Jurij Brězan

Jurij Brězan
	;
Biografía
Nacemento	9 de xuño de 1916 ; Räckelwitz, Alemaña (pt)
Morte	12 de marzo de 2006 (89 anos); Kamenz, Alemaña (pt)
Lugar de sepultura	Crostwitz (pt)
Actividade
Ocupación	xornalista, poeta, escritor, tradutor, dramaturgo
Partido político	Partido Socialista Unificado de Alemaña
Membro de	Academia das Artes de Berlín ; Academia das Artes da RDA
Pseudónimo literario	Dušan Šwik
Obra
Arquivos en	German Literature Archive Marbach (en) , Nachlass (en) [ A:Brězan, Jurij] ;
Familia
Cónxuxe	Ludmila Brězanowa
Fillos	Q114959132
Premios
	(1973) Premio Literario der Domowina; Ćišinski award (en) ; Premio Nacional de Alemaña do Leste; Orden de karl Marx ;
Descrito pola fonte	Obálky knih, ; Q105415845 , (p.15–19)
Sitio web	jurijbrezan.de

Jurij Brězan, nado o 9 de xuño de 1916 en Worklecy e finado o 12 de marzo de 2006 en Kamjenc, foi un escritor sorbio de expresión alto sorbia e alemá. Está considerado o máis importante escritor sorbio do século XX, e o máis exitoso na historia da literatura en sorbio,^[1] as súas obras traducíronse a 25 linguas.

Traxectoria

Jurij Brězan naceu nunha clínica como Georg Bresan, forma xermanizada que nunca utilizou en público na súa vida adulta. Estudou dende 1928 no instituto de Bautzen, e logo economía. A partir de 1933 traballou para a Domowina, institución cultural e política sorbia, e foi activo nun grupo sorbio de resistencia. Na época utilizou o pseudónimo Dušan Šwik. En 1937 e 1938 exiliouse en Praga. Tras o seu regreso estivo preso entre 1938 e 1939. Desde 1942 e 1944 foi soldado da Wehrmacht ata que os norteamericanos o fixeron prisioneiro de guerra.

De 1945 a 1948, foi funcionario da Domowina e organizou o movemento xuvenil Serbska młodźina así como as brigadas xuvenís sorbias en Iugoslavia, de curta duración.^[2] En 1946 entrou no SED. Foi, tamén, vicepresidente da Unión de Escritores da RDA entre 1969 e 1989.

Obra

Moitas das súas novelas teñen trazos autobiográficos. A máis coñecida é a triloxía sobre Feliks Hanuš, que consiste en Šuler (1959), Wučbne lěta (1959) e Zrałe leta (1964).

Outras obras teñen a súa base en contos e lendas sorbias da Alta Lusacia. Unha figura recorrente é feiticeiro mítico Krabat. En 1955, traduciu Mišter Krabat de Měrćin Nowak-Njechorński ao alemán co título Meister Krabat der gute sorbische Zauberer. Krabat apareceu máis tarde no conto de fadas Čorny młyn de 1968 e en dúas novelas, Krabat de 1976, e Krabat, druha kniha de 1994. A maioría das súas obras apareceron simultanemente en sorbio e alemán, normalmente escribíaas en sorbio e logo realizaba a versión en alemán. Non obstante, as súas dúas obras autobiográficas apareceron só en alemán^[3]

Libros

Do noweho časa (poesía, 1950)
Prěnja brózda (1951)
Swĕt budże rjeńši (1951)
Stara Jančowa (1952)
Mjez Čornobohom a Błótami (1953)
Wo jednorym žiwjenju (guión cinematográfico, 1955)
Naš wšědny dźeń (poesía, 1955)
Po dróze a při dróze: zapiski pućowaceho (1955)
Započatki (1956)
Madlena a druhe powědančka a skicy (1958)
Feliks Hanuš 1. – Šuler (1958)
Christa – stawizny młodeje holcy (1958)
Trix a woł Jonas (1959)
Marja Jančowa: wobrazy ze žiwjenja serbskeho ludu (1960)
Feliks Hanuš 2. – Wučbne lěta (1960)
Robert a Sabina (1961)
Kak je elefant do hribow šoł (1963)
Feliks Hanuš 3. – Zrałe lěta (1964)
Nawrót do Krakowa (1966)
Wulke dyrdomdejstwa małeho kocora (1966)
Čorny młyn (1968)
Łužiske impresije (1972)
Hajdanec dźěd a šerjenja (1975)
Krabat (1976)
Moja protyka (1979)
Kamuški a skała (1981)
Stary nan (1982)
Psowe prózdniny (1985)
Stara liška (1985)
Mein Stück Zeit (memorias, 1989)
Módry konik Digidonk (1991)
Moja archa Horni Hajnk (1992)
Lijeńca (1992)
Rifko – z dźenika dakla (1993)
Hadrijan a Awgustina (1993)
Krabat, druha kniha (1994)
Braškowe powědanja (1994)
Čitanka (1996)
Salowčenjo (1997)
Naš wuj z Ameriki (1997)
Rozmyslenja a domyslenja (1998)
Ohne Paß und Zoll (memorias, 1999)
Štwórtk, tři běrtlki na štyri (2000)
Ze studnje lět (2001)
Rokotowy kerk (2002)
Habakuk (2004)

Notas

↑ Stone, Gerald (2015)The Smallest Slavonic Nation: The Sorbs of Lusatia Bloomsbury Publishing, p.85
↑ Stone, Gerald (2015) Slav Outposts in Central European History: The Wends, Sorbs and Kashubs Bloomsbury Publishing
↑ Jurij Brězan, Ohne Paß und Zoll, Leipzig: Gustav Kiepenheuer, 1999, p. 213

[1] Stone, Gerald (2015)The Smallest Slavonic Nation: The Sorbs of Lusatia Bloomsbury Publishing, p.85

[2] Stone, Gerald (2015) Slav Outposts in Central European History: The Wends, Sorbs and Kashubs Bloomsbury Publishing

[3] Jurij Brězan, Ohne Paß und Zoll, Leipzig: Gustav Kiepenheuer, 1999, p. 213

[1]

[2]

[3]