Uluru
| Uluru | |
|---|---|
 Vista aérea de Uluru | |
| Patrimonio da Humanidade - UNESCO | |
| País |  Australia |
| Localización | 25°20′42″S 131°2′10″L / -25.34500, -131.03611 |
| Tipo | Cultural |
| Criterios | (iv) |
| Inscrición | 1987 (sesión XI) |
| Rexión da UNESCO | Oceanía |
| Identificador | 447 |
O Parque Nacional Uluṟu-Kata Tjuṯa é unha área protexida no Territorio do Norte de Australia. O parque é a localización tanto de Uluru (en pitjantjatjara: Uluṟu) tamén coñecido como Ayers Rock,[1] como de Kata Tjuta. Uluru é unha gran formación rochosa de arenita na parte sur do Territorio do Norte, no centro de Australia. Está situado a 1943 km. por estrada ao sur de Darwin, Australia e a 440 km. ao suroeste de Alice Springs ao longo das autoestradas Stuart e Lasseter. O parque abarca 1 326 kilometros cadrados (512 sq mi) e inclúe os sitios dos que recibe o nome: Uluru e, 40 km. ao oeste, Kata Tjuta. O lugar está catalogado como Patrimonio da Humanidade da UNESCO como patrimonio natural e paisaxe cultural.
Uluru é un lugar sagrado dos pitjantjatjara anangu, os aborixes da área. A zona que arrodea a formación rochosa contén numerosas fontes, así como pozas, covas e pinturas antigas. Uluru e Kata Tjuta, tamén coñecido como Olgas, son as dúas principais atraccións do Parque Nacional Uluṟu-Kata Tjuṯa.
Descrición xeral[editar | editar a fonte]
Uluru/Ayers Rock é recoñecido como "a icona máis natural de Australia" e converteuse nun punto focal para Australia e o recoñecemento mundial da cultura indíxena australiana. O monólito de pedra arenita ten unha altura de 348 m. coa maior parte do seu groso por debaixo do chan. Para os Anangu (pobo indíxena local), Uluru / Ayers Rock é un topónimo e esta "Rocha" ten unha serie de puntos de referencia diferentes onde moitos seres ancestrais interactuaron coa paisaxe e/ou entre si, algúns incluso cren que aínda residen aquí. Kata Tjuta / Monte Olga, que significa "moitas cabezas" no seu nome aborixe, é un lugar sagrado relativo ao coñecemento que se considera moi poderoso e perigoso, só apto para homes iniciados. Está formado por un grupo de 36 cúpulas de rocha de conglomerados que se remontan a 500 millóns de anos.
Os Anangu son os propietarios aborixes tradicionais do Parque Nacional Uluru-Kata Tjuta. Cren que a súa cultura creouse no inicio dos tempos por seres ancestrais. Uluru / Ayers Rock e Kata Tjuta / Monte Olga proporcionan probas físicas das fazañas realizadas durante o período de creación. Adoitan realizar percorridos a pé para informar aos visitantes sobre a flora e a fauna locais, os alimentos dos arbustos e as historias dos soños aborixes da zona.
En 1976 aprobouse a Lei de dereitos de terras dos aboríxenes (territorio do norte), o que significa que despois de moitos anos a lei e os dereitos sobre terras aborixes foron finalmente recoñecidos na lei australiana. Nove anos despois, o 26 de outubro de 1985, presentáronse aos propietarios tradicionais os títulos de propiedade do parque, quen, á súa vez, arrendaron a terra ao Goberno australiano a través do Director of National Parks (anteriormente Australian National Parks and Wildlife Service) durante 99 anos.[2][3]
O director está asistido por Parks Australia, unha división do Departamento de Medio Ambiente e Enerxía de Australia. Desde a súa entrega, o persoal de Anangu e de Parks Australia traballaron xuntos para xestionar o parque. Este proceso de traballo conxunto coñécese como "xestión conxunta".
Historia[editar | editar a fonte]
Uluru e Kata Tjuta formáronse hai uns 350 millóns de anos durante a Oroxenia de Alice Springs.
Os Anangu conectáronse coa zona durante miles de anos e algúns rexistros suxiren que poderían vivir alí máis de 10.000 anos.
Os europeos chegaron á zona desértica occidental de Australia na década de 1870. Uluru e Kata Tjuta foron cartografiados por primeira vez polos europeos durante o período expedicionario posible grazas á construción da liña Overland Telegraph en 1872.
En expedicións separadas, William Ernest Powell Giles e William Christie Gosse foron os primeiros exploradores europeos que chegaron a esta área. En 1872, mentres exploraba a zona, Ernest Giles avistou Kata Tjuta desde preto de Kings Canyon e chamouno Monte Olga, mentres que ao ano seguinte Gosse viu a Uluru e chamouno Ayers Rock na honra de Sir Henry Ayers, o Secretario Xefe de Australia Meridional. Seguiron novas exploracións co obxectivo de establecer as posibilidades da zona para o pastoreo.
