Desenvolvemento humano

1000 12/16
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

O desenvolvemento humano é un concepto de benestar dentro dun campo de desenvolvemento internacional. Implica estudos sobre a condición humana cuxo núcleo é o enfoque das capacidades. O Índice de Desenvolvemento Humano é empregado polas Nacións Unidas[1][2] como forma de medir o progreso real do desenvolvemento humano. É unha aproximación alternativa a un único interese polo crecemento económico, máis centrado na xustiza social, como xeito de comprender o progreso.

Ata agora, o Programa de Desenvolvemento das Nacións Unidas define o desenvolvemento humano como "o proceso de ampliación das opcións da xente", de xeito que esas opcións lles permitan ás persoas "levar unha vida longa e sa, para ser educadas, para gozar dun estándar decente de vida", así como "liberdade política, outros dereitos humanos garantidos e diversos compoñentes de dignidade[3]”.

Historia[editar | editar a fonte]

O concepto de desenvolvemento humano foi acuñado por primeira vez por Amartya Sen, laureada en 1998 co premio Nobel, e expandido por Martha Nussbaum, Sabina Alkire, Ingrid Robeyns, e outros[4]. O desenvolvemento preocúpase ampliando as opcións que teñen as persoas, para que valoren as súas vidas, e mellorando a condición humana para que a xente teña a capacidade de dirixir a súa vida[2]. Deste xeito, o desenvolvemento humano atinxe moito máis que o crecemento económico, que é soamente un modo de incrementar as opcións das persoas[3]. Algo fundamental á hora de ampliar estas opcións é fomentar as capacidades humanas, é dicir, o conxunto de cousas que a xente pode facer ou ser na vida. As capacidades son "as liberdades substantivas das que [unha persoa] goza levando un tipo de vida que valore[4]". O desenvolvemento humano dispersa a concentración da distribución de bens e servizos que a xente desfavorecida necesita e centra as súas ideas nas decisións humanas. Invertendo na xente permítese o crecemento e autorízase ás persoas a seguir moitos camiños diferentes na vida, desenvolvendo así capacidades humanas. As capacidades máis básicas para o desenvolvemento humano son: vivir vidas longas e sas, adquirir coñecementos (por exemplo, ser educado), ter acceso aos recursos e servizos sociais necesarios para un estándar decente de vida, e ser quen de participar na vida da comunidade. Sen estas, moitas das opcións sinxelamente non están dispoñibles, e moitas oportunidades na vida permanecen inaccesibles[3].

Unha ilustración abstracta da capacidade humana é unha bicicleta. A bicicleta en si mesma é un modo de transporte. Se a persoa que posúe a bicicleta é incapaz de montala (debido a unha falta de equilibrio ou coñecemento), a bicicleta é inútil como transporte para esa persoa e perde a súa función. Se, non obstante, unha persoa tanto posúe unha bicicleta coma ten a capacidade de montar nela, agora ten a capacidade de moverse ata a casa dun amigo, a unha tenda local, ou unha gran cantidade de lugares. Esta capacidade (probablemente) aumentará a calidade de vida desta persoa e expandirá as súas opcións. Unha persoa, pois, necesita tanto os recursos coma a capacidade de utilizalos para exercer as súas capacidades. Isto é un exemplo de como diferentes recursos e/ou habilidades poden contribuír á capacidade humana. Este xeito de considerar o desenvolvemento, a miúdo esquecido na preocupación inmediata por acumular produtos e riqueza financeira, non é novo. Hai xa tempo que filósofos, economistas e líderes políticos resaltan o benestar humano como o propósito máximo ou mesmo a finalidade última do desenvolvemento. Como Aristóteles dicía na Antiga Grecia, “a riqueza non é o ben que buscamos, é sinxelamente necesaria para conseguir o ben máximo: a felicidade[3]”.

