Orquídea do sabugueiro

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Orquídea do sabugueiro

Orquídea do sabugueiro, Dactylorhiza sambucina
Clasificación científica
Reino: Plantae
División: Magnoliophyta
Clase: Liliopsida
Orde: Asparagales
Familia: Orchidaceae
Subfamilia: Orchidoideae
Tribo: Orchideae
Subtribo: Orchidinae
Alianza: Platanthera
Xénero: 'Dactylorhiza'
Neck. ex Nevski 1937
Especie: ''D. sambucina''
Nome binomial
'Dactylorhiza sambucina'
(L.) Soó 1962

A orquídea do sabugueiro, Dactylorhiza sambucina ,[1] (L.) Soó 1962 é unha especie de orquídea do xénero Dactylorhiza, subfamilia Orchidoideae, familia Orchidaceae estreitamente relacionadas co xénero Orchis. Distribúese pola Europa do centro e sur até os Pireneos. Son de hábitos terrestres e teñen tubérculos.

Descrición[editar | editar a fonte]

Dactylorhiza sambucina hábitat, formas púrpura e amarelas crecendo xuntas, Andorra.

Estas orquídeas terrestres desenvólvense en chans básicos e prados húmidos, lindeiros de bosques e en áreas onde a arboleda está clareando. Teñen tubérculos xeófitos. Nestes grosos talos subterráneos poden almacenar gran cantidade de auga, que lles permiten sobrevivir en condicións de seca.

Posúen de 7 a 12 grandes follas de oblongo-ovoides a elíptico-lanceoladas, moteadas de cor púrpura. Desenvolven un talo longo que alcanza unha altura de 70-90 cm. As follas da parte superior son máis pequenas que as follas máis baixas do talo.

Florecen na primavera tardía ou a principios de verán. A inflorescencia, cilíndrica, comparada coa lonxitude da planta é máis ben curta. Sendo un acio compacto cunhas 25-50 flores. Estas desenvólvense a partir duns capullos axilares. As cores predominantes son púrpuras fortes, moteados con manchas máis escuras formando o debuxo de ás de bolboreta na parte central superior do labelo, ou amarelos con manchas de púrpura moi pálida case imperceptible.

O seu sistema de polinización é normalmente entomógamo, pero ao estar desprovistas de néctar teñen que recorrer ao mesmo mecanismo de atracción que presentan outras orquídeas, como é o caso do xénero Orchis, que para atraer aos polinizadores as flores teñen que adquirir a aparencia de flores nectaríferas.

Dactylorhiza sambucina variedade amarela, Andorra.



Etimoloxía[editar | editar a fonte]

As orquídeas obteñen o seu nome do grego "orchis", que significa testículo, pola aparencia dos tubérculos subterráneos nalgunhas especies terrestres. A palabra 'orchis' usouna por primeira vez Teofrasto (371/372 - 287/286 A.C.), no seu libro "De historia plantarum" (A historia natural das plantas ). Foi discípulo de Aristóteles e está considerado como o pai da botánica e da ecoloxía.

O nome Dactylorhiza procede das palabras gregas "daktylos" (dedo) e "rhiza" (raíz). Isto é pola forma dos 2 tubérculos subterráneos do xénero. Dactylorhiza estivo anteriormente clasificada dentro do xénero Orchis.

"Sambucina" = "de sáuco".

Sinónimos:

  • Orchis sambucina L. (1755) (Basónimo)
  • Dactylorchis sambucina (L.) Verm. (1947)

Hábitat[editar | editar a fonte]

Estas orquídeas atópanse distribuídas ao longo da Europa do centro e sur até os Pireneos.

Híbridos[editar | editar a fonte]

Nota: nothosubspecies = unha subespecie híbrida; nothovarietas = subvariedade.

  • Dactylorhiza × altobracensis (D. maculata × D. sambucina) (Francia, Austria)
  • Dactylorhiza × erdingeri (D. sambucina × D. viridis) (W. Europa)
  • Dactylorhiza × fourkensis (D. baumanniana × D. sambucina) (Grecia)
  • Dactylorhiza × gabretana (D. incarnata × D. maculata × D. sambucina) (Europa)
  • Dactylorhiza × guillaumeae (D. incarnata × D. sambucina) (W. Europa)
  • Dactylorhiza × metsowonensis (D. kalopissii × D. sambucina) (Grecia)
  • Dactylorhiza × rombucina (D. romana × D. sambucina) (C. Europa)
  • Dactylorhiza × ruppertii (D. majalis × D. sambucina) (Europa)
  • Dactylorhiza × vitosana (D. saccifera × D. sambucina) (SE. Europa)

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Guía das orquídeas de Galicia. Carlos Cortizo Amaro e Elvira Sahuquillo Balbuena. 2006, Baía Edicións

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Leroy-Terquem, Gerald e Jean Parisot. Orchids: Care and Cultivation. Londres: Cassel Publishers Ltd., 1991.
  • Schoser, Gustav. Orchid Growing Basics. Nova York: Sterling Publishing Co., Inc., 1993.
  • White, Judy. Taylor’s Guide to Orchids. Frances Tenenbaum, Series Editor. Nova York: Houghton-Mifflin, 1996.
  • The Illustrated Encyclopedia of Orchids de Alec Pridgeon. Publicado por Timber Press.
  • The Manual Of Cultivated Orchid Species de Bechtel, Cribb e Launert. Publicado por The MIT Press.
  • Williams, N. H. 1972. A reconsideration of Ada and the glumaceous brassias. Brittonia 24: 93–110.