Cónsul sufecto

Un cónsul sufecto (en latín: consul suffectus, de sufficere, "elixir", e en plural: consules suffecti), na Antiga Roma, era un cónsul especial elixido en substitución do cónsul ordinario (consul ordinarius) que falecía, renunciaba ou era destituído antes de remata-lo seu mandato anual, polo que a súa xestión duraba só uns meses.

O nome de cónsul sufecto engadíase á lista de cónsules de Roma como un máis, adquirindo de inmediato a categoría consular. Pódese acceder aos cónsules sufectos que foron claramente asignados a certos anos no cargo, a través da lista de cónsules romanos (Fasti consulares).

Historia

Os maxistrados na época romana eran elixidos por un ano. Non obstante, se un maxistrado dimitía ou morría antes do remate do seu mandato, debería elixirse un sufecto no seu lugar. Esta substitución non sempre se fixo, xa que en ocasións o posto quedou vacante, aínda que faltasen varios meses para o final do mandato.

Etapa republicana

Durante a República romana esta situación ocorreu raramente. Isto cambiou cando o consulado perdeu basicamente a súa importancia como instrumento para a conquista do poder estatal. Como o consulado equivalía ao ingreso na nobreza, a carreira seguiu a ser moi popular, mesmo despois da súa decadencia e da fin da res publica libera. Para os senadores non importaba tanto converterse en cónsules como ser antigos cónsules, e os emperadores souberon aproveitar este feito ao seu favor.

Etapa imperial

No período imperial, os cónsules sufectos substituíron os cónsules ordinarios despois de seis, catro ou dous meses de mandato, o que levou a máis parellas de cónsules en só un ano. Este costume fíxose especialmente frecuente durante os primeiros anos dos reinados de Domiciano (81-96) e Traxano (98-117). Noutras ocasións, os senadores que chegaban ao consulado só podían chegar a el grazas á posibilidade de ser cónsul propio; como os casos do historiador Tácito, o escritor Plinio o Mozo, o filósofo Séneca ou de quen sería o emperador Septimio Severo.

O "Consulado Ordinario", que comezaba o 1 de xaneiro de cada ano, seguía sendo o posto de maior prestixio. En principio, todos os cónsules (incluídos os sufectos) adquirían o título de "consular" unha vez finalizado o seu mandato e podían asumir outros cargos axeitados a este rango, como a de prefectura ou a gobernación das provincias senatoriais de Asia ou África.

Até a época de Traxano, o segundo e o terceiro consulados outorgaban o dereito ao título de consular. Atè a época do emperador Septimio Severo (193-211), os cónsules oficiais aínda eran oficialmente epónimos (por exemplo, nos diplomas militares romanos, o ano estaba datado polo nome). A partir de comezos do século III, os actos oficiais volveron a datarse só cos dous primeiros cónsules, é dicir, os ordinarios. Cando poucas décadas despois o rango consular xa non era un requisito para acadar cargos importantes, o consulado exitoso, que xa non tiña ningunha función, perdeu boa parte da súa reputación, mentres que o consulado ordinario puido manter o seu prestixio. Porén, os cónsules exitosos aínda existían na antigüidade tardía.

Véxase tamén

Bibliografía

• Bloch, L. (1942). Instituciones romanas (en castelán). Barcelona: Labor. 

Outros artigos

• Cónsul romano