O anarquista
| O anarquista | |
|---|---|
 | |
| Título orixinal | O anarquista |
| Autor/a | Leandro Pita Romero |
| Cuberta | Camilo Díaz Baliño |
| Orixe | Galiza |
| Lingua | galega |
| Colección | Colección Lar |
| Xénero(s) | Novela costumista |
| Editorial | Lar |
| Data de pub. | 1924 |
| Formato | Tapa branda |
| Páxinas | 38 |
| Precedido por | A miña muller de W. Fernández Flórez |
| Seguido por | O pastor de doña Silvia de Aurelio Ribalta |
| Tradución | Leandro Carré Alvarellos |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
O anarquista (novela orixinal e inédita) é unha novela de Leandro Pita Romero, escrita por Pita en castelán e traducida ao galego por Leandro Carré Alvarellos para a súa publicación, o 20 de decembro de 1924, na revista-editorial Lar. Levou a capa propia de toda a colección, deseñada por Camilo Díaz Baliño e saíu das prensas de Moret, A Coruña.
Trama
[editar | editar a fonte]A novela está ambientada na aldea ficticia de San Xián de Lanzós. Marica é unha rapaza pobre, que ten unha vaca pero non prados para alimentala. Coma todos os habitantes da aldea, agás o cura, ten un alcume. O seu é "A anarquista", e recibiuno por vía parental.
Seu pai era Mariano de Vilar, un labrego relativamente acomodado. Malia as primeiras reticencias da súa muller, quere darlle unha educación á súa filla, que xa colabora na economía familiar escribindo cartas para os familiares emigrados dos veciños da aldea. Mariano vende as vacas e as terras que ten e monta unha tenda, onde a rapaza dá clases aos rapaces da aldea.
Porén, o cacique da aldea, Andrés, tiña outra tenda, e logra que Mariano peche a súa, co conto de que lle faltan uns permisos administrativos. Mariano, xa maior, cando se decata da xogada, decide non quedar de brazos cruzados, e fabrica un artefacto explosivo con dúas cabezas dos foguetes de dinamita das romarías, que coloca na vivenda do cacique. Non obstante, non causa ningún dano, agás a morte dun porco, o aborto dunha vaca e a rotura dalgúns vidros.
Malia que ese mesmo día é avisada a Garda Civil e o xuíz, logo de declarar Mariano morre na casa, quedándolle o alcume de "anarquista" polos múltiples atentados acontecidos na época a mans de anarquistas cataláns.
Narración
[editar | editar a fonte]O anarquista é un cadro costumista que presenta de xeito estereotipado diversas situacións e personaxes presentes no debate agrarista dos anos 20: a figura do cacique, a necesidade de educación para a clase baixa, o pago de rendas, a liberación de terras improdutivas, o ascenso do pequeno campesiñado á pequena burguesía comercial, ou o uso da violencia revolucionaria.
Fai unha achega á realidade antropolóxica da clase rural galega.
Reedicións
[editar | editar a fonte]Foi reeditada en facsímile en 2009 pola CNT e en 2010 polo concello de Ortigueira.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Casares Mouriño, Carlos, ed. (1990). Antoloxía da novela curta. Editorial Galaxia. ISBN 84-7154-746-5.
Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Iglesias, Xabier (31/10/2012). "O anarquista" Os libros de Ánxel Casal.
- "Nova edição da CNT: O anarquista de Leandro Pita Romero".Arquivado 29 de agosto de 2018 en Wayback Machine. Publicación da edición facsímile, 15/11/2009.