Chaira: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Xoio (conversa | contribucións)
1ª ed con info das wikis en castelán e portugués
 
Xoio (conversa | contribucións)
ampliación
Liña 1: Liña 1:
{{en uso}}
[[Ficheiro:Autódromo Eusebio Marcilla.jpg|miniatura|250px|A [[rexón pampeana]], na [[Arxentina]], é unha das chairas máis extensas e fértiles do planeta.]]
[[Ficheiro:Autódromo Eusebio Marcilla.jpg|miniatura|250px|A [[rexón pampeana]], na [[Arxentina]], é unha das chairas máis extensas e fértiles do planeta.]]
[[Ficheiro:Skånsk slätt.jpg|miniatura|250px|Chaira na provincia meridional de [[Escania]], en [[Suecia]].]]
[[Ficheiro:Árbore afrontando treboada.jpg|miniatura|250px|Árbore illada na [[Comarca da Terra Chá|Terra Chá]].]]


En [[xeografía]], unna '''chaira''' é unha grande extensión de terra plana ou con lixeiras ondulacións. As chairas pódense encontrar en terras baixas, xeralmente por debaixo dos 200 m ou menos [[Altitude|sobre o nivel do mar]] ou no fondo de [[val]]es. Tamén se encontran en [[meseta]]s, en altitudes superiores aos 500 m e a elevacións aínda superiores, en [[meseta|planaltos]].<br>
En [[xeografía]], unha '''chaira''' é unha grande extensión de terra plana ou con lixeiras ondulacións.
== Localización ==
As chairas pódense encontrar en terras baixas, xeralmente por debaixo dos 200 m ou menos [[Altitude|sobre o nivel do mar]] ou no fondo de [[val]]es. Tamén se encontran en [[meseta]]s, en altitudes superiores aos 500 m e a elevacións aínda superiores, en [[meseta|altiplanos]].


Nun val, as chairas poden estar delimitadas por dous lados ou, noutros casos, estar rodeadas, total ou parcialmente, por un anel de outeiros, montañas ou acantilados. Nas rexións onde hai máis de unha chaira, estas adoitan estaren conectadas por un paso ou unha brecha. A súa formación puido deberse a [[lava]], [[agua|cursos de auga]] ou [[xeo]] que foron fluíndo desde montañas, ou por [[erosión]] dò [[vento]].
Nun val, as chairas poden estar delimitadas por dous lados ou, noutros casos, estar rodeadas, total ou parcialmente, por un anel de outeiros, montañas ou acantilados. Nas rexións onde hai máis de unha chaira, estas adoitan estaren conectadas por un paso ou unha brecha. A súa formación puido deberse a [[lava]], [[agua|cursos de auga]] ou [[xeo]] que foron fluíndo desde montañas, ou por [[erosión]] dò [[vento]].

== Importancia económica ==


En moitas zonas, as chairas son economicamente importantes para o ser humano. Os [[sedimento]]s depositados no [[solo]] convértenas en lugares fértiles para o desenvolvemento dos [[agricultura|cultivos]] e os [[pasto]]s e a súa planicie facilita a mecanización das [[colleita]]s.
En moitas zonas, as chairas son economicamente importantes para o ser humano. Os [[sedimento]]s depositados no [[solo]] convértenas en lugares fértiles para o desenvolvemento dos [[agricultura|cultivos]] e os [[pasto]]s e a súa planicie facilita a mecanización das [[colleita]]s.


== Tipos ==
== Tipos ==
Según su formación, las llanuras se denominan:
* '''Llanuras estructurales''', superficies horizontales relativamente poco perturbadas. Zonas estructuralmente deprimidas que forman algunas de las tierras bajas más extensas de la superficie terrestre.
* '''Llanuras erosionales''', han sido niveladas por varios agentes de erosión, como el agua, ríos, viento y glaciares que desgastaron su rugosa superficie y las alisaron, son resultado del desgaste de las [[roca]]s sobre la superficie terrestre. El término ''superficie de planeación'' es más preciso porque muchas de las superficies podrían denominarse superficies de erosión.


Segundo a súa formación, as chairas denomínanse:
Llanuras de grandes dimensiones son [[La Pampa|región pampeana]], la [[llanura europea oriental]] o la [[llanura de Dōgo]] en [[Japón]].
[[Ficheiro:Hortobagy-ziehbrunnen.jpg|miniatura|250px|Paisaxe da [[chaira Panónica]] en [[Hungría]].]]
* '''Llanuras deposicionales''', formadas por la deposición de materiales dejados por agentes como el viento, ríos, olas y glaciares. Su fertilidad y relevancia económica depende principalmente del tipo de sedimentos depositados.<br>
[[Ficheiro:Alluvial plain-2.JPG|miniatura|250px|[[Chaira aluvial]] formada polo [[río Mendoza]], [[provincia de Mendoza]]. [[Arxentina]].]]
Este tipo de llanuras se agrupan en:
[[Ficheiro:Oceanic ecosystemes.svg|miniatura|250px|Diagrama dos [[ecosistema|ecosistemas oceánicos]]. A zona '''C''' corresponde á [[chaira abisal]].]]
* '''[[Llanura aluvial]]''', formada por un [[cauce]] y que puede ser inundada ante una eventual crecida de las aguas de éste, lo que da lugar a una
* '''Chairas estruturais''', superficies horizontais relativamente pouco perturbadas. Zonas estruturalmente deprimidas que forman algunhas das terras baixas máis extensas da superficie terrestre.
*:'''[[Terreno inundable|llanura inundable]]''',
* '''Chairas erosionais''', que foron niveladas por varios axentes de [[erosión]], como a auga, os ríos, o vento ou os glaciares, que desgastaron a súa rugosa superficie e as alisaron. Son o resultado do desgaste das [[rocha]]s sobre a superficie terrestre. O termo ''superficie de planeación'' é máis preciso, porque moitas das superficies poderían denominarse superficies de erosión.
*:'''[[llanura costera]]''' y
*: '''[[Llanura de marea]]'''
* '''[[Llanura de lava]]''', formada por capas de lava fluyente.
Los sedimentos que conforman las llanuras son de distinto origen y composición. Los que fueron transportados por los ríos y depositados en la superficie se denominan ''[[limo]]s''; son granos muy pequeños, como las arcillas y los sedimentos eólicos, o sea, movidos por el viento, se denominan ''[[loess]]''.
* '''Llanuras glaciales''', formadas por el movimiento de los [[glaciar]]es, debido a la fuerza de gravedad:
*:'''[[Sandur]]''', planicie formada por sedimentos fluviales finos provenientes de la fusión de glaciares en la porción superior de las cuencas asociadas.
*:'''[[Till|Llanura glaciar de till]]''', formada por pilas de sedimentos heterogéneos de origen glaciar.
* '''[[Llanura abisal]]''', zona llana o de pendiente muy suave del fondo de la cuenca oceánica profunda.


Chairas de grandes dimensións son a [[rexión pampeana]], a [[chaira europea oriental]] ou a [[chaira de Dōgo]] en [[Xapón]]. En [[Galicia]] a chaira máis grande é a que confoirma a [[Comarca da Terra Chá|Terra Chá]] [[Lugo|luguesa]].
== Llanuras en América ==
* '''Chairas deposicionais''', formadas pola [[sedimento|deposición]] de materiais deixados por axentes como o [[vento]], os [[río]]s, as [[onda (mar)|ondas]] e os [[glaciar]]es. A súa fertilidade e relevancia económica depende principalmente do tipo de sedimentos depositados.<br>
Las llanuras ocupan, principalmente, las áreas centrales del continente americano. Se formaron por acumulación de sedimentos traídos por el viento, los ríos y el mar, que depositaron en zonas bajas aprovechadas, por ejemplo, para la práctica de la agricultura. En América se destacan las grandes llanuras templadas de la [[Región pampeana]] en el sur de Sudamérica y los [[Grandes Llanos]] del centro de Norteamérica y las prácticamente [[sabanas]] tropicales de los [[Orinoquía]] y la [[Región de los Llanos]] (ambas son la zona occidental y oriental, respectivamente, de los Llanos del Orinoco en el norte de América del Sur).
Este tipo de chairas agrúpanse en:
* '''[[Chaira aluvial]]''', formada por un [[curso de auga]] e que pode ser inundada ante unha eventual crecida das augas, o que lugar a unha
*:'''[[Terreo inundable|Chaira inundábel]]''', a unha
*:'''[[Chaira costeira]]''' ou a unha
*: '''[[Chaira de marea]]'''
* '''[[Chaira de lava]]''', formada por capas de lava fluente.
Os sedimentos que conforman as chairas son de distinta orixe e composición. Os que foron transportados polos ríos e depositados na superficie denomínanse ''[[limo]]s''; están formados por grans moi pequenos, como os de [[arxila]]s, e os sedimentos eólicos, é dicir, movidos polo [[vento]], denomínanse ''[[loess]]''.
* '''Chairas glaciais''', formadas polo movemento dos [[glaciar]]es, debido á forza da [[gravidade]]:
*:'''[[Sandur]]''', planicie formada por sedimentos fluviais finos que proveñen da fusión de glaciares na porción superior das concas asociadas.
*:'''[[Till|Chaira glaciar de till]]''', formada por pías de sedimentos heteroxéneos de orixe glaciar.
* '''[[Chaira abisal]]''', zona chá ou de pendente moi suave do fondo da [[Océano|conca oceánica]] profunda.