Medida do desenvolvemento humano[editar | editar a fonte]

Unha medida do desenvolvemento humano é o Índice de Desenvolvemento Humano (IDH), formulado polo Programa de Desenvolvemento das Nacións Unidas[3]. O índice abrangue estatísticas como as esperanza de vida ao nacer, un índice educativo (calculado utilizando anos de escolaridade estipulados e anos de escolaridade previstos), e ingresos nacionais brutos per cápita. Aínda que este índice non capta todos os aspectos que contribúen á capacidade humana, é unha forma normalizada de cuantificar a capacidade humana ao longo de nacións e comunidades. Os aspectos que poderían ser excluídos dos cálculos inclúen ingresos que non poden ser cuantificados, como quedar na casa para criar aos/ós nenos ou trocar bens e servizos, así como as percepcións individuais do propio benestar. Outras medidas do desenvolvemento humano inclúen o Índice de Pobreza Humano (IPH) e a Medida da Potenciación de Xénero, que mide moitos aspectos dentro do desenvolvemento.

Piares do desenvolvemento humano[editar | editar a fonte]

Hai seis piares básicos no desenvolvemento humano: equidade, sustentabilidade, produtividade, autonomía, cooperación e seguridade.

  • A equidade é unha noción de imparcialidade para todas as persoas, entre homes e mulleres; todos e todas temos dereito á educación e á sanidade.
  • A sustentabilidade é a idea de que cada persoa ten o dereito a gañar o sustento para vivir e ó acceso a unha distribución máis igualada dos bens.
  • A produtividade indica a participación total da xente no proceso de xeración de ingresos. Isto tamén significa que o goberno precisa de máis programas sociais eficaces para a xente.
  • A autonomía é a liberdade da xente para influír no desenvolvemento e decisións que afectan ás súas vidas.
  • A cooperación estipula a participación e a pertenza a comunidades e grupos como modo de enriquecemento mutuo e unha fonte de sentido social.
  • A seguridade ofrece oportunidades de desenvolvemento á xente libremente e coa confianza de que no futuro non desaparecerán de súpeto.

Dereitos humanos e desenvolvemento humano[editar | editar a fonte]

Malia procurar cousas diferentes, o desenvolvemento humano comparte unha visión común cos dereitos humanos. O obxectivo é a liberdade humana. Polo tanto, o desenvolvemento humano está interconectado cos dereitos humanos e coa liberdade humana, porque en prisións organizadas a expectativa de vida e a alfabetización tal e como son medidas polo Índice de Desenvolvemento Humano poderían ser bastante altas. E nesa busca de capacidades e na adquisición dereitos, esta liberdade é vital. As persoas deben ser libres para facer as súas eleccións e participar na toma de decisións que afectan ás súas vidas. O desenvolvemento humano e os dereitos humanos refórzanse mutuamente, axudando a asegurar o benestar e a dignidade de todas as persoas, favorecendo o respecto a un mesmo e aos demais. Na era da globalización, as cuestións sobre dereitos humanos parecen estar relacionadas con corporacións multilaterais e cuestións de pobreza. A idea do desenvolvemento humano estipula a necesidade da educación, de mellores condicións de traballo e de máis opcións para os individuos, vai da man dos dereitos humanos. Os dous conceptos están simultaneamente promovidos, en primeiro lugar, por un bo xeito de gobernar, a implementación de políticas a propósito dos dereitos humanos e unha formación na participación da comunidade para a toma de decisións, e en segundo lugar, pola promoción de dereitos civís e políticos e de dereitos económicos e sociais, que son compoñentes ao nivel do desenvolvemento. Por exemplo, o dereito á educación refírese ao desenvolvemento intelectual, e os dereitos políticos refírense ao nivel do desenvolvemento político desa sociedade.

Saúde e desenvolvemento humano[editar | editar a fonte]

O eixe do Desenvolvemento é que pode prexudicar ou beneficiar a saúde humana, e finalmente o desenvolvemento humano, segundo este avanza. No que a saúde se refire, divídese en enfermidade e cuestións de pobreza. O 16 de xuño de 2006 a Organización Mundial da Saúde (OMS) presentaba o informe “Prevención de enfermidades a través de contornos saudables”. Ningún país do mundo carece de problemática en temas de saúde ambiental e riqueza. O desenvolvemento foi primeiro unha achega cara a un futuro de solucións e de esperanza. Non obstante, discútense os efectos colaterais como son a contaminación ambiental e o incremento da distancia entre a pobreza e a riqueza. A ineficacia de moitas políticas de saúde públicas en termos de desigualdade en cuestións de sanidade e de problemas sociais deberían ser sustentados pola comunidade global. Polo tanto, o obxectivo definitivo é lograr a sustentabilidade ambiental. Algúns críticos din que o desenvolvemento está socavado por cuestións de saúde de xeito que tanto directa coma indirectamente inflúen, provocando que o crecemento diminúa. O VIH/SIDA, ademais da malaria, influíu negativamente no desenvolvemento e aumentou a pobreza en moitos lugares, especialmente en África. Lograr estándares de saúde axeitados é importante para o éxito do desenvolvemento e a abolición de pobreza.

