Enrique de las Morenas y Fossi

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Enrique de las Morenas y Fossi
Nome completoEnrique de las Morenas y Fossi
Nacemento23 de maio de 1855
Lugar de nacementoChiclana de la Frontera
Falecemento22 de novembro de 1898
Lugar de falecementoBaler
CausaBeriberi e ferida por arma de fogo
SoterradoMausoleum in Honor of the Heroes of Cuba and the Philippines
NacionalidadeEspaña
Ocupaciónmilitar
PremiosCruz Laureada de San Fernando e comandante
editar datos en Wikidata ]

Enrique de las Morenas y Fossi, nado en Chiclana de la Frontera (provincia de Cádiz) o 23 de maio de 1855 e finado en Baler (Filipinas) o 22 de novembro de 1898, foi un militar español e un dos "Últimos de Filipinas".[1]

Primeiros anos[editar | editar a fonte]

De familia acomodada, o seu pai era xuíz.[2] Educouse en Cabra (Córdoba), ingresou na Academia de Infantaría con dezanove anos o 26 de xuño de 1874 como cadete de infantaría.[2] O 2 de abril do seguinte ano, durante a Terceira Guerra Carlista, accedeu ao emprego de alférez e foi destinado ao Rexemento de Infantaría da Lealdade número 30, integrado na División ao mando do xeral Arroio, que combateu aos carlistas na fronte catalá. Participa, entre outras batallas, nunha acción en Molins de Rei e posteriormente no socorro de La Seu d'Urgell. Por esta última operación foi ascendido a tenente por méritos de guerra e máis tarde foi nomeado, pola R.O. de 2 de xuño de 1876, Benemérito da Patria.

Despois da Guerra Carlista obtivo varias licenzas por asuntos propios para atender os seus negocios particulares e outra por enfermidade. Iniciada a Revolución Filipina, en 1896 foi ascendido a capitán, embarcando cara a Filipinas o 18 de decembro dese ano no vapor Magallanes, integrándose á súa chegada no Batallón Expedicionario número 9, combatendo en Cabanatuán e San Isidro. Tras a paz de Biak-na-Bato, aparentemente sufocada a revolución, o goberno decidiu substituír os 400 homes do Maior Xénova, en Baler, por un pequeno destacamento de cincuenta homes ao mando de Juan Alonso Zayas.

O Sitio de Baler[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Sitio de Baler.

De las Morenas, recentemente nomeado Gobernador Civil e Militar do Distrito El Príncipe, embarcou en Manila rumbo a Baler a principios de 1898, onde chega en febreiro, xunto ao comandante do destacamento, o Tenente Juan Alonso Zayas, o Tenente Saturnino Martín Cerezo.[3] A pesar de que entre Baler e Manila apenas había 100 quilómetros, as comunicacións por terra eran practicamente inexistentes, sendo o barco o medio habitual para a recepción de mercadorías e noticias.[3]

Tras un breve período de tranquilidade, o 30 de xuño de 1898, durante unha patrulla rutineira, os homes ao mando de Cerezo caeron nunha emboscada dos insurxentes filipinos, comandados por Teodorico Novicio Luna, resultando ferido o cabo Jesús García Quijano, comezando o sitio.[3]

Os españois, refuxiáronse na igrexa da aldea por ser o edificio máis sólido e defendible en caso de prolongarse a situación, que, finalmente, durou 337 días. O 18 de outubro, Alonso morreu de beriberi, tomando o mando do destacamento Martín Cerdeira até o final do sitio, en xuño de 1899. Pouco máis dun mes máis tarde, o 22 de novembro,[2] Enrique de las Morenas, faleceu de beriberi.[3]

Recoñecementos[editar | editar a fonte]

En setembro de 1899 foi ascendido a título póstumo ao grao de Comandante. Ten dedicadas rúas ao seu nome en Chiclana, Cabra, Baena, e unha praza en Madrid. En 1904, á súa viúva asignóuselle unha pensión de 5.000 pesetas.[4]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Capitán Enrique de las Morenas". Consultado o 19 de abril de 2016. 
  2. 2,0 2,1 2,2 "Diaro de Cádiz". Consultado o 19 de abril de 2016. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 "1898: El fin de un imperio". Consultado o 19 de abril de 2016. 
  4. "En 1945 unicamente vivían 8 de los Últimos de Filipinas, de los que fueron ascendidosos a Tenientes Honorarios tres de ellos, combatientes en el bando franquista durante la Guerra Civil Española". Arquivado dende o orixinal o 21 de abril de 2016. Consultado o 19 de abril de 2016. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Saturnino Martín Cerezo, La pérdida de Filipinas, edición de Juan Batista González, Editorial Dastin. ISBN 978-84-492-0243-4

Outros artigos[editar | editar a fonte]