Lista de composicións relixiosas en latín de Johann Sebastian Bach

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Manuscrito da primeira páxina do Benedictus da Misa en si menor.

A música relixiosa en latín de Johann Sebastian Bach comprende sobre dez composicións, todas compostas durante o seu período en Leipzig. Como músico de igrexa luterana, Bach tiña maior predilección pola composición de música sacra en alemán, escribindo centos de composicións litúrxicas nesa lingua, e por exemplo tamén realizando unha versión alemá do Stabat Mater de Pergolesi. Comparado coa práctica luterana noutros lugares, unha gran cantidade de servizos en latín foron utilizados na igrexa en Leipzig:[1] incluíndo música con textos en latín que foron empregados nos domingos ordinarios,[2] en grandes celebracións (Nadal, Pascua, Pentecostés), e o Magnificat tamén en festas marianas (Anunciación, Visitación, Purificación).

No servizo luterano, a misa estaba reducida só a Kyrie e Gloria. Dita misa era daquela daquela ás veces denominada Missa brevis (literalmente: "masa curta"). En 1733 Bach compuxo unha Missa brevis para a corte católica de Dresde, aínda que dun xeito ampliado. A finais da década de 1730 compuxo outras catro Missae breves, maioritariamente parodias de movementos de cantatas anteriores. Ao final da súa vida ampliou a súa Misa de Dresde para o seu único exemplo de misa completa para o ordinario, a Misa en simenor.

Magnificat[editar | editar a fonte]

Bach compuxo o Magnificat en mi bemol maior, BWV 243a, en 1723, e posteriormente revisouno en 1733 ao máis coñecido Magnificat en re maior, BWV 243.

Magnificat en mi bemol maior, BWV 243a (1723)[editar | editar a fonte]

Unhas semanas despois de chegar ao seu novo cargo como Thomaskantor en Leipzig en 1723, Bach presentou un Magnificat para coro SSATB e orquestra para a festa mariana de Visitación (2 de xullo)

Máis tarde ese ano, para Nadal, presentou este Magnificat outra vez, con catro himnos inseridos relacionados coa celebración daquela festa.

Magnificat en re maior, BWV 243 (1733)[editar | editar a fonte]

En 1733 Bach presentou outra vez este Magnificat, mais transportado á tonalidade de re maior e cunha orquestración un pouco máis elaborada, para a festividade de Visitación. Nesta versión do seu Magnificat que se convertería na versión máis frecuentemente interpretada.

Configuración de (partes de) a liturxia da misa latina[editar | editar a fonte]

Unha misa de Johann Sebastian Bach é en xeral unha composición de misa latina do compositor barroco alemán. Máis especificamente, a misa (ás veces Missa brevis ou Misa luterana) refírese a das súas catro misas curtas en fa maior, la maior, sol menor e sol maior, BWV 233 a 236. Estas misas consisten nun Kyrie e un Gloria. Bach compuxo unha configuración especialmente extensa, a Misa para a corte de Dresden (Kyrie e Gloria en si menor) en 1733 para presentala á corte real de Dresde. Converteuse, nos últimos anos da súa vida e en forma revisada, nas dúas primeiras seccións da súa única misa completa para o ordinario, coñecida hoxe como Misa en si menor, BWV 232.

Sanctus independentes, BWV 237–241[editar | editar a fonte]

Os números BWV 237 a 241 son composicións independentes de Sanctus. Os dous primeiros (do maior, BWV 237 e re maior, BWV 238) foron compostos en 1723, o seu primeiro ano en Leipzig. É dubidoso que o Sanctus BWV 239 fora composto por Bach. O Sanctus BWV 241 é un arranxo do Sanctus da Missa superba de Johann Caspar Kerll.

Misa en si menor, BWV 232, e composicións máis temperás relacionadas[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Estrutura da Misa en si menor.