Informe de Desenvolvemento Humano[editar | editar a fonte]

O Informe de Desenvolvemento Humano (IDH) foi publicado polas Nacións Unidas e contén o Índice de Desenvolvemento Humano. Non só hai un Informe de Desenvolvemento Humano global senón que hai tamén informes rexionais e nacionais que mostran certas áreas especificamente. Dentro do IDH global hai catro índices principais: o Índice de Desenvolvemento Humano, o Índice de Desenvolvemento relacionado co Xénero, a Medida da Potenciación de Xénero e o Índice de Pobreza Humana. Os IDHs rexionais, nacionais e subnacionais (para porcións de países) empregan diversos métodos, segundo o pensamento estratéxico dos grupos de autoría individual que elaboran os seus propios informes.

O Índice de Desenvolvemento Humano é, para persoas e nacións, un xeito de ver os defectos da política en distintas rexións e países. Aínda que o obxectivo de proporcionar esta información é animar aos países a cambiar as súas políticas, non hai probas que demostren cambios nin intención de facelos.

Índice de desenvolvemento humano[editar | editar a fonte]

O Índice de Desenvolvemento Humano (IDH) é a medida normalizada da esperanza de vida, da educación e da renda per cápita nos países de todo o mundo. É un modo normalizado e mellorado de medir o benestar, especialmente o dos nenos e, polo tanto, medida do desenvolvemento humano. Aínda que este índice fai un esforzo para simplificar o desenvolvemento humano, é moito máis complexo que calquera índice ou conxunto de indicadores.

O informe de 2007 mostraba un pequeno aumento do IDH mundial en comparación co informe do ano anterior. Este aumento procede dunha mellora xeral nos países desenvolvidos, especialmente do grupo de países menos desenvolvidos. Esta marcada mellora, no fondo, foi compensada cunha diminución no IDH de países de ingresos altos.

Índice de pobreza humana[editar | editar a fonte]

Para reflectir as diferenzas do Índice de Desenvolvemento Humano, as Nacións Unidas publicaron o Índice de Pobreza Humano (IPH) en 1997. O IPH mide as carencias nos tres índices do índice de desenvolvemento humano: vida longa e sa, coñecemento e un xeito decente de vivir. Suponse que o IPH proporciona unha vista máis ampla de desenvolvemento humano e está adaptado aos países desenvolvidos, para revelar a exclusión social.

Índice de progreso social[editar | editar a fonte]

O Índice de Progreso Social foi publicado por imperativo do progreso social. Combina indicadores relacionados con benestar social, coa igualdade, coa liberdade individual e coa sustentabilidade.

Obxectivos de Desenvolvemento do Milenio das Nacións Unidas[editar | editar a fonte]

En setembro do 2000, as Nacións Unidas estipularon os oito Obxectivos do Desenvolvemento do Milenio. Os oito obxectivos de desenvolvemento do milenio son:

  • Erradicar a pobreza extrema e a fame
  • Lograr o ensino primario universal
  • Promover a igualdade de xénero e a autonomía da muller
  • Reducir mortalidade infantil
  • Mellorar a saúde materna
  • Combater o VIH/SIDA e outras enfermidades
  • Garantir a sustentabilidade do medio ambiente
  • Fomentar unha asociación mundial para o desenvolvemento

As Nacións Unidas comprometéronse a lograr estes obxectivos para o ano 2015 e deste xeito intentar promover o desenvolvemento humano.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Human Development Reports | United Nations Development Programme". hdr.undp.org. Consultado o 2015-11-24. 
  2. 2,0 2,1 "| Human Development Reports" (PDF). hdr.undp.org. Consultado o 2015-11-24. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Programme, United Nations Development (1997-01-01). Human Development Report 1997 (en inglés). Human Development Report. ISBN 9780195119961. 
  4. 4,0 4,1 Human Development and Capability Association. "Capability and Functionings: Definition & Justification" Notas 1-5

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]