Invasión soviética de Polonia

Invasión soviética de Polonia
Forzas soviéticas marchan a través de Polonia.
Data: 17 de setembro – 6 de outubro de 1939 Lugar: Polonia Conflito: Segunda Guerra Mundial Desenlace: vitoria soviética Resultado: o territorio de Polonia foi dividido e anexionado
Combatentes
Polonia	Unión Soviética
Forzas en combate
20.000 Corpo de protección de fronteiras 250.000 Exército polaco	466.516 - 800.000 soldados 33 divisións 11 brigadas 4.959 canóns 4.736 tanques 3.300 avións
Efectos
Mortes: 3.000 - 7.000 mortos ou desaparecidos máis de 20.000 feridos	Mortes: 1.475 - 3.000 mortos ou desaparecidos 2.383 - 10.000 feridos

A invasión soviética de Polonia de 1939 foi unha operación militar da Unión Soviética iniciada sen unha declaración formal de guerra o día 17 de setembro de 1939, durantes as primeira fases da Segunda Guerra Mundial. Dezaseis días despois de que a Alemaña nazi invadise Polonia dende o oeste, a Unión Soviética fixo o mesmo dende o leste. A invasión retatou o 6 de outubro de 1939 coa división e anexión de toda a Segunda República Polaca polos alemás e os soviéticos.

A comezos de 1939 a Unión Soviética iniciou negociacións co Reino Unido, Francia, Polonia e Romanía para establecer unha alianza contra a Alemaña nazi. As negociacións fallaron cando os soviéticos esixiron a Polonia e Romanía dereitos de tránsito para as súas tropas no seu territorio como parte dun acordo colectivo de seguridade. O fracaso desas negociacións levaron á Unión Soviética a asinar o pacto Ribbentrop-Molotov coa Alemaña nazi o 23 de agosto; este era un pacto de non-agesión que contiña un protocolo segredo para dividirse o norte e o leste de Europa. Unha semana despois de asinar o tratado as forzas alemás invadiron Polonia dende o norte, oeste e sur. As forzas polacas retiráronse cara o sueste e preparáronse para a defensa na cabeza de ponte romanesa, agardando polo apoio francés e británico. O Exército Vermello invadíu o Kresy (as provincias da fronteira leste) segundo o protocolo segredo o día 17 de setembro. O goberno soviético anunciou que estaba actuando para protexer aos ucraínos e bielorrusos que vivían na parte leste de Polonia, debido a que o estado polaco colapsara polo ataque alemá e non podía garantir a seguridade dos seus propios cidadáns. Cunha segunda fronte, o goberno polaco chegou á conclusión de que a defensa da cabeza de ponte romanesa xa non era factible, e ordenou a evacuación de emerxencia de todas as tropas á neutral Romanía.

O Exército Vermello, moito máis numeroso que a resistencia polaca, acadou os seus obxectivos, e capturou a uns 230.000 prisioneiros de guerra. O goberno soviético anexionou o territorio baixo o seu control, e no mes de novembro fixo que os 13,5 millóns de cidadáns polacos das zonas controladas pasasen a ser cidadáns da Unión Soviética. Inmediatamente comezaron unha campaña de sovietización nos novos territorios adquiridos. Realizaron unhas eleccións coa intención de lexitimar a anexión do leste de Polonia, e sufocaron a oposición por medio de execucións sumarias e milleiros de detencións. A Unión Soviética enviou a centos de persoas a Siberia e outras zonas remotas do país en catro grandes ondas de deportación entre 1939 e 1941.

As forzas soviéticas ocuparon o leste de Polonia ata o verán de 1941, cando foron expulsados pola invasión do exército alemán durante a Operación Barbarossa. A zona estivo baixo a ocupación nazi ata que o Exército Vermello reconquistouna no verán de 1944. Un acordo na Conferencia de Yalta permitiu á Unión Soviética anexionarse case toda a súa porción da Segunda República Polaca segundo o Pacto Molotov-Ribbentrop, compensando á República Popular de Polonia coa metade sur de Prusia Oriental e territorios ao leste da liña Oder-Neisse. A Unión Soviética integrou os territorios invadidos nas Republicas Socialistas Soviéticas de Ucraína e Bielorrusia.