Sanctus para seis partes vocais (1724)[editar | editar a fonte]

En 1724 Bach compuxo un Sanctus para seis partes vocais (SSSATB) e elaborar unha parte orquestral para o servizo de Nadal. Bach revisouno cando o reutilizou na Misa en si menor, mudando a partitura vocal inicial a SSAATB, e o seu compás de ₵ a C.[3][4]

Misa para a corte de Dresde (1733)[editar | editar a fonte]

En 1733, Bach compuxo unha misa completa para a corte de Dresde, música de dúas partes da mísa latina, o Kyrie e o Gloria, escribíndoa para cinco partes vocais e orquestra. Posteriormente derivou a cantata Gloria in excelsis Deo, BWV 191 desta Misa en si menor, e incluíu a Misa á súa Misa en si menor, BWV 232.

Cantata Gloria in excelsis Deo, BWV 191 (ao redor de 1745)[editar | editar a fonte]

Bach empregou tres movementos do Gloria da Misa para a corte de Drede para compoñer a súa cantata Gloria in excelsis Deo, BWV 191, posibelmente para unha interpretación en 1745.[4] A cantata foi composta para un servizo de Nadal nalgún momento a mediados da década de 1740 (entre 1743 e 1746).[5]

Misa en si menor, BWV 232 (ao redor de 1748–49)[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Misa en si menor.

Nos últimos anos da súa vida, Bach integrou a Misa completa para a corte de Dresde como Kyrie e Gloria na súa Misa en si menor, a súa única misa completa (ou missa tota).[6] Outra parte desta Misa foi derivada do Sanctus para seis partes vocais de 1724. Tamén incorporou nesta misa música de varios movementos das súas cantatas temperás.

Hans Georg Nägeli describiu a obra, en 1818, como "a maior obra de arte musical de todos os tempos e nacións".[7]

Misas breves de Bach BWV 233–236 (1738–39?[editar | editar a fonte]

Castelo de Lysá, posibelmente a localización das interpretacións dos BWV 233 a 236.

Bach escribiu catro outras obras co Kyrie e o Gloria, ás veces chamada Missa brevis. O atributo brevis neste caso significa curto en palabras, diferente ao Missa brevis do período clásico, que é curta en duración. Ás veces as obras son denominadas misa luterana, porque a combinación de só Kyrie e Gloria foi utilizada máis frecuentemente na liturxia luterana.

Parecen ter sido concibidas para uso litúrxico, considerando un tempo de interpretación de sobre 20 minutos cada unha, a duración media dunha cantata de Bach. Puideron ter sido compostas en torno a 1738-1739.[8] Posibelmente foron escritas para o Conde Franz Anton von Sporck ou tocadas para el en Lysá.[9]

Cada unha Misa é en seis movementos, o Kyrie un movemento coral en tres seccións, o Gloria en cinco movementos. O primeiro e último movemento do Gloria é tamén coral, enmarcando tres arias para tipos de voz diferente. A música consiste maioritariamente en parodias de movementos de cantatas.[10] Mudou a música lixeiramente para axustala ás palabras latinas, mais mantivo a instrumentación orixinal. O coro inicial de Es wartet alles auf dich, BWV 187, converteuse no movemento final da Misa en sol menor, Cum sancto spiritu. Ocasionalmente cambiou unha parte de voz, por exemplo pediu un tenor no Quoniam desa Misa, unha parodia da aria de soprano Parar ich nur fest un ihm daquela cantata.

Misa en fa maior, BWV 233[editar | editar a fonte]

Para a Misa en fa maior, BWV 233, escrita para trompas, óboes, fagot, cordas, coro SATB, e basso continuo,[11] Bach derivou a maior parte dos seus seis movementos de anteriores cantatas como parodias.

Título Voz Base
  1 Kyrie eleison – Christe eleison – Kyrie eleison Coro Versión temperá: BWV 233a
  2 Gloria en excelsis Coro
  3 Domine Deus Baixo Quizais BWV Anh. 18[12]
  4 Qui tollis Soprano BWV 102
  5 Quoniam Alto BWV 102
  6 Cum sancto Spiritu Coro BWV 40

Misa en la maior, BWV 234[editar | editar a fonte]

Para a Misa en la maior, BWV 234, escrita para frauta, cordas, coro SATB, e basso continuo, Bach parodiou música desde canto menos catro cantatas anteriores.

