Herba da prata

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

A herba da prata[1] ou ouca[2] (Ranunculus peltatus) é unha especie de ranúnculo (familia Ranunculaceae) de flores miúdas e bracas, follas en forma de ril e talos rastreiros que medra en brañas e terreos con augas tranquilas de Europa, suroeste asiático e norte de África.

Ilustración
Ilustración

Descrición[editar | editar a fonte]

Son herbas case sempre anuais, glabras ou lixeiramente vilosas. As follas poden ser laminares ou divididas, ou ambas; as intermedias entre laminares e divididas a miúdo están presentes e as laminares son boiantes ou emerxentes, triopentalobadas, con limbo de até 50 mm de ancho; as follas divididas xeralmente máis curtas que os eritrenos, e cos segmentos diverxentes. As estípulas están soldadas ao pecíolo polo menos na metade da súa lonxitude. Sépalos tinguidos de azul total ou parcialmente, de 2 a 6 mm de lonxitude. Pétalos de entre 3 e 16 mm, case sempre de entre 5 e 12 mm, con fosas nectaríferas desde semilunulares até piriformes na madureza. De 10 a 40 estames. Receptáculo viloso.[3]

As flores teñen cinco pétalos brancos cos centros amarelos e atópanse uns centímetros por riba da tona da auga, son hermafroditas e agrúpanse en acios. Os seus froitos son de tipo aquenio.

Ecoloxía[editar | editar a fonte]

Ranunculus peltatus subsp. peltatus, aínda que pode medrar en augas estacionais, vive preferentemente en augas permanentes, máis ou menos profundas, tanto en lagoas e charcas como en ríos e arroios, podendo habitar tanto en augas de moderada condutividade como en augas salinas. Ranunculus peltatus subsp. fucoides vive xeralmente en augas pouco profundas que se chegan a desecar durante o verán, aínda que tamén pode aparecer en remansos de pequenos ríos e regueiras. As augas que ocupa, en xeral de baixa condutividade, son pobres en nutrientes, cun baixo contido en fosfatos, aínda que pode comprobarse un proceso progresivo de eutrofización ao longo do ano.[3]

Propiedades[editar | editar a fonte]

Estas plantas conteñen anemonina, unha substancia moi tóxica para os animais e os seres humanos. De feito, os herbívoros pacen as follas destas plantas con gran dificultade, e só despois dun bo enxugado que evapora as substancias máis perigosas. Incluso as abellas evitan chuchar o seu néctar. Na pel humana estas plantas poden crear bóchegas (dermatite), mentres que na boca poden causar dor intensa e ardente das membranas mucosas.[4]

Variedade[editar | editar a fonte]

R. peltatus está integrado por dúas liñas: unha tendente á vida acuática, con follas laminares boiantes, que comparten o medio aéreo co acuático (subsp. peltatus; incluíndo á subsp. baudotii), e outra con tendencias máis terrestres, con follas laminares completamente aéreas que sobresaen da tona da auga (subsp. fucoides; incl. R. ololeucos; incl. subsp. saniculifolius), que coloniza augas máis superficial que sofren antes o efecto da estiaxe.

Taxonomía[editar | editar a fonte]

Ranunculus peltatus foi descrita por Franz Paula von Schrank e publicado en Baier. Fl. 2: 103 1789.[5]

Citoloxía

Número de cromosomas de Ranunculus peltatus (Fam. Ranunculaceae) e taxons infraespecíficos: 2n=16[6]

Etimoloxía

Ranunculus: nome xenérico que provén do latín serodio que significa "raniña", de "ra" e un diminutivo final. Isto probabelmente refírese a moitas especies que se atopan preto da auga, como as ras.

peltatus: epíteto latino que significa "peltada, protexida".[7]

Variedades
  • Ranunculus peltatus subsp. baudotii (Godr.) Meikle ex C.D.K.Cook
  • Ranunculus peltatus subsp. fucoides (Freyn) Muñoz Garm.
Sinonimia
  • Batrachium dichotomum Schmalh. ex Trautv.
  • Batrachium elongatum F.W.Schultz
  • Batrachium floribundum Dumort.
  • Batrachium heterophyllum Lange
  • Batrachium langei F.W.Schultz
  • Batrachium peltatum (Schrank) V.V.Petrovsky
  • Batrachium pseudofluitans Nyman
  • Batrachium triphyllos (Wallr.) Dumort.
  • Batrachium truncatum Dumort.
  • Ranunculus capillaceus Thuill.
  • Ranunculus carinatus Freyn
  • Ranunculus floribundus Bab.
  • Ranunculus truncatus E.H.L.Krause[8]
  • Ranunculus aquatilis subsp. peltatus (Schrank) Cout.
  • Ranunculus aquatilis subsp. saniculifolius (Viv.) Ou. Bolòs & Vigo
  • Ranunculus baudotii Godr.
  • Ranunculus confusus Godr. in Gren. & Godr.
  • Ranunculus diversifolius subsp. saniculifolius (Viv.) Malag.
  • Ranunculus dubius Freyn in Willk. & Lange
  • Ranunculus dubius Freyn in Willk. & Lange
  • Ranunculus fucoides Freyn in Willk. & Lange
  • Ranunculus leontinensis Freyn in Willk. & Lange
  • Ranunculus longecapillatus Sennen
  • Ranunculus saniculifolius Viv.
  • Ranunculus triphyllos sensu Freyn in Willk. & Lange
  • Ranunculus vespertilio Lojac.[9]
Híbridos
  • Ranunculus × hiltonii H. Groves & J. Groves (1901) – Hibrida con Ranunculus omiophyllus
  • Ranunculus × kelchoensis S. Webster (1990) – Hibrida con Ranunculus fluitans
  • Ranunculus × virzionensis A. Félix (1912) - Hibrida con Ranunculus aquatilis

Nome vulgar[editar | editar a fonte]

En galego recibe diferentes nomes vulgares como: herba da prata, escamona, herba do gogo, ouca[10].

O nome herba da prata recíbeno diferentes especies de ranúnculos.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ Nome preferente vulgar galego en Termos esenciais de botánica, Universidade de Santiago, 2004
  2. ↑ Nome galego e definición no Portal das Palabras da RAG
  3. ↑ 3,0 3,1 Velayos, M. (1988). ACOTACIONES A RANUNCULUS SUBGÉNERO BATRACHIUM (DC.) A. GRAY: TRATAMIENTO TAXONÓMICO GENERAL Y ESTUDIO DE LA VARIABILIDAD DE R. PELTATUS. Anales Jará. Bot. Madrid 45(1): 103-119.
  4. ↑ Volume 3 , Milano, Federico Motta Editore, 1960, pag. 510.
  5. ↑ "Herba da prata". 
  6. ↑ Números cromosomáticos dalgunhas especies acuáticas de Ranunculus L. e Callitriche en Asturias.
  7. ↑ En Epítetos Botánicos
  8. ↑ "Ranunculus peltatus". Arquivado dende o orixinal o 30 de maio de 2020. Consultado o 22 de agosto de 2016. 
  9. ↑ "Herba da prata". 
  10. ↑ Nomes vulgares galegos: E. Losada, J. Castro e E. Niño, (1992): Nomenclatura vernácula da flora vascular galega, Xunta de Galicia
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Herba_da_prata&oldid=6551207»