Linguas hispanocélticas

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Hispanocéltico
Falado en:
Total de falantes: Linguas mortas
Familia: Indoeuropea
 Celta
  Celta continental
   Hispanocéltico
Códigos de lingua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
Mapa

Linguas célticas en tons azuis e morados.
Linguas paracélticas en tons verdes.
Status

As linguas hispanocélticas son o conxunto de variedades dialectais de filiación céltica que se falaban na Península Ibérica na Idade Antiga.[1][2]

Algunhas destas linguas están testemuñadas epigraficamente, aínda que outras poden reconstruírse a partir de onomástica e de datos epigráficos estritos. Non hai probas de que as linguas hispanocélticas formasen un grupo filoxenético, e normalmente clasifícanse como parte do grupo das linguas celtas continentais.

Linguas identificables[editar | editar a fonte]

As variedades hispanocélticas ben caracterizadas inclúen dous grupos:

  • Celtibérico, que é unha variedade oriental, a de corpus máis extenso e aceptada como «céltica», a celtibérica, que Jordán propón chamar "hispanocelta do nordeste".[3][1]
  • Galaico, que é unha variedade occidental, na zona atlántica (oeste da Vía da Prata), onde un corpus limitado de inscricións latinas contén algúns trazos claramente celtas, e que permitirían reconstruír o celta galaico.

Esta última variedade, menos testemuñada, que Jordán propón chamar “hispanocelta do noroeste", pode asociarse probablemente ás primeiras inscricións estelares do suroeste peninsular, que algúns investigadores[4][1][5] cren que representan unha lingua celta relacionada coa lingua tartesa. Todo este material representa máis dun dialecto. Hai numerosos exemplos de xenitivo plural en -um e -on, así como en -un, e polo menos unha inscrición dativo plural en -bor.[3] "Hispano-céltico occidental" é un concepto que serve para agrupar todo este grupo de falas da zona atlántica.[6]

Ademais, existen outros topónimos celtas que son máis difíciles de asignar a unha variedade lingüística concreta, polo que unha mellor calidade dos datos podería permitir reconstruír outra lingua celta ademais das dúas anteriores. De feito, todo o material celta existente na península correspondería a máis variedades que as recoñecibles, así como a lingua de etnias como os ástures, galaicos, cántabros, os vacceos, os carpetanos, os célticos e outros serían celtafalantes, pero non está claro até que punto as variedades lingüísticas que falaban constituían linguas diferentes do celtibérico ou do galaico, ou eran dialectos dalgúns destes últimos.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. 1,0 1,1 1,2 Jordán Cólera, Carlos (16 de marzo de 2007). "The Celts in the Iberian Peninsula:Celtiberian" (PDF). e-Keltoi 6: 749–750. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 24 de xuño de 2011. Consultado o 16 de xuño de 2010. 
  2. Koch, John T. (2006). Celtic Culture: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. p. 481. 
  3. 3,0 3,1 Koch, John T (2010). Celtic from the West Chapter 9: Paradigm Shift? Interpreting Tartessian as Celtic. Oxbow Books, Oxford, UK. pp. 292–293. ISBN 978-1-84217-410-4. 
  4. Koch, John (2009). Tartessian: Celtic from the Southwest at the Dawn of History in Acta Palaeohispanica X Palaeohispanica 9 (2009) (PDF). Palaeohispanica. pp. 339–351. ISSN 1578-5386. Consultado o 17 de maio de 2010. 
  5. "O'Donnell Lecture 2008 Appendix" (PDF). 
  6. Wodtko, Dagmar S (2010). Celtic from the West Chapter 11: The Problem of Lusitanian. Oxbow Books, Oxford, UK. pp. 360–361. ISBN 978-1-84217-410-4. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]