Título Voz Base
  1 Kyrie eleison – Christe eleison – Kyrie eleison Coro
  2 Gloria en excelsis Coro BWV 67/6
  3 Domine Deus Baixo
  4 Qui tollis Soprano BWV 179/5
  5 Quoniam Alto BWV 79
  6 Cum sancto Spiritu Coro Parte Vivace: BWV 136 (coro inicial)

Misa en sol menor, BWV 235[editar | editar a fonte]

Para a Misa en sol menor, BWV 235, escrita para óboes, cordas, coro SATB, basso continuo, Bach derivou os seus seis movementos de cantatas como parodias.

Título Voz Base
  1 Kyrie eleison – Christe eleison – Kyrie eleison Coro BWV 102
  2 Gloria en excelsis Coro BWV 72
  3 Gratias Baixo BWV 187/4
  4 Domine Fili Alto BWV 187/3
  5 Qui tollisQuoniam Tenor BWV 187/5
  6 Cum sancto Spiritu Coro BWV 187

Misa En sol maior, BWV 236[editar | editar a fonte]

Para a Misa en sol maior, BWV 236, escrita para óboes, cordas, coro SATB, basso continuo, Bach derivou os seus seis movementos de cantatas como parodias.

Título Voz Base
  1 Kyrie eleison – Christe eleison – Kyrie eleison Coro BWV 179
  2 Gloria en excelsis Coro BWV 79
  3 Gratias Baixo BWV 138
  4 Domine Deus Soprano, alto BWV 79
  5 Quoniam Tenor BWV 179
  6 Cum sancto Spritu Coro BWV 17

Christe eleison En G menor, BWV 242[editar | editar a fonte]

O número BWV 242, un Christe eleison en sol menor, foi composto por Bach para unha misa de Francesco Durante, BWV Anh. 26.[13]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Spitta, Philipp. "Book V: Leipzig, 1723-1734" in Johann Sebastian Bach: his work and influence on the music of Germany, 1685–1750, translated by Clara Bell and John Alexander Fuller-Maitland, In Three Volumes, Vol. II. London, Novello & Co, 1884. p. 264
  2. Spitta 1884, p. 266 ff.
  3. Christoph Wolff, Bach: The Learned Musician, W.W. Norton, 2000, p. 265, ISBN=0-393-04825-X
  4. 4,0 4,1 Steinitz, Margaret. London Bach Society, ed. "Bach's Latin Church Music" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 15 de xullo de 2011. Consultado o 31 de maio de 2015. 
  5. Peter Williams, J.S. Bach: A Life in Music, Cambridge University Press, 2007, pp. 259, ISBN=978-0-521-87074-0
  6. Laurson, Jens F. (2009). musicweb-international.com, ed. "Johann Sebastian Bach (1685–1750) / Missa (1733)" (en inglés). Consultado o 31 de maio de 2015. 
  7. "Missa in B Minor ("Kyrie" and "Gloria" of the B Minor Mass)". World Digital Library. 1733. Consultado o 2013-08-08. 
  8. Christoph Wolff: Johann Sebastian Bach, 2nd edition 2007.
  9. "Count Frantisek Antonin von Sporck". baroquemusic.org. Arquivado dende o orixinal o 31 de xullo de 2015. Consultado o 20 September 2010. 
  10. Margaret Steinitz. "Bach's Latin Church Music". London Bach Society. Arquivado dende o orixinal o 15 de xullo de 2011. Consultado o 16 September 2010. 
  11. Missae Breves & Sanctus BWV 233–242 en bach-cantatas.com
  12. Schmieder, Wolfgang (1969). Thematisch-systematisches Verzeichnis der Werke Johann Sebastian Bachs. Wiesbaden.
  13. Boyd, Malcolm (1999). Oxford University Press, ed. Oxford Composer Companions: J.S. Bach. Oxford, England. p. 299. ISBN 0-19-866208-4. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]