Mosteiro de San Xulián de Samos

Mosteiro de San Xulián de Samos
	Fachada
País	España
Localización	Samos
Coordenadas	42°43′55″N 7°19′34″O / 42.73194444, -7.32611111
Estilo	late Gothic
Páxina web	https://www.abadiadesamos.com/
	[ editar datos en Wikidata ]

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Samos (homónimos).

O mosteiro de San Xulián de Samos, tamén mosteiro de San Xiao de Samos,^[1] é un mosteiro medieval fundado no século VI, segundo a tradición por Martiño de Dumio, que chegou a ser un dos de maior importancia de Galicia, e que na actualidade se atopa en bo estado de conservación. Pertence á orde dos beneditinos e está no concello de Samos (provincia de Lugo).

Historia

A súa fundación atribúeselle a Martiño de Dumio. Sábese que foi renovado por Froitoso de Braga no século VII, mais o primeiro escrito que o menciona é do ano 665: unha inscrición nos muros do claustro da portaría que di que foi reconstruído polo bispo de Lugo Ermefredo. Despois desta restauración foi abandonado coa invasión musulmá, até a reconquista do rei Froila I das Asturias (arredor do 760). Cando, anos máis tarde, este foi asasinado, atoparon refuxio nel a súa viúva e o seu fillo, o futuro Afonso II, o Casto. Gañou con isto a protección real, comezando polas propiedades en media milla á redonda, que propiciaría o seu crecemento.

A comezos do século X o bispo Ero de Lugo tentou facerse co seu control e expulsou os monxes,^{[Cómpre referencia]} mais no mesmo século foi reocupado a instancias do rei Ordoño II. Desde 960 a comunidade viviu baixo a regra de San Bieito, se ben no século XII durante o bispado de Xoán de Lugo, se sumou á reforma cluniacense.^{[Cómpre referencia]}

O mosteiro de Samos desfrutou de grande importancia durante a Idade Media, o que se reflicte en que posuía duascentas vilas e quiñentos lugares. En 1558, incorporado xa a San Benito El Real de Valladolid, sufriu un incendio que obrigou á súa total reedificación. A comunidade foi exclaustrada en 1835, aínda que os monxes beneditinos regresaron en 1880. Sufriu outro incendio en setembro de 1951,^[2] tras o que foi reconstruído.

Neste mosteiro residiu un tempo o escritor cambadés Ramón Cabanillas, ao que lle dedicou Samos, a súa última obra publicada en vida.

Descrición

Nel atópanse tres estilos arquitectónicos, o gótico tardío, o renacentista e o barroco.

Igrexa

A igrexa, barroca, foi construída entre 1734 e 1748. Ten planta de cruz latina e tres naves. O interior é luminoso e solemne. A bóveda está iluminada por oito óculos e as pinturas dos catro doutores marianos beneditinos (Anselmo, Bernardo, Ildefonso e Ruperto). O retablo maior tamén é clasicista e ten unha imaxe do patrón do mosteiro, San Xulián, obra de Xosé Ferreiro. A fachada, barroca, vai precedida dunha escalinata en forma de lazo que recorda a do Obradoiro. Está dividida en dous corpos, cunha porta flanqueada por catro columnas de orde dórica sobre pedestais, que se repiten no corpo superior flanqueando o óculo. A sancristía, de finais do XVIII, consiste nunha bóveda de planta octogonal apoiada en arcos de medio punto. A biblioteca, de 31 m. de longo, conta cun fondo de 25.000 volumes.

Claustros

Conta con dous claustros. O Claustro Grande foi construído entre 1685 e 1689 e ten 3.000 m² (54 m de lado), polo que é o maior de España. Coñécese como "do padre Feijoo", por tomar este o hábito beneditino neste mosteiro en 1690, e está presidido por unha estatua súa, obra de Francisco Asorey. O estilo é unha combinación austera e sinxela de clasicismo e herrerianismo: nove arcos de medio punto por cada lado na planta baixa, columnas dóricas nas dúas primeiras plantas e xónicas nos ventanais da terceira. Os muros do piso superior foron decorados con cenas da vida de San Bieito e son obra de Enrique Navarro, Celia Cortés e Xosé Luís Rodríguez.

O Claustro Pequeno ou "das Nereidas" foi construído entre 1539 e 1582 polo monfortino Pedro Rodríguez, cuxo nome aparece nunha das claves da banda suroeste. Imita o estilo gótico e conta con curiosos motivos de decoración, como a inscrición humorística "¿Qué miras, bobo?" nunha clave. O centro do claustro ocúpao a fonte barroca das Nereidas, de comezos do XVIII.

O mosteiro foi colexio de Teoloxía e Filosofía e é parada importante do Camiño de Santiago, xa que conta cunha hospedaría.