Rotacismo: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva

← Edición máis vella Edición máis nova →

Contido eliminado Contido engadido

En liña

Revisión como estaba o 23 de marzo de 2021 ás 18:32

O rotacismo é un fenómeno fonético que consiste na realización dun fonema coma un son de consoante vibrante simple alveolar sonora /ɾ/. Constitúe un dos fenómenos característicos do galego na adaptación dos grupos consonánticos (xeralmente latinos) bl-, cl-, fl-, gl- e pl- perante vogal^[1]. Nos exemplos^[2] a seguir indícanse os étimos non latinos^[3]:

/BL/: branco < (alto alemán antigo) blank; brando < blandus; obrigar < obligare; nubrar < nub(i)lare
/CL/: cravo < clavus; escravo < sclavus; segrar < saec(u)laris
/FL/: frouxo < fluxus; fraco < flaccus; frauta < (prov.) flauta; frota < (fr.) flotte; chifre < (fr.) chiffler < (lat. dialectal) sif(i)lare
/GL/: regra < reg(u)la; singradura < (fr.) singler < (alt. ale. ant.) segelen; xograr < (prov.) joglar < (lat.) joc(u)laris
/PL/: praza < platea, cumprir < complere; dobre < duplu; Pobra < *pobrar < pop(u)lare

Nalgunhas zonas do interior de Galiza (triángulo entre Tabeirós, A Ulloa e a Terra de Celanova) e esporadicamente por todo o país, o fonema /s/ realízase con rotacismo perante consonante sonora (ar vacas en vez de as vacas, or días en vez de os días). Máis minoritario é o rotacismo perante fricativa xorda (ar flores, or seis, or zapatos)^[4].

No latín clásico deuse na época inicial para o /s/ en posición intervocálica, convertendo fuesim en fuerim. Exemplos de rotacismo tamén se dan en certos dialectos do grego antigo e na historia do alemán.

Notas

↑ Carballal, L. c (2019-07-07). "Debullando a fala: O rotacismo no galego". Debullando a fala. Consultado o 2021-03-23.
↑ "Os grupos consonánticos (e exercicios)". www.edu.xunta.es. Consultado o 2021-03-23.
↑ Dicionário Estraviz Diccionario de la lengua española
↑ Rodríguez Rodríguez, R., 2016. Aproximación dialectal á fala de Entrimo. Cumieira. Cadernos de investigación da nova Filoloxía Galega, [online] (1), pp. 99-100.

[1] Carballal, L. c (2019-07-07). "Debullando a fala: O rotacismo no galego". Debullando a fala. Consultado o 2021-03-23.

[2] "Os grupos consonánticos (e exercicios)". www.edu.xunta.es. Consultado o 2021-03-23.

[3] Dicionário Estraviz Diccionario de la lengua española

[4] Rodríguez Rodríguez, R., 2016. Aproximación dialectal á fala de Entrimo. Cumieira. Cadernos de investigación da nova Filoloxía Galega, [online] (1), pp. 99-100.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Liña 7: / Liña 7: @@
 * /FL/: '''frouxo''' < ''fluxus''; '''fraco''' < ''flaccus''; '''frauta''' < ([[Provenzal|prov.]]) ''flauta''; '''frota''' < ([[Lingua francesa|fr.]]) ''flotte''; '''chifre''' < ([[Lingua francesa|fr.]]) ''chiffler'' < ([[Latín macarrónico|lat. dialectal]]) ''sif(i)lare''
 * /GL/: '''regra''' < ''reg(u)la''; '''singradura''' < ([[Lingua francesa|fr.]]) ''singler'' < ([[Antigo alto alemán|alt. ale. ant.]]) ''segelen''; '''xograr''' < ([[Provenzal|prov.]]) ''joglar'' < ([[Latín|lat.]]) ''joc(u)laris''
-* /PL/: '''praza''' < ''platea'', '''cumprir''' < ''complere''; '''dobre''' < ''duplu''
+* /PL/: '''praza''' < ''platea'', '''cumprir''' < ''complere''; '''dobre''' < ''duplu''; [[A Pobra|'''Pobra''']] < *pobrar < ''pop(u)lare''
 Nalgunhas zonas do interior de [[Galicia|Galiza]] (triángulo entre [[A Estrada|Tabeirós]], [[A Ulloa]] e a [[Terra de Celanova]]) e esporadicamente por todo o país, o fonema /s/ realízase con rotacismo perante [[consonante sonora]] (''ar vacas'' en vez de ''as vacas'', ''or días'' en vez de ''os días''). Máis minoritario é o rotacismo perante [[Consoante fricativa|fricativa]] [[Consonante xorda|xorda]] (''ar flores'', ''or seis'', ''or zapatos'')<ref>[http://webh03.webs.uvigo.es/wp-content/uploads/2015/06/CUMIEIRA_vol1_2016-COMPLETO.pdf Rodríguez Rodríguez, R., 2016. Aproximación dialectal á fala de Entrimo. ''Cumieira. Cadernos de investigación da nova Filoloxía Galega''<nowiki>, [online] (1), pp. 99-100.</nowiki>]</ref>.