. Aparecen como dúas pequenas manchas abrancazadas, opostas á constelación de Crux dende o punto de vista do polo sur celeste.
Historia[editar | editar a fonte]
Aínda que parece que os antigos pobos do Oriente Medio xa as coñecían, o primeiro rexistro histórico sobre elas débese ao astrónomo persa Abd Al-Rahman Al Sufí. No seu Libro das estrelas fixas noméeas como Al Bakr (Boi Branco), facendo notar que aínda que non se poden ver desde Bagdad, si son observábeis desde o estreito de Bab el-Mandeb, a 12º 15' de latitude norte.
En Europa, foi Fernão de Magalhães quen primeiro as observou durante a súa viaxe de circunnavegación ao redor da Terra entre 1519 e 1522. Porén, o nome actual non se popularizou até moito despois.
Na Uranometria de Johann Bayer (1603) se as denominaba Nubecula Maior e Nubecula Minor, e incluso John Flamsteed as designou como Le Grand Nuage e Le Petit Nuage no seu atlas estelar, formas latina e francesa para Gran Nebulosa e Pequena Nebulosa, respectivamente.
John Herschel foi o primeiro en estudalas detalladamente no século XIX. Máis recentemente, en febreiro de 1987, apareceu na Gran Nube de Magalláns a supernova SN 1987A[5], a primeira visíbel a simple vista desde 1604, profusamente estudada polos astrónomos modernos.
Características[editar | editar a fonte]
Separadas entre si por uns 21º, a distancia real entre a dúas Nubes é duns 75 000 anos luz. Até o descubrimento en 1994 da galaxia Anana Elíptica de Saxitario, eran as dúas galaxias coñecidas máis achegadas á nosa.
A súa morfoloxía suxire que ambas as galaxias foron moi distorsionadas polas forzas de marea na súa interacción coa Vía Láctea. Correntes de hidróxeno neutro conéctanas entre si e coa nosa galaxia, que á súa vez tamén se viu afectada por ambas as Nubes, ao teren distorsionado as partes externas do disco galáctico.
Ademais da súa distinta estrutura e a súa masa significativamente menor, diferéncianse da Vía Láctea en dous aspectos fundamentais. En primeiro lugar, son comparativamente máis ricas en gas e máis pobres en metais que esta última. En segundo lugar, ambas as dúas resultan notábeis polas súas nebulosas e a súa poboación estelar nova.[3]
Debido á súa elevada velocidade radial, ambas as galaxias parecen estar no seu primeiro paso cerca da Vía Láctea; de feito, tense suxerido que as Nubes de Magalláns puideron ter a súa orixe nunha colisión entre a Galaxia de Andrómeda e outra galaxia, sendo restos de dito evento e tendo sido expulsadas cara a nosa galaxia.[6]
Tense notado un fluxo estelar, 'ponte de estrelas' entre ambas nubes, con estrelas sendo atraídas pola gran nube, desprazándose a ela dende a pequena nube.[7]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ EGU, tomo 11, p. 336: Magalhães, nebulosas de ASTRON Nome de dúas galaxias irregulares do ceao austral, próximas á Vía Lácta, descritas por primeira vez por F. Magalhães en 1519. A máis grade, chamada Gran Nebulosa de Magalhães... A máis pequena, denominada Pequena Nebulosa de Magalhães...
- ↑ Nube maior de Magalhães e Nube menor de Magalhães en: Inés Santa María Otero e Noé Massó Lago (2009): Atlas xeográfico e histórico de Galicia e do Mundo, Vigo: Edicións do Cumio. ISBN 978-84-8289-328-0. Páxina 17.
- ↑ 3,0 3,1 Las Nubes de Magallanes podrían ser vecinas pasajeras Arquivado 04 de decembro de 2013 en Wayback Machine.. En Astroseti. 2003.
- ↑ The Magellanic Clouds Are First-Time Visitors. En Harvard presse release.
- ↑ Kwon, Diana. "A new view into the history of the universe". symmetry magazine (en inglés). Consultado o 2019-12-15.
- ↑ Could the Magellanic Clouds be Tidal Dwarfs Expelled from a Past-merger Event Occurring in Andromeda?.
- ↑ "Bridge of stars". www.esa.int (en inglés). Consultado o 2020-12-05.
