José Torres Creo
 José Torres Creo en 1909, Vida Gallega[1] | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 5 de abril de 1874  San Xulián, España |
| Morte | 31 de outubro de 1939 (65 anos) Vigo, España |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | España |
| Actividade | |
| Ocupación | compositor , organista |
José Torres Creo, nado en San Xulián de Requeixo (Pontecesures) o 5 de abril de 1874 e finado en Vigo o 31 de outubro de 1939,[2] foi un compositor e organista galego. Autor de numerosas cancións galegas para orfeón, e publicadas posteriormente en versión de voz e piano, entre as que destaca O sol da primavera, con texto do arcebispo e poeta Manuel Lago González.
Traxectoria[editar | editar a fonte]
En 1884 ingresou como neno de coro na catedral de Santiago de Compostela, onde se formou co mestre de capela Juan Apóstol Trallero Palmer e co organista dese período Santiago Tafall Abad (1881-1895).
En 1891, coincidindo coa morte do seu mestre, chegou a Tui como segundo organista. Ese ano compuxo, para o orfeón que dirixe no seminario de Tui, a peza O sol da primavera, con letra de Manuel Lago, profesor nese intre do mesmo centro.
Marchou en 1892 a Vigo como segundo organista da igrexa de Sta. María (actual concatedral), e dous anos máis tarde obtivo a praza de titular. Exerceu como profesor de piano, pianista de café, director de diversos orfeóns e creou a capela musical Torres Creo, que actuou en numerosas funcións relixiosas en Vigo e a súa contorna, continuando despois da súa morte co seu sucesor Marino Gutiérrez ata finais dos anos 60.
Na década de 1920 foi cando a súa obra foi máis difundida. Publicou varias pezass para piano na litrografía viguesa de Jesús Rial e tamén noutras de Madrid e Barcelona. As súas obras emitíronse en radio, fixéronse gravacións fonográficas (O sol da primavera, San Campio) e tivo un distribuidor para a súa venda na Arxentina.
Faleceu en Vigo en 1939 aos 65 anos de idade.
Obra[editar | editar a fonte]
Orfeón[editar | editar a fonte]
- O sol da primavera (1891). Publicada para voz e piano en Zozaya en 1897. Letra de Manuel Lago.[3]
- Mozo e mozas (1907). Publicada para voz e piano en A. S. Arista (Barcelona) en 1908. Letra de Faustino Ande.[4]
- San Campio, Aires d'o Miño (1920). Publicado para voz e piano en lit. Durán (Madrid) en 1930. Letra de Xan d'algures (Manuel Lago).[5]
- O Neno Xesús (1928). Publicada para voz e piano en lit. Diez y Carrasco (Madrid) en 1932. Letra de Manuel Lago.[6]
Voz e piano[editar | editar a fonte]
- Fror Nova (1925). Litografía Jesús Rial (Vigo). Letra de Manuel Lago.
- Melodía gallega (1926). Litografía Jesús Rial (Vigo). Letra de Rosalía de Castro.
- Cantares gallegos (Aló nas tardes serenas) (1929). Litografía Jesús Rial (Vigo). Letra de Rosalía de Castro.
Música relixiosa[editar | editar a fonte]
- Ave María (1904; non conservada)
- Salve (1918; non conservada)
- Bendita sea tu pureza (1922; non conservada).
- Himno popular al Santo Cristo de la Victoria (1922). Litografía Jesús Rial (Vigo). Letra de Tomás Argüelles.
- Motete Salvator mundi, salva nos (1924; non conservada).
- Himno para as festas da Virxe do Portal de Ribadavia (1925; non conservada). Letra de Emilio Canda Adán.
- Himno da parroquia de Rianxo (1926). Litografía Jesús Rial (Vigo). Letra de Magdalena Cabanas.
- Motete ao Smo a dúas voces. (Noctis recolitur cœna novissima) para tenor e baixo e órgano (1936). Manuscrito conservado no Seminario Maior de Santiago de Compostela.
- A Virxe do Rosario para tres voces brancas. Manuscrito conservado no Arquivo Diocesano de Tui. Letra de Manuel Lago.
Zarzuela[editar | editar a fonte]
- Triple alianza (1912; non conservada)
- El hada del castillo (1912; non conservada)
- La felicidad (1912; non conservada)
- El hada de los bosques (1913; non conservada)
Banda[editar | editar a fonte]
- Musiquerías, (1913; non conservada)
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ "Festival benéfico en el "Tamberlick". La parte lírica". Vida Gallega (3): p. 10. 20 de xaneiro de 1909.
- ↑ "Necrológicas". El Pueblo Gallego: p. 3. 1 de novembro de 1939.
- ↑ "O sol da primavera: gallegada para canto y piano". Biblioteca Nacional de España.
- ↑ "Mozos e mozas: muñeira para orfeón". Biblioteca Nacional de España.
- ↑ "San Campio : aires d'o Miño, gallegada para canto y piano". Biblioteca Nacional de España.
- ↑ "O neno Xesús: gallega para canto y piano". Biblioteca Nacional de España.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Abreu Fernández, Pablo (2022). "José Torres Creo (1874-1939), compositor e organista de Santa María de Vigo: unha aproximación desde as fontes hemerográficas" (PDF). Glaucopis. Boletín do Instituto de Estudos Vigueses (27): 25–68. ISSN 1135-1810.
- Filgueira Valverde, José (1942). "Apéndice A á bibliografía do Cancionero musical de Galicia de Casto Sampedro y Folgar". Relación de composiciones musicales e impresiones fonográficas (1877-1942). Museo de Pontevedra. p. 69.
- González Martín, Gerardo (2016). "Torres Creo, José". Diccionario de Vigueses (1875-1945) II. Pontevedra: Deputación de Pontevedra. pp. 952–954.
- Varela de Vega, Juan Bautista (1974). "Torres Creo, José". En Ramón Otero Pedrayo. Gran Enciclopedia Gallega XXIX. Santiago de Compostela: Silverio Cañada. p. 119.
- Varela de Vega, Juan Bautista (2002). "Torres Creo, José". En Emilio Casares Rodicio. Diccionario de la Música Española e Hispanoamericana X. Madrid: Fundación Autor - SGAE. pp. 406–407.
