Zenón de Somodevilla y Bengoechea

Zenón de Somodevilla y Bengoechea
Nacemento	20 de abril de 1702
Lugar de nacemento	Hervías e Alesanco
Falecemento	2 de decembro de 1781
Lugar de falecemento	Medina del Campo
Nacionalidade	España
Relixión	catolicismo
Ocupación	político e militar
Premios	Cabaleiro da Orde do Vélaro de Ouro
	[ editar datos en Wikidata ]
	v; c; e;

Zenón de Somodevilla e Bengochea, nado en Hervías (A Rioxa), probablemente o 20 de abril (día de san Zenón) de 1702 e finado en Medina del Campo o 2 de decembro de 1781,^[1] máis coñecido co nome de marqués da Ensenada, foi un político e ilustrado castelán.

Foi Conselleiro de Estado, sucesivamente, nos reinados de Filipe V, Fernando VI e Carlos III. Tamén ostentou moitos outros cargos como secretario de Facenda, de Guerra e Mariña e de Indias. Igualmente, foi nomeado sucesivamente superintendente xeral de Rendas, lugartenente xeral do Almirantazgo, secretario de Estado, notario dos reinos de España e Cabaleiro do Vélaro de Ouro e da Orde de Malta.

Foi o encargado de executar a denominada Gran Redada.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Foi o primeiro artífice dun programa de despotismo ilustrado e o paradigma dos políticos que ían dirixir España polos seus méritos e non polos seus títulos. De orixe humilde, fillo dun fidalgo pobre rioxano, chegaría ser ministro de Facenda, Guerra e Indias co rei Fernando VI. Político fundamental na historia do século XVIII, serviu a tres reis: Filipe V, Fernando VI e Carlos III.

Hai que destacar del a reforma que tentou levar adiante sobre o sistema fiscal imperante, a magna pescuda catastral coñecida polo nome de Catastro de Ensenada, de maneira que os diferentes tributos que percibía o Estado se unificaran nun único imposto, proxecto saldado cun gran fracaso. A maior obra de Ensenada foi a a súa espectacular reorganización dos estaleiros e a construción de potentes buques de guerra. Tamén como político ilustrado destacou no impulso das obras públicas, como a construción de canais —coma o de Castela— e a mellora de camiños (como o de Madrid ó Guadarrama e de Burgos a Santander).

A Gran Redada[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Gran Redada.

En 1749 executou, xunto co bispo de Oviedo Gaspar José Vázquez Tablada, un plano denominado Gran Redada que pretendía o exterminio biolóxico do pobo xitano^[2] en España e que, naquela altura, foi tamén coñecido como Prisión Xeral de ciganos. Tralo arresto, e decretado que debían de permanecer cativos até a morte, os ciganos foran separados en dous grupos: os nenos maiores de sete anos e os homes foron escravizados nos arsenais da Mariña española, como foi o caso do arsenal da Graña en Ferrol^[3], e as mulleres e os meniños menores de sete anos foron escravizadas en fábricas ou ingresadas na cadea. A separación das familias tiña o obxectivo de evitar novos nacementos. Esta práctica xenocida durou até o ano 1765, mais sempre contando coa forte resistencia das mulleres e mais dos homes, como foi no caso das revoltas e fuxidas na Casa de Misericordia en Zaragoza^[4]. Calcúlase que entre 9 000 e 12 000 ciganos sofreron persecución, cadea ou escravitude neste período^[5].

Recoñecemento[editar | editar a fonte]

En Ferrol hai dúas estatuas adicadas á súa figura. Unha, nos xardíns de San Francisco, feita por César Lombera^[6]. Outra, un busto, no parque Raíña Sofía.