A finais do século XIX, os pastores intentaron restablecerse nas áreas adxacentes á Reserva South-Western/Petermann e a interacción entre Anangu e os brancos fíxose máis frecuente e violenta. Debido aos efectos do pastoreo e das secas, as reservas de alimentos silvestres esgotáronse. A competencia por estes recursos creou un conflito entre os pastores e os Anangu. Como resultado, as patrullas policiais fixéronse máis frecuentes.
Entre 1918 e 1921, grandes áreas adxacentes de Australia Meridional, Australia Occidental e o Territorio do Norte foron declaradas como reservas aborixes, como santuarios para un pobo nómade que practicamente non tiña contacto con xente branca. En 1920, o Goberno Australiano declarou parte do Parque Nacional Uluru-Kata Tjuta unha Reserva Aborixe (coñecida comunmente como Reserva do Suroeste ou Petermann) baixo a Ordenanza dos Aborixes de 1918.
Durante a Depresión na década de 1930, os anangu involucráronse no despelexado de dingos con "cans" que introduciron aos Anangu nos xantares e formas europeas. Os primeiros turistas visitaron a zona de Uluru en 1936.
A partir da década de 1940, as dúas razóns principais para o asentamento europeo permanente e substancial na zona foron a política de benestar dos aborixes e a promoción do turismo en Uluru.[4]
In 1948 the first vehicular track to Uluru was constructed, responding to increasing tourism interest in the region. Tour bus services began in the early 1950s.[4]
O Parque Nacional de Ayers Rock recoñeceuse en 1950, e no mesmo ano Len Tuit, residente de Alice Springs, acompañou a un grupo de escolares nunha viaxe a Uluru. Recoñeceu o enorme potencial turístico da rocha e comezou a ofrecer visitas regulares en 1955, cos hóspedes acampando en tendas de campaña e tomando auga potable desde Curtin Springs. Kata Tjuta engadi+íuse ao parque nacional para crear o Parque Nacional Ayers Rock-Monte Olga en 1958. O primeiro aloxamento permanente construíuse o mesmo ano, mentres que unha nova pista de aterraxe permitiu os primeiros grupos turísticos de entrada e saída.[5]
En 1958, en resposta ás presións para apoiar as empresas turísticas, a área que agora é o parque foi eliminada da Reserva Aborigen Petermann para ser xestionada pola Xunta de Reservas do Territorio do Norte como Parque Nacional Ayers Rock - Mt Olga. O primeiro guardabosques foi a lendaria figura de Australia central, Bill Harney[4]
O lugar chamou a atención o 17 de agosto de 1980 cando Azaria Chamberlain, de dous meses de idade, foi atopado morto como resultado de ser tomado por un dingo.
O 1 de outubro de 2015, os propietarios tradicionais declararon máis de 50 000 kilometros cadrados (19 000 sq mi) de terras aborixes que rodean o Parque Nacional unha Área Protexida Indíxena (IPA) chamada Área Protexida Indíxena Katiti Petermann. Como o cuarto IPA máis grande de Australia continental, é máis grande que Suíza e completa unha enorme rede de nove IPA en Australia Central.[6]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ "Place Names Register Extract: Uluru/Ayers Rock". Northern Territory Place Names Register. Northern Territory Government. 6 de novembro de 2002. Consultado o 12 de xullo de 2013.
- ↑ Toyne, Phillip; Vachon, Daniel (1984). Growing Up the Country: the Pitjantjatjara Struggle for Their Land. Fitzroy, Victoria: McPhee Gribble. p. 137. ISBN 0-14-007641-7. OCLC 12611425.
- ↑ "On this day: Aboriginal Australians get Uluru back - Australian Geographic". www.australiangeographic.com.au. Arquivado dende o orixinal o 2014-07-08.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Uluru – Kata Tjuta Board of Management and Parks Australia (2000) Fourth Uluru – Kata Tjuta National Park Plan of Management. Commonwealth of Australia. Canberra. Page 7.
- ↑ "History of Uluru-Kata Tjuta National Park". Parks Australia.
- ↑ "Declarouse Área Protexida Indíxena Katiti Petermann". O Consello Central do Territorio. 1 de outubro de 2015. Arquivado dende o orixinal o 05 de febreiro de 2020. Consultado o 5 de febreiro de 2020.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Uluru  |
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Breeden, Stanley (1995). Growing Up at Uluru, Australia. Fortitude Valley, Queensland: Steve Parish Publishing. ISBN 0-947263-89-6. OCLC 34351662.
- Breeden, Stanley (2000). Uluru: Looking After Uluru – Kata Tjuta, the Anangu Way. Roseville Chase, NSW: Simon & Schuster Australia. ISBN 0-7318-0359-0. OCLC 32470148.
- Hill, Barry (1 de novembro de 1994). The Rock: Travelling to Uluru. St Leonards, NSW: Allen & Unwin. ISBN 1-86373-778-2. OCLC 33146858.
- Mountford, Charles P. (1977). Ayers Rock: Its People, Their Beliefs and Their Art. Adelaide: Rigby Publishing. ISBN 0-7270-0215-5. OCLC 6844898.