== Véxase tamén ==
{{Commonscat}}
=== Outros artigoa ===
* [[Pradería]]
* [[Humidal]]
* [[Gleba (xeoografía)|Gleba]]
* [[Sabana]]
* [[Sedimento]]


== Véase también ==
* [[Pradera]]
* [[Humedal]]
* [[Gleba]]
* [[Sabana inundada]]


== Enlaces externos ==
{{Commonscat|Plains|Llanuras}}
{{Wikcionario}}


[[Categoría:Chairas| ]]
[[Categoría:Chairas| ]]

[[es:Llanura]]
[[pt:Planície]]

Revisión como estaba o 27 de marzo de 2015 ás 19:28

A rexón pampeana, na Arxentina, é unha das chairas máis extensas e fértiles do planeta.
Árbore illada na Terra Chá.

En xeografía, unha chaira é unha grande extensión de terra plana ou con lixeiras ondulacións.

Localización

As chairas pódense encontrar en terras baixas, xeralmente por debaixo dos 200 m ou menos sobre o nivel do mar ou no fondo de vales. Tamén se encontran en mesetas, en altitudes superiores aos 500 m e a elevacións aínda superiores, en altiplanos.

Nun val, as chairas poden estar delimitadas por dous lados ou, noutros casos, estar rodeadas, total ou parcialmente, por un anel de outeiros, montañas ou acantilados. Nas rexións onde hai máis de unha chaira, estas adoitan estaren conectadas por un paso ou unha brecha. A súa formación puido deberse a lava, cursos de auga ou xeo que foron fluíndo desde montañas, ou por erosiónvento.

Importancia económica

En moitas zonas, as chairas son economicamente importantes para o ser humano. Os sedimentos depositados no solo convértenas en lugares fértiles para o desenvolvemento dos cultivos e os pastos e a súa planicie facilita a mecanización das colleitas.

Tipos

Segundo a súa formación, as chairas denomínanse:

Paisaxe da chaira Panónica en Hungría.
Chaira aluvial formada polo río Mendoza, provincia de Mendoza. Arxentina.
Diagrama dos ecosistemas oceánicos. A zona C corresponde á chaira abisal.
  • Chairas estruturais, superficies horizontais relativamente pouco perturbadas. Zonas estruturalmente deprimidas que forman algunhas das terras baixas máis extensas da superficie terrestre.
  • Chairas erosionais, que foron niveladas por varios axentes de erosión, como a auga, os ríos, o vento ou os glaciares, que desgastaron a súa rugosa superficie e as alisaron. Son o resultado do desgaste das rochas sobre a superficie terrestre. O termo superficie de planeación é máis preciso, porque moitas das superficies poderían denominarse superficies de erosión.

Chairas de grandes dimensións son a rexión pampeana, a chaira europea oriental ou a chaira de Dōgo en Xapón. En Galicia a chaira máis grande é a que confoirma a Terra Chá luguesa.

  • Chairas deposicionais, formadas pola deposición de materiais deixados por axentes como o vento, os ríos, as ondas e os glaciares. A súa fertilidade e relevancia económica depende principalmente do tipo de sedimentos depositados.

Este tipo de chairas agrúpanse en:

Os sedimentos que conforman as chairas son de distinta orixe e composición. Os que foron transportados polos ríos e depositados na superficie denomínanse limos; están formados por grans moi pequenos, como os de arxilas, e os sedimentos eólicos, é dicir, movidos polo vento, denomínanse loess.

  • Chairas glaciais, formadas polo movemento dos glaciares, debido á forza da gravidade:
    Sandur, planicie formada por sedimentos fluviais finos que proveñen da fusión de glaciares na porción superior das concas asociadas.
    Chaira glaciar de till, formada por pías de sedimentos heteroxéneos de orixe glaciar.
  • Chaira abisal, zona chá ou de pendente moi suave do fondo da conca oceánica profunda.

Véxase tamén

Outros artigoa