En agosto de 1945, tras o final da guerra en Europa, a Unión Soviética e Polonia asinaron un tratado de fronteiras. Este acordo recoñecía o status quo da fronteira oficial coa excepción da rexión ao redor de Bialystok e unha pequena parte da ribeira leste do río San ao seu paso por Przemyśl, en Galitsia, que foi devolta a Polonia.

Antecedentes

Antecedentes históricos

O resultado da conferencia de paz de París fixo pouco para diminuír as ambicións territoriais das partes na rexión. Józef Piłsudski tratou de ampliar os límites de Polonia cara o leste como un intento de crear unha federación liderada polo país para contrarrestar calquera posible intención imperialista por parte de Rusia ou Alemaña. Ao mesmo tempo, os bolxeviques comezaron a gañar vantaxe na Guerra Civil Rusa e comezaron a avanzar cara o oeste, cara os territorios en disputa coa intención de aistir a outros movementos comunistas no leste de Europa. As escaramuzas fronteirizas de 1919 deron paso á Guerra polaco-soviética de 1920. Despois da vitoria polaca na batalla de Varsovia, os soviéticos pedirn a paz e a guerra rematou cun armisticio en outubro de 1920. As partes asinaron un tratado formal de paz, a paz de Riga, o 18 de marzo de 1921, dividindo os territorios disputados entre Polonia e a Unión Soviética. Nunha acción que en gran parte determinou a fronteira entre os dous países durante o período de entreguerras, os soviéticos ofreceron á delegación de paz polaca concesións territoriais nas áreas limítrofes en disputa, que se asemellaban moito á fronteira entre o Imperio Ruso e a República das dúas nacións antes da primeira partición de 1772. A raíz do acordo de paz, os líderes soviéticos abandonaron en gran medida a causa da revolución interacional e non retomaron o concepto ata pasados uns 20 anos.

Negociación do tratado

A mediados de marzo de 1939, a Unión Soviética, o Reino Unido e Francia comezaron a suxerir propostas comerciais e plans on respect a un possible acordo politico e military contra unha potencial aggression alemá. Polonia non participou nesas conversas, actuando así sobre a crenza de que calquera alineamento polaco coa Unión Soviética podería levar a unha seria reacción xermana. As discusións entre as tres partes centráronse en garantías potenciais aos países do centro e o leste de Europa que podían ser agredidos por Alemaña. Os soviéticos non se fiaban da honra dos británicos e os franceses para asinar un acordo de seguridade colectiva, xa que non se moverán contra os fascistas durante a Guerra Civil Española nin protexeran Checoslovaquia dos obxectivos expansionistas da Alemaña nazi. A Unión Soivética tamén sospeitaba que o Reino Unido e Francia poderían manterse á marxe nun potencial conflito entre os soviéticos e os nazis. Como resultado, os soviéticos só buscaron unha alianza militar blindada que garantise apoio contra un ataque ao seu territorio. A Unión Soviética insitíu nunha esfera de influencia que fose dende Finlandia ata Romanía para que servise de como zona de amortiguamento, e apoio military no case de que outro país atacase a Unión Soviética ou un país da proposta esfera. Tamén insistíu no dereito de entrar neses países da súa esfera no caso de que a súa seguridade estivese ameazada. Cando as conversas militares comezaron a mediados de agosto, as negociacións rapidamente quedaron estancadas no tema do paso de tropas soviéticas a través de Polonia se os alemáns atacaban, e as partes agardaron a que oficiais británicos e franceses presionasen aos polacos para que aceptasen eses termos. Porén, os oficiais polacos rexeitaron permitir ás tropas soviéticas no seu territorio porque crían que unha vez o Exército Vermello entrase en Polonia nunca marcharía. Os soviéticos suxeriron que os desexos polacos fosen ignorados e que os acordos tripartitos rematarían a pesar das súas obxeccións. Os británicos negáronse a facelo porque crían que iso levaría a que se estableceses unhas fortes relacións entre Polonia e Alemaña.

División planeada e real de Polonia segundo o pacto Molotov-Ribbentrop

Mentres tanto, durante meses oficiais alemáns deron a entender segredamente aos diplomáticos soviéticos que eles poderían ofrecer unhas condicións mellores que os franceses e os británicos no caso de asinar un acordo político. A Unión Soviética comezou a negociar coa Alemaña nazi agardando establecer un acordo económico mentres que ao mesmo tempo seguía negociando con Francia e Reino Unido. A finais de xullo e principios de agosto de 1939, oficiais soviéticos e alemáns puxéronse de acordo na meirande parte dos detalles para un posible tratado económico, dirixido cara un potencial acordo politico. O 19 de agosto de 1939 concluíron o acordo comercial xermano-soviético de 1939, un tratado comercial para o intercambio de materias primas soviéticas a cambio de armas, tecnoloxía militar e maquinaria civil dos alemáns. Dous días despois, os soviéticos suspenderon as conversas militares do tripartito. O 24 de agosto, a Unión Soviética e Alemaña asinaron o tratado político e militar que acompañou ao acordo económico, o pacto Ribbentrop-Molotov. Este pacto foi un acordo mutio de non agresión que contiña protocolos segredos para dividirse os estados do norte e o leste de Europa en esferas de influencia alemás e soviéticas. A esfera soviética inicialmente incluía Letonia, Estonia e Finlandia. Alemaña e a Unión farina unha partición de Polonia, coas partes ao leste dos ríos Pisa, Narev, Vístula e San indo a parar ás mans dos soviéticos. O pacto proporcionaba aos soviéticos un espazo extra defensivo no oeste, presentando unha oportunidade para recuperar territories cedidos na paz de Riga e unir os pobos do leste e o oeste de Ucraína e Bielorrusia baixo un goberno soviético.

O día despois de que os alemáns e os soviéticos asinasen o pacto, a delegación militar francesa e británica pediron unha reunion urxente co negocador military soviético Kliment Voroshilov. O 25 de agosto Vo-roshilov díxolles “en vista de que a situación política cambiou, non hai ningún propósito útil para continuar as conversas”. Ese mesmo día, Reino Unido e Polonia asinaron o Pacto de asistencia mútua anglo-polaca. Neste acordo, o Reino Unido comprometeuse coa defense de Polonia, garantindo preserver a súa independencia.

Invasión alemá de Polonia

O 26 de agosto Hitler intentou disuadir aos británicos e aos franceses para que non interferisen no próximo conflito, incluso comprometéndose a que o Reino Unido tivese forzas da Wehrmacht á súa disposición nun futuro. Na medianoite do 19 de agosto, o ministro de exteriores alemán, Joachim von Ribbentrop, entregou ao embaixador británico, Neville Henderson, a lista de termos que supostamente garantiría a paz co respecto a Polonia. Baixo eses termos, Polonia devolvería Danzig a Alemaña e debería haber un referendum no corredor polaco, baseado na residencia en 1919, dentro do ano. Cando o embaixador polaco Lipski foi ver a Ribbentrop o 30 de agosto, anunciou que el non tiña o poder para asinar e Ribbentrop despedíuno. Os alemáns anunciaron que Polonia rexeitara o otrecemento xermano e as negociacións remataron. O 31 de agosto unidades alemás disfrazadas de polacas escenificaron o incidente Gleiwitz preto da cidade fronteiriza de Gleiwitz. Na mañá seguinte Hitler ordenou que as hostilidades contra Polona comezasen ás 4:45 do 1 de setembro.

Os gobernos aliados declaráronlle a Guerra a Alemaña o 3 de setembro pero non aportaron ningún apoio significativo. A pesar de que algúns polacos tiveran éxito en zonas fronteirizas menores, a superioridade técnica, operacional e numérica dos alemáns forzaron aos polacos a retroceder cara Varsovia e Lwów. O 10 de setembro o comandante en xefe polaco, o mariscal Edward Rydz-Śmigły, ordenou unha retirada xeral ao o sueste, cara a cabeza de ponte romanesa. Pouco despois de que comezasen a súa invasión de Polonia, os líderes nazis comezaron a urxir aos soviéticos para que cumprisen o acordó e atacasen dende o